Agaclar.net Endemik Bitkileri Koruma Ankara Grubu Çalışma ve Toplantıları

[Yücel Özlem]

Arkadaşlar bu güzel gün için ben de teşekkür ediyorum.

Toplantıda Sayın Hassoman, Endemik tür ile Korunması gerekli ya da koruma altına alınmış türler kavramları arasındaki ayrıma dikkat çekmişti.

Bu Forumda, bu konunun işlendiği bir bölüm ya da başlık var mı bilmiyorum. Hassoman'ın açıklamasından sonra bu konuda epey bilgi eksiğim olduğunu farkettim.

Sanıyorum bu konuda diğer arkadaşların da kafalarında soru işaretleri uçuşuyordu.

Bu konuda teknik ve hukuk açısından durum nedir. Bilenler yardımcı olursa bu eksiğimi tamalamak isterim.

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi Yücel Özlem

Sayın Hassoman, Endemik tür ile Korunması gerekli ya da koruma altına alınmış türler kavramları arasındaki ayrıma dikkat çekmişti.

Bu Forumda, bu konunun işlendiği bir bölüm ya da başlık var mı bilmiyorum. Hassoman'ın açıklamasından sonra bu konuda epey bilgi eksiğim olduğunu farkettim.

Sanıyorum bu konuda diğer arkadaşların da kafalarında soru işaretleri uçuşuyordu.

Umarım bu konuda teknik ve hukuk açısından durum nedir. Bilenler yardımcı olursa bu eksiğimi tamalamak isterim.

Yücel bey ben de farkına vardım, o konuda kavram karmaşası var gibiydi. Özellikle Hassoman'ın açıklamasından sonra kafanızın karıştığını gördüm. Ama burada konuyu açmanız isabetli oldu. Orada bunu açıklayabilmek biraz güç olacaktı kalabalığın dikkat dağınıklığı nedeniyle...

http://tr.wikipedia.org den alıntıladığıma göre:

Endemik, alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler. Latince endemos (indigenous) kelimesinden gelir ve “yerli” anlamında kullanılır.

Endemik alan; bir ada, bir yarımada veya bir dağ olabileceği gibi birkaç metrekarelik alanlar da olabilir. Türkiye endemik bitkiler açısından dünyanın önemli ülkelerinden birisidir.

Yurdumuzun siyasi hudutları içerisinde doğal olarak yetiştiği halde başka hiçbir yerde yetişmeyen, diğer bir deyişle dünyada yalnız ülkemizde yetişen bitkiler Türkiye endemikleri olarak adlandırılır. Yurdumuz endemiklerinin sayısı 3000 dolaylarında olup endemizm oranı %33 civarındadır.(Davis, 1965-1988).

Ülkemizde endemik tür sayısı diğer Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında ülkemizin bu zenginliği daha iyi anlaşılır. Avrupa ülkeleri arasında en çok türe sahip olan ülke Yunanistan olup 800 civarındadır. Aynı şekilde endemik türlerce zengin İspanya ve Sırbistan’da ise bu sayı 400-500 arasındadır.

Türkiye'de ki endemik türlerin en önemlilerinden birkaçı;

• Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp equi-trojani)
• Kasnak meşesi (Quercus vulcanica)
• Anadolu sığla ağacı (Liquidambar orientalis)
• Sevgi çiçeği (Centaurea tchihatcheffii)

Türkiye'de bilhassa dar derin yarılmış dağlık alanlarında endemiklerin sayısı bir hayli yüksektir. Bunun yanında özellikle Pleistosen’deki iklim şartlarına göre yetişmiş ve yayılma imkânı bulmuş, fakat günümüzde bilhassa dağlık bölgelerimize lokal alanlarda hayatiyetlerini sürdüren çeşitli flora bölgelerine ait bitkiler görülür. Örnek olarak, Karadeniz Fitocoğrafya Bölgesindeki Akdeniz elemanları, Nur, Dedegöl, Ağrı, Nemrut, Mercan (Munzur) dağlarındaki nemli ılıman ve nemli soğuk bitkilere örnek verilebilir.

Bunun yanında Türkiye'de Konzervatif endemikler yanında, yeni gelişmekte olan progresif endemikler de bulunmaktadır. Bu bakımdan hem çeşitli familyalara ait hem de endemikler yönündende çok zengindir.

