Taze Fasulye (Phaseolus vulgaris) yetiştiriciliği

[Serhan KARAGÖL]

Fasulye (Phaseolus vulgaris)

Taze, konserve ve kuru olmak üzere değişik şekilde değerlendirilen, besin değeri çok yüksek olan, hemen hemen tüm dünyada bol miktarda tüketilen önemli bir kültür bitkisidir. Orta Amerika kökenli olan bu kültür bitkisi 250 yıl önce Anadolu'ya gelmiş ve çok geniş bir yayılım alanı bulmuştur.

Taze fasulye A, B1, B2 ve C vitaminlerince zengindir. Taze fasulye de vücutta biriken asidi nötralize edebilecek baz fazlalığı da mevcuttur. Fasulyenin hazım olabilirlik oranı %84.1'dir.

Hatta fasulye baklalarında bulunan phasol ve phaseolin maddelerinin şeker hastalığında kullanılan insülin karekterinde olduğu ve bu yüzden kandaki şeker miktarının düşürülmesinde kullanıldığı bildirilmektedir.
kaynak

MEYVE
Meyveler bakla şeklindedir. Çiçeklerde döllenme olduktan sonra oluşan hava sıcaklıklarına bağlı olarak meyve gelişmeye başlar. 30 C’nin üzerindeki sıcaklıklarda, kuraklıkta (düşük hava nemi) söz konusu ise döllenme olduğu, bakla teşekkül ettiği halde meyve gelişmez ve dökülür.

Meyve gelişmesi için ideal sıcaklıklar 15-25 C arasındaki sıcaklıklardır. Baklalar; etli, ince, kılçıklı, kılçıksız, iplikli veya ipliksiz olabilirler. Fasulyelerin hemen tamamında kılçık, bakla genç ve taze iken görülmediği halde daha sonra görülebilir.

TOPRAK İSTEĞİ
Toprak istekleri bakımından seçici bir bitki değildir. Çok hafif topraklar dışında her toprakta yetiştirilebilir. Ancak organik madde yönünden zengin, yumuşak, iyi havalanan ve su tutma kapasitesi yüksek olan topraklarda daha başarılı sonuç verir. Potasyumca zengin toraklarda yetiştirilen fasulyelerde (taze- kuru) kalite belirgin bir şekilde artar.

Toprak iyi hazırlanmalıdır. Kesekli bırakılırsa, çimlenme sırasında, çimlenen taneler üzerine ağırlık yapar ve çimlenmeye engel olur. Kaymak bağlama özelliğine sahip topraklarda özellikle tohumun çimlenme döneminde düşen yağışlar önemli çimlenme zorluklarına yol açar. Bu sebepten dolayı kaymak tabakası kırılmalıdır. Fazla asit karakterli topraklardan hoşlanmaz. Toprak reaksiyonunun pH 5.5-6.7 olduğu yerlerde en iyi ürün alınmaktadır.

İKLİM İSTEKLERİ
İklim isteği yönünden hassas olup özellikle bazı dönemlerinde çevre şartlarına karşı çok duyarlıdırlar. Ilık iklim sebzesidir. Çimlenme için yüksek sıcaklık isterler. Sıcaklık sıfırın altında 2-3 C’ye düştüğünde büyük zarar görür. Buna karşılık çiçeklenme ve meyve bağlama dönemlerinde yüksek sıcaklık büyük zararlara yol açar, verim ve kalite çok önemli ölçüde düşer. Meyve bağlama döneminde 18-25 C sıcaklıklar optimum meyve tutumu ve gelişmesini sağlar.

EKİM ŞEKLİ
Sıra arası 50-60 cm X sıra üzeri 20-25 cm olacak şekilde toprağın tav seviyesinin 3-5 cm altına tohum ekimi yapılır.Fasulye tohumlarında çimlenme sırasında fasulye sineği büyük zarara yol açabilir. Bu nedenle tohumun ekim öncesi mutlaka ilaçlanması gerekir. Dekara kullanılan tohum, ekim sıklığı ve özellikle de çeşidin dane iriliğine bağlı olmak üzere 6 - 18 kg arasında değişir.

GÜBRELEME
Suni gübre kullanılacaksa gübrenin tamamı bir defada ve ekimden 2-3 hafta önce sürümle toprağa karıştırılmalıdır. Toprağın yapısına bağlı olarak saf olarak 1 dekara verilmesi gereken ortalama gübre miktarları:
Sülfat Formunda AZOT..................12-14 kg/da

FOSFOR(P2O5)...............................10 kg/da

POTASYUM(K2O)..........................10-12 kg/da

ÇAPALAMA
Fasulye tohumları uygun çevre şartlarında 6-8 gün içinde çimlenir. Bitkiler toprak üstüne çıkar. Bitki gelişmesi oldukça hızlı olur. Bitkiler ilk hakiki yapraklarını geliştirdiğinde 1. çapa yapılır. Yağış, yabani ot ve toprağın o anki durumu dikkate alınarak 2-3 hafta sonra 2. çapa yapılır.

