Çevreci Ev - Yer Kaynaklı Isı Pompası

[MeyveliTepe]

Merhaba Halit bey, verdiğiniz linkten vadipark evlerini inceledim. Evet onlar da toprak kaynaklı ısı pompası kurmuşlar. Fakat yöntem konusunda detay vermemişler. Yani sondaj mı yoksa yatay borulama mı belirtmemişler. Sistem bizim evdekiyle hemen hemen aynı görünüyor. Sadece bizim evde fazladan güneş enerjisi sistemi de var ve iki sistem kullanma sıcak suyu sağlanmasında kışın iş birliği yapıyorlar, yazın (ilkbahar ve sonbahar dahil) sıcak suyu güneş enerjisi sistemi sağlarken ısı pompası evi soğutuyor.

İzolasyonun tabandan itibaren yapılması konusunda ben de ilk başta tereddüte düşmüş, pek çok meteryalden araştırma yapmıştım.

Bulgularımı şöyle özetleyebilirim. Isı sıcaktan soğuğa doğru hareket ediyor. Isının hareket edebilmesi için de bir iletken gerekiyor. Her madde aynı zamanda bir ısı iletkeni ve hava dahil her maddenin ısı iletkenlik değerleri ölçülmüş durumda.

Bir evin ısı izolasyonunu dıştan, yani duvarları içine alacak şekilde yapıyorsanız (ki önerileni ve sağlıklı olanı da bu), duvarları ve evin betonarme iskeletinin ısı iletkenliğini hesaba katmak durumundasınız. Beton'un ısı iletkenliği oldukça yüksek olduğundan, siz üst katta evin kolonlarını ısıttıkça, kolonlar temelden ve toprağa değen yüzeylerden ısıyı dış ortama akıtacaktır. Bunun mekaniği bir borudan suyun akması gibi çalışıyor.

Buna "ısı köprüsü" ismini vermişler. ısı köprülerinden, ısı izolasyon projelerinde yapılan en büyük hatalardan biri olarak söz ediliyor. Siz yan duvarları çok iyi izole edebilirsiniz ama temel izole edilmemişse kullandığınız enerji kolonlardan aşağıya akıp gidiyor.

Topraktaki 15 derecelik ısının 56.5 dereceye çıkması kondenser tarafından yapılıyor. Zaten ısı pompası cihazının içinde sadece kondenser ve evaparatör var. Sistemin mantığı buzdolabı gibi çalışıyor. Klimalar da (çoğu) birer ısı pompası. Ne var ki hava kaynaklı oldukları için verimlilik değerleri en iyi markada dahi 2.2'yi (COP değeri) geçmiyor. Oysa toprak ve su kaynaklı ısı pompalarında bu değer 4.5 - 5 civarında oluyor, ki verimliliği de buradan geliyor (1 birim enerji kullanarak 4.5 birim enerji elde etmek anlamında).

Maliyetinin düşüklüğü ve müsait yer olması sebebiyle bizim evde toprak ısı değiştiricisini yatay borulama ile yaptık. Bunun için de 120m2'lik bir alan 3.5mt derinliğinde kazıldı. Ancak boru döşenen bu alanın kullanımı ile ilgili bir problem yok. Üzerine meyve bahçesi kuruyoruz. Yani yer kaybolmadı. Bu genişlikte bir yer olmadığı durumda sondaj ile dikey borulama yapmak gerekiyor. Ancak bunun maliyeti epey yüksek. Deniz, göl ya da nehir kenarında evi olanlar bu sistemi daha da ucuza getirebilirler. Çünkü bu durumda borular suyun bir kaç metre derinliğine yerleştirildiğinde aynı sonuç elde ediliyor.

Boruların etrafına serilen malzemenin çevresel etkileri hakkındaki bilgiyi bir kaç gün içinde temin etmeye çalışacağım.

Son olarak, ısı pompaları gidip bir mağazadan alınıp eve konabilecek türde bir şey değil. Çalışılan firma ve sistemin evinize göre doğru projelendirilmesi çok önemli. Geçmişte Türkiye'de bir firmanın yanlış projelendirmeler yaptığını ve bunun ısı pompalarının yaygınlaşmasında çok büyük negatif etki yaptığını duymuştum.