Aşılı Fide Yetiştirme Metotları

[Harun Parlak]

Domates, Patlıcan, Hıyar, Kavun ve Karpuzda Aşılı Fide ile yetitiştiricilikte kullanılan Aşılama Metotları.

Dilicikli aşı Yanaştırma aşı Domates ve hıyarda İncir yapraklı Kabakgillerde kullanılır.
Yarma aşı Domates ve Patlıcan aşılamasında kullanılır.
Koltuk aşısı Kakma aşı Sebze türlerinde kullanma alanı bulan aşılama metodudur.

Aşılı Fide yetiştirme Koşulları
Aşılı fide yetiştirmede tutma oranının artırılması için Aşağıda koşulların göz önünde bulundurulmasıyla başarı oranı % 80- 90 a kadar ulaşılabilir.

• Uygun anac seçimi Aşı yerinin iyi kaynaşması için ilk şartın Anaç ile kalemin aynı familyadan bazen de aynı cins içine giren türler arasında olmalıdır.
• Seçilen anaç kalem olarak kullanılan kültür bitkisinin geleişmesine erkenciliğe ve verimine olumlu etki yapmalıdır.
• Domates ile Patlıcan arasında yapılan aşıda aşı uğuşmazlığına rastlanmamaktadır.
• Kabakgillerde ise aynı familyadan türle bir biriyle aşılanabilmekte fakat Karpuz üzerine karpuz aşılamada olumlu sonuç alınamaktadır.

Aşıda kullanılan bitkilerin yetiştirilmesi ve aşılamadan sonra bakım şartları.

• Aşılamada kullanılan bitkiler yetiştirilirken Ortam sıcaklığı 18-22 C olmalıdır.
• Aşılamadan 15 gün önce fidelerin bulunduğu ortam sıcaklığını özellikle 2-3 C düşürülerek fidelerin pişkinleşmesi sağlanır.
• Aşılama sırasında meydana gelecek su kayıbını önlenmesi için Aşıdan 2-3 gün önce bolca sulanır.
• Anaç ve kalem bitkilerin aynı yerde yetiştirilmesi Aşının başarısını arttırır.
• Aşılama sırasında ve aşılamadan sonra ortam sıcaklığı 20-25 C ve orantılı nemin %75- 80 arasında olması Aşı yerinin kaynaşmasını hızlandırır.
• Aşılanan fidelerin bulunduğu ortamın nemini koruması için üzerine ince pilastik örtü örtülmelidir.

Aşı Zamanı
En uygun aşı zamanı bitkilerin taze oldukları dönemdir. Bu dönemde hücrelerin bölünme hızının yüksek olması nedeni ile kaynaşmada hızlanmaktadır.
Aşılamadaki anac ve kalemin çaplarının eşit veya yakın çapda olması kaynaşma oranını artırmaktadır.

Uygun aşı metodu
Kısa sürede kolaylıkla yapılabilen aşı metodu seçilmelidir.
Yarma ve Koltuk Aşı metotlarının daha uygun olduğu görülmektedir.

Aşı yerinin ve Kullanılan aletlerin sterilizesi
Aşılama devresinde bitkilerin bünyesinde fazla su bulunması ve yetiştirme ortamında bulunan yüksek nem, kesilen yüzeylerin bulaşmasına sebep olur. Aşıda tutma oranı azalır.
Bu sebeple aşılamada kullanılan bitki ve aletlerin temizliğine dikkat edilmeli. Steril aletler kullanılmalıdır. Aşıyı yapan kişilerinde ellerini alkol ile temizlemelidir.

Aşı yerinin bağlanması
Aşı yapıldıktan sonra kullanılan bağlama meteryali Aşının tutmasına yardımcı olur. Aşılamada slofan bant Aleminyum şerit Pens ve benzeri mandallar kullanılır.
Kabakda koltuk aşısı ve Domateste yandan delikli patlıcan aşısında bağlama yapılmaz.

Kalem ve anacın yapraklı olması.
Aşılama yapıldıktan sonra bitkilerin en aza indirilmelidir. Kalemde yaprak sayısı 1-2 olmasında yarar vardır. Aşı tutduktan sonra anacın üzerindeki yaprakların alınmasında ayrıca yetişme devresi boyunca meydana gelecek sürgünlerin de gelişmesine mani olunmalıdır.