[birnefestoprak]

Sağolun, yazacaktım ben de. Kafam sersem gibi olduğu için, uzun uzun yazmaya mecalim kalmadı. Sürekli uyuyoruz. Saat öğleden sonra 2 oldu, Amy hala uyuyor.

Atlattık ama hakikaten ucuz atlattık. Güney sahillerini geçtikten sonraki orta kesimde Florida'nın doğal yaşam alanı olan Everglades bulunuyor. Burda nüfus yoğunluğu çok düşük. Burayı geçtikten sonraki en yoğun nüfus, bizim yaşadığımız Tampa Körfezi Bölgesi. Everglades'ten çıkıp bize doğru gelirken az bir mesafe kala bizim kuzeydoğumuza döndü.

Biz Tampa'nın iç kesiminde yaşıyoruz. Tahliye bölgemiz E (5. ve en az riskli bölge), deniz seviyesinden yüksekliğimiz 12 m kadar. Irma'nın gelişine yakın, sahildeki sular metrelerce çekildi, oldukça korkunç. Aşağıdaki resimden görülebilir. İnsanların o gün yürüdüğü yerlerde normalde körfez suları var. Şehir merkezini (downtown) basan sel sularının yüksekliği, korkulan kadar olmadı (sanırım 3-4 m kadar).



Biz kasırga hızından çok korkuyorduk. Merkezi tam olarak üstümüzden geçmediği için, korktuğumuz gibi olmadı. Önemli evrakı koyduğumuz çantayla su ve bir miktar yiyecekle birlikte birkaç parça giyecek olan çantamızı yanıbaşımıza bıraktık. Akşama doğru kedilerimizle birlikte yatak odamızın pencere olmayan tarafına doluştuk. Giysilerimizi giydik, pasaportlarımızı bel çantamıza dolayıp yatakta bekledik. Eğer sel için bir tahliye mesajı gelseydi (sel anında değil, saatler öncesinden mesaj geliyor) arabaya atlayıp hep beraber en yakın sığınağa gidecektik. Diğer arabamızı da üniversitenin kapalı parkında 2. kata parketmiştik. Acil durum geçtikten sonra garaj kapısına birşey olması halinde, bu ikinci arabaya yürüyebilirdik (kampüs yürüme mesafesinde).

Sığınakların en son çare olarak kullanılması uyarısı yapılıyordu. Çoğu, güney sahillerinden kaçanlarla dolmuş durumda. Kapasitenin üstüne çıkılması da çeşitli güvenlik sorunları oluşturabiliyor. Bu olayda, günler boyunca 7 milyon üstünde (Florida nüfusunun üçte birinden fazla) insan tahliye edildi. ABD tarihindeki en büyük tahliye operasyonu oldu.

Bizim için en kötü senaryo, kasırganın çatıyı uçurmasıydı. Bu durumda, kasırganın ev dışından getirdiği materyal, ağaç dalları, kökünden söküp havalandırdığı bütün halde ağaçlar hayati tehlike oluşturabilir. Evin içindeki eşya da üstümüze savrulabilirdi. O yüzden mümkün olduğunca, odadaki bizden yüksekte yer alan sert cisimleri kaldırmıştık. Ben uzanabileceğim bir yere testere, çekiç vs yerleştirdim. Evin dış cephesi beton ama yatak odasının evin girişine açılan iç kesimi drywall olduğu için orası vurularak açılabilir. Olasılıklar sonsuz, bu hiç mümkün de olmayabilirdi.

Evrak çantasını hazırlarken sigorta belgesine bakmıştık. Evin çatısı, kasırga standartlarına göre hazırlanmış. Bu standartlar, 1960'daki büyük Donna Kasırgası'ndan sonra getirildiği ve bizim evimiz 80'lerde inşa edildiği için içimizi rahatlatmıştı (Amerika'da güneydeki evlerin dış cephesi bu yüzden betondan yapılıyor-diğer bölgelerde drywall). Evin arka tarafı istinat duvarına bakıyor, bu iyi bir durum. Güney cephemizde de 5-6 katlı beton öğrenci apartmanları bulunuyor. Korunaklıyız yani.

