Meraklılar için kısa bir çeviri yaptım, çok fazla türü var hepsini yazamadım ama en belli başlılarını, yetiştirme ipuçlarını ve budama özelliklerini bulabilirsiniz, en altta ingilizce olamakla birlikte kaynak da verdim. İleri yardım isteyenler olursa yine bir şeyler düşünürüz...
Selamlarımla.
Melike
Clematis
Bir ağaç **** duvar üzerinde yetiştirilebilen tırmanıcı formları olduğu gibi daha küçük boyutlu, bahçe kenarların ön taraflarında yetiştirilebilecek olanları da vardır. Hatta bazı clematisler askılı sepetlerde **** kenar saksılarda yetiştirilebilir.
Bilinen bazı türleri;
İlkbaharda çiçeklenen clematisler:
C.macropetala 'Markham's Pink': dayanıklı bir tür. Koyu pembe, çiftkatlı orta **** geç baharda çiçek açan bir form. 3m!e kadar uzayabilir.
Clematis montana var. rubens 'Elizabeth': pembe çiçekli ve vanilya renkli iki ayrı alt türü olan popüler bir form.Geniş alanları kaplamakta kullanılabilir. 6-9 m boylanabilir.
C. montana var. rubens 'Tetrarose': en uzun çiçeklenme süresine sahip olan bir tür. 8m boylanabilir, pembe çiçeklidir
C. alpina 'Jacqueline du
Pré': 3m boylanabilen, güçlü, pembe çiçekli, gösterili tohum kapsülleri olan bir tür.
C. armandii: herdem yeşil bir tür, büyük, puanlı, koyu renk yaprakları var. Krem beyazı çiçekleri bahar ortasında gelişiyor. 4-6m boylanabiliyor
Erken-orta yaz döneminde çiçeklenen clematisler:
C. 'Belle of Woking': çift katlı gümüş rengi büyük çiçekleri, 2.5 m boylanır.
C. 'Beauty of Worcester': çift katlı, koyu mavi çiçekli erken yazda çiçeklenir. Boyu 2.5m
C. 'Countess of Lovelace': çitkatlı, açık mavi çiçekli, boyu 2.5 m.
C.'Henryi': 1880 de Edinburgh da Issac Henry tarafından hibritlenmiştir. Krem beyazı çiçekli orta-geç yazda çiçeklenir. Boyu 3 m.
Beyaz-pembe çizgili çiçekleri olan en populer clematislerden biri. Geç bahar-erken yazda çiçeklenir. Boyu 2.5-3m
Geç yaz-erken sonbaharda çiçeklenen clematisler:
C. 'Betty Corning': Çan şeklinde mavimsi çeiçekleri olan dayanıklı bir tür.
C. 'Bill MacKenzie': parlak sarı sarkık çiçekli, boyu 5m - 6m
C. 'Black Prince': koyu kırmızımsı mor renkli çiçkleri var. Boyu 3m
C. 'Etoile Violette': koyu mor çiçekli, boyu 3m
Yetiştirme İpuçları:
Yeni alınan bitkinin ekilmesi:
Clematisler, besleyici, nemli ama iyi drene olan toprakları severler. Gölgede, kökün serin tutulacağı yerde iyi yetişirler bu nedenle dikildiği bölgede dibine kısa boylu çalıların dikilmesi **** kaya, taş parçaları ile kökün gölgede bırakılması uygundur.
Ekmeden önce su içinde bekletilmelidir.
Daha sonra kök yüksekliğinden biraz daha derince bir çukur açılmalı, dibine iyi kalite gevşek toprakla **** yaprak sü
prüntüsü karıştırılmış, gübre konulmalıdır.
Clematis bu hazırlanan çukura bitki gövdesi 2-3 cm çukur içinde kalacak derinliğe yerleştirilmeli, toprak ve organik madde karışımı kenarlardan dökülerek hafifçe el ile bastırılarak dikim işlemi tamamlanmalıdır.
Dikimden sonra mutlaka sulanmalı, 15-20 boyunda bırakılacak şekilde derince budanmalıdır. **** sağlıklı filizlere kadar tıraşlanmalıdır.
Sonraki yıllarda bakım:
Heryıl, şubat-mart aylarında gübreleyin
Büyüme mevsiminde düzenli sıvı besleyicilerle besleyin
Ertesi yıl iyi bir gelişme sağlayabilmek için çiçekler geçtikten sonra da besleme işini sürdürün.
Yeni sürgünleri düzenli olarak kontrol edip bağlayın.
Kuru ve sıcak dönemlerde düzenli sulayın.
Saksı içinde yetiştirme ipuçları:
En az 45 cm derinlikte bir saksı kullanmalısınız. Plastik saksılar kökleri dondan koruyamayacağı için kullanılmamalıdır. Tırmanabilmesi için saksıya bambu destekler de gömün.
