Van Meer Tekniği (Kabuk Doku ile Yara Kapama)
 

Aşağıdaki makalenin orijinal yazarı: Hans Van Meer

Orijinal makale linki: http://ofbonsai.org/techniques/styles-and-styling/the-van-meer-technique

Çeviri: Sakaki (Taner Tuncer)





“Van Meer” Tekniği Nedir?

Ağaçlarda büyük kesik yaralarının iyileşmesine ve kapanmasına yardımcı olan bir tekniktir! Bu tekniği kendi ağaçlarım ve öğrencilerimin ağaçları üzerinde 15 seneyi aşkın bir süre boyunca test edip geliştirdim ve sanırım artık diğer bonsai tutkunlarıyla paylaşmaya yetecek derecede test edildi! Denemelerin çoğu yaprak döken ağaçlar üzerinde yapıldı, ancak yaprak dökmeyen ağaçlar üzerinde de uygulanabilir!

Not: Bu tekniği uygulamak için en uygun zaman ilkbahar başı ile yaz mevsimi başı arasında kalan zaman dilimidir, ancak bundan sonraki ilerleyen zamanlarda sadece iyi gelişim gösteren sağlıklı ağaçlar üzerinde denenebilir!







Bu büyük yara daha sonra, kesilen kısmın çevresindeki kabuğun kapanarak yarayı daha hızlı iyileştirmesi için biraz oyulur. Son olarak da kesilen kısmın kurumasını ve enfekte olmasını önlemek için yara bir aşı macunu ile kapatılır.

Sonrasında bu büyük yaranın iyileşip kapanmasını umut ederek beklemeye başlarız, ancak gerçekte çoğunlukla yara ya kapanmaz ya da kısmen kapanır. Bu da ağacımızın üstünde çirkin, büyük ve kenarları kaba bir şekilde şişkin bir yara kalmasına neden olur!



Bu durum özellikle Alıç, Kayın, Zeytin ve Çam ağaçlarında ortaya çıkan bir durumdur! İşte bu noktada benim tekniğimin faydası su yüzüne çıkıyor!

Şimdi ağaç dalında veya gövdesinde kestiğimiz bu kısmın kesit görünümünü daha yakından inceleyelim. Ağacın omurgası veya iç destek kolonu gibi görev gören bir kabuk altı tabakası vardır. Bunun üzerinde ise ağacın hayatta kalması için gerekli tüm hayati öneme sahip besinleri taşıyan kambiyum doku mevcuttur. Son olarak da tıpkı bizim tenimizin işlevi gibi bir işlev üstlenerek ağacı koruyan dış kabuk dokusu mevcuttur. Benim tekniğimde, bir yaranın etrafını kapatarak iyileşmesini sağlayan, kambiyum tabakası ile dış kabuk tabakasından oluşan dış katmanı anlamak önemlidir.

Pek hoş bir benzetme olmayacak ancak benzetmek gerekirse insanlarda bir kol veya bacak gibi uzuv kaybedildiğinde, cerrah mümkün mertebe kesilen uzvun kesildiği noktada bir miktar deri dokusunu fazladan bırakarak kesilen kısmın kapatması için kullanır! Benim tekniğimde tıpkı buna benzer bir işlem; bir ağaçtaki yaraları ağacın kendi derisiyle veya koruma tabakasıyla, yani ağacın kendi kabuğuyla kapatmak!

Teorik olarak yapmamız gereken şey, elimizde yaranın üzerini kapamak için gerekli kabuk altı tabakasından ince bir katman, kambiyum tabakası ve dış kabuk tabakası kalacak şekilde iç odun kısmını oymak! Basit değil mi!? Peki uygulamada bunu nasıl yapacağız?

Bu işlem, çok önem taşıyan kambiyum dokuya hiçbir zarar vermeden yapılmalıdır! Ve ayrıca kambiyum doku ile ağaç kabuk dokusuna ek olarak iç odun dokudan ince bir katman kalacak şekilde oyulmalıdır! Bu ince odun doku tabakası, bükme esnasında kabuk dokunun kırılmasını veya yırtılmasını önler! Aşağıdaki resimde yeşil çizgi, bizim için önemli kambiyum dokuyu temsil etmektedir!



İç odun tabakayı çıkarmak için elektrikli aletler, kesme-oyma aletleri veya her ikisini de dikkatlice kullanacağım. Bu konu tamamen içi oyulması gereken gövdenin veya dalın boyutuyla ilgili! Bizim için önemli olan kambiyum dokuya zarar vermediğiniz sürece istediğiniz veya size kullanması daha rahat gelen aleti kullanabilirsiniz. Ayrıca, iç odun tabakasını çok aşırı inceltmemeye dikkat ediniz.

