Teraslar ve onları tutan şev alanları, toprak ve zemin özelliklerinin yanı sıra ve yörenin iklimine de bağlı olarak zaman içinde kaçınılmaz olarak deformasyona uğrayacaktır. Başka bir deyişle erozyon kaçınılmazdır. Rüzgâr ve yağmur kaynaklı erozyon etkilerini en aza indirmek için, özellikle yağışlar ile suya doyan toprağın ağırlaşması neticesinde şevlerin akma eğilimine engel olmak, drenajın yeterli olamayacağı zamanlarda akan suyun terası ve ardından şevi yarmasını engellemek, özetle terasların bütünlüğünü korumak gereklidir.
Şev alanlarında erozyon kontrolü için uygulanabilecek birçok yöntem bulunmakla birlikte Kurttutan arazisindeki teras ve şev alanları için incelediğimiz erozyon kontrol yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz.
- Yarı kurak ve yarı gölge alanlar için uygun çim türlerini tohum püskürtme yöntemiyle (Hydroseeding) uygulamak,
- Yarı kurak ve yarı gölge alan çim türlerini el ile uygulamak,
- Çayır mera bitki türlerini uygulamak,
- Korunga bitkisini kullanmak,
- Kuru taş setler uygulamak,
- Vetiver sistemini uygulamak,
Yukarıda sıraladığımız bu erozyon kontrolü yöntemlerinin her biri farklı maliyetlerde farklı verim oranlarına sahiptir. Kurttutan arazimizde bulunan 11.000 mtül uzunluğa sahip şev alanlarımızda erozyon kontrolü için uygulayacağımız yöntemi seçerken şu değerlendirmeleri yaptık:
İlk iki seçenekte bulunan çim uygulamaları için kullanılacak tohumların fahiş fiyatları, çimlerin bakımı için yapılacak masraflar ile birlikte değerlendirildiğinde ilk anda cazibesini yitirmektedir. Erozyon kontrolünde alınacak verim ise fena değil olarak görülebilir.
Üçüncü seçenekte kullanılacak tohum fiyatları da çim tohumundan çok uzak değildir. Ömür olarak sınırlı olan çayır mera bitkilerinin 3-6 yıl içinde ömürlerinin tükeneceği ve yenilenmesi gerekliliği maliyeti çok artırmaktadır. Erozyon kontrolünde alınacak verim ise fena değil olarak görülebilir.
Korunga ise tohum ve uygulama maliyeti açısından çok cazip bir seçenektir. Ömrü 3-5 yıl olarak biçilse de isteklerinin az olması, kök sisteminin ihtiyacımızı karşılamaya yakın bir yapıda olması üzerinde dikkatle durulmasını gerektirmektedir. Erozyon kontrolünde alınacak verim ise makul olarak görülebilir.
Kuru taş setler için yaptığımız hesap sonucunda 2.500m3 hacme sahip 3 farklı ölçüde ayrılacak taşın tedarikinin gerektiğini, taşınması ve yerine konulması için gerekli zaman ve işçilik maliyetlerinin hayli yüksek olduğunu gördük. Ancak kesin çözüm olduğunu belirtmekte fayda var. Bağ tesis edilmesi sırasındaki iş yoğunluğu ve işçi tedarikindeki güçlükler de göz önüne alındığında 2-3 yıla yayılarak yapılması mümkün bir sistem olarak not ettik. Araziye görsel güzellik de katacak olan kuru taş setlerle erozyon kontrolünde alınacak verim fevkalade olarak tanımlanabilir.
Vetiver sistemi, eski adıyla Vetiveria zizanioides, yeni adıyla Chrysopogon zizanioides adlı bir tür ile yapılan erozyon kontrol sistemidir. Ülkemizde birkaç bilimsel makaleye konu olan bu türün ülkemiz koşullarında sorunsuz olarak yaşamını sürdürdüğü gözlenmiştir. Kılcal köklerin yoğunluğu, köklerin aynı kalınlıkta bir çeliğin 1/7 si kadar ölçülmüş gücü, köklerin gidebildiği derinlikler, toprak ve iklim isteklerinin azlığı, aşırı koşullar altındaki şaşırtıcı gücü Vetiver’i çok cazip kılmaktadır. Diğer yandan tedarik sorun, istenen fiyatlar da nadir bulunan bir tür olduğundan yüksektir. Ancak anaçların bölünmesinden elde edilecek köklerin kardeşlenmesi ile çoğaltmak da mümkündür. Bu maliyeti çok düşürebilir. Erozyon kontrolünde alınacak verim ise çok iyi olarak görülebilir.
Maliyet ve alınacak verim açısından yaptığımız değerlendirme sonucunda Vetiver Sistemi’nin Kurttutan arazimize en uygun sistem olduğuna karar verdik.