Mahallemizde yıkılan ağaç (büyük ağaçların tamamı çınar) olmadı. Yollar dal ve bitki parçalarıyla dolu ki bu gayet normal. Mahallede Güney tarafımızda neye hizmet ettiğini pek anlamadığım yapay bir gölcük var (estetik nedenlerle yapılmış). Bu gölcüğün su seviyesi, yol seviyesine kadar dolmuş durumda. Kenarındaki evleri neyse ki su basmamış. Bizim kotumuz yoldan bir miktar yüksek. Drenler dolmuş durumda ama evimize arka bahçe tarafından da su girmedi, bu da iyi bir durum. Burda kopan elektrik hattı da yok. Bizim elektriğimiz de telefon bağlantımız da, olay sırasındaki 1-2 saat dışında, hemen hiç kesilmedi. Dün gece de bilgisayarı tekrar kurdum.

Bu tip bir olayda, kasırga merkezindeki süreklilik gösteren hızdan ziyade münferit siklonlar çok tehlikeli. Vurup geçen anlık rüzgar hadiseleri, merkez hızını ikiye katlıyabiliyor. Bu hadiseler, ana kasırga sırasında birkaç saniye sürüyor ama bunlardan çok sayıda oluşuyor.

Dün tarlaya gittim. Canımızı kurtardığımız için, malımızı düşünmeye başlamıştık. Bayağı tedirgindik ama sera yerinde duruyordu. Kasırga öncesinde hava giriş çıkışını sağlasın diye kapıları sökmüştük, bunun faydası da olmuş olmalı. Depomuzda da bir zarar yok. Bizim arazi sahibinin de evi tarlaya çok yakın. Oralar hep açıklık alan olduğu için kasırga çok daha fazla zarar verebilir. Buna rağmen, onlarda da pek bir zarar yok. Kasırga orayı 130 km/sa hızla vurmuş.



Bu arada da bir deney yapmış olduk. Yine kasırga öncesinde hepsi birkaç haftalık olan genç fideleri (1,000 kadar fide) soğutucuya doldurmuştum. Fideler aşağı yukarı 70 saat kadar karanlığa dayanmışlar. Adaptasyon sorunundan dolayı bir kısmını kaybederiz ama depoladıkları klorofil, bu süre için yeterli olmuş. Soğutucu içinde çimlenip günışığına ulaşmaya çalışarak boy atanları da aşağıda görüyorsunuz.



Yatılı üniversite öğrencilerine iyi sahip çıktılar. Dekanları hep başlarındaydı. Üniversite binaları da sağlam. Amy'nin bölümünde kırılan cam vs yok. Binaların ana kapılarını kilitlemişlerdi. Bugün açılmış olması lazım. Bugün veya yarın gidip tohumları alırım. Çatıların aktığını sanmıyorum çünkü zaten şiddetli bir yağış da almadık. Dediğim gibi, tehlikeli olan şey kasırganın hızıydı.

Bu kadar büyük bir doğa olayı olmasına ve milyonlarca insanın hayatını etkilemiş olmasına rağmen, zamanında müdahalelerle ölü sayısı en son 50 civarındaydı.

Bugün internette birşey dikkatimi çekti. "Dünyaya şöyle böyle yaptınız, beter olun" filan gibi mesajlarla kasırga anının videolarını, insanların ölüm anlarını sevinerek paylaşanlar var. Yanlış bilmiyorsam, bu kasırga 20'den fazla ülkeyi etkiledi (çoğu ada ülkeleri). Haritadan silinenlerin çoğu da bu ada ülkeleri. Ölenlerin çoğu da oralardan. O mesajları yazanlar hem cahil (öncelikle coğrafya bilgisinden yoksun) hem de insanlıktan çıkmış ama insanlıktan çıkmış olmanın cehaletle bir ilgisi yok.

Sorusu olanların sorularını yanıtlayabilirim.

Orijinal Mesaj Sahibi MeyveliTepe

Atlattınız herhalde. Umarım fazla zarar ziyan olmamıştır.