Bahçe düzeni içinde soğanlı/yumrulu bitkiler

[nurcanaybay]

http://urbanext.illinois.edu/bulbs/planting.cfm


Doğru aktarabildim mi bilmiyorum ,bir arkadaş tercüme edebilir ise
bura da işimize yarayacak bilgiler var.Ben google çevirisi ile anlamaya çalıştım ,devrik cümlelerle pek anlaşıkmıyor.

[üzüm]

Orijinal Mesaj Sahibi nurcanaybay

http://urbanext.illinois.edu/bulbs/planting.cfm
...

Sevgili nurcanaybay, bu bağlantıda soğanlı bitkilerin dikimi ve bakımı ile ilgili genel bilgiler var. "Landscaping" sayfasında yararlı bilgiler mevcut. (dilim döndüğünce tercümesi aşağıda)

Planlama süreci

Soğanları bahçeye dikmeden önce planlamasına zaman ayırın. Soğanları satın almadan önce kağıt üzerinde taslak hazırlayın. İleriye dönük bu planlama yeterli sayıda soğan almanızı sağlayacaktır. Bahar soğanlarının yeşil aksamları erken yazda öldüğünden hazırlanan taslak sonradan tek yıllık veya çok yıllıkların dikiminde işe yarayacaktır.

Peysajda kullanımı

Temel Dikim: Temel dikimde 12 veya daha fazla soğan grup olarak dikilirse erken bahara renk katar. Herdaim yeşil çalılar temel dikimde güzel bir arka plan sağlar. Tek yıllık ve çok yıllık bitkilerin yeşil aksamının rengine dikkat edin. Temel dikimde bu bitkilerden bazılarının yeşil aksamı soğan gruplarının arkasına güzel bir zemin sağlar.

Yaprak döken çalılar ve ağaçlar: Bahar soğanları yaprak döken çalılar ve ağaçların altına dikilebilir. Bahar soğanları büyüme ve çiçek açması için yetersiz ışık alacağı herdaim yeşil çalı altına dikilmemelidir. Ağaç ve çalı altında iyi gelişen bazı soğanlar: muskari, çiğdem, kar çiçeği, kardelen, mavi kardelen, göl soğanı, 'bluebells' ve erkenci nergis.

Erken çiçeklenen altın çanağı ve japon ayvası gibi çalıların çiçeklenmesine eş zamanlı çiçeklenecek dikkatlice seçilmiş bahar soğanları güzel bir renk kontrastı sağlayabilir. Bahar soğanları süs elması, Çin süs armudu veya erguvan gibi çiçekli küçük ağaçlarla birlikte ekilebilir.

Sınır dikimi: Muskari, sümbül, küçük nergis gibi kısa boylu soğanlar sebze bahçesinin veya çiçek tarhının kenarına dikildiginde bu bölgelere dikkat çeker. Çim kenarı boyunca dikelen soğanlar çim alana renk cümbüşü katacaktır.

Çok yıllık çiçek tarhı ve kaya bahçesi: Çok yıllık çiçek tarhının içine veya kenarına bahar renklerini katması için bahar soğanları dikilebilir. Çok yıllıkların çiçek açmasından önce Mart, Nisan ve Mayıs aylarında bahar soğanları çiçek açar. Soğanlar yeşil aksamının kurumasının fark edilmeyeceği şekilde tarha yerleştirilmelidir.

Çok yıllık tarhında kullanılan bahar soğanları bütün yıl boyunca toprakta bırakılacağı gibi çiçeklenmesi tamamlandığında çıkarılıp yerine başka bir bitki dikilebilir. Tarhı planlarken bitkilerin yükseklik ve ihtiyaç duyduğu alanın dikkate alınması esastır.

Yer Örtücü: Bazı soğanlar yerçamı, hercayi menekşe, vinca minor veya orman sarmaşığı gibi yükseklği fazla olmayan yer örtücü bitkilerle beraber ekilebilir. Yer örtücü ile soğanlı çiçek arasındaki yükseklik ilişkisi göz önüne alınmalıdır.

Yer örtücüler soğanlı çiçeğin boyunun yarısından fazla olmalalıdır. Yer örtücüler
soğan gövdesine destek olurlar, çiçeğin yağmur ve sulamadan dolayı çamurlanmasını önlerler.

Çim Alanı: Çimenliğin köşesi bahçe sahibi tarafından genellike manzara dikimine ayrılır. Bu dikim genellikle küçük çalılar ve çok yıllıklardan oluşur. Tek renkten bir veya iki grup bahar soğanı dikimi bahar aylarında odak noktası oluşturacaktır.