Türkiye’de yetişen endemik türler doğada, aşırı otlatma, yangın, bilinçsiz kesim, söküm, ıslah çalışmaları, yapılaşma, şehirleşme ve herbisit kullanımı gibi çeşitli tehlikelerle karşı karşıyadır. Bu olumsuz faktörler kimi zaman bitkinin yok olmasına ve bir anlamda yer yüzünde ortadan kalkması anlamına gelmektedir. Bu olumsuz faktörler zamanla bitkilerin durumlarını tespit etme ve gerekli önlemleri alma ihtiyacını doğurmuştur.

Bu ihtiyaca yardımcı olmak amacı ile “Uluslararası Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği(IUCN)” kurulmuştur. Bu kuruluş yapığı çalışmalarla bitkiler için tehlike sınıflarını belirlemiş ve kritik durumdaki bitkileri buna göre değerlendirerek Kırmızı Bülten denilen “Red Data Book ” isimli eseri ortaya çıkarmışlardır. Bu çalışmalardan sonra aynı kategoriler esas alınarak “ Türkiye’nin Nadir ve Endemik Bitkileri ” adlı bir kırmızı bülten hazırlanmıştır.

Bizim ilgilendiklerimiz endemik olsalar da, aynı zamanda doğada kritik derecede tükenmeye yaklaşmış olanlardı. Endemik olduğu halde nesli tükenmemiş ya da kritik bir durum arzetmeyenleri de var ve biz onları tanıyalım ve tanıtalım istiyoruz. Yani endemik olması tükenmeye yakın olduğunu göstermiyor.

[hassoman]

Orijinal Mesaj Sahibi Müjgan

B]Bizim ilgilendiklerimiz endemik olsalar da, aynı zamanda doğada kritik derecede tükenmeye yaklaşmış olanlardı. Endemik olduğu halde nesli tükenmemiş ya da kritik bir durum arzetmeyenleri de var ve biz onları tanıyalım ve tanıtalım istiyoruz. Yani endemik olması tükenmeye yakın olduğunu göstermiyor.

Müjgan Hanımın emeğine sağlık. Konu hakkında ne anlamamız gerektiği konusunda caba gösterdiği için teşekkür ederim. Endemik kavramı ile tükenmekte olan bitkiler kavramının hep karıştırıldığını gördüm. Bu yüzden bu konuya dikkat çekmek istedim.
Kendimce şöyle bir sıralama yaptım. (Haliyle bilimsellikle ilgisi yoktur

- Endemik olup da tükenme riski içinde olmayan bitkiler var.
- Endemik olup da tükenme riski içinde olan bitkiler var
- Endemik olmayıp da tükenme riski içinde bitkiler var...

Ama, elbette endemik bitkileri her an tükenme riski içinde olacaklarmış gibi düşünmekte yarar var. Benim anladığım Ankara Grubu olarak Ankara endemik bitkilerinden risk taşıyanlara öncelik verilmesiydi...

[denizakvaryumu]

Ankara grubu olarak;

Endemik,
yok olmak üzere olan
ve gösterişli-güzel olanlara öncelik verilmesi tarafıyım.

Gösterişli ve güzel olmayanlar tükenseler de ben yokum

(tıbbi bitkiler hariç)

[Müjgan]

Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabından...
EX - EXTINCT (Tükenmiş)
Şayet son ferdinin öldüğü konusunda hiçbir şüphe yoksa bu takson EX kategorisindedir. Türkiye Florası'nda ülkemizde yetiştiğinden sözedilen ancak bazı meslekdaşlarımızın özellikle aramalarına sağmen bulunamamış bazı taksonlar bu kategoriye konmuşlardır. Gelecekte bu bitkilerin yeniden bulunması durumunda yapılacak yayınlar, kitabı hazırlayanlar tarafından sevinç, teşekkür ve ümit ile beklenmektedir.

EW - EXTINCT IN THE WILD (Doğada tükenmiş)
Takson bulunabileceği ortamlarda ve yılın farklı zamanlarında yapılan ayrıntılı araştırmalarda bulunamamış, yani doğada kaybolmuş ve yalnız kültüre alınmış bir şekilde yaşamaya devam ediyorsa bu gruba konur.

CR - CRITICALLY ENDANGERED (Çok Tehlikede)
Bir takson çok yakın bir gelecekte yok olma riski altında ise bu gruba konur. Yapılan floristik çalışmalarda, gelecekte populasyonları zarar görebileceği düşünülen bitki taksonları bu kategoriye konmuştur.

