[quercuslover]

Türkiyede yetişen İris/Süsen türleri :

# Iris barnumae var. barnumae (mor süsen): 10-25 cm boylarında, mayıs-haziran aylarında mor çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Doğu Anadolu'nun doğu kısımlarında, 1300-2600 m yükseklikte, çayırlar ve yol kenarlarında, kayalık taşlı kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris caucasica ssp. turcica (Türk Kafkas süseni, Türk Kafkas navruzu): 8-18 cm boylarında, haziranda sarı çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Doğu Karadeniz, Orta ve Doğu Anadolu'da, 2200-2300 m yükseklikteki dağlar, bozkırlar ve kayalık taşlı kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris galatica (Ankara süseni): 5-12 cm boylarında, mart-nisan aylarında açık mavi-mor çiçekler açan çok yıllık endemik otsu bitki (endemik = alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler). Karadeniz Bölgesi, Doğu Anadolu'nun batı kısımları ve Mersin civarında, 900-1700 m yükseklikteki çalılıklar ve makilerde, bozkırlarda yetişir.

# Iris germanica (gök süsen, mor zambak, mezarlık zambağı): 60-120 cm boylarında, nisan-mayıs aylarında mor çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Karadeniz Bölgesi, Güneybatı Anadolu ve Hatay civarında, 50-600 m yükseklikteki ekili alanlarda ve kayalık taşlık kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris iberica ssp. elegantissima (harika süsen, İspanya süseni): 13-30 cm boylarında, mayıs-haziran aylarında beyaz-mor çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Doğu Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu'da, 1100-2250 m yükseklikteki bozkırlarda ve kayalık taşlık kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris kirkwoodi (Maraş kurtkulağı): 50-60 cm boylarında, nisan-mayıs aylarında kirli beyaz üzerine mor ebruli çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Maraş civarında, 750-1700 m yükseklikteki dağlarda ve kayalık taşlık kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris orientalis (Doğu süseni): 50-100 cm boylarında, mayıs-haziran aylarında sarı-beyaz çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Marmara, Ege, Batı Karadeniz, İç Anadolu'da ve Antalya civarında, 150-1400 m yükseklikteki çayırlar ve yol kenarlarında, bataklık ve sulak bölgelerde yetişir.

# Iris paradoxa (kurtkulağı, hoşap navruzu): 10-36 cm boylarında, nisan-haziran aylarında kirli beyaz üzerine mor ebruli çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Doğu Anadolu'nun doğu kısımlarında, 1750-2800 m yükseklikteki dağlarda, bozkırlarda, ekili alanlarda yetişir.

# Iris pseudocarus (bataklık süseni, sarı süsen, kazip eğir, kelbaş/Isparta-Şarki Karaağaç, yalancı eğir kökü): 70-150 cm boylarında, nisan-mayıs aylarında sarı çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Marmara, Ege, Akdeniz bölgelerinde ve Giresun civarında, 0-1200 m yükseklikteki bataklıklar ve sulak alanlarda, nehir ve göl kıyıları ile kıyı kumullarında yetişir.

# Iris purpureobractea (mor brakteli süsen): 20-45 cm boylarında, nisan-mayıs aylarında sarı-kırmızı çiçekler açan çok yıllık endemik otsu bitki (endemik = alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler). İç Ege ve Batı Karadeniz bölgelerinde, 600-1600 m yükseklikteki dağlarda ve ormanlarda yetişir.

# Iris reticulata ssp. reticulata (meşe navruzu, mor navruz, cüce navruz): 7-15 cm boylarında, mart-mayıs aylarında mor-sarı çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, dağlarda ve kayalık taşlı kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris sari (Seyhan süseni): 10-30 cm boylarında, nisan-haziran aylarında kirli beyaz üzerine mor ebruli çiçekler açan çok yıllık endemik otsu bitki (endemik = alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler). Karadeniz, İç ve Doğu Anadolu ve Hatay civarında, 900-2700 m yükseklikteki bozkırlarda ve kayalık taşlı kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris sibirica (Sibirya süseni): 40-70 cm boylarında, açık mor çiçekli çok yıllık otsu bitki. Samsun ve Artvin civarında, 2100-2500 m yükseklikteki çayırlarda ve yol kenarlarında yetişir.

# Iris spuria ssp. musulmanica (yayla süseni): 50-100 cm boylarında, mayıs-temmuz aylarında mor çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu'da, Hatay ve Kayseri civarında, 800-1900 m yükseklikteki çalılık ve makilerde, bataklık ve sulak yerlerde yetişir.

# Iris stenophylla ssp. allissonii (dar yapraklı süsen): 6-12 cm boylarında, mart-nisan aylarında mor çiçekler açan çok yıllık endemik otsu bitki (endemik = alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler). Akdeniz bölgesinde, 850-1500 m yükseklikteki çalılık ve makilerde, kayalık taşlı kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris suaveolens (bodur süsen): 8-14 cm boylarında, mart-nisan aylarında sarı çiçekler açan çok yıllık otsu bitki. Marmara, Batı Karadeniz ve Ege bölgelerinde, 30-1400 m yükseklikteki çalılık ve makilerde, kayalık taşlı kurak yamaçlarda yetişir.

# Iris xanthospuria (sarı süsen): nisan-mayıs aylarında sarı çiçekler açan çok yıllık endemik otsu bitki (endemik = alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler). Güneybatı Anadolu bölgesinde ve Hatay civarında, 0-40 m yükseklikteki çayırlar ve yol kenarlarında, bataklık ve sulak yerlerde yetişir.

kaynak : otrehberi.com