Oyduğunuz kesi kısmının taban seviyesinin, üzerine katlayacağınız ve ağacın dış kabuk dokusundan çok az daha kalın olan dokunun kapatılması için yeterince boş alan kalacak şekilde, onu çevreleyen kabuk dokunun kenarından hafif daha derin olması yeterlidir! Dış kabuk dokuyu bükerek yerine katladığınızda, görüntü içe çökmüş çukur gibi değil, kesi kısmının kenarları ile aynı hizada olmalıdır! Hafif tümsek görünmesi de sorun olmaz!

Üst resim için açıklama: Temiz bir bisturi veya ince ve keskin hobi/maket bıçağı ile bu halka üzerinde eşit aralıklar bırakarak açılı kesimler yapıyoruz ve daha sonra kama şeklinde kesilen bu kabuk kısımlarını çıkarıyoruz. Böylece elde ettiğimiz dış tabakayı artık yerine birer birer katlamaya başlayabiliriz. Eğer halen üst üste binen bir parça varsa, yerine oturana kadar bunu biraz daha kesmemiz gerekir! Katlanan kenarlar arasında biraz boşluk kalması halinde endişe etmeyiniz, bunlar güzelce kaynayacaktır!

Üst resim için açıklama: Çizimde, yaranın tamamını bir kerede kapatmaya çalışmadığımı görebilirsiniz, çünkü büyük yaralarda bu kabuk dokuların tamamını yerine katlamak oldukça zor. Yaranın 1/2 ila 2/3'ünü kapatmanız kolay ve yeterli olacaktır! Geriye kalan ufak açık kısım, katlanan dokular birlikte gelişirken güzel bir şekilde iyileşip kapanacaktır!

Resimde de görüldüğü üzere, kapatmak için altta kalan dokuyu kullanıyoruz, çünkü bitki öz suyunun hareket yönü köklerden yukarıya doğru olduğu için alttaki dokuyu kullanmamız başarı oranını artıracaktır! Geniş bir dal üzerinde (ki böyle bir dalda daha büyük bir doku elde edebiliriz), katlayacağımız doku kırılmayacak ya da fazla taşmayacak şekilde dokudan kama şeklinde bir parça kesip çıkarmak iyi olacaktır.

Kırmızı ok, içi oyularak istenilen kalınlıkta bırakılmış dış doku çeperini göstermekte. Ok işaretinin hemen solunda, yeni zirve olacak olan güçlü sürgünü görebilirsiniz. Bu sürgün, ilerleyen zamanda güçlü bir şekilde büyüyecek ve yaranın hızlı bir şekilde kapanmasını sağlayacak!








Kırmızı ok yara bölgesini göstermekte. Okun hemen sağ tarafında, yeni zirveyi görebilirsiniz ve sol tarafında da yeni yan dal görülmekte. Bu dalların her ikisi de yaranın daha kolay ve hızlı kapanmasını sağladı! Bu, "Kes & Büyüt" yöntemini uygularken yaptığımız işlemin aynısı! Gereken uzunlukta büyüt, sonra gereken noktadan keserek kısalt, kesilen dalı büyüt, sonra yine uygun uzunlukta keserek kısalt… şeklinde dal/gövde yapısı oturana kadar uyguladığımız yöntem! Bu işlemi doğru bir şekilde tamamladığımızda, mükemmel bir koniklik ve doğal hareket elde etmiş oluruz. Ben telleme ile kes & büyüt yöntemini kombine halde kullanmayı tercih ediyorum!






Kırmızı oklar, eski yaranın kenarını göstermekte; böylece geniş bir bölge, kabarıklık oluşmadan, kabuk dokudan yara bölgesine geçiş daha pürüzsüz olacak şekilde başarıyla kapanmış durumda! Yeşil çizgi, normal yöntemde kendi haline bırakarak doğal yollardan iyileşip kapanmasını umduğumuz ve böylece doğal olmayan keskin bir açı yerine, iyileşen yaranın tamamının güzel yuvarlak bir şekil aldığını gösteriyor! Yara tamamen iyileşmiş durumda değil, ancak çok daha doğal göründüğü bir gerçek ve ağaç kalan bu ufak yara bölgesini de önümüzdeki birkaç sene içerisinde sorunsuzca kapatacaktır!

Şimdiki çalışmamız, bu tekniği köklerde kullandığım ilk denemeyle ilgili.









Bunun ardından, minik delme ucu ile iç odun dokuyu 2 yan doku elde edecek şekilde dış kabuk dokunun altından dikkatlice oydum (yukarıda alt-ortadaki resim). Kırmızı oklar, kabuk/doku yan kanatlarını gösteriyor.