EN - ENDANGERED (Tehlikede)
Bir takson oldukça yüksek bir risk altında ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi altında, ancak henüz CR grubunda değilse, EN grubuna konur.

VU - VULNERABLE (Zarar görebilir)
CR ve EN gruplarına konamamakla birlikte, doğada orta vadeli gelecekte yüksek tehdit altında olan taksonlar bu gruba konur.
Ülkemizde orta vadede tehdit altında olabileceği düşünülen ve birden fazla lokaliteden bilinenler, şimdilik durumlarında tehlike olmayan bazı türler, gelecekte korunmalarının sağlanması için, bu kategoriye konmuşlardır.

LR - LOWER RISK (Az tehdit altında)

Yukarıdaki gruplardan herhangi birine konamayan, onlara göre populasyonları daha iyi bitkiler bu kategoriye konur.
Populasyonları oldukça iyi ve en az 5 lokaliteden bilinenler bu kategoriye konmuştur.
Gelecekteki durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır:

a-(cd) -CONSERVATION DEPENDENT (Koruma önlemi gerektiren)
5 yıl içinde yukarıdaki kategorilerden birine girebilecek taksonlar. Hem tür, hem de habitat açısından özel bir koruma statüsü gerektirenler.

b-(nt) - NEAR THREATENED (Tehdit altına girebilir)
Bir evvelki gruba konamayan ancak VU kategorisine konmaya yakın adaylar.

c-(lc) LEAST CONCERN ( En az endişe verici)
Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayanlar.

DD - DATA DEFICIENT (Veri yetersiz)
Bir taksonun dağılım ve bolluğu hakkındaki bilgi yetersiz ise, takson bu gruba konur. Bu kategorideki bir taksonun biyolojisi çok iyi bilinse bile, onun yayılış ve bolluğu hakkındaki bilgiler eksiktir. Bu nedenle bir taksonun DD kategorisine konması, onun tehdit altında olmasından çok, hakkında daha fazla bilgi toplanması gerekliliğini belirtir. Bilgiler elde edilince takson, durumuna uygun başka bir kategoriye konulmalıdır.

NE - NOT EVALUETED (Değerlendirilemeyen)
Yukarıdaki herhangi bir kriter ile değerlendirilemeyenler.

[Yücel Özlem]

Müjgan Hanım, çok teşekkür ederim.

Açıklamalar benim için faydalı oldu. Bu işin bir de hukukî tarafı var sanıyorum. Umarım o konuda da bilgileniriz.

Ülkemizde, endemik olan ya da olmayan bitkiler açısından böyle bir sınıfalandırma yapılmış mıdır? Yapılmışsa, bu bilgiye kolayca ulaşabilir miyiz?

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi Yücel Özlem

Müjgan Hanım, çok teşekkür ederim.

Açıklamalar benim için faydalı oldu. Bu işin bir de hukukî tarafı var sanıyorum. Umarım o konuda da bilgileniriz.

Ülkemizde, endemik olan ya da olmayan bitkiler açısından böyle bir sınıfalandırma yapılmış mıdır? Yapılmışsa, bu bilgiye kolayca ulaşabilir miyiz?

Evet Yücel bey böyle bir sınıflandırma var. Yukarıda yazdıklarımı alıntı yaptığım kitap, orada da belirttiğim gibi Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı idi.

[sabah]

Merhaba,

Toplantı için fikir veren denizakvaryumu ile toplantıyı düzenleyen ve evsahipliğini yapan herbaryuma teşekkürler.

Kıymetli tohumlar için k0900 ve feriha'ya, çelikler için denizakvaryumu'na teşekkürler. Umarım ben de onları tutturup, dağıtma şansı yakalarım.


Toplantı bittiğine göre başka bir başlık altında görüşmeler devam etse daha uygun olmaz mı?

[denizakvaryumu]

http://www.agaclar.net/forum/showthr...=hoya+lacunosa

Arkadaşlar,
özellikle hoya lacunosa köklendirmesi konusundaki çalışmalarınızı bu başlık altında anlatılması herkes için yararlı olur.

[sabah]

Toplantıda herbaryum'a yakın noktada bulunmanın avantajını kullanarak yapılacakları şöyle anladım:

1) Ankara'nın endemiği olan 22 bitkinin tanıtımı için çalışılacak.

2) Bu bitkilerden biri seçilerek ağırlıklı olarak o bitkinin tanıtımı, çoğaltılması yönünde çalışılacak. Bitki önerisi herbaryum tarafından yapılacak.

3) Mayıs ayı içinde, herbaryum'un eşliğinde muhtemelen Beypazarı bölgesindeki bitki alanlarına gezi düzenlenecek.

[sabah]

Orijinal Mesaj Sahibi denizakvaryumu

..endemik, yok olmak üzere olan ve gösterişli-güzel olanlara öncelik verilmesi tarafıyım. ..

Yeterince güzel ve gösterişli mi?

Muscari adilii

[Müjgan]

Agaclar.net forumunu kullanan, yıllardır doğa sevgisiyle yaşayan ve çevreye duyarlılık gösteren ve o gün aramızda olan güzel dostlarımızın esprili yaklaşımını anlıyorum. Güzel olanı herkes sever. Ama duyarlılığımızı birazcık daha arttırarak "daha az güzel" olan diğer endemikleri de tanıyıp, tanıtarak; koruyup, kollayarak Türkiye'de bir anlamda bir zincir reaksiyon oluşturmak mümkün.
Bütün illerde o bölgede olan endemikleri halka tanıtan, ve koruyan gruplar oluşsa ve kaybolmaya yüz tutanlarını, yabancı ülkelerde üretip korumaya çalışan, ya da çalan insanlara fırsat verilmese iyi olmaz mı?.

[denizakvaryumu]

Orijinal Mesaj Sahibi sabah

Yeterince güzel ve gösterişli mi?

Muscari adilii
Eklenti 70072

Eğer bir de kokuluysa muhteşem diyebilirim.

[denizakvaryumu]

Orijinal Mesaj Sahibi sabah

Toplantıda herbaryum'a yakın noktada bulunmanın avantajını kullanarak yapılacaklar şöyle anladım:

1) Ankara'nın endemiği olan 22 bitkinin tanıtımı için çalışılacak.

2) Bu bitkilerden biri seçilerek ağırlıklı olarak o bitkinin tanıtımı, çoğaltılması yönünde çalışılacak. Bitki önerisi herbaryum tarafından yapılacak.

3) Mayıs ayı içinde, herbaryum'un eşliğinde muhtemelen Beypazarı bölgesindeki bitki alanlarına gezi düzenlenecek.

4-İncelenen bu 22 bitkinin saksıda ve bahçede yetiştirilebilirliği üzerinde Üniversitenin bahçe bitkileri veya ilgili diğer öğretim görevlilerinden bilgi desteği alınacak. ( işin gerçeği en çok bu yan beni ilgilendiriyor çünkü hep yazdığım gibi asıl koruma o bitkiyi çoğaltmakla olur)

[sabah]

Bence güzelliğyle öne çıkan bir aday daha var.
Campanula damboltiana

Fotoğraf daha önce Endemik bitkiler ve sevgiçeği başlıklı yazısını paylaştığımız Prof. Dr. Mecit Vural'a ait.
Kimbilir ne koşullarda çalışıp bu bitkilere ilişkin bilgi ve fotoğraf sağlayan Prof. Dr. Mecit Vural ve diğer bilim adamlarına saygı ve şükran duymamak mümkün değil.

[Derya Özen]

Sevgili Sabah, o fotoğrafı http://www.agaclar.net/forum/showthread.php?t=4859 Verdiliğim linkede ekler misiniz? Burada o bitki işlenmişti ama fotoğrafı yoktu. Arşivimizde fotoğrafınında olması çok faydalı olur, sizcede öyle değil mi?

[sabah]

Bir güzel çiçekli Ankara endemiği daha.

Aethionema dumanii


Fotoğraf Prof. Dr. Mecit Vural'a ait.

[k0900]

Aethionema dumanii -aynı bitkimi?

kaynak : http://bitki.delisiyiz.com/resimler/aethionema-dumani

[nejla]

Kırsal Çevre grubumdan aldığım mail:

"Derneğimiz Yönetim Kurulu Üyelerinden Sayın Hasan Torlak'ın
Bilim ve Gelecek Dergisinin Nisan 2009 sayısında çıkan
"Anadolu'nun Endemik Bitkileri" konulu makalesi "word"
dosyası olarak ekte sunulmuştur."
Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği

Dosyaya aşağıdaki adresten ulaşabilisiniz.

http://www.4shared.com/file/97119687...bitkileri.html

[sabah]

Orijinal Mesaj Sahibi k0900

Aethionema dumanii -aynı bitki mi?
kaynak : http://bitki.delisiyiz.com/resimler/aethionema-dumani

Yakın plan fotoğrafı çeken Prof.Dr. Mecit Vural'a soralım.