İleriki yılarda büyüme mevsiminden itibaren sıvı besleyiciler kullanın. Her yıl toprağının yüzeyden 2.5-5 cm sini kaldırıp yeni, taze saksı toprağı ile değiştirin. Kuru dönemlerde hergün düzenli sulayın. Gerektiğinde yeni sürgünleri düzgünce bağlayın. Kökleri soğuklarda dondan korumak için havakabarcıklı naylonlarla saksıyı iyice sarın. her mevsim
Clematislerin budanması
Clematisler türleri farklı şekilde budamalara sahip olduğu için budanma konusunda kafa karıştıran bitkilerdir. Ana grupların çiçeklenme dönemlerine ve çiçek şekillerine göre tanımlanmış olan üç ana grupta budanmaları söz konusudur. Erken çiçeklenen gruplar eski dallardan çiçeklenir, oysa daha sonra çiçeklenenler yeni filizlerden tomurcuklanır bu nedenle budanmalarına azami özeni göstermek gerekir
Grup A: Erken çiçeklenen clematisler
Bu gruptaki bitkiler genelde nisan mayıs gibi çiçeklenirler, bir önceki mevsimin dalları üzerinde ki filizlerden tomurcuklar gelişir. Bu gruptakileri çiçekleri geçer geçmez budamalısınız. Böylece gelecek mevsime tomurcuklanacak gelişimi yaz boyu sağlayabilirsiniz. Yaşlı, odunsu dalları kesmekten kaçınarak şekil verme **** kısaltacak şekilde budayabilirsiniz.Bu gruptaki clematisler; : C. alpina, C. macropetala, C. armandii, C. montana and C. chrysocoma.
Grup B: Büyük çiçekli hibritler
Büyük çiçekli hibritler haziran ortasında bir önceki mevsimin kısa dallarından çiçeklenir, bazen de yeni filizlerden yaz sonuna doğru ikinci çiçeklenme olur. İkinci çiçeklenme döneminde çiçekler haziran ortasında açanlara göre daha küçüktürler. Bu grubu Şubat-mart aylarında budamalısınız. Ölü ve zayıf dalları tem,izledikten sonra, en güçlü yeşil filize kadar kısaltabilirsiniz. Bu kısaltma en fazla bitki dibinden 12-20cm kadar olmalıdır.
Bu grup bitkiler zamanla alt kısımlarında yapraksızlaşırlar, bu nedenle diplerine görüntüyü güzelleştirmek için kısa boylu uzun ömürlü çiçekler ekilebilir. Yeni ve fışkırır tarzda bir gelişim isterseniz de ilk çiçekler geçtikten hemen sonra 20 cm den kesip, budayabilirsiniz. Bu gruptaki hibritler: 'Nelly Moser,' 'Miss Bateman,' 'Lasurstern,' 'Duchess of Edinburgh,' 'Mrs. Cholmondeley'
vb.
Grup C: Geç çiçeklenen clematisler:
Bu gruptaki bitkiler aynı yılın dalları üzerinde üst 40-50cmlik bölümde çiçeklenirler. Bir kısmı haziran ortasında çiçeklenmeye başlar ve sonbahara kadar çiçeklenmeleri devam eder. Şubat **** mart aylarında 40-50 cm kalacak uzunluğa kadar, sağlıklı dalların ve bazı filizlerin de kesilmesine göz yumarak budayabilirsiniz. Bu gruptaki bitkiler: C. viticella, C. flammula, C. tangutica, C. x jackmanii, C. maximowicziana, 'Perle d'Azur,' 'Royal Velours,' 'Duchess of Albany'
vb
Hastalıkları ve zararlıları:
Bit ve böcekler için düzenli kontrol yapılıp, ilgili insektisitlerle tedavi edilmelidir.
En önemli hastalığı “Clematis wilt” denilen yaprakların üstten başlayarak hızla kahverengileşerek, bitkinin kuruduğu bir rahatsızlıktır. Kontrolleriniz sırasında enfekte olduğunu fark ettiğiniz dalları derhal, keserek uzaklaştırın. Eğer bitkinin etkilenen kısımları çoksa, tam dipten kesmekten çekinmeyin. Enfekte dalarlı mutlaka yakın. Bu hastalık için yapılabilecek hiçbir şey yoktur….Bu hastalığı bitki dibinin su içinde kalmasının ve sümüklü böceklerin kolaylaştırdığı düşünülmektedir, bu açıdan da dikkatli olunmalı….
Çeviri kaynakları:
http://www.savvygardener.com/Feature...s_pruning.html
http://www.bbc.co.uk/gardening/plant...clematis.shtml