Alıntı:
Orijinal Mesaj Sahibi MeTePe
Üzüm çekirdeğiyle ilgili çok sayıda araştırma yapılmaktadır. Hatta bunların bir kısmı Ege Üniversitesinde yapılıyor.
|
SİGARA,UYUSTURUCU ve HASTALIK RİSKLERİNE KARSI ÜZÜM ÇEKİRDEGİ
Prof.Dr.Nevzat ARTIK
Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisligi Bölümü,
Ankara Üniversitesi Gıda Güvenligi Enstitüsü
ÜZÜM ÇEKRDEGİ BİLESİMİ
Üzüm çekirdegi dogal olarak flavonoidler açısından zengin zengin bir kaynaktır. Gallik asit, önemli
bir fenolik asit, monomer cinsiörnegin, (+) gibi flavan-3-ol-katesin, (-)-epikatesin ve
bunlarınPolihidroksi içeren Gallatlar ve prosiyanidin flavan-3-ol birimleri, dimer, trimer ve ana
flavonoidlerdir [. Bakkalbası et.al,2005).
İnsan saglıgı ve hastalık önleme açısından ve üzüm çekirdegi proantosiyanidin ekstresi üzerinde
yapılan bir arastırmada(:Bagchi et.al.2000)
Flavan-3-oller potansiyel faydalı, çok sayıda tıbbi özellikleri bulunmaktadır. Monomerik flavan-3-
ollerantioksidanve serbest radikal gidericietkiye sahiptir [Bakkalbası et.al,2005).Antihepatoxic ve
antiviral , antikarsinojenik , kardiyoprotektif ajanlardır.. Prosiyanidinler, antioksidanetkili,serbest
radikal giderici , kalbi, antikanserojen östrojenik], antihipertansif, mütajen, bir anti-inflamantory ve
antiviral, antivasodilator,antialerjik, immünostimülan ve vit C etkisi göstermektedir.Fosfolipaz bazı
istenmeyen enzimatik faaliyetleri inhibe eder(Bakkalbası et.al,2005).
Serbest radikaller; artrit, hemorajik sok, ateroskleroz, yas ilerledikçe; iskemi ve birçok organların
reperfüzyon yaralanması, Alzheimer ve Parkinson hastalıgı, mide-bagırsak bozuklukları, tümör
promosyonuyla ve kanser ve ADS dahil olmak üzere insanlarda yüzden fazla hastalıklara neden
olmaktadırlar.
Antioksidanlar, serbest radikal temizleyiciler güçlü ve neoplastik inhibitörleri olarak hizmet
vermektedir. Sentetik ve dogal antioksidanlar çok sayıda insan saglıgı ve hastalık önleme üzerinde
yararlı etkileri incelenmistir. Bununla birlikte, antioksidanlar yapı-aktivite iliskisi, biyoyararlanım ve
tedavi edici etkinligi çok farklıdır. Oligomerik proantosiyanidin bu açıdan çok önemlidir ve üzüm
çekirdegi bilesiminde yüksek düzeyde bulunmaktadır.
Üzüm çekirdegi özü (GSE) ve oligomerik proantosiyanidinler (OPC’ler) antioksidan özellikleri
tartısmaya yer bırakmayacakbir sekilde tasımaktadırlar((Ariga et.al,1990; Bagchi et.al.2000;, Bagchi
et.al.1997; Bagchi1998, Bouhamidi,1998; Da Silva,1990; Masquelier1981 Morel; . Nuttall,1998;
Rong1994; Van Jaarsveld et.al,1996).
