Yücel bey tandırı yere gömünce havalandırma deliği topragın 1 mt kadar altında kalıyor. Şu halde külle için kullanacağım borularda dirsek kullanmayacaksam borunun ağzının toprak yüzeyine çıkıp oradan hava alması için boruyu tandırla 60- 70 derece yapacak şekilde yerleştirmem gerekir sizce bu bir sorun yaratmaz mı?

Eklenti 58485

Tandır külle bağlantısı çizimde görüldüğü gibi olacak. Yüzyıllardır kullanılan örnek budur. Bu örnekte, küllenin başlangıç ve bitişi arasında kıvrım ya da dirsek yoktur.

Aslında, hava akımı açısından, dirsek veya kıvrım bir engel değildir. Kıvrım veya dirsek yolun açık tutulması, içine kaçan nesnelerin temizlenmesi açısından, sorun yaratabileceği için tercih edilmez.

İkiz Tandır
 

Eklenti 58492

Bir tandır evinde, bazan birden fazla (iki, üç) tandır bir arada olabilir. Bunlar, ihtiyaca göre kullanılır. Günlük işler için, küçük tandır yakılır. Daha az yakıtla, daha çabuk ısınır. Üzerine, yemek tenceresi de konulabilecek şekilde düzenlenmiştir.

Yanan tandırın içindeki gazlar, ısı nedeni ile genleşir. Yoğunluğu azaldığı için yükselir. Yükselen gazların yerine külleden soğuk hava ve oksijen gelir. Gelen oksijen yanmanın devamını sağlar.

Külledeki hava akımını, yanan tandırın içindeki gazın yükselmesi sağlamaktadır. Yanan tandırda bir çeşit emiş gücü oluştuğundan söz etmek, yanlış olmaz sanırım. Tandır ısınıncaya kadar, bu akım olmadığı için, yanma da verimli değildir. Oldukça dumanlı bir yanış sözkonusudur. Tandır ısındıkça, yanma daha verimli ve parlak alevli hale gelir.

Tandırların küllesi, ayrı ayrı olabileceği gibi, örnekte görüldüğü biçimde, birbirine de açılabilir. Tabii bu durumda tandırın ikisi birden kullanılamaz. Birlikte kullanmak düşünülüyorsa, külleler dışarıya açılmalıdır. Aksi halde, ısınan gazların yerine, soğuk havanın gelmesini temin için, tandırın biri yanarken, diğeri soğuk olmalıdır.

Yücel bey çok teşekkür ederim. Sayenizde kafamda soru işareti kalmadı. İyi çalışmalar dilerim

Eklenti 58612
Kaynak

Eklenti 58613
Kaynak

Eklenti 58617
Kaynak

Sayın hocam, çok enteresan geldi. Bu şekildeki tandırları hiç görmemiştim.
Ekmekler, yan çeperlerde nasıl da düşmeden duruyor?
İçlerinin de pişmeleri için parçalar(resimlerde gördüğüm gibi) küçük tutulmuş.
Açıklamalarınız için teşekkür ederim.

Benim çocukluğumun en güzel anılarındandır. Sevgili halam, ekmekleri pişirdikden sonra tandırın altına güveçte yemekleri koyar bakır güğümde mutlaka su bulundururdu. (çay için)
Akşam üzeri hava soğumaya başlayınca tandırın üstüne takta bir sofra konur, ev halkı ayaklarını tandırın içine sarkıtarak çaylarını yudumlar. Bu bende harika duygular yaratmıştır.

Akın Bey başarılar diliyorum.

Sizin aklınızda soru kalmasa da benim aklıma gelenler var. :)

Bu konuyu okyup, uygulama yapmak isteyenler için yazayım.

Yüklediğim reşimlerdeki gibi, ekmeği tandırın içinde pişirecek iseniz, tandır ısındıktan sonra, ekmekleri yapıştırmaya başlamadan külleyi kapatarak hava akımını kesmeniz gerekir. Böylece, tandırın içinden hızla yukselen sıcak havanın elinizi, yüzünüzü kavurmasını, sürekli soğuk hava girişi nedeni ile tandırın soğumasını, önlersiniz.

