Ankara’nin Florası ve Korunması Gereken Endemik Bir Türü: Yanardöner

[jineop]

Tezin Adı : Centaurea tchihatcheffii’NİN IN VITRO ÇOĞALTIMI
Tezi Hazırlayan : Çiğdem Alev ÖZEL
Tez Danışmanı : Prof. Dr. Orhan ARSLAN, Yrd. Doç. Dr. Semra MİRİCİ
Anahtar Kelimeler : Centaurea tchihatchiffii, in vitro, ex vitro, yüzey...... sterilizasyonu, tohum çimlenme, hızlı çoğaltım, embriyogenezis, köklenme.
Anabilim Dalı : Biyoloji 2002 © Yüksek Lisans
Tez Özeti

Bu çalışmada soyu tükenmekte olan ve ticari öneme sahip endemik Centaurea tchihatchiffii bitkisinin in vitro çoğaltımı yapılmıştır. Centaurea tchihatchiffii bitkisinin tohum yüzey sterilizasyonunda bulaşıklık çok yüksek oranda olup çamaşır suyu dozu ve süreleri bakımından en iyi sonuç ve en yüksek değerler %50-10 dk; %60-10, 20 ve 30 dk doz ve uygulama sürelerinde elde edilmiştir. 13 gün +40C de bırakılan ve karanlık inkübatörde bekletilen tohumlardan yalnızca 250 tanesinden biri 150 gün sonra çimlenmiştir. Doğadan getirilen yeşil bitkilerin sterilizasyonunda çift sterilizasyon ile %30 çamaşır suyu dozu ve 5 dk uygulama süresinde %33,3 oranında başarı sağlanmıştır fakat bu sağlam esplantlarında 6-10 hafta sonra tekrar bitkinin iç kısmında kalan bakteri ve funguslar tarafından bulaştığı görülmüştür. Hızlı çoğaltıma alınanan sürgünlerden en iyi değerler 0,5 mg/l BAP - 0,01 mg/l CPA içeren ortamdan elde edilmiştir. Sürgünlerin az sayıda oluştuğu oluşan sürgünlerin boylarındaki artışın sınırlı olduğu gözlenmiştir. Embriyo kültürü çalışmasında ise %80 oranında bulaşıklık halledilmiş olup en iyi adventif sürgün oluşumu 1 mg/l KİN - 0,25 mg/l IBA içeren MS besin ortamından elde edilmiştir. Ex vitro’da, 10. günden itibaren 500 ppm IBA 10 dk uygulama süresinde en fazla kök oluşumu görülmüştür. In vitro’daki köklendirmede ise en iyi kök oluşumu 0,25 mg/l IBA içeren MS besin ortamında 12. günden itibaren elde edilmiştir. Köklenme için kullanılan 0,5 mg/l IBA içeren MS besin ortamı hızlı çoğaltımdaymış gibi sürgün rejenerasyonunu teşvik etmiştir.