Tarım arazileri bölünmeyecek
İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Tekirdağ ili ve ilçeleri bazında Yeter Gelirli Tarımsal Arazi Büyüklükleri açıklandı.
YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Tarım arazilerinin miras yoluyla bölünerek tarım dışı amaçlar için kullanılması ve küçülen arazilerin ekonomik ölçekten uzaklamasını önlemek amacıyla, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 15 Mayıs 2014 tarih ve 29001 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
İFRAZ YAPILMAYACAK
İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğün’den yapılan açıklamada, Tekirdağ ve İlçeleri Bazında Yeter Gelirli Tarımsal Arazi Büyüklükleri ölçeğinde, bu asgari büyüklüğe erişmiş tarımsal arazileri, bölünemez eşya niteliği kazanmış olup, bu büyüklüklerin altında istisnai haller dışında hisselendirme ve ifraz işlemi yapılamayacağı belirtildi.
İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğün’den yapılan açıklamada, tarımın önemine dikkat çekilerek; “Tarım yarattığı katma değer, yüksek istihdam, diğer sektörlere hammadde sağlaması ve hepsinden önemlisi gıda güvenliğimizin ana sigortası olmasından dolayı son derece stratejik bir sektördür. Bundan dolayı tarımsal arazilerimizin etkin kullanımı yaşamsal öneme sahiptir.” denildi.
İşletme arazilerinde etkinliği azaltan en önemli hususlardan birisi, arazilerin mirasçılar yoluyla bölünerek parçalanması olduğu belirtilen açıklamada, Türkiye’ de nüfusun sürekli artışıyla birlikte işletme arazilerinin de bölünmesi, verimli tarım üretimine engel oluşturduğu ifade edildi.
Parçalı ve dağınık arazilerin sayıca fazla oluşunun ise maliyetleri artırdığı ve verim artırıcı önlemlerin alınmasınıda zorlaştırdığı belirtildi.
Tarım arazilerinin bir diğer sorunu da; verimli tarım arazilerinin çok fazla küçülmesi sonucunda ekonomik ölçekten uzaklaşarak, bu arazilerin tarım dışı amaçlar için kullanılmaya başlanması olduğu belirtilen açıklamada kısaca şu bilgilere yer verildi:
“Toprağın korunması, geliştirilmesi, tarım arazilerinin sınıflandırılması, asgari tarımsal arazi ve yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüklerinin belirlenmesi ve bölünmelerinin önlenmesi, tarımsal arazi ve yeter gelirli tarımsal arazilerin çevre öncelikli sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak planlı kullanımını sağlayacak usul ve esasları belirlemek amacıyla 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 15 Mayıs 2014 tarih ve 29001 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ve uygulama talimatıyla;
Parsel bazında daha fazla küçülmesi halinde ekonomik ve rasyonel kullanılsa dahi verimlilik elde edilemeyecek arazi büyüklüğü Asgari tarımsal arazi büyüklüğü olarak tanımlanmıştır. Artık belirlenen bu asgari büyüklüğe erişmiş tarımsal arazileri, bölünemez eşya niteliği kazanmış olup, bu büyüklüklerin altında (dikili tarım arazilerinde 5 da., örtü altı tarımı yapılan arazilerde 3 da. diğer arazilerde 20 da.) istisnai haller dışında hisselendirme ve ifraz işlemi yapılamamaktadır. Hazine taşınmazlarının satış işlemleri hariç olmak üzere pay ve paydaş adedi artırılamamaktadır.