Bir başka önemli konu da tandırın ilk yanışıdır. Tandırınızı ister hazır küpten kurunuz. İsterseniz yerinde yapınız iç yüzeyi çamurdan yapılmış olacaktır. İlk yaktığınızda bu çamurun pişmesi gerekir. Yani, bir çömlekçi fırını ya da tuğla fırını kadar yüksek ısıda o kadar uzun süre yakılması gerekir. Taa ki, çamurdan yapılmış tandır yüzeyi, çömlek ya da tuğla gibi pişip sağlam olsun.

Tandır ekmeği çok lezzetli. Tandır kullanımı oldukça meşekkatli bir iş. Çocukluğumda yapılırken izlediğim anlar olmuştur.Yapan kişi ; ekmeğin yapımı sırasında ellerini ve kollarını korumak için , kollarına özel bağlar bağlardı. Bu koruma kumaşlarının bir özelliği var mıdır bilmiyorum .
Kuyu tandır yapımı ve planlarını :)görünce , hemen bir iki satır karalamak istedim.

Ben de bahceme fırın yapmak istiyorum. Tavsiyeleriniz nelerdir? Masraflı olması degil işlevsel ve guzel olması önemli ; yardim edeceklere(iç hacmi, ölçüleri, genişlik, yükseklil vs) simdiden teşekkür ederim.

Pardon yazmayi unuttum. Ben o kuyuda ekmek yapamam, normal fırın demek istedim. Tavsiyelerinizi bu yonde bekliyorum, tesekkurler.....

jale hanım kendiniz yapmaya kalkarsanız çok yorucu bir iş. Geçenlerde bir ilan sitesinde görmüştüm hazır bahçe fırını yapıyorlar. Fiyatı 2000tl civarındaydı internetten aratırsanız bu işle uğraşan kişileri bulabilirsiniz. iyi günler

Arkadaşlar bu arada hazır tandır küpü geldi. Toprak çok ıslak olduğu için işe başlamayı erteledim. Haftasonu hava iyi olursa tandırı kurmaya başlıyorum. Aşamaları sizinle paylaşıcam. Fikirleriniz benim için çok önemli

Akın Bey ,
Hazır Tandır küpünüzün fotoğraflarını buraya yerleştirebilir misiniz acaba.?
Monte edilme aşamalarını da fotoğraflamayı unutmayınız lütfen.
Teşekkürler.

Bu gün tandırı aldım ve bahçeye götürdüm. Yerini kazdırdım ama bahçe ıslak olduğundan devamını getiremedim. Makinam yanımda yoktu ama tekrar işe başlayınca resimleri buraya koyarım.

Hazır tandır.

http://intoko.kijiji.com.tr/c-Ticare...AdIdZ119156110

Sn. Akın Gulbaz,
ben de ne zamandır bu tandır küpünü araştırıyorum.
nereden bulabilirm, ya da nasıl istanbul'a getirtirim bilemiyorum.
yardımcı olursnaız sevinirim. çatalcada bir ufak arazim var. gömme işini kendim biraz yardımla hallederim.
mail adresim bahadircam@gmail.com

saygılar
bahadır

K0900 ün gönderdiği linkteki numarayı aradım.
hallaedeceğiz sanırım.
gönderebilirmiş istanbul'a

Merhabalar ben Akın GÜLBAZ . Nihayet tandır kurulumuna başladım.

Tandır kurulumuna bu hafta sonu başladım. Önce kurulum alanını 1m küp kazdık. Daha sonra zemine beton attık ve etrafını tuğla ile ördük. Şuanda tuğla duvar ile toprak arasına beton atma aşamasındayız. Bu beton topraktan suyun sızmasına engel olacak

Tüm detayları ve sonucunuda isteriz:) Dilerim sağlıklı günlerde. sağlıklı yiyecekler yaparsınız.

