Bu sayfadaki tartışmaları uzun zamandır gülümseyerek izliyorum...
Muallim Naci ile Recaizade Mahmut Ekrem'in "Sanat sanat için midir yoksa toplum için midir?" tartışması tadında olduğunu söyleyebilirim..
Asla tarafı olmak istememekle birlikte
, genel bir yaklaşım olarak şunu söyleyebilirim:
Yeni olasılıkları denemekte hiçbir sakınca yoktur, hatta çok güzel sonuçlar elde edilebilir...
Ancak bunu kademeli/aşamalı olarak denemekte fayda var... Yani, öncelikle daha kolay uyum sağlayacağı düşünülen tür ya da varyasyonlara odaklanmak daha uygun olur... Bunlarda iyi sonuçlar elde edildikçe aşamalı olarak diğer türler de makul ölçülerde denenebilir, neden olmasın? Denenecek türlerin de en uygun varyasyonları koşullara yakınlık aşamalı olarak arttırılıp çok sayıda bitkiden seçilerek üretilmesi durumunda zamanla ilginç sonuçlar alınabilir...
Sorun şu: Her yeniliğe karşı olma şeklindeki aşırı uç ile olmayacak şeyleri makul olmayan bir ısrarla zorlamak arasında ölçülü bir konum seçmek...
İkinci grubun en öne çıkan örneği Sovyet "sözde" bilimadamı Trofim Lysenko'dur... Adam dönemin yöneticilerine kişisel yakınlığını kullanıp onlarca yıl Sibirya'nın soğuğunda tropik bitkilerin alıştırarak yetiştirebildiği düşüncesini biliminsanlarına dayatmış.. Tabii ki sonuç, onlarca yıl boyunca belki yüzbinlerce, milyonlarca bitkinin her yıl dondurulup heba edilmesi, olayın absürtlüğünü söyleyen biliminsanlarının sürgün edilmesi, mobbinge uğratılması, vs....
Trofim Lysenko'yu bilen arkadaşlar vardır, bilmeyenlerin de ibretle okumasını öneririm...
https://en.wikipedia.org/wiki/Trofim_Lysenko
Öte yandan, makul yenilikleri denemek de bence gelişmenin koşullarından biri... Ben "alıştırma" yoluyla değil de, tohumdan üretilen farklı hindistan cevizi varyasyonlarından uzun vadede Akdeniz havzasında yetişebilecek bitkiler geliştirilebileceğini düşünüyorum... Bunun için de halihazırda en kuzeyde sağlıklı bir biçimde yetişen ağaçlarla işe başlanması süreci kısaltabilir... bu ağaçlardan çok sayıda tohum, o ağaçların mevcut enlemlerinin biraz daha kuzeyindeki bir bölgeye ekilebilir... Bunların içinden sağlıklı gelişebilen ağaçların tohumları çok sayıda olmak kaydıyla biraz daha kuzey (ya da biraz daha soğuk) bölgelere dikilebilir... Ama bu oldukça uzun bir süreç olacaktır, devamlılık gerektirir...