Bölge farklılıkları göz önünde bulundurularak İl ve İlçe bazında kanunla belirlenmiş olan belli bir tarımsal geliri sağlayabilecek sahip olunan arazi varlığı Yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğü olarak tanımlanmış ve yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğünün hesaplanmasında ekonomik bütünlük gösteren arazilerin dikkate alınması öngörülmüştür. ”
Buna göre, Tekirdağ İli Ve İlçeleri Bazinda Yeter Gelirli Tarimsal Arazi Büyüklükleri (Dekar) bazında şöyle:
Çerkezköy-Çorlu-Ergene, Kapaklı ilçelerinde Sulu tarım arazileri 55, Kuru Tarım Arazileri 130, Dikili Tarım Arazileri 10 ve Örtüaltı tarım arazileri 3, Süleymanpaşa, Hayrabolu, Malkara, Marmaraereğlisi ilçelerinde, Sulu tarım arazileri 50, Kuru Tarım Arazileri 120, Dikili Tarım Arazileri 10 ve Örtüaltı tarım arazileri 3, Muratlı ve Saray ilçelerinde Sulu tarım arazileri 55, Kuru Tarım Arazileri 125, Dikili Tarım Arazileri 10 ve Örtüaltı tarım arazileri 3, Şarköy’de ise, Sulu tarım arazileri 50, Kuru Tarım Arazileri 125, Dikili Tarım Arazileri 10 ve Örtüaltı tarım arazileri 3 olarak belirtildi.
Tarım İl Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada şu bilgilere de yer verildi:
“Tarım arazileri yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüklerinin altında ifraz edilemez, bölünemez. Tarımsal arazilerin bu niteliği şerh konulmak üzere Bakanlık tarafından ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir.Tarımsal üretim faaliyetine, ekonomik bir değer katacak şekilde birbirine bağımlı olarak çalışılan tarımsal araziler, bir bütün olarak değerlendirilmekte ve bu husus ekonomik bütünlük olarak tanımlanmaktadır.
Ekonomik Bütünlük değerlendirmesinde her bir parsel münferit olarak değerlendirilir ve kişinin parsel içinde sahip olduğu alan büyüklüğü göz önüne alınır.
a) Kuru tarım arazilerinde 10 da., suluda 5 da., dikili arazilerde 3 da, örtüaltı tarım yapılan arazilerde 1 da ve daha küçük parsellerin devrine izin verilir ve aşağıdaki şartlar oluşmuşsa ekonomik bütünlük bulunmadığına hükmedilir.
b) Satıcının hissesine düşen miktar veya sınırdaş arazi ise sınırdaş parsellerdeki hissesine düşen toplam hisse miktarı bu büyüklüklerin altında ise
c) Farklı köy/mahallede bulunan arazisini satıyorsa ve bu arazi köyündeki en yakın arazisine kuş uçuşu 5 km den uzaksa, ( parsel veya hissesinin miktarına bakılmaksızın devrine izin verilir)
d) Kamu yatırımlarında ve 5403 sayılı kanun çerçevesinde tarım dışı amaçla kullanımına izin verilen araziler, (5403 sayılı kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla)
Satış hibe veya Takas Yoluyla devir işlemlerinde aşağıdaki hususlar değerlendirilir.
a- Ekonomik bütünlüğü bulunmayan araziler yeter gelirin hesaplanmasında dikkate alınmaz ve devrine izin verilir.
b- Tarımsal faaliyeti terk anlamına gelen tasfiye halinde, Malikin müstakil veya hisseli parsellerinin tamamının devrine izin verilir.
c- Malikin hisse miktarının, ekonomik bütünlüğün altında olması durumunda; hissesinin tamamını aynen hissedarlara veya üçüncü kişiye devir edebilir, kendi hissedarlarına payını hisselendirerek de devir yapabilir.