Bizim kasabada ve civarda bu tandırlar halen kullanılmaktadır ve bizim de var. Ekmek yapılmak üzere kullanılan tandırlar şekil açısından birbirine benzemekle birlikte boyutları yapılan ekmeğin türüne göre değişir. Bizim burda ekmeklerin boyu bir veya iki avuçiçi kadardır. O yüzden derinliği 70-80 cm civarında olur. genişliği ise göz kararı söylemek gerekirse üstte 60 cm altta 80 cm civarındadır. Balçıklı çamurdan yapılır. Boyutuna göre ortalama 70 tl civarındadır. tandır gömülecek yere ki buraya tandır evi deriz genişçe bir çukur kazılır tandır yerleştirilir. etrafına çabuk soğumasın diye kül doldurulur. en dibindeki delikten bir kaç m. uzunluğunda hava deliği konur. Çalı çırpı ama en çok tezek yanar. Ekmek pişirildikten sonra düdüklü tencereye koyduğunuz fasülyeyi tandırda pişirmek isterseniz çok lezzetli olur. Sivas'ta da tandırlar var. Ama Sivas'lılar açık ekmek diye tabir ettikleri lavaş ekmeği gibi ekmek yaparlar. Hamuru bir yastığın üzerine koyup öylece tandıra yapıştırırlar. bu yüzden onların tandırları daha geniş ve derindir.
Maliyetine katlanırım derseniz şahsım adına ücret talep etmeden satanlardan temin edip yollayabilirim sanırım. Ama tandır işi biraz meşekkatlidir. Sadece odun kullanırsanız ekmekler yanabilir. Yani tezek de gereklidir. Sırf meraktan almanızı tavsiye etmem. Onun yerine tandır ekmeği almanızı tavsiye ederim.

tandırda ne pişmez ki ,hayal bile pişer.

Tandır yapımı anlatımları yarım kalmış,

Ankara'da bahçesine tandır yapan var mı?Özellikle bu hazır küplerden.

Bu konuda sn MeyveliTepe den yardım isteyebiliriz.Fırın kardeşliğinden sonra düşünülebilir bence.

Köy tandırı konusunda Hatay meşhurdur. Yapımında Keçi kılı , özel kireçli toprak ve saman kullanılıyor , tüm bunları birlikte karıyorlar. tombik şekilde alt yanında küvle deliği ve en üstte eğimli ~ 40 cm çapında girişli olarak alt çapı yaklaşık 1 mt üst çapı 50 cm bombeli konik ? olarak 3 farklı boyda imal ediyorlar. fiyatları makul 50 ile 100 Tl arasında . Tek bir problem var , nakliyesi . Hem büyük hem de oldukça ağır.
Bunda herşey pişirilebiliyor. Ekmek , kuyu kebabı ( orta karar bir kuzu çok yakışır ) ,testi kebabı , güveç vs.
Yapacaklara kolay gelsin.

Ankara'da da mutlaka yapan vardır bir araştırayım.

Kimler yapıyor vs.

Eklenti 112197

Bu resimleri görüp de tandır kuyusunu araştırmamak mümkün mü? :D

Sayın Akın o beton daha doğrusu nerdeyse hiçbir beton su sızmasını engelleyemez. 13-15 cm kalınlıktaki inşaat betonundan bile su sızdığı düşünülürse tandırınızın ömrü çok kısa olacaktır. Bu iş için özel kimyasallar ya da membranlar var ama onlarda zahmetli. Tandır, üzeri kapalı, tabanı su almayan bir yere gömülmelidir. Bu güne kadar açıkta hiç tandır görmedim. Emeklerinizin boşa gitmemesi için başka yere nakletmeli ya da etrafını en azından briketle çevirip üzerini sacla örterek bir nebze de olsa koruma yoluna gitmelisiniz.

Eklenti 112502

http://kadikalesi.blogspot.com/2007/...ir-firini.html

bilgi için çok teşekkür ederim.

Cam ve Tuz
 

Doğrudur kesinlikle ısının aşağı gitmemesi için usta diyor.

Bu cam ve tuz konulması işi, ateş tuğlası ve şamot harcı kullanılmadığı zamanlardan kalma bir uygulama sanırım.

Tabanda ateş tuğlası ve şamot kullanılırsa tuz ve cama gerek var mı?

Eklenti 114031

Sn.Cemonun göçmen fırınını buraya eklememek olmaz, estetik olarak göze hoş gelen sanki doğadan bir parçaymış gibi duran bir fırın.

Diğer fırın sahipleri kusura bakmasın ama çatılar, şingıllar,yan duvarlar,duvarlarda tekrar tuğlalar...vs.vs. nin olduğu fırınlar bana apartman dairelerini hatırlatıyor :)

Göçmen fırını-tandırı

Eklenti 114033

Eskiden içinde pamuk dalları yakılarak ekmek pişirdiğimiz (3. resimde sağdaki) göçmen fırınlarının yerini artık göçmen tandırları aldı.Tandırlarımızın genel yapısı fırın ile aynı yapıda olup;tabanı yine tuğla ile döşelidir ve samanlı sarı toprak ile yapılır.Fırından tek farkı duvarlarının cok daha ince yapılmasıdır.Bunun sebebi ise tandır duvarı ile en üst bölgedeki kül arasında bulunan közün tandırın içini ısıtması için duvarları ince yapılır.Bu ateş günde 1 kez yenilenir ve gün boyu tandırın içi sıcak kalır.Her 2 fırında pişirilen ekmekte aynı tadı bulursunuz.Yani göçmen ekmeği, harikadır:)

http://gunlucekoyu.blogspot.com/2009...ve-ekmegi.html

Sayın DENİZAKVARYUMU,
Tandır yazınız çok güzel olmuş. Biz hala tandır ekmeği yiyoruz. Sekiz on güne yetecek ekmek pişiriyoruz. Tandır ekmeği bittiğinde aldığımız fırın ekmeğini kimse yemek istemiyor. Aldığımız un fabrika unu. Bir de değirmen unu alsaydık, kim bilir ne lezzetli olurdu.

Sn.Rabenek afiyet olsun.

Siz de tandır fırınınızı burada tanıtabilirsiniz.Nasıl yaptınız,şekli nasıl?

Göçmen tandırına benziyor mu yani küller fırının içinde değil de üstünde mi?

Eklenti 114035

http://www.superpoligon.com/foto/alb...043/tandir.jpg

Tandır: Tandır Tennur sözcüğünden türemektedir. Tennur sözlükte kapalı bir ocak, bir fırın olarak kullanılır. Dilimizde Tennur, tandır olarak kullanılır.



Tandır yapımı zor ve zahmetli, sanat gerektirmeyen fakat bilgi ve beceri gerektiren bir iştir. Önce özel yerlerden tandır için killi özel toprak getirilir, güzelce elenir, içerisine saman ve keçi kılı veya pamuk katılarak çamur yapılır. Bir gün bekletilip sonraki gün tekrar yoğrulur. Çamur 7-8 cm kalınlığında çapı dolanacak kalınlıkla silindir şekline getirilip örülür. Fakat burada hassas olan nokta, tandırın hepsi bir anda örülmez. Zaman zaman kurumaya bırakılır. Yamukluk ve çökmeyi engellemek için Peyder pey ve kurutulmaya bırakılarak örülür. Kışın tandırı yapmak veya örmek daha zordur. son olarak tandırın ağız kısmı yapılır ve kurumaya bırakılır. Tandır çamurunun iyi yoğurulmuş olması gerekmekir. Aksi taktirde çabuk bozulur ve istenilen randıman alınmaz. Tandırın kullanım ömrü 5 ile 10 yıl arasında değişir. Bir tandır yapımı ortalama bir hafta sürer.

Tandırı kurarken önce gömülecek yer seçilir. Buraya toprak seviyesinde gömülür. Yere kazılarak yapılan tandırların derinliği 130-150 cm olur. Çapları ise 50-65 cm civarındadır. Tandır ekmeği adını yapıldığı yerden alır. Ekmeğin en büyük özelliği uzun süre bozulmadan kalabilmesidir. Tandırın altında 20x20 ebadında küçük bir delik bulunur. Bu yanan ateşin hava alıp iyi yanmasını sağlar.

TANDIR EKMEĞİNİN YAPILIŞI

Tandır ekmeği yapmak için önce un elenir, tuz ve ekşi hamur veya maya eklenip iyice yoğrulur. Burada ekşi hamur maya görevini yapar. İyice yoğrulup kıvamını alan hamur üzeri kapatılarak ekşimeye yani mayalanmaya bırakılır.

Hamur mayalanınca tandır odun tezek ve çalılarla yakılır. İçi ısınmaya başlayan tandırın duvarları önce siyah sonra kor rengini alır. Bu renk tandırın iyice ısındığını ve ekmek pişirmeye hazır olduğunu gösterir. Ekmeği tandıra vurmak için mutlaka bu işten anlayan birine ihtiyaç duyulur. Çünkü tandıra ekmek vurmak, o ateşe dayanabilmek, ekmeği tandıra tutturabilmek tamamen beceri gerektirir. Bu görevi genelikle evin büyüğü olan anneler üstlenirler. Hamurların tandıra iyi yapışmaması ve mayasını tam olarak almamış olması ekmeğin tandırın iç duvarına yapışmadan ateşin içine düşmesine neden olur. Böyle bir durumda ekmek istenilen şekilde olmaz, biçimsiz ve kavruk olmasıyla sonuçlanır. Tandır başına sofra bezi, hamur tahtası, zeytinyağı, bir tabakta su ve kera (Refık) dediğimiz ekmeğin tandıra vurulmasını sağlayan malzemeler getirilir.


Tandırda pişen ekmeğin mis gibi kokusu uzaklardan insanımızın burnuna gelir. Köylümüzün gönlü geniştir, yüreği geniştir, misafirperverdir, ikram sever.Tandırda ekmek yaparken tandırın yanından geçen biri gönderilmez, mis gibi sıcacık tandır ekmeği ikram edilir. Tanıdık olsa da olmasa da… Hele birde tandırda katıklı dediğimiz, çökelekli ve ekmek varsa, veya tandırda çıkan ekmeğin kıtır tarafını tereyağıyla bir hevrişk yaptınmı değmeyin yiyenin keyfine. Gelen geçen konu komşu mutlaka pişirilen ekmeğin tadına bakar. Bu köylümüzün cömertliğininde bir sonucudur. Bütün her tarafı mis gibi katıklı ekmek kokusu alır. Konu komşunun, gelip geçenin göz hakkı olduğu düşünülerek ikramda bulunulur.

Kadınlarımız tandıra gündüz erken saatlerde çalı, odun, tezeğini bırakıp, sıraya girmiş olur. Kim erken çalısını bırakmışsa O ekmeğini önce yapar.Tandırlarda bazen komşular kendi aralarında sıralar yaparlar. Tandırlarımız sokaklarda bir yerde üstü kapalı herkesin faydalanacağı şekilde olduğu gibi, evlerin avlularında kişilere mahsus da olabilir, fakat herkese açıktır, herkes faydalanır.


Tandırda ekmeğini yapıp eve varan kişi, sıcacık ekmeğini bir sofra üzerine serer, bir iki saat bekletip iyice soğuduktan sonra toplayıp anbarına, dolabına koyar. Kuruyan tandır ekmekleri değerlendirilir, boşa gitmez. O çörek aşı dediğimiz, bol tereyağlı ve ekmek Hevrişki yapılır. Tabi ki bize de yiyenlere afiyet olsun demek düşer…

Tandırın kültürümüzde önemli bir yeri de, ramazan bayramlarında yapılan, kete (gılor) dediğimiz ramazana has çörektir. Şekerli ve şekersiz içli veya içsiz olarak yapılır. Kete denince daldığınızı eskilere doğru yol aldığınızı görür gibiyim. Nasıl gidilmez eskiler. O iplere saplanıp, tavana asılan kete veya kade veya (gılor). Seyretmesi bir güzel, yemesi bir başka güzel... Doğrusu o güzelim ketelerin özlediğimi itiraf etmek zorundayım. Çünkü bu güzel adet ve örfümüzde etkisini kaybetmekte, birçok evlerimizde o güzelim ramazan vaya diğer gönlerde Keteleri yapılmamaktadır artık…

Tandırda ekmeklerimiz piştikten sonra, tandırın altına bir çömlek içine birde keşke deninen yiyeceği koydunmu keşkenin ortasına bide bol tereyağı koydunmu hııım değmeyin yiyenin keyfine, taze tandır ekmeği ile bir güzel afiyetle yenir…


Tandır Köyümüzde bir gelenektir, bir adettir, bir örfümüzdür. Günümüzde birçok adet ve örfümüzde meydana gelen dejenere ve yozlaşmaya elimizden geldiğince imkan tanımayalım.Örf ve adetlerimizi yaşamaya ve yaşatmaya azami özen gösterelim. Çünkü eskisi güzel olmayanın, yenisi hiç güzel olmaz.

Yazıyı Hazırlayan: Hikmet TİMUREditör: Miyase GÜVENFotograflar: Hikmet TİMUR

http://m.domaindlx.com/dormeli/tandirekmegi.htm