[sabah]

Anlaşılan yanardöneri ( Centaurea tchihatcheffii ) Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde de yetiştirmeyi başarmışlar.

Bakınız:
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Gezisinden fotoğraflı mesaj

[denizakvaryumu]

İşte bu kadar...

Gerçekten iyi yakalamışsınız.

Sn.Ayşe Melike bu konuda bizi bilgilendirirse sevinirim.

Üretimi nasıl başarmışlar?

[k0900]

Dergilerindede resmi var.

Afyon, Ankara, İstanbul, ...

http://www.ngbb.gen.tr/bagbahce/

[k0900]

İlgili linkten aldığım cevap:

Sayın ...........;
Mailinizi aldık ve bizde size ilginizden dolayı teşekkür ederiz.
Yanardöner sadece tohumla üretilebiliyor. Toplanan tohumlar temizlenir ve ekim dönemine kadar kağıt zarf içerisinde buz dolabında saklanır. Ocak-şubat aylarında kapalı bir balkonda veya iyi ışık alan oda sıcaklığındada olabilir saksılarda tohumlarını ekerek fide yetiştirebilirsiniz. mart ayı sonunda ise toprağa dikimini yapabilirsiniz. Ancak dış alanda ise mart ayı başında direk toprağa tohum ekimi yapılabilir. Tohumu ektiğiniz yıl çiçek elde edersiniz. çok çabuk üretilir. Çünkü tek yıllık bir bitkidir. tohumunu verdikten sonra bitki ölür. Ancak yere dökülen tohumlar bir sonraki yıl çimlenir. Bu şekilde kendini sürekli yeniler. Başka sorunuz olursa elimizden geldiği ölçüde yenıtlamaya çalışıcaz. Kolay gelsin.

Belgin Kuşoğlu/NGBB-Üretim sorumlusu

[denizakvaryumu]

Bu durumda yanar döner her tarafta kolayca yetiştirilebilecek gibi

NGBB de bu şekilde yetiştiğine göre, korkulacak bir durum yok.

Bizim toplantıda Sn.Herbaryum bizi neden o kadar korkuttu anlamadım

[k0900]

Orjinal Mesaj Sahibi Denizakvaryumu
En iyi korumanın;
bu bitkiyi sadece bulunduğu yerde değil, adapte olabileceği başka yerlerde de yetiştirmek-çoğaltmak olduğunu düşünüyorum.

Düşünceniz gerçekleşmiş

Bir tohum kampanyası daha temin edilir ve dağıtılırsa yanardöner iyice yaygınlaşır.

[sabah]

Orijinal Mesaj Sahibi k0900

..dış alanda ise mart ayı başında direk toprağa tohum ekimi yapılabilir...

Ben tohumları bahçeye ekmek için kasım ayını bekleyecektim. Şimdi tereddüt ettim, mart ayında mı ekmeli?

Görüşme için teşekkürler k0900.

[sabah]

Çok güzel bir çizim, değil mi?


Çizer: Anna Skoumalova

Kaynak:
Centaurea tchihatcheffii Fischer & C.A. Meyer (Asteraceae)
Kit Tan, M. Vural

[denizakvaryumu]

Tohumların soğuklama ihtiyacı giderildi ise hemen ekilmeli.

Ama soğuk olmayan bir yerde tutulmuşsa soğuk katlamaya alınmadan çimlenmeleri imkansız.

[denizakvaryumu]

Orijinal Mesaj Sahibi k0900

En iyi korumanın;
bu bitkiyi sadece bulunduğu yerde değil, adapte olabileceği başka yerlerde de yetiştirmek-çoğaltmak olduğunu düşünüyorum.

Düşünceniz gerçekleşmiş

Bir tohum kampanyası daha temin edilir ve dağıtılırsa yanardöner iyice yaygınlaşır.

NGBB ye teşekkürler ve tebrikler.

Darısı diğer korkulan endemiklerin başına.