Saksılar: Bahar ve yaz soğanları taşınabilir saksılara dikilebilir. Bahar soğanı dikilmişse çiçeklenme bittikten sonra yeşil aksamının sararması için saksı gözden uzak bir yere taşınabilir. Yaz soğanları kullanılmışsa taraça veya pergola gibi alanlara bütün yaz boyunca renk katacaktır. Saksılar bahçenin değişik alanlarına taşınabilir ve buralarda kullanabilirler. Saksı bahçede yeni yerine taşındığında soğanın ışık isteğine dikkat edin. Saksının drenaj deliği olduğundan emin olun.

Dik yamaçlar: Peysajda dik yamaçların ot biçimi ve bakımı zordur. Lifli kök yapısına sahip Güngüzeli eğimli alanlar için etkileyici bir bitkidir. Bu alanlarda yeşil aksamı ile ilgi çeker, çiçeklenmesiyle renk katar. Güngüzeli ile bu peysaj alanının ot biçme problemi ortadan kalkar.

Soğanların çiçeklenme sırası: Peysaja renk katmak için soğan dikmeyi planlarken bu soğanların çiçeklenme zamanlarının farklı olduğu unutulmamalı. Hava durumunun çiçeklenme başlangıç zamanı üzerinde etkisi olabilir fakat çiçeklenme sırasına etkisi yoktur.

Sipariş kataloglarında pek çok soğanın çiçeklenme zamanı aynı gösterilebilir. Tabiatda böyle değildir. Bazı bahar soğanlarının çiçeklenme zamanı çakışır fakat çiçeklenme sırası tabiatdaki gibidir. Bahar soğanları erken Şubat'dan Haziran ortasına kadar çiçeklenir. Yaz soğanları erken yazdan sonbahara kadar çiçek açar. Peysajda kullanılabilecek sonbaharda çiçeklenen birkaç soğan mevcuttur.

Tasarım Fikirleri

Öbek dikim: Tek çeşit veya tek renk öbek dikimlerin daha fazla görsel etkisi olacağını unutmayın. Bir örnek renk ve doku göze hoş görünmesini sağlar. Yeşil aksamının aynı zamanda olgunlaşması ve yetiştirme özelliklerinin aynı olması soğanların bakımını kolaylaştırır.

Nizami bahçeler haricinde tek bir düz sıra halinde, ağaç veya çalı etrafınde tek bir çember olacak şekilde asla dikmeyin. Soğanlar öbek halinde dikildiği zaman daha iyi görünür. Doğada tek bir düz sıra halinde bitkiler yetişmez; düzensiz öbekler halinde yetişme eğilimindedirler.

Soğanların gruplanması: Lale, nergis gibi büyük bahar soğanları tek bir cinsden en az 12 adet olarak dikilmeli. Tek bir çeşit ve renkten ne kadar çok soğan dikilirse etkisi o kadar büyük olur.

Küçük bahar soğanları güzel bir etki sağlamak için 50 veya daha fazla sayıda gruplanarak dikilmeli. Daha az sayıda küçük soğanın çiçeklenmesi yetersiz kalır. Küçük soğanların uzaktan farkedilmesi zor olduğu için yürüyüş yolu, taraça veya evin giriş yolu boyunca dikilmelidir.

Yazın çiçek açan birçok soğan büyük çiçeklere sahip olduğu için daha az soğanla istenen etki sağlanır. Aynı türden en az üç ila altı yaz soğanın grup dikimi önerilir.

Soğan yüksekliği: Dikimden önce soğanın doğal yüksekliğini göz önünde bulundurun. Genel olarak uzun boylu soğanlı bitkiler ekim alanının arkasına, kısa boylu soğanlar öne dikilmelidir. Bu kuralın istisnası ise önde bulunan büyük boylu soğanın gelişip arka tarafı kapamasından önce arka plandaki küçük soğanın çiçeklenmesi koşuludur. Çiçeklenme bitince öndeki bitki küçük bitkinin yeşil aksamının sararmasını gizler. Yıldızçiçeği gibi uzun boylu yumrulu bitkiler uzaktan görülebileceği için bahçenin veya dikim alanının köşesinde kullanılmalıdır. Bodur türler ön plan bitkisi olarak kullanılabilir.