ç- Hisseli tarımsal arazilerde; hissedarlar birleşerek hisselerinin tamamını satmak istemeleri halinde, hisselerine düşen miktarlarının ekonomik bütünlüğünün olup olmadığına bakılarak, satışı değerlendirilir.
d- Ekonomik bütünlüğü olan arazilerde, asgari tarımsal arazi büyüklükleri dikkate alınarak yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğünün üzerindeki kısmının devrine izin verilir. Ancak, asgari tarımsal arazi büyüklüklerin altında yeni bir hisse veya parsel oluşturulamaz
e- 6537 sayılı Kanunda, rehin ve ipotek işlemlerini engelleyici bir hüküm bulunmadığından, cebri satışlarda; asgari tarımsal arazi büyüklüklerinin altında yeniden ifraz ve hisselendirme yapılmaksızın hissedarlara veya üçüncü kişilere satış yapılabilir.
f- Tüzel kişiliklerin sahip oldukları tarım arazilerini satışlarında; asgari tarımsal arazi büyüklüğü, ekonomik bütünlük ve yeter gelirli arazi büyüklüğü incelenerek karar verilir.
g- Mülkiyeti şahıslara ait ve tapu kayıtlarında cinsi çayır, ham toprak, harman yeri olan araziler tarım arazisi (tarla) olarak değerlendirilecektir. Kavak dikili araziler, koruluklar ve zeytinlikler dikili tarım arazisi olarak kabul edilir.
ğ- Malikin toplam arazi miktarı sınırdaş olsa bile ekonomik bütünlüğün altında ise bu arazilerin satışına izin verilir.
h- Tarım reformu uygulama alanlarındaki devir işlemleri, 3083 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılır.
ı- Yeter gelirli arazi büyüklüğü ile ekonomik bütünlük belirlemelerinde iştirak halinde mülkiyetli arazilerindeki (elbirliği halinde mülkiyet) payların hesaplanmasında ilgili araziye ait veraset ilamındaki yasal hisse oranlarına bakılarak hesap edilmelidir.
i- Tapu Müdürlükleri ile yazışma yapılarak devir işlemleri için görüş istenen devir talepleri ile birlikte, malikin aynı ilçe içerisinde bulunan tüm tarımsal arazilerinin mülkiyet kayıtlarının gönderilmesi istenebilir.
j- Taşınmazın niteliği ham toprak, depolu bahçe, bahçeli ev, içinde ev olan tarla
vb. gibi taşınmazlar zeminde incelenerek tarım arazi niteliği olan kısmın tespit edildikten sonra işlem tesisi edilmelidir.
k- Tarım arazisi üzerinde kurulmuş bir irtifak hakkı bulunuyor ise kurulan irtifak hakkının tarımsal faaliyete izin vermeyen kısmı hesaplamalarda değerlendirmeye alınmaz.
Buna göre satış talebinde bulanan malikin arazileri katsayılarla kuru araziye çevrilir ve yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüklerinin üzerinde olan ve asgari parsel büyüklüğünün üzerinde olan kısmın satışına izin verilir. Asgari tarımsal arazi büyüklüğünün altında hisse veya parsel oluşturulamaz.
Rehin ve ipotek işlemlerinde engelleyici bir hüküm olmadığından cebri satışlarda hissedarlara veya 3. şahıslara satış yapılabilir.
Miras Yoluyla İntikal: 6537 sayılı Kanun’un yürürlüğünden önce gerçekleşen ölümlerde, intikal işlemleri bu Kanun hükümlerine tabi değildir. (Bu fıkraya göre yapılacak devir işlemleri 2 yıl süreyle harçlardan müstesnadır. Bu süre Bakanlar Kurulu tarafından iki yıl uzatılabilir.) Kanunun yayımı tarihinden önce vefat eden mirasçıların yaptırmış oldukları elbirliği mülkiyeti, mirasçıların talebi halinde veraset ilamı veya rızayı taksim sözleşmesi çerçevesinde paylı mülkiyete çevrilebilir.Mirasçılar, mirasın açılmasından itibaren bir yıl içinde Kanun’da belirtilen şartlarda anlaşma sağlayabilirlerse;
- Mülkiyetin tek mirasçıya veya yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüklerini karşılaması durumunda birden fazla mirasçıya devrini,
- Kuracakları aile malları ortaklığına / kazanç paylı aile malları ortaklığına devrini veya
- Mirasçıların tamamının miras payı oranında hissedarı oldukları limited şirkete devrini veya
- Mülkiyetin üçüncü kişilere devrini öngören bir anlaşma yaptılarsa Tapu Müdürlüğü İlçe Tarım Müdürlüğü’ nden alacağı devir yapılabilecek mirasçı sayısı görüşü doğrultusunda mülkiyetin devir işlemlerini tamamlar. İlçe GTH Müdürlüğü asgari tarımsal arazi büyüklüğü, yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğü, ekonomik bütünlük ve arazi sınıfları arasındaki dönüştürme katsayılarını bu hesaplamada dikkate alır.
