|
Ağaç Dostu
Giriş Tarihi: 06-06-2010
Şehir: Adana
Mesajlar: 4,815
|
Bonsai Saksı Harcında Kullanılan Toprak Türleri ve Özellikleri
Bonsai Saksı Harcında Kullanılan Toprak Türleri ve Özellikleri
Ülkemizde bonsai konusunda çok eksikliklerimiz olduğu ve dünya genelinin çok gerisinde olduğumuz gibi bonsai toprağı konusunda da büyük eksikliklerimiz ve yanlışlarımız bulunmakta.
Genelde gördüğüm ve benim de zamanında yaptığım büyük yanlış, bildiğimiz bahçe toprağını veya doğadan temin ettiğimiz, gerek humuslu, gerek killi, gerekse çürümüş yaprak örtüsü gibi değişik yapıdaki toprakların kullanımıydı ki bizim için zaten sorunlar da burada başlıyordu.
Çok su tutan veya hiç su tutmayan, geçirgenliği çok düşük veya çok yüksek olan, tüm bunların yanı sıra steril olmadığı için mantar, zararlı yumurtaları, mikroskobik zararlılar gibi unsurları içeren bahçe/orman toprağı, hatta bonsailerimiz için zararlı olabilecek içeriğe sahip ve bu içeriğini bilmediğimiz toprak bonsailerimiz için büyük tehdit anlamına gelmektedir.
Bonsailerimiz için kullanabileceğimiz toprağı organik ve inorganik olmak üzere iki grupta inceleyebiliriz:
Organik bileşenler:
- Ağaç kabukları
- Spagnum yosunu, ağaç yosunları, vs.
- Torf
- Bahçe toprağı
- Kompost
- Organik gübre
İnorganik bileşenler:
Diyatomit
Arkillit/Turface
Zeolit
İri taneli kum/ince çakıl
Perlit
Vermikülit
Skorya
Ponza taşı
Akadama
Haydite/Hydroton/Seramis (Fırınlanmış kil parçacıkları)
Kanuma
Lava taşı
(Bunlar en çok bilinen organik ve inorganik bileşenler olup, bonsai toprak karışımında organik veya inorganik bileşen olarak kullanılabilecek daha birçok madde mevcuttur).
1) ORGANİK BİLEŞENLER
A) Ağaç Kabuğu (Bark)
Genelde ağaç kabuğu olarak küçük ebatta parçalanmış çam veya köknar kabuğu kullanılmaktadır. Su tutma özelliğinin yanı sıra toprağı gevşetme, köklerin hava almasını sağlama ve besin maddelerini tutarak ağaç köklerinin gübre ve diğer besinlerden daha uzun süre faydalanmasını sağlar. Alternatifi olan torfa göre daha iyi bir drenaj sağlar ve daha uzun süre bozulmadan dayanır.
Öte yandan steril olmayan ağaç kabuklarının kullanımı, bonsailer için ciddi mantar enfeksiyonları anlamına gelebilir.
Bir diğer husus da gereğinden fazla miktarda kullanılan çam kabuklarının köklerde yanmaya sebep olma riskinin bulunmasıdır.
B) Yosun (Spagnum yosunu)
Bonsaiciler tarafından genelde yosun olarak spagnum yosunu tercih edilmektedir. Değişik ortamlarda büyüyen birçok farklı türü mevcuttur ve kökleri zayıf olan veya doğadan yeni sökülmüş ağaçlar için geçici olarak kullanılan mükemmel bir kök geliştirme ortamıdır.
Kendi ağırlığının yaklaşık 8 katı su emerek uzun süre bünyesinde tutma kapasitesine sahiptir. Ancak suyu tutarken yapışarak çamurlaşmak yerine gözenekli yapısını muhafaza ederek drenaj ve havalandırma da sağlar. Bu özelliklerinden ötürü suyu seven, köklerinin ıslak kalması gereken ağaçların saksı karışımlarında çok tercih edilir.
