Forumda Türkçenin doğru kullanımı hakkında

[Ağaçkakan]

Türkçe'mizdeki yazım ve anlatım hatalarını düzeltirken şöyle bir hatâya yönelmemeliyiz: dil yaşayan ve sürekli değişen bir organizmadır. Dilde daha önce olmayan ve yeni ortaya çıkan biçimler olabilir. Bunları "dilimizde yok" diye reddetmek yanlış olur.

Dilimizde daha önce olmayan ve artık olan pek çok örnek bulunabilir. Dilin doğasının gereğidir bu. Önemli olan, yeni olanın dilimizin yapısına, doğasına, kurallarına uygun olup olmadığıdır.

Örnek verecek olursam, "hayret bir şey" sözü moda olmuştu bir ara ve bu hatalı bir kullanımdı. Doğrusu "hayret verici bir şey" olmalı. Hayret kelimesine farklı bir görev verilmiş oluyordu.

Ama mesela "tabii ki hayır" böyle değil. "Korkunç güzel" de değil. Nazım Hikmet, şiirlerinde sıkça "dehşetli" derdi. Bir dizesinde "dehşetli seviyorum" demiş mesela. "Yapıyor olacağım" da gayet güzel bir ifade biçimi.

Dilin kullanıla kullanıla değişip gelişmesi, kelimelere yeni anlam incelikleri yüklenmesi doğru ve güzel olanıdır. Buna müdahale ve dil zabıtalığı yanlış olur. Müdahale, dilin kurallarına ve doğasına uygunluk açısından olabilir. Aşırı müdahale dili bozup özünden uzaklaştırabilir. Bizdeki öztürkçeleştirme akımı böyle bir olumsuz sonuç doğurmuştur.

Aslında dil öyle bir sistem ki, içinde bolca hatalı kullanım da bulunuyor. Ama dilimize yerleşmiş ve bunu değiştirmek hem mümkün değil hem de şart değil. Özellikle başka dillerden dilimize geçen kelimelerin hatalı kullanımı olmuş. Mesela "seyretmek" sadece bizde bir filmi vb. izlemek anlamında kullanılıyor. Orjinalinde daha çok belli bir istikamette seyir eden bir nesnenin eylemini anlatıyor. "Mezarlık" da ziyaret edilen yer demek aslında.

Ama hiç önemli değil. Bizim dilimizde bu anlamı kazanmışlar ve bunda bir sorun yok.