SULAMA
İlk fasulye meyveleri görülünceye kadar mümkün olduğunca sulamadan kaçınılmalıdır. Fasulyeler ilk meyve vermeye kadar hassas bir bünyeye sahiptir. Fazla su bitkilerde hemen sararma ve büyümede duraklama yaratır. Bu devrelerde hava şartlarının etkisi ile mutlaka su vermek gerektiği taktirde fazla olmamak koşuluyla bir iki defa sulama yapmak gerekir. Fasulyelerde çiçek açıp ilk ürünler görülmeye başladıktan sonra sulama işine de düzenli olarak başlanmalıdır. Hava durumuna göre 4-5 gün ara ile yeterli miktarda sulama yapılırsa ürünün miktar ve kalitesi de o ölçüde iyi olur.

OLGUNLUK, HASAT, DEPOLAMA ve VERİM:
3-4 günde bir defa hasat olgunluğuna gelmiş fasulye meyveleri toplanır. Hasatta bitkinin zarar görmemesine özen gösterilir. Baklalar yukarıya doğru çekilerek koparılır. Baklaları aşağıya doğru koparmaya çalışmak bitkiye zarar verir. Hasat edilen fasulyelerde meyvelerin pazarlanmaya kadar muhafazası önem taşır.

Hasattan sonra meyvelerin gölge bir yerde, yüksek rutubetli (%80’in üzerinde) bir ortamda korunarak su kaybetmeleri önlenmelidir. Aksi halde hızla su kaybederek pörsürler, Pazar değerini kaybederler. %80’in üzerindeki nem içeren ortamlarda +4-5 C’de 8-10 gün süre ile muhafaza edilebilir.
Kaynak

Barbunya fasulye

Barbunya dane olarak tüketildiğinden dane fasulye üretimindeki yollar izlenmelidir. Bir de daneler oluştuktan sonra kesinlikle sulama yapılmamalıdır.

[Serhan KARAGÖL]

Konu pek ilgi çekmedi galiba
O zaman şöyle diyelim; fasulye kök yapısı bakımından çok zayıf bir bitkidir. Kökleri azami 20 cm derinliğe inebilir. Bu da hobi amaçlı üreticiler için evde saksıda fasulye yetiştirmeye olanak sağlar. Yani orta büyüklüklü bir saksı ve her yerden elde edebileceğiniz daneler ile kendi fasulyenizi üretebilirsiniz.

(Bu yönüyle belki ilgi çeker

[malina]

Ben kendi deneyimimi yazacaktım, konu sulanmasın diye yazmamıştım

Sadece pamuk kullanarak çimlendirilen 5-10 fasulyeden, bir yemeklik değilse de Güveçte Türlü'ye yetecek kadar fasulye elde etmiştim

[malina]

Heryerden bulunabilecek fasulyelerle olmuyor. Başka bir yıl, kuru fasulye pişirmek için ıslattıklarımdan birkaç tanesini dikmiştim. Çok sert ve kılçıklı oldular. Yenmedi yani.. Tohum olarak kullanacaklarımızı seçerken bir şeylere dikkat etmek gerek gibi geliyor...

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi malina

Heryerden bulunabilecek fasulyelerle olmuyor. Başka bir yıl, kuru fasulye pişirmek için ıslattıklarımdan birkaç tanesini dikmiştim. Çok sert ve kılçıklı oldular. Yenmedi yani.. Tohum olarak kullanacaklarımızı seçerken bir şeylere dikkat etmek gerek gibi geliyor...

) evet doğru söylüyorsunuz. Aslında tane elde edilecek fasulye çeşitleri ile taze tüketilmek üzere yetiştirilen çeşitler farklıdırlar. Taze tüketim için genellikle sırık cinsler tercih edilir.

[Todor]

Barbunya için de yukarıdaki yetiştirme bilgileri geçerli midir?

[habibe]

Todor duymuşsundur. Yalakdere'nin kuru fasulyesi meşhur. Denedim harika.
(Ayrıca daneleri kurutulmadan, buzdolabında saklanan fasulye de çok güzel oluyor.)

[Todor]

Tepeköy fasulyesi çok meşhur. Yalakdere'yi duymadım.

[Derya Özen]

Ben baklagil gurubundan en çok Barbunya yı seviyorum. Annemi ara sıra iş yerimden arar, anne benim canım çok barbunya istedi akşama yaparmısın derim.

