Adenium Hastalıkları ve Tedavi Yöntemleri

[Sakaki]

Aşağıdaki makale Tropica Nursery Adenium, Euphorbia, Desert-Rose, Hybrids sitesinden alınmıştır ve izin alınarak tercüme edilip forumumuza yüklenmiştir.

Tercümede bana yardımcı olan üyelerimizden elek, Cymbelina ve Charlaux'a emeklerinden ötürü çok teşekkür ediyorum.

ADENİUM HASTALIKLARI/SORUNLARI VE ÇÖZÜMLERİ

Yetişkin Adeniumlar, bazı bitkilerin (örn. hibrid hibiskuslar) aksine problemsizdirler. Yaygın görülen problemlerin çoğu, uygun kültür yöntemleriyle başlangıçta önlenebilir.

Beslenme problemleri, su veya yetiştirme ortamında belirli besinlerin eksikliğinin yanı sıra birkaç sebepten dolayı da görülebilir. Bitkilerin genel beslenme şeklini ve Adeniumların ihtiyaçlarını anlamak, beslenme problemlerinin önlenmesi ve çözülmesinin anahtarıdır.


Aşılanmış bir Adeniumda genel besin eksikliği: Detaylı inceleme sonucunda aşının etrafındaki plastik bandajın çok sıkı olduğu ve dalı boğduğu tespit edilmiştir.

Hastalıkların en genel sebebi fazla sulamadır. Fazla sulama, suyun bitkiye zarar vermesine sebep olacak derecede, bitkinin ihtiyacından fazla su verilmesi olarak tanımlanabilir. Bitkiye verilen suyun miktarı ve sıklığı, bitkinin ihtiyaçlarına ve fazla suya vereceği tepkiye göre ayarlanmalıdır. Taiwan’s stone chips (silika bazlı bir tür mıcır, kum) benzeri bir ortamda ve sıcak koşullarda yetişen bitkide aşırı sulama sorunlarının görülmesi neredeyse imkansızken, çürümüş, yapışkanımsı torf ortamında ve soğuk koşullarda fazla sulamanın yaratacağı sorunlardan kaçınmak da bir o kadar zordur.

Zararlı problemleri genellikle taze sürgünlerde yoğunlaşır ve büyüme dönemlerinin başında zararlı oluşumuna karşı bitki sürekli gözetimde tutulmalıdır.

Beslenme Problemleri:
Beslenme bölümünde belirtildiği gibi, adeniumlar, mikro element besinlerini eksiksiz içeren besinler kafi miktarda verildiğinde iyi gelişim gösterir. Bu sebepten, drenaj kapasitesinin yüksek olmasının yanı sıra besin tutma kapasitesi ve hatta besin bağlayıcı özelliği (örn. bakırlı ortamlar) düşük, topraksız ortamlar en başarılı yetiştirme ortamlarıdır.

En yaygın görülen beslenme problemleri:

Makro Besinler:


Sararan yapraklar, alt kısımdaki yaprakların düşmesi, kırmızı lekelenmeler ve yeni yaprakların boyutunun küçülmesi genel makro besin eksikliğine işarettir. Yukarıdaki resimdeki bitkiler aylarca ihmal edilmiş ve besin verilmemiştir.

Azot (N): Eksikliği, alt yaprakların sararmasına ve ardından dökülmesine, yaprak ve çiçeklerin küçülmesine ve direncin azalmasına yol açar. Azotu yetersiz alan bir bitki tipik olarak uçlarında küçük, sert ve küme halinde yapraklanmalar olan çıplak dallarla göze çarpar. Azotun fazla verilmesi ise yaprakların hızlı gelişmesine, yumuşak, büyük olmasına ve boğum aralarının uzun olmasına neden olur. Azot seviyeleri, fosfor seviyesi ile birlikte büyümeyi kontrol altına almak için kullanılabilir. Düşük seviyeler büyümeyi yavaşlatır, dolayısıyla bu durum tercihinize kalmıştır ve yetiştirici azot seviyesini kendi ihtiyacına uygun ayarlamalıdır.


NPK 15:15:15 gübresindeki amonyak azotu, yukarıdaki resimdeki fidelerde uzamaya sebep olmuştur.

Azot, amonyak ve nitrat azotu olmak üzere 2 formda kullanılabilir. Nitrat azotunun amonyak azotuna göre daha kompakt bir büyüme sağladığını tespit ettik ve sadece bu azotu kullanıyoruz. Organik gübreler az miktarda amonyak azotu sağlamakta.

Potasyum (K): Potasyum nitrat kullanıyoruz ve yetiştirme ortamımız ile suyumuz bol miktarda potasyum içeriyor, dolayısıyla hiç potasyum eksikliği sorunu yaşamadık. Potasyum eksikliğinde, teorik olarak alt yaprakların kenarlarında yanma olur ve bunu yaprağın dökülmesi takip eder. Potasyum fazlalığı ise, bitkinin kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) alımını azaltır; Suyumuzda magnezyum (Mg) yüksek oranda var ancak sorun yaşamamak açısından kalsiyum (Ca) desteğine ihtiyaç duyuyoruz.