Tropolene adı verilen doğal bir antibiyotik formunda bulunan bir çinko bileşenini yüksek oranda içeriğinden, çürümeye neden olan anaerobik bakterilerin üremesini durdurarak antiseptik bir davranış gösterir. Bu nedenle özellikle kökleri hasar görmüş, zayıf kalmış veya doğadan yeni sökülmüş ağaçları herhangi başka bir organik madde eklemeksizin geçici olarak bu ortamda bakıma almak çok iyi bir yöntemdir.
Ayrıca havai köklendirme için de çok ideal bir ortamdır.
Ancak asidik özellikte olması, çok fazla miktarda kullanılması halinde özellikle köklerinin ıslak kalmasını sevmeyen ağaçlarda kök çürümesine ve mantar enfeksiyonlarına sebep olması, hatta insan için bile tehlikeli olabilecek bazı mantar enfeksiyonları riski içermesi (özellikle steril değil de doğadan toplanmışsa) dikkat edilmesi gereken önemli hususlardandır. Aynı şekilde, başka organik bileşenlerle birlikte kullanılırken oranlama ve miktara çok dikkat edilmelidir, zira torf veya bahçe toprağı gibi diğer organik bileşenlerle birlikte toprağın su tutma özelliğini gereğinden fazla yüksek bir hale getirebilir.
Özet olarak, kullanımında çok dikkatli olunması ve kullanım miktarının birçok etkene bağlı olarak hesaplanması gereken, yani tecrübe gerektiren bir bileşendir.
C) Torf
Bitki ve yaprakların, hava teması olmayan ortamda uzun süre çürüyüp birikmesi ile meydana gelen bir ortamdır. Doğal olarak bulunabileceği gibi ticari olarak da üretilen ve piyasada bol miktarda bulunan, değişik kalite ve içeriğe sahip ve ayrıca yaprak torfu, hindistan cevizi torfu, turba gibi birçok çeşidi olan bir yetiştirme ortamı ve toprak bileşenidir.
Herhangi bir besin maddesi veya gübre içemeyen, düşük kalitede torflar olduğu gibi, işlenmiş, gübre ve iz element katkılı, yüksek kaliteli torflar da mevcuttur. Hepsinin de su tutma kapasitesi yüksek olmakla birlikte farklıdır.
Dolayısı ile torflar hakkında net genellemeler yaparak konuşmak ve tavsiyede bulunmak çok yanlış olur, ancak bahsetmemiz gereken en önemli özelliği su tutma özelliğinden ötürü tercih ediliyor olmasıdır.
Ancak spagnum yosunu kadar kaliteli bir ortam olduğunu söyleyemeyiz, zira özellikle kalitesiz olan bir torf, suyu emdiğinde hava geçirgenliği azalır ve köklerin hava almasına imkan tanımaz. Uzun bir süre kullanımdan sonra, özellikle kurumasına izin verilirse, su tutma özelliğini de yitirerek bitkiye zarar bile verebilir.
Bu yüzden, seçerken kaliteli olmasına dikkat etmeli ve özelliklerini yitirip yitirmediği yakından takip edilmelidir.
D) Bahçe toprağı
Hepimizin bildiği, tarla, bağ-bahçe, orman gibi yerlerden kolayca temin edebileceğimiz topraktır. Faydalarının yanı sıra riskleri de saymakla bitmez. Herşeyden önce içeriğini bilmediğimiz ve steril olmayan bir bahçe toprağı, her zaman olası mantar ve çeşitli enfeksiyonların kaynağıdır ve içerisinde zararlı yumurtalarının veya larvalarının olup olmadığını asla bilemezsiniz.
Avrupa'da steril, paketlenmiş, humus içerikli bahçe toprakları bulunabilmekte, ancak ülkemizde henüz satışı olan böyle bir ürüne ben rastlamadım.
Eğer içeriğini bilmiyorsanız veya steril değilse bence asla itimat etmeyiniz.
|