[Mine Pakkaner]

DATÇA YARIMADASI (MUĞLA) FLORASI VE BU YÖREDE HALKIN YARARLANDIĞI BİTKİLER
(14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı Bildirisi)
(ISBN 975-94077-2-8 )
Ertan Tuzlacı
Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Botanik Anabilim Dalı, Haydarpaşa, İstanbul.
ÖZET
Bu çalışmada Datça Yarımadası’nın florası, bitki örtüsü ve bu yörede halkın çeşitli amaçlarla yararlandığı bitkiler tanıtılmıştır.
Datça Yarımadası Florası şimdiye kadar yaptığımız belirlemeye göre 849 tür; alttür ve varyetelerle birlikte toplam 861 taksondan oluşmaktadır. Bu taksonların 25’i (%2.9) endemiktir. Bunlardan Colchicum lingulatum subsp. rigescens yalnız bu yöreye özgü endemik bir bitkidir. Flora’da yer alan taksonlardan yaklaşık yarısı Akdeniz elementi olup Datça Yarımadası fitocoğrafik elementler bakımından belirgin bir Akdeniz bitki örtüsü yapısı gösterir.
Datça Yarımadası birçok yöresinde çalılıklarla kaplıdır. Ormanlar Yağlıdağlar yöresinde ve Kocadağ’ın güney taraflarında yoğun olarak bulunur ve başlıca Pinus brutia’den oluşmuştur. En zengin bitki örtüsü, aynı zamanda Yarımada’nın en yüksek yöresi olan Kocadağ’da ve çevresinde bulunur.
Etnobotanik bakımdan yaptığımız araştırmalar sonucunda 26 bitkiden çeşitli amaçlarla yararlanıldığı saptanmıştır. Bunlar yöresel adları ile birlikte metin içinde sunulmuştur. Bunların çoğu tedavide ve beslenmede yararlanılan bitkilerdir.
GİRİŞ
Datça Yarımadası (Muğla) Türkiye’nin güney batısında yer alır. Yaklaşık 65 km uzunluğunda, dar bir şerit halinde ve doğu-batı yönünde uzanan bir yarımadadır.Bu araştırma kapsamında, Datça Yarımadası, karaya bağlantısı olan (Marmaris’e komşu) bölümünde, Hisarönü ile sınırlandırılmış olup değerlendirmelerimiz buna göre yapılmıştır (Harita 1). Bu çalışm
a 1983, 1984 ve 2001 yıllarında yörede yaptığımız araştırmalar esnasındaki gözlemlerimize, kendi topladığımız bitki örneklerine (bunlar İ. Ü. Eczacılık Fakültesi ve M. Ü. Eczacılık Fakültesi Herbaryumlarında saklı bulunmaktadır) , ISTE Herbaryumu’nda diğer araştırıcıların topladığı örneklere ve ayrıca litaratür kayıtlarına (1-4) dayanarak hazırlanmıştır. Datça Yarımadası’nda halkın çeşitli amaçlarla yararlandığı bitkilerle ilgili bilgiler ise tamamen kendi araştırmalarımıza ve derlemelerimize dayanmaktadır.
I. DATÇA YARIMADASI FLORASI
Datça Yarımadası Florası şimdiye kadar yaptığımız belirlemeye göre 849 tür, alttür ve varyetelerle birlikte toplam 861 taksondan oluşmaktadır. Bu bitkiler liste halinde aşağıda sunulmuştur. Bu listede familyalar, cinsler ve türler alfabetik olarak dizilmiştir.
Datça Yarımadası Florası’nda endemiklerin sayısı oldukça azdır. Florada yer alan taksonlardan 25’i (%2.9) endemiktir. Bunlardan Bubleurum anatolicum, Centaurium serpentinicola , Colchicum lingulatum subsp. rigescens, Ferulago mughlae, Fritillaria forbesii , Hypericum aviculariifolium subsp. aviculariifolium var. albiflorum, Onopordu caricum ve Verbascum renzii yurdumuzda yalnız Muğla ilinde kaydedilen bitkilerdir. Colchicum lingulatum subsp. rigescens ise yalnız Datça Yarımadası’na özgü endemik bir bitkidir.
Florada bulunan diğer bitkilerden Aster creticus , Carlina tragacanthifolia , Coronilla glauca , Peucedanum arenarium subsp. neumeyeri , Phoenix theophrastii ve Silene samia Türkiye’de yalnız Datça Yarımadası’nda kaydedilen taksonlardır.
Flora of Turkey‘den (2-4) yararlanılarak yaptığımız değerlendirme sonucuna göre Datça Florası’ndaki taksonların yaklaşık yarısı (415 takson) Akdeniz elementidir. Avrupa-Sibirya (14 takson) ve İran-Turan (10 takson) elementlerinin sayısı ise oldukça azdır. Bu nedenle Datça Yarımadası fitocoğrafik elementler bakımından belirgin bir Akdeniz bitki örtüsü yapısı gösterir.

DATÇA YARIMADASI BİTKİLERİNİN LİSTESİ






(* daha fazla resim yükleyemeyeceğim için diğer mesaja geçeceğim.Mine)