Sonra, bu kabuk/doku kanatlarını, temizleyerek hazırladığım iç odun tabakanın üzerine kapattım ve 2 raptiye ile sabitledim. Daha sonra aşı macunu uyguladım.




Tabii ki işe yaradı! Eski tek kök uzantısı şimdi iki tane doğal kök gibi görünmekte ve bunun elle yapıldığını kimse anlayamaz! Biraz zaman alan bir işlem ama beklemeye ve yorulmaya değer!






Yukarıdaki resimde görünen küçük alıç, 2006 yılında Galler'den (İngiltere) söküldü. Söküldükten sonra, üzerinde çalışılması gereken birçok kök uzantısı ortaya çıktı. Kırmızı oklar, doku kanatlarını bu önemli yan kök uzantısı üzerinde sabitlemek için kullandığım 2 kırmızı raptiyeyi göstermekte. Bu, ağaç üzerinde erken zamanlarda yaptığım bir işlemdi.




Kırmızı oklar, kesik kök uzantısının ucunu göstermekte. Alıcın büyük yaraları iyileştirirken ne kadar kötü bir görüntü verdiğini görebilirsiniz. Yara etrafında kabarıklık oluşturmakta ve asla tamamen kapatmamaktadır! Kök uzantısının kendisi oldukça uzundu ve ayrıca ters koniklik sorunu vardı, dolayısıyla sunulabilir hale gelmesi için, özellikle de görülebilir bir noktada olmasından ve bu küçük ağacın dengesi ve genel görüntüsü açısından önemli olmasından ötürü üzerinde çalışılması gerekiyordu!

Sayın Sakaki emeğinize ve çok değerli bu bilgileri (nasılsa ben biliyorum demeyip) bizimle paylaştığınız için teşekkür ederim. Bilgi ve tecrübenin paylaşıldığında güzel olduğuna inanan biri olarak saygılarımı sunar, çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Sayın Sakaki, verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ediyorum. Bu teknik, gerçekten kafamı hep meşgul etmiş olan yara izleri konusuna çözüm olacak gibi. Emeğinize sağlık.

Paylaşım için çok teşekkürler

http://i.hizliresim.com/ep5GyJ.jpg

Eklenti 470219

Burada bir zeytin bonsaisine aday ağacım var fakat gövdesi gördüğünüz gibi hafifçe kambiyum destekliyor oradan yaşıyor. Ben bu sorunu nasıl çözebilirim ? Anlattıklarınız evet çok hoş bilgiler fakat hiçbirini kullanamam. Orayı doldurmalı mıyım yoksa olduğu gibi bırakmalı mıyım ? Ayrıca yara odunlaştı yani periderm çevrileyip lentisel bile oluşturdu. En azından dolgu olarak ne yapabilirim öğrenmek istiyorum. İlgili konuyu da buraya yazmıştım diğer fotolar için göz atın isterseniz

http://www.agaclar.net/forum/temel-k...lama/33769.htm

Kırık eğer taze olsa hemen eski pozisyonuna getirip o bölgeyi sarın derdim. Böylelikle büyük olasılıkla tekrar kaynardı, zeytin bu konuda sıkıntı çıkarmayan bir tür.

Fakat üstünden zaman geçmiş dediğiniz gibi, hatta sanırım ağaç devrilip kırıldığında yaranın içine toprak dolmuş.

Bundan sonra o yaranın iyileşip onarılması biraz zor, şu durumda iki seçeneğiniz var, birincisi ağacı o bölgeden kesip üst kısımdan kurtularak yeni gelişim beklemek, ki bunu yapmak için uygun bir zamandayız. İkincisi ise o bölgedeki toprağı bir çubuk yardımıyla döküp, kalan çamuru tazyikli bir su püskürtücü ile mümkün olduğu kadar temizleyip kırığı eski haline getirerek bir şerit bezle sarmak. Bu işlem yarayı öyle hemen iyleştirmeyecektir fakat çatlağın aşağı doğru ilerlemesini önler. Ağacın stresini bir miktar azaltır. İkinci bir kazayla durumun daha da kötüleşmesini önlemiş olursunuz. Ayrıca yeteri kadar zaman verilirse, (uzun yıllardan bahsediyorum tabii) onarılır da.

Ağacı o şekilde bırakıp normal bakımına devam ederek büyümesi ve kalınlaşmasını beklersiniz.

Bu sırada kendinize daha uygun, çalışmaya hemen başlayabileceğiniz başka bonsai adayları araştırmanızı da tavsiye ederim.