Devir işlemlerinin bir yıl içinde tamamlanmaması ve anlaşma sağlanamadığı takdirde mirasçılar yetkili sulh hukuk mahkemesi nezdinde dava açabilirler. Mirasçılar dava açmazlarsa konunun Bakanlığa intikaliyle birlikte Bakanlıkça 3 ay süre verilir süre sonunda yine anlaşma olmazsa davayı resen Bakanlık açar. Açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır. Bu durumda sulh hukuk hâkimi;
- Tespit edilen ehil mirasçıya tarımsal gelir değeri üzerinden devrine, birden çok ehil mirasçı varsa asgari geçimini bu yeter gelirli tarımsal arazilerden sağlayan mirasçıya, yoksa mirasçılar arasından en yüksek bedeli teklif eden mirasçıya devrine karar verir.
- Birden fazla ehil mirasçı olması ve bu mirasçıların miras dışı tarımsal arazilere sahip olması durumunda, bu mirasçıların mevcut arazilerini yeter gelirli büyüklüğe ulaştırmak veya bu arazilerin ekonomik olarak işletilmesine katkı sağlamak amacıyla hâkim, tarım arazilerinin yeter gelir büyüklüğünü aramaksızın bu mirasçılara devrine karar verebilir.
- Mirasa konu yeter gelirli tarımsal arazinin kendisine devrini talep eden mirasçı bulunmadığı takdirde, hâkim satışına karar verir. Bu suretle yapılacak satış sonucu elde edilen gelir, mirasçılara payları oranında paylaştırılır.
Tarım arazilerinin herhangi bir şekilde mirasçılardan birine devri halinde, devir işlemi sırasında, bu arazilerin 20 yıl içinde tarım dışı amaçla kullanıma açılması sonucu oluşacak değer artışı olursa bu artıştan diğer mirasçıların hak sahibi olması için feragat eden mirasçılar haricinde tapunun beyanlar hanesine şerh konulur. 20 yıllık şerh süresi dolmadan satışa konu edilmesi durumunda, diğer mirasçıların muvafakati alınarak şerh kaldırılarak veya şerhin alıcı tarafından kabulü ile satış yapılabilir.
Mahkemenin devrini uygun bulduğu mirasçıya diğer mirasçıların pay bedellerinin ödemesi için 6 ay süre verilir. Ödeyemeyecek durumda olanların kullanacakları uzun vadeli krediye Bakanlıkça faiz desteği verilebilir. Yine de diğer mirasçıların paylarının mahkemeye ödenmemesi halinde istekli başka mirasçı bulunmaması durumunda hakim arazilerin açık artırma ile satışına karar verir.
Arazilerin devrini alan mirasçı araç gereç ve hayvanların mülkiyetinin gerçek değeri üzerinden kendisine devredilmesini isteyebilir. Miras bırakanın borcu dolayısıyla rehinli taşınmazlar varsa paylarının ödenmesini isteyen mirasçılara ödenecek paylar denkleştirilir. Artan tutar kalırsa diğer mirasçılara payları oranında ödenir.
Eğer ürün deposu, işleme pazarlamaya yönelik tesisler varsa bunlarda bütün olarak istekli olan ehil mirasçıya gerçek değeri üzerinden devredilir.”
Tarım arazileri bölünmeyecek - Avrupa Gazetesi | Tekirdağ