Serbest radikallerin verdigi zararların ve oksidatif stresin azaltılmasındaki etkileri, arastırmacılarda, bu
ürünün kanser, kardiyovasküler hastalıklar ve yaslanma ile baglantılandırılan bir dizi kronik hastalık
riskinin azaltılmasına yardımcı özellikte etkili olabilecegi kanaatini yaratmaktadır. OPC üzerinde
yürütülmüs çalısmaların büyük çogunlugu hücre kültürü sartlarında (deney tüpünde) ve hayvanlar
üzerinde gerçeklestirilmis olmakla birlikte, edinilen sonuçlar son derece cesaretlendiricidir. Bir
laboratuvar çalısmasında OPC’nin kemoprotektif (kanserle mücadele) özellikleri meme kanserli ve
akciger kanserli insan hücreleri üzerinde test edilmistir. Sonuçlar OPC’nin kanserli hücrelerde
sitotoksisiteyi (kanserli hücre ölümü) artırmakta etkili oldugunu göstermis, üstelik bu arada normal ve
saglıklı hücrelerin büyümesi ve dayanıklılıgı sürdürülebilmistir. Hücreler üzerindeki bir baska
çalısmada, OPC’nin hücreler üzerindeki hasarlar, DNA’lar üzerindeki hasarlar ve tütün (sigara gibi)
kullanımı nedeniyle olusan hücre ölümlerini önlemedeki etkileri arastırılmıstır. Deney sonuçları tütüne
maruz kalan dokularda oksidatif hasar ve apoptosis (hücre ölümü) olustugunu göstermis, ve bu zarar C
ve E vitaminleri ve üzüm çekirdegi özü gibi antioksidanlarla % 10 ila 85 arasında degisen oranlarda
azaltılabilmistir. Üzüm çekirdegi özü tek basına alındıklarında C ve E vitaminlerinden 20 ila 50 kat
arası daha etkili bir ürün olarak kendini göstermis ve vitamin alımının OPC ile bir arada yürütülmesi
halinde hücre hasarı ve ölümünün daha da etkili bir sekilde önlenebildigini ortaya konulmustur . Üzüm
çekirdegi özünün antioksidan potansiyeli hayvanlar üzerinde yürütülen bir dizi çalısma ile
dogrulanmıstır. Bunlardan birinde, tavsanlar üzerinde yüksek kolesterol içeren bir diyet uygulanmıs,
bir grup tavsana aynı süreçte Üzüm çekirdegi özü verilirken diger gruba verilmemistir. Tavsanların
kolesterol düzeylerinde herhangi bir degisiklik kaydedilmemis ise de, Üzüm çekirdegi özü verilen
tavsanlarda zararlı özelligi bulunan kolesteril ester hidroperoksidleri ve aortik malondialdehid (MDA)
düzeyleri daha düsük çıkmıstır. Kolesteril ester hidroperoksidleri ve aortik malondialdehid (MDA)
narin kan damarcıklarının çizgilerine ciddi zararlar verebilmekte ve ateroskleroza yol açabilmektedir .
Bu deneyde, immünohistosimik analizler aterosklerotik lezyonları olusturan kolesterol türü olan
oksidize LDL miktarlarında da bir azalma ortaya koymustur. nsan plazması kullanılarak
gerçeklestirilmis bir baska çalısmada, plazmaya katılmıs olan Üzüm çekirdegi özü ile LDL’nin
oksidasyonunun önlenmesi de mümkün olmustur. Bu da üzüm çekirdegi özünün aterosklerozun
önlenmesinde de faydaları olabilecegini akla getirmektedir. Üzüm çekirdegi özü kullanılarak insanlar
üzerinde yürütülmüs nadir deneylerden birinde, 5 gün süre ile günde 300mg Üzüm çekirdegi özü
kandaki toplam antioksidan kapasitesinde (TAC) kaydadeger artıslara sebep olmustur .
Gerçeklestirilen bazı epidemiolojik ve vaka bazında çalısmalar günde 1-2 bardak kırmızı sarap tüketen
kisilerin kalp hastalıkları ve muhtemelen bazı kanser türleri açısından daha düsük risk altında
olduklarını göstermistir. Bu tür çalısmalar saglık üzerindeki muhtemel etkileri sadece ima eder
mahiyettedir. Ancak baska çalısmalar kırmızı sarabın fenolik bilesenlerinin pek çogunun kanda
tutuldugunu, LDL kolesterolü ile iliski içine girdigini ve LDL’nin oksidasyon egilimini azalttıgını
ortaya koymaktadır. Bu da kırmızı sarabın kalbi koruyucu etkisini açıklayıcı mantıklı bir aksiyon
iliskisi olusturmaktadır. Son olarak, çogu tavsanlar ve fareler üzerinde yürütülmüs olan daha küçük
çaplı çalısmalar, Üzüm çekirdegi özünün enflamasyonun azaltılmasında, kan dolasımının
artırılmasında ve kan damarlarının dengesinin muhafazasında da etkisi bulunabilecegini
düsündürmektedir.
http://adlibilimler.ankara.edu.tr/fi...ed-Article.pdf