Bu ağacı büyük olasılıkla ölümden kurtardığınız için kutlarım bu arada. :)

Bir de, sizi buraya yönlendiren Sn. malina'nın da uyardığı gibi, fotoğraflarınızı foruma yüklemelisiniz. Bu seferlik ben sizin için yaptım.


Foruma fotoğraf nasıl yüklenir?

Dikkat: Fotoğrafları neden foruma yüklemelisiniz?

Madem bonsai yapacaksınız, boyunu zaten kısaltmanız gerekiyor. O halde bence de nicholai hel'in dediğini yapın :)

Bu arada ağacın gövde çapı ile kırık bölgesinin topraktan yüksekliği nedir?

Kusura bakmayın yeni yeni alışıyorum forum kurallarına.

Zeytinimin ölçüleri şöyle; gövde kalınlığı 7 cm, kökten çatlağa kadar 12 cm, kökten tepesine kadar 31 cm. Kesmek istemiyorum zaten 4 filiz vermiş 5 6 cm uzunluğunda onlarda kırıktan sonra geliyor. Başka ağaçlara yönelmekte istemiyorum düşünsenize öyle yaralı yaralı duruyor, ben gidip buluyorum sonra alıp iyileştirmek için çabalıyorum.. Duygusal açıdan da bağlanmadım değil :D

İleride zeytininiz üzerinde daha birçok benzer işlem yapmanız gerekecek, eğer tabii ki bonsai yapmayı düşünüyorsanız.

"Başka neler yapılabilir"i bu fotoğrafa bakarak konuşmak çok zor ama ben olsam kesinlikle boyunu kırık noktasının hemen altından kısaltırdım. Tercih sizin :)

Gövde kalınlığı 7 cm ise o kırığın altından kesmek için hiç tereddüt etmezdim. Yalnız sanıyorum çevre ölçüsü 7 cm, çapı değil. Gövde kalınlığı derken çapını kastederiz.

Ağacın kalınlığı daha az ise de ben olsam yine kesmeyi tercih ederdim. Kırık oldukça büyük, alt gövdeyi sağlıklı şekilde kalınlaştırması için beklemenin pek bir mantığı yok diye düşünüyorum. Zaten kırığın üzerinde de tahmin ettiğim kadar bir dal yapısı yokmuş. Kestikten sonra yeni gelecek sürgünleri serbest gelişime bırakarak ağacı kalınlaştırmak bu ağaç için daha sağlıklı bir tercih olur.

"Kesmek" ve "başka ağaçlara yönelmek" istemediğinizi belirtmişsiniz. Fakat amacınız bonsai hobisini icra etmek ise her ikisini de sıklıkla yapmanız gerekecek. Uyarayım dedim.:)

Bence ağacın orta bölünümdeki kırık başa bela. Kırığın altından temiz, siteril ve düzgün bir kesi yapılmalı ve kesi yeri muhakkak aşı macunuyla düzgün bir şekilde kapatılmalı. Bu haliyle iş kontrolden çıkıp o noktadan kuruma yapabilir, kabuk aralarında mantar enfeksiyon ve hatta böcek yuvası haline bile gelebilir.
Bence kırığın altından kesin.

Oncelikle hepinize merhaba,
Bu basligi okurken belki bu agacim icin bir cozum olmayacaksa da gelecekteki calismalar icin ne kadar faydali bir makale oldugunu bir kez daha anlamis oldum; sn.Sakaki'ye cevirileri icin tesekkur ederim. Bunjin tarzinda ilerlemek istedigim turu Quercus Robur olan 5 yasindaki mese agacimin onemli bir bolgesinde ciddi bir yarasi var. Tahminimce yaranin agaca olan zarari bitmis,cunku ustte hala guclu dallari var;ancak anlayamadigim eski bakicisinin onu neden bu halde biraktigi oldu, buyuk ihtimalle bu agaci yetistirirken nasil olsa satilacak alan ugrasir ya da ugrasmaz gozuyle bakti. Tabi bunun onemi yok ancak ben bu yarayi kesmek disinda nasil tedavi edebilirim, gorsel olarak nasil duzeltebilirim bunu merak ediyorum.Yardimlariniz icin simdiden tesekkur ederim.
Saygilar

Sn.Charlaux. Bu tür yaralar ağacın gövdesine oranla çok büyük olduğundan kısa vadede kapatıp iyileşme gibi bir şansı olacağını sanmıyorum. Ağaç ancak toprağa ekilip aradan yıllar geçince, yani ağacınız belkide 10-15cm gibi bir gövde yapıncaya kadar bu yara hep gözünüze batacak.