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi Todor

Barbunya için de yukarıdaki yetiştirme bilgileri geçerli midir?

evet aynı sayılır. Yanlız barbunya dane olarak tüketildiğinden dane fasulye üretimindeki yollar izlenmelidir. Birde daneler oluştuktan sonra kesinlikle sulama yapılmamalıdır.

[Serhan KARAGÖL]

Hatta yetiştirdim bile)
Evdeki boş saksıya 2 tahum atmıştım çimlenince kıyamadım atmaya ) Çimlendikten sonra 2 hafta filan oldu bu boydalar.

[flyactivediver]

bende tohum almıştım 40 günlük fasülyeden -yani 40 gün sonra ürün alabiliyormuşsun ama henüz çimlendirmedim kökleri derine gidiyorsa saksıda yetiştirmek zor olur diye bide 2 aylık fasülye tohumları vardı bir avuçta ondan aldım mısır çarşısından sırık olanlarından-40 günlüğün tohumları siyah-acaba yeşil fasülyesi iyi olmuyormu üstelik 2 aylıktan daha ucuz fiyatı

[flyactivediver]

yarın ilk işim fasulyelerimi dikmek olsun

[mcmurphy]

arkadaşlar
fasulyenin çimlenme dönemi ne kadardır?
geçen hafta salatalık tohumlarıyla aynı günde ektim. salatalıklar çıktığı halde fasulyeden tık yok. bi yerde yanlış mı yaptık acaba?

[flyactivediver]

yanlışım varsa biri düzeltsin
fasülyeleri ekmeden önce suda bekletmek çimlenme sürecini hızlandırır.

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi mcmurphy

arkadaşlar
fasulyenin çimlenme dönemi ne kadardır?
geçen hafta salatalık tohumlarıyla aynı günde ektim. salatalıklar çıktığı halde fasulyeden tık yok. bi yerde yanlış mı yaptık acaba?

Fasulyelerin çimlenmeleri 10 gün kadar alır.

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi flyactivediver

yanlışım varsa biri düzeltsin
fasülyeleri ekmeden önce suda bekletmek çimlenme sürecini hızlandırır.

Fazlaya kaçmamak koşuluyla suda bekletmenin çimlenmeyi hızlandırdığı doğrudur. Bu sadece fasulye için değil hemen tüm tohumlar için geçerlidir. Ancak suda uzun süre bekletilen fasulye daneleri çürüyebilir.

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi flyactivediver

bende tohum almıştım 40 günlük fasülyeden -yani 40 gün sonra ürün alabiliyormuşsun ama henüz çimlendirmedim kökleri derine gidiyorsa saksıda yetiştirmek zor olur diye bide 2 aylık fasülye tohumları vardı bir avuçta ondan aldım mısır çarşısından sırık olanlarından-40 günlüğün tohumları siyah-acaba yeşil fasülyesi iyi olmuyormu üstelik 2 aylıktan daha ucuz fiyatı

Aslında söylediğinizi tam olarak anlayamadım ancak çimlenmeden sonra 40 günlük bir fasulyeden kuru dane almak mümkün değildir.
Bir fasulye danesinin ekilebilir nitelikte olabilmesi için gelişimini tam olarak tamamlaması gerekir. Yani danemiz önce oluşacak, kuruyacak, nem oranı %13-15'e düşecek sonra siz onu ekip sulayacaksız nem oranını yeniden yükseltip çimlenmesini sağlayacaksınız. Onun haricinde kuru bir danenin 40 günlük, 1 aylık **** 2 aylık olmasının önemi yoktur.

[flyactivediver]

Kusura bakmayın, her zaman yaptığım hatayı tekrarlamışım.Az kelime kullanıp konuyu anlaşılmaz bir duruma getirmişim.Bu duruma rağmen bana yanıt veren serhan KARAGÖL'e teşekkürler.

Mısır Çarşısında, ürün verme sürelerine göre kırk günlük veya iki aylık
fasülye daneleri satılıyor.Kırk günlük olarak satılanların daneleri siyah, iki aylıkların ise beyaz
Bu daneler ekildikten kırk gün sonra ürün veriyorlar mı?
yoksa sadece ticari amaçlı satış tekniği mi?

[Sebahattin Sargın]

Ben çok seviyorum fasulye çimlendirmeyi. Her sene yaparım. Bazen kardeşlerime ödev veriyorlar, pamukta sebze çimlendirme. Mutlaka deneyin çok kolay çimlenen ve büyüyen bir bitki....

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi flyactivediver

Mısır Çarşısında, ürün verme sürelerine göre kırk günlük veya iki aylık
fasülye daneleri satılıyor.Kırk günlük olarak satılanların daneleri siyah, iki aylıkların ise beyaz
Bu daneler ekildikten kırk gün sonra ürün veriyorlar mı?
yoksa sadece ticari amaçlı satış tekniği mi?