Küçük alanlarda dikim: Küçük alanlarda tek renk soğanlı bitkiler ekin. Tek rengin etkisi daha büyük olacaktır ve ekim alanını daha büyük gösterecektir. Küçük alanlarda karışık renkli dikim alanın daha küçük görünmesini sağlar.

Büyük alanlarda dikim: Peysaj alanındaki büyük alanlarda iki veya üç renk dikim daha etkileyici olabilir. Aynı renkteki soğanları bir araya toplayın, birbirine karıştırmayın. Beyaz çiçekler renklerin birlikte uyumunu sağlamada veya loş köşeleri aydınlatmakta etkili olabilir

Karışık dikim: Baharda çiçeklenen soğanlar hercai menekşe veya diğer uygun erken çiçeklenen bitkilerle birlikte dikildiğinde, renkleri belirgin olur. Petunya, kadife çiçeği gibi yazlık tek yıllıklar daha sonra ilave edilebilir. Yazlık tek yıllıklar soğanın yeşil aksamının sararmasını saklamada yetersizdirler fakat bütün yaz boyunca tarhın renkli kalmasını sağlarlar. Küçük dikim alanlarında tek renkte sezonluk bir bitkiyle veya yerçamı, unutma beni çiçeği, bazı küçük hosta gibi çok yıllık bitkiyle birlikte ekimi daha etkileyicidir.

Yazın çiçeklenen soğanların petunya, kadife ve diğer sezonluk bitkilerle birlikte dikildiğinde renkleri belirginleşecektir.

Pek çok yaz soğanının boyu uzundur ve çiçeklenmeden sonra alt kısmı göze hoş görünmez. Lilium ve yıldızçiçeği gibi bitkiler alt gövdeyi saklamak için çok yıllık, tek yıllık veya çalılar ile birlikte dikilebilir. Güngüzelleri Lilium'un alt gövdesini saklamak için iyi bir çözümdür. Yeni bodur güngüzelleri (örneğin Stella de Oro) çiçek tarhını mükemmel kaplar.

Renk fikirleri: Renkler sıcak veya soğuk oluşlarına göre farklı duygu ve algılama sağlar. Soğuk renkler mavi, mor ve yeşil tonları, sıcak renkler kırmızı, sarı ve turuncu tonlarıdır. Sıcak renkler baskın, soğuk renkler çekinik algılanır. Loş alana dikilen soğuk renkli çiçekler bu alanın algılanmasını daha da azaltır.

Sıcak veya soğuk renklerin yarattığı algı peysajda çiçek dikimlerinin planlanmasında kullanılabilir. Sıcak renkli çiçekler dikildiği alanın daha yakın görünmesini sağlarken soğuk renkli çiçekler bu alanın daha uzakta algılanmasını sağlar. Alanın arkasına dikilen soğuk renkli çiçekler bu alanın daha büyük görünmesini sağlarken sıcak renkli çiçekler alanın daha küçük görünmesini sağlar. Soğuk renkler yakından daha iyi ayırt edildiği için soğuk renkli çiçekleri görülebilecekleri en yakın yere dikin. Soğuk renkli çiçeler taraçaya yakın veya yürüyüş yolu kenarında daha etkileyicidir. Sıcak renkli çiçekler bahçenin uzak bir bölümünün odak noktası yapılmasına yardımcı olur. Sıcak renkler herhangi bir alan veya bahçede çarpıcı bir görüntü yaratır ve peysajda dikkat çeker.

Doğallaştırma: Doğallaştırma soğan dikimleri ile doğayı taklit işlemidir. Doğada soğanlar sıra halinde yetişmezler. Alana dağılmış düzensiz kümeler halinde çiçekler belirir. Çimenlik alanı kolayca doğallaştıracak birkaç erken bahar soğanı vardır. Bunlardan bazıları:kardelen, karçiçeği, çiğdem,mavi kardelen ve nergisdir. Soğanlı bitkilerin yeşil aksamı ölene kadar biçilmeyeceği unutulmamalıdır. Nergisler iyi bir doğallaştırıcıdır. Yeşil aksamı haziran sonuna kadar yaşamını sürdürdüğü için bahçe sahipleri çim biçmeyi bırakacaktır. Bahçe peysajında nergisler sürekli biçilmesi gereken yerlerin dışına dikilmelidir. Sonbaharda çiçeklenen güz çiğdemi için her zaman yer ayırın.

Kaynak : Using Bulbs in the Landscape by Ron Cornwell, University of Illinois Extension Educator