Fosfor (P): Eksikliği yetersiz gelişmeye ve alt yaprakların kırmızılaşmasına sebep olur. Bu konuda çok nadir problem yaşıyoruz. Tarımsal amaçla üretilen bileşik gübrelerin kullanımı, genellikle fosfor fazlalığına yol açar; bu durum da özellikle yüksek azot ile birleştiğinde aşırı bir büyümeye neden olur. Dallar patlama yapma eğilimi gösterir ve bitki hızla formunu kaybeder. Kompakt bir büyüme sağlamak için düşük oranda fosfor kullanıyoruz. Büyüme tetiklenmek gerektiğinde, monopotasyum fosfat veya fosforik asit kullanılır.

Magnezyum (Mg): Bu elementten suyumuzda fazlasıyla var ve ayrıca vermikülitte de bulunduğundan, gübrenin içine eklemiyoruz. Potasyum (K) ve Kalsiyum (Ca) alımını düşürdüğünden, yüksek magnezyum seviyelerine karşı denge sağlamak açısından bu iki elementi gübreye eklememiz gerekiyor.

Kalsiyum (Ca): Suyumuzda kalsiyum yok ve harcımıza kireç de karıştırmadığımızdan, kalsiyum eksikliği konusunda sürekli sorun yaşıyoruz. Şu anda hindistan cevizi torfuna kullanmadan önce kalsiyum takviyesi yapıyoruz ve bu sayede sorunlarımız azaldı. Eksiklik belirtileri arasında yaprak ucu yanması, çok küçük ve genelde gelişmeyen, siyahımsı yeni yaprak oluşumları ve sürgün uçlarının ölmesini sayabiliriz. Çiçekler dökülür ve tohum kapsüllerinde “çiçek ucu çürümesi” görülür. Aşırı kalsiyum ise genelde sorun yaratmaz, ancak sanırım pH’ı yükselterek, magnezyum ve mikro besin noksanlığına ve özellikle de demir eksikliği klorozuna neden olacaktır.

Mikro Besin Maddeleri:


Aşırı bor eksikliği, sert geri budaması yapılmış bu adeniumda yeni sürgünlerin büyümesini durdurmuştur. Solubor (%20,9 bor içeren bir gübre) çözeltisine daldırmak bu problemin çözümünde etkili olmuştur.

Değişik elementlerle ilgili sorunlarımız oldu. Şu anda düzenli olarak önleyici spreyler kullanıyoruz ve nadiren problem yaşıyoruz. Test etme imkanımız olmamasına rağmen, belirli sorunlara hangi elementin neden olduğunu nasıl anlarız? Belirtilerden yola çıkarak sorunları tahmin etmeye çalışmaya başladım (Değişik bitkilerde eksiklik belirtilerini gösteren birçok kitabım var ve bunlar bilgiye dayalı tahminler yapmamı sağlıyor).

Böylece eksikliği tahmin edip sorunları gidermek için özel tuzlar (mikro besin maddelerinin kimyasal bileşikleri) kullandık, eğer sorun geçtiyse ilk tahmin edilen teşhisin doğru olduğunu deneme-yanılma yöntemiyle bulduk. Denemesi yapılan element eksikliği söz konusu olacak başka bir elementin belirtilerini de kısmen gösterebileceğinden, deneme-yanılma metodu hatasız olarak görülemez; ancak bir başlangıçtır.

Bor (B): Topraklarımızda ve dolayısıyla saksı harçlarımızda az miktarda bulunmakta. Ayrıca sulama ile harçtan kolaylıkla yıkanabildiğinden bu durum sorunu artırmaktadır. Eksiklik belirtileri kalsiyum eksikliğininkine benzerdir; ancak kalsiyum eksikliğinde yaprak ucunun, bor eksikliğinde ise yaprak dibinin etkilenmesiyle ayırt edilebilir; yapraklar, orta damarı kısa geliyormuşçasına büzüşür, uç büyümesi durur ve tohum keselerinde mantar gibi çizgiler bor eksikliğinin belirtileridir. Çiçeklerde yarılma eğilimi görülür. Bor’u yaprak spreyi şeklinde düzenli aralıklarla uyguluyoruz.

Bakır (Cu): Harcımız bakırı bağlayan organik maddeler yönünden zengin olduğundan, bu elementle ilgili nadiren sorun yaşıyoruz. Küçük, fincan şeklinde yeni yapraklar, çok küçük çiçekler ve belirgin şekilde açık renkli, küçük, kıvrık ve mantarımsı yüzeyli tohum keseleri bakır eksikliğinin belirtileridir. Tohum keselerindeki belirtiler bor eksikliğini andırır, ancak özellikleri bakımından bariz farklıdırlar. Bakır fungisit ile spreyleme sorunu çözecektir. 1000 litre suya 25 gram bakır sülfat çözeltisine daldırma da sorunu bir yıla kadar ortadan kaldıracaktır.


Bu alacalı adeniumun yaprakları giderek daha küçük, ince ve şerit şeklini almakta. Bakır sülfat uygulaması sorunu hemen çözer ve yeni yapraklar normal çıkmaya başlar.
Bu alacalı adeniumun yeni çıkan yaprakları, daha küçük, ince ve şerit şeklinde; bakır eksikliğinin tipik belirtileridir.