Ciğer Gölü Turbalığı
39º52’37’’ N, 26º55’40’’ D
Ciğer Gölü Turbalığı Çanakkale’nin Çan İlçesi sınırları içerisinde Söğütalanı Köyü yakınında yer alır.
Ciğer Gölü Turbalığı günümüzden yaklaşık 1300 yıl önce bu yöredeki kestane – meşe ormanının insan eli ile tahribi sonrasında taban suyunun yükselmesine bağlı olarak bir tepenin ayağındaki bir dereye yakın düzlükte oluşmuş sığ bir gölün zaman içerisinde dolmasıyla ortaya çıkmıştır. Derinliği 80-100cm arasında değişen turbalığın çapı 80-100m arasında değişmektedir.
Ciğer Gölü Turbalığının bulunduğu Kazdağları(İda) Masifi’nin kuzeydoğusu Karadeniz’in dört mevsimi yağışlı okyanus ikliminin etkisine açıktır. Ancak genel olarak bölge kurak ve kısa bir yaz mevsiminin karakterize ettiği subtropikal iklimin mezo-mediteran areası içinde kalmaktadır.
Ciğer Gölü Turbalığı, turbalık alan ve bunu çevreleyen, ormanlık alan ve dere vejetasyonu (ripisilv) şeklinde üç ana habitat tipine sahiptir.
Şu anda kurumuş olan topojen turbalık alan üzerinde halen astlik indikatörü olarak
Sphagnum sp., Rododendron luteum, Osmunda regalis bolca görülmektedir. Asidik anakaya üzerinde oluşmuş kullanılabilir durumdaki besin maddeleri az (oligotrof) ya da orta derecede (mezotrof) olduğu bu tür bir topojen (P<E) turbalıkta mineral elemanlar organik maddedeki moleküler strüktür içinde bağlı bulunduğundan turbanın üzerindeki bitkilerce kullanılamaz.
Çünkü düşük pH derecelerinde biyolojik oksidasyonla organik maddenin mineralizasyonu gerçekleşmez ve sonuçta organik madde üretiminin devam etmesi ancak ayrışma olayının olmaması nedeni ile büyük ölçekte biyomas birikimi devam eder.
Düşük pH larda ayrıca fosfatlarda çöktüğünden bitkilerin fosfat ve ayrıca azot beslenmesi de zorlaşır.
Genel olarak dağ vejetasyon kuşağı ile submediteran kuşağının geçiş bölgesinde yer alan turbalık karışık bir ibreli-yapraklı ormanla çevrilidir.
Tubalığın hemen yakınındaki derenin varlığı ise yine burada ayrıca özelleşmiş bir dere vejetasyonunun (ripisilv) da oluşmasına olanak vermiştir.
Yaklaşık 10-15 yıl önce gölü besleyen su kaynağının başka amaçla kullanılmış olması nedeni ile kurumuş olduğu anlaşılan topojen turbalık üzerinde
halen yüksek nemliliğe ve zayıf asitliğe bağlı olarak özelleşmiş (=azonal) bir ekosistem oluşmuştur. Turbalık üzerinde şu an 10-15 yaşında genç bir orman oluşmuştur. Önem sırasına göre belli başlı türler şunlardır: Alnus glutinosa (kızılağaç), Sorbus umbellata var. paniculata (üvez), Rhododendron luteum (sarı çiçekli ormangülü), Rubus cesius (böğürtlen), Rosa sp. (gül), Osmunda regalis, Pteridium aquilinum, Dryopteris pallida, Athyrium filix-foemina. Bu türlerden Rhododendron luteum ve Osmunda regalis nadir sayılabilecek türlerdendir.
Turbalığı çevreleyen ibreli-yapraklı karışık ormanın asli ağaç türleri ise önem sırasına göre şunlardır: Pinus nigra subsp. pallasiana (karaçam), Castanea cativa (kestane), Quercus petraea (sapsız meşe), Quercus frainetto (Macar meşesi) ve az miktarda Abies nordmanniana subsp. equi-trojani (Kazdağı göknarı).
Dere vejetasyonu (ripisilv) içerisinde ise Alnus glutinosa (kızılağaç), Carpinus betulus (gürgen) ve az miktarda Corylus sp. (fındık) bulunur.
http://www.kazdaglari.org/kaz/menu.php