Hmm anladım. Evet biraz zor olsada 40 günde taze fasulye elde edebileceğiniz erkenci türler var. Fasulyelerin rengininse burada bir önemi yok. Yani siyah renkli erkenci fasulyelerde var, geçci fasulyelerde. Buradan bilmek zor. Çimlenmeden sonra havalar biraz serin gider, çiçek bağlama dönemine yakın ısınırsa iki aydan kısa sürede fasulye alabilirsiniz.

[gece]

Orijinal Mesaj Sahibi Serhan KARAGÖL

Konu pek ilgi çekmedi galiba
O zaman şöyle diyelim; fasulye kök yapısı bakımından çok zayıf bir bitkidir. Kökleri azami 20 cm derinliğe inebilir. Bu da hobi amaçlı üreticiler için evde saksıda fasulye yetiştirmeye olanak sağlar. Yani orta büyüklüklü bir saksı ve her yerden elde edebileceğiniz daneler ile kendi fasulyenizi üretebilirsiniz.

(Bu yönüyle belki ilgi çeker

Merhaba, azami 20 cm? ama bu harika, Demek onun için fasulye salma sulama isteği olan bir bitki... Çapayı da çok seviyor diye biliyorum. Pilavla birlikte Milli takım ın bu forvet oyuncusunun kurusunun çelik tencerede değil, güveçte pişirilmesini de ilave edebilir miyim? Bir de baklagil olduğundan toprağı azotça zenginleştiriyor diye duymuştum. Ortak yaşam yaşadığı bakteriye bulanarak ekilmesinin faydalı olduğunu da duymuş olsam da bakteriyi nereden bulacağımı söylemiyordu tanımlayamadığım alıntı kaynağım. O yüzden ben de meseleyi ortaya koyup, süzü size bırakıyorum. Ne ka(d)a(r) bakteri, o kadar fasulye...
Saygılar...

gece
fasulye-nimet arasındaki ilişki yukarıdakilerden hangi ikisi arasında ... diyen yeşilci...

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi gece

Bir de baklagil olduğundan toprağı azotça zenginleştiriyor diye duymuştum.

Doğru. Bu yüzden aynı zirai arazide, ürün çeşidi değiştirmeksizin, üst üste fasulye ziraati yapmak zararlıdır.

[limon]

Geçen sene 5 kök kadar ekmiştim. Bir hafta biriktirip ancak yarım kg. kadar fasulye yemeği yapabiliyordum. Bu sene sayısını hatırlamadığım kadar çok ektim Annem mısırlarla yanyana dikersem fasulyelerin mısırın dallarına tutunacağını söyledi. Denedim bakalım tutunacaklar mı gerçekten. Çok fasulyem olursa pazara çıkarım artık

[Serhan KARAGÖL]

Orijinal Mesaj Sahibi limon

Annem mısırlarla yanyana dikersem fasulyelerin mısırın dallarına tutunacağını söyledi. Denedim bakalım tutunacaklar mı gerçekten.

İlginç bir deneme Ama mantıklı. Bu durumun mısırada çok bir zarar vereceğini sanmam.

[limon]

Orijinal Mesaj Sahibi Serhan KARAGÖL

İlginç bir deneme Ama mantıklı. Bu durumun mısırada çok bir zarar vereceğini sanmam.

Köydeki çiftçi öğretmenim de bezelyenin ağaçlara çok güzel tutunduklarını söylemişti. Onu da denedim bu sene. Ağaçta bezelye yetişricem yakında

[mcmurphy]

arkadaşlar
fasulyeleri 1 gün suda beklettikten sonra öncesinde toprağını hazırladığım viyollere ektim. günde 1 kez olmak üzere az miktarda su verdim. viyollar için fazla gelen 5 adet fasulyeyi de kenar köşe bi yere attım. suladığım viyollerin altı delik olmasına ragmen içindeki tohumların hepsi çürüdü. kenarda atık olanların hepsi yeşerdi. su yok. gübre yok.
aklınızda bulunsun; fasulye ye kibar davranmaya gerek yok.

[habibe]

Pazardan hazır 2 fasulye fidesi alıp diktim. Satıcı bey "bunlar sırık istemez " dedi diye balkonda yetiştireceğim.

[Serhan KARAGÖL]

Üstteki fasulyelerin biraz daha büyümüş hali
(Bu fotoyu 5 gün önce çekmiştim)

[Serhan KARAGÖL]

Birde fasulyede sırık yerine benim gibi ip kullanacak arkadaşlar bunu sakın yapmasın. Çünkü; ip ince bir madde olduğundan fasulye sarılırken etrafında çok dönmesi gerekiyor, sonrasında sarılan dal kalınlaşınca ip kesmeye başlıyor.
Bu yüzden ya urgan gibi kalın ipler kullanın **** kamış,sırık vb. bir ürün kullanın.