Harikasınız arkadaşlar. Yeni bir şeyler öğrenmek çok güzel, çok teşekkür ederim.

Ben yurt dışında tadına bakmıştım, tam olmamış bir meyveydi ama ananasa benziyordu.

Yarım ispanyolcamla anladığım kadarı ile meyvenin olgunlaşması uzun sürüyormuş. (Fotosunu deve tabanı bölümüne eklemiştim.)

İnternetteki Latince sözlüklerin hiçbiri çok güvenilir değil gibi.

Latin Dictionary - Free Dictionary Lookup by Babylon
Buradaki İngilizce çevirisinde "luscious" geçiyor (o da lezzetli demek), belki diğer kaynakta luscious yazmak isterken luxurious yazmıslardır. :p

Bazen kirli çıkı olmanın yararlarını görüyor insan. Gece gece bana kutuları indirtip okuldan kalma Latince-İngilizce sözlüğümü buldurttunuz. Bir gün lazım olacağını hissedip elden çıkaramamıştım, işte gün o gün:)

Kaynak: Cassell's Latin-English Dictionary

Kelimenin kökeni: delicatus,-a,-um (adj-sıfat olarak kullanımı)
dainty, nice, in various senses
1- soft, tender (yumuşak)
in favourable sense
2- luxourious of things, spoilt, effeminate of persons
3- fastidious, dainty, nice

Üç anlam farklı Latin yazarların kullanımları ile ilgili olup bizi ilgilendirmiyor

Delicate (adv-zarf olarak kullanımı)
luxuriously

Türkçe karşılıklarını İngilizcesi benden daha iyi olanlar yazarlarsa sevinirim:)

Echinopsisim çiçek açıyor, aklım onda olduğu için uykum kaçtı. Bu arada birden kafama takıldı. Yukarda sözkonusu ettiğim Cassell, Latince-İngilizce olduğu gibi aynı zamanda İngilizce-Latince bir sözlüktür. Bir de işi ters yanından ele alayım dedim ve:

Lezzetli anlamına gelen "delicious"un Latince karşılığı: suavis ve dulcis imiş.

Demedin mi arada Latince'yi de sökeriz diye, ilk adımları attık bile. :D


Nevsun Abla, bence kelimenin kökü delicatus değil, deliciosus olmalı.
Latin Lookup — deliciosus (adj) definition
(Bu site fena değilmiş.)

delicatus = ing. delicate = nazik
deliciosus = ing. delicious = lezzetli

Bu ekleri de ne zamandır merak ediyordum. Ne zaman -a ile ne zaman -us/-um ile bitiyor gibi. (örnek: -florus/-flora) Tekil çoğul durumuna bağlı olduğunu biliyordum ama durum oldukça derinmiş.

Anlaşılan
* yalın hal/-i hali/-e hali
* objenin dişi/erkek/nötr olması
* tekil/çoğul olması
gibi pek çok faktöre göre değişiyor, çok basit bir kuralı yok.

Latin Dictionary and Grammar Aid

Bilimsel zekayı severim. Kuşkucudur, hep araştırır ve sonunda doğruya ulaşır. Bak kuşkuculuğun benim 30 küsur yıldır elime almadığım sözlüğümün ortaya çıkmasına neden oldu. gilancım senin yol açtığın bu beyin fırtınası, araştırmalarla bizi sonunda bir yere götürecektir:)

Bunları sen konuyu açtığın için yazıyorum, bilmişlik olarak düşünülmesin. 4 yıl süreyle eğitimi verilen bir dilin kurallarını; değil 3-5 satır , 30-50 sayfayla bile anlatmak pek kolay değildir ama en azından bir araştırma yapmak için temel kuralları bilmek adına, trilyonda bir özet yapmaya kalkarsak:

Latince fazla kuralları olan ama aslında Türkçe ile bir çok benzerlikleri de olan bir dildir. Türkçe'de nasıl fiil çekimleri varsa Latincede de vardır. Biz anadilimiz olduğu için bu çekimleri kullanırız, kolay sanırız ama Türkçe de dilbilimi açısından en az Latince kadar zor dillerden biridir.

Latince'de önemli bir fark senin de yukarda sözünü ettiğin gibi (isim, sıfat, zarf vb) kelimelere; masculinum (erkek), femininum (dişi) ve neutrum (nötr) özellikler yüklenmesi ve kelimelerin bunlarla tanımlanmasıdır. İsim, sıfat, zarf vb bir kelime erkek hali ile bulunur, yanında ki a, um diğer cinslerin eklerini gösterir. Ayrıca singular (tekil) ve plural (çoğul) halleri belirtilir

Latince ölü bir dil olup, elimizdeki yazılı kaynaklar da zamanın Romalı şair, düşünür, yazarlardan kalmadır. Bu yazarlar aynı kelimeyi kimi zaman yakın, kimi zaman farklı anlamlarda kullanmışlar. Örneğin yukardaki mesajımda mavi ile belirtmiş olduğum konu buydu. Çeviri yapmaya kalkıldığında bu kimin yazısı ise onun anlamını kullanmak gerekir.

Sözkonusu ettiğim sözlük Fakültenin bize 4 yıl boyunca yanımızda taşıttırdığı, sınavlarda çeviri yaparken kullandığımız ve benim için de oldukça değerli 883 sayfalık bir kaynak kitaptır.

Özetin trilyonda bir özeti ancak bu kadar olur:) Umarım hocalarımdan biri foruma üye değildir. Daha sayısız kural vardır ama konumuz Latince eğitimi değil, di mi ama:D

Gilancım aynı kökten bir kelime de:

deliciae-arum (f. pl.) (sing. delicia-ae f.) (delicium-i n.) var. Bu kelimeyi yazar Phaedrus ve şair Valerius Martialis aşağıdaki anlamlarda kullanmışlar:

İngilizce karşılığı: allurements, charms, delights imiş.

Hani bırakın bir metni, bir kelimenin dahi çevirisi ciddi bilgi, emek ve zaman isteyen bir iş oluyor Latince'de. Keşke İngilizce kadar kolay çevrilebilseydi:)

Bu yaşta benim beyin fırtınam buraya kadar:) Siz istediğiniz anlamı kullanın;)

Bu arada ben çok geç öğrendiğim için benden başka da bilmeyenler olabilir diye bir not:

sp. species demekmiş, yani tür.
Sedum sp. dediğimizde hangi alt tür olduğunu belirtmeden bunun bir sedum olduğunu söylüyoruz.

spp. ise çoğulu, yani türler.
Sedum spp. dediğimizde birden fazla sedum alt türünden bahsediyoruz.
Örneğin: "Sedum spp. soğuğa dayanıklıdır." dediğimizde hepsi değil ama birden fazla sedum türünün soğuğa dayanıklı olduğu bilgisi çıkıyor.

Ayrıca sp. ve spp. kısaltmaları italik yazılmıyormus.

Evet genelde tür bilinmediği veya belirlenemediği zaman kullanılıyor.

Yeni bir dip not:

Nadiren de olsa bitkilerin Latince isimleri hatalı verilebiliyormuş. Örneğin;


Cupressus lusitanica (lusitanica = Portekiz'den) aslen Meksika kökenli olduğu halde, Portekiz'e getirilmesinden 300 yıl sonra isimlendirildiği için bu bilgi unutulmuş.

Simmondsia chinensis aslen Kaliforniya kökenli olduğu halde, isimlendirenin çok bozuk el yazısı nedeniyle Çin olarak okunup, bu şekilde yerleşmiş.

Scilla peruviana aslen İspanya kökenli olduğu halde, Peru isimli bir gemide isimlendirildiği için karışıklığa uğramış.


Kaynak: Incarnata - Botany Forum - GardenWeb

Sanırım nocturtum 'u görünce çiçekleri gece açan'ı anlıyoruz.

Latince, biyolojide (bitkiler alemi ve hayvanlar alemi) Bütün dünyanın kullandığı "ORTAK" bir dil dir. Canlıların sınıflandırılması, isimlendirilmesi latince yapılır, ve bu ortak dil tüm dünyada herkes tarafından anlaşılır.

Dün bir başlıkta yazdığım gibi: bazı bitkilerin Türkçe ismi yok mu? sorusunun cevabını buradada açıklamak istiyorum. pek çok bitkinin mahalli (bölgesel ) isimleri farklı dır. aynı bitkiye A bölgesinde, başka isim verilirken B bölgesinde daha başka isim verilmektedir. Bu yalnız türkçe de değil diğer dillerde de (ingilizce, fransızca vb) aynı durum söz konusudur. hal böyle olunca bitkiyi tanımak için 0rtak dil "Latince" devreye girer.

bu durum bütün dünyanın kabul ettiği bir durumdur. Bitkiler ve hayvanlar (canlılar) aleminde Nomen kültür denilen sınıflandırma da ve isimlendirme de latince esasdır.

Bazı özellik bilgilerini de ben vereyim:

Pendula (sarkık) , Pseuda (yalancı Pseudoplatanus Yalancı çınar yapraklı), orientalis (doğu menşei li), japonicum ( bodur-kısa) , ovalifolıum (oval yapraklı), Gladiolus (kılıç yapraklı-Gladiatör den) , pinus nigra (karaçam) , semperflorens (bol -devamlı çiçek), grandiflora (iri çiçek), oriental 8doğu), Vulgaris (yabani),

Bu konudaki en kapsamlı kaynağı buldum:
Welcome to Botanary, the Botanical Dictionary

Zaten davesgarden en büyük yardımcılarımızdan değil mi? :)
Yalnız kelimelerin her birini ayrı sayfaya koymuşlar, o yüzden liste olarak görmek mümkün değil. Ama merak ettiğimiz kelimeleri aratabiliriz.

Ayrıca ilgilenen arkadaşlara davesgarden'a üye olmalarını da tavsiye ediyorum. Haftalık bir e-mail gönderiyorlar. İçinde bir adet bitkinin tanıtımı, haftanın Latince kelimesi ve anlamı, ve o hafta davesgardenda yayınlanmış konulardan birkaçının özeti oluyor.

Başta Sayın gilan olmak üzere tüm arkadaşlara teşekkürler, çok güzel bir başlık olmuş. Benim çok ilgimi çekti, geç farkettim burayı. Sayın Nevsune'nin sözlüğünü de merak ettim şimdi ve de özendim:) Birşey bildiğimden değil:) Yabancı dillere ilgim var (benden geçti ama hala arada böyle depreşiyor), bir sözcükteki ekten veya bizzat kökten başka bir dildeki sözcüğün anlamını tahmin edebilmek çok güzel, seviyorum ben.
Hepinize tekrar teşekkürler.

Okulda ders kitabı olarak kullandığım bir sözlüğü 30 küsür yıl sonra tekrar kullanacağım hiç aklıma gelmezdi. "Aman okul bir bitsin kitaplarımın hepsini ateşe atacağım" dediğimi hatırlıyorum:) İyi ki atmamışım, şimdi arada şöyle bir karıştırmanın hoşuma gittiğini farkettim. O zaman yurtdışından getirtilirdi bizim kitaplarımız, Türkiye'de basımları yoktu. Şimdi var mıdır ki bilmem.

Ne varmış yaşınızda;) Öğrenmek hiçbir yaşta kimseden geçmez sevgili Cymbelina. Okuldayken başka bölümlerle ortak derslere girerdik. Böyle bir sınıfta Arap dilleri bölümünde okuyan 65 yaşında bir amcamız vardı ve inanır mısınız o amcamız sınıfta tuttuğu ders notlarını arapça yazmaya çabalardı. Öyle bir azimdi işte:)

Haklısınız, Batı dillerindeki kelimelerde epey bir Latince rüzgarı eser:)

Okulda ders kitabı olarak kullandığım bir sözlüğü 30 küsür yıl sonra tekrar kullanacağım hiç aklıma gelmezdi. "Aman okul bir bitsin kitaplarımın hepsini ateşe atacağım" dediğimi hatırlıyorum. İyi ki atmamışım, şimdi arada şöyle bir karıştırmanın hoşuma gittiğini farkettim. O zaman yurtdışından getirtilirdi bizim kitaplarımız, Türkiye'de basımları yoktu. Şimdi var mıdır ki bilmem.
Atmayın elbette, kitap atılır mı?:) Üstelik öyle bir sözlük hiç atılmaz. Ben fotokopileri, notları bile saklıyorum, benimki ayrı bir hastalık:dilli:

Ne varmış yaşınızda Öğrenmek hiçbir yaşta kimseden geçmez sevgili Cymbelina. Okuldayken başka bölümlerle ortak derslere girerdik. Böyle bir sınıfta Arap dilleri bölümünde okuyan 65 yaşında bir amcamız vardı ve inanır mısınız o amcamız sınıfta tuttuğu ders notlarını arapça yazmaya çabalardı. Öyle bir azimdi işte
Kesinlikle katılıyorum size ama hayat müsaade etmiyor bazen, bazen de o amca kadar azimli olamıyoruz, o güç olmuyor. Bana kalsa, ohoo, gönlümden geçen o kadar çok şey var ki: İspanyolca ve İtalyanca öğrenmek isterdim:( İtalyanca öğrenmeye başlamıştım fi tarihinde, ona devam ederdim, kullanılmayan bilgi unutulmaya mahkumdur, ben de unuttum. Ondan önce Almancaya başlamıştım, o da kaldı:( Gerçi onu hiç sevmedim.

Haklısınız, Batı dillerindeki kelimelerde epey bir Latince rüzgarı eser
Evet, Latince sözcükler hemen hemen hepsinde var veya diğer sözcüklere kaynaklık etmiş. O yüzden bazen bir sözcüğün anlamını aşağı yukarı tahmin etmek kolay olabiliyor.
Gerçi mesela ben bu başlığa baktığımda, "carne"den söz edilmiş, ben bu kökü bilmiyordum. Orada direkt carnivour(carnivor?) geldi aklıma, bir de carnivourous (sıfat) - daha doğrusu güleceksiniz ama bendeki ilk çağrışım dinozor oldu:D, ben de gülüyorum ama ciddiyim, bir de etobur hayvan. Sizler mesela orada açıklamasanız, o bitkiye etobur bitki derdim belki de:)
Gene mesela bir başka şey yazmışsınız: pinus nigra, pinus'u çıkaramadım ama pin desek iğne (iğne yapraklı/ibreli) nigra negroyu hatırlattı ve zaten anlamı karaçammış, tam anlamıyla birebir oturmuş oluyor.

Latincenin hep zor bir dil olduğunu duydum ama öğrenmiş olsaydım başka dilleri öğrenmek çok kolaylaşırdı. Benim Latince bildiğim tek şey stimulus(tekil) stimuli (çoğul), medium (tekil) media (çoğul).
Bu başlık etimoloji ile ilgili dersek yanılmış olmayız herhalde? Yani onu bile zor hatırlıyorum.
Ben sevdim burayı, daha çok yazın, daha çok yazın bu başlığa:)

Tahmin tutturmak bazen evet ama her zaman değil:) Ben de bu yüzden Batı dillerindeki kelimelerde epey bir Latince rüzgarı eser yazdım. Kimi kelimede esinti fazla olmuş çok benzeşmiş. Kimi zamansa bir iki harf alıp araya başka harfler girmesiyle Latince aslından uzaklaşıp, sadece kafa yorulursa benzerlik yakalanabilir olmuş.

medium- media örneğinde biraz karışıklık olmuş:)

Medium tekil doğru ama Latince'de kelimenin nötr hali, media kelimesine bakınca o da tekil ve dişil hali. Kelimenin kökü ise erkek hali olan medius. Bunlar başka bir kelime ile bağlantılı kullanılıyor. İngilizce çevirisi in the middle.

Medium isim olarak kullanıldığında tekil ve çevirisi ise sadece middle.

Sonuç olarak her ikisi de tekil, ortada çoğul görünmüyor. Haa çoğulu ne diye soracaksanız, umarım yanlış hatırlamıyorumdur medii olması gerek.

Diğer örneğiniz doğru. E valla yoruldum:rolleyes:

Latince'de bir kelimenin anlamını sözlükte arayabilmek için bütün takılarını sıyırıp kökünü bulmak gerekir. Bu takıları sıyırabilmek için ise tüm çekimleri, o çekimlerin neyin çekimi olduğunu, yani genel olarak dilbilgisini bilmek gerekir. Bu başlıkta daha ayrıntılı yazmak konudan iyice uzaklaşmak olacak. Ayrıca benim neyi ne kadar hatırlayabileceğim de epey bir kuşkulu:rolleyes:

Yani işler epey bir karışık:)

ÇOk teşekkür ederim:) Size zahmet verdim, ama doğrusunu da öğrendim o halde:) ben asıl anlamının "araç" olduğunu sanıyordum. Tekrar teşekkürler.

"Cosmos sulphureus" - Kozmos diye bildiğimiz çiçeğin latincesi buymuş, Sayın Jineop yazmış hatta. Atmış olacağım, "cosmos" kozmos - evren ve ikinci sözcük de sülfür??? mü olmuş oluyor?:) Bundan bir anlam çıkaramadım.

Cosmos Yunanca kosmikos yani evren anlamında, sulphureus ise sülfür sarısı anlamında.

Kıt bilgimle atarak tutturdum gibi:p
Ama bu durumda birleştirince çıkan anlam ne oluyor? Turuncu evren mi? Bir bağ kuramadım. Pinus nigra anlamlıydı mesela.
Bir de pembe renkli olanlarının o halde ismi farklı mı oluyor?

Ama oldu mu Sayın Gilan, böyle güzel bir başlık açıp sonra ihmal ediyorsunuz?:)
Nevsune Hanım da sözlüğünü çıkarınca unuttu burayı:p

aureum/aurea altın renkli demekken, auratum/aureta da altın rengi işaretleri olan demekmiş.

Pek çok bildiğimiz bitkinin aureum varyetesi de var.

Örnek:

Lysimachia nummularia

Eklenti 310470

Lysimachia nummularia 'Aurea'

Eklenti 310471


Lilium auratum

Eklenti 310472

Facebook'a takılınca burayı ihmal ettim galiba. Harika bir çalışma olmuş, emeği geçen tüm arkadaşlara teşekkür ederim...

Solanum jasminoides, Jacaranda jasminoides , Gardenia jasminoides, Trachelospermum jasminoides gibi örnek olarak verdiğim bitkilerin isminin sonunda olan jasminoides kelimesini ele alalım.

Bu kelimeyi bir bitkinin isminin ardında gördüğümüzde bilmeliyiz ki bu bitki yasemin bitkisindeki gibi özelliklere yani sarılıcı davranış ve kokulu çiçeklere sahip bir bitkidir.

Bu başlığı son zamanlarda biraz ihmal etmişiz. Konuya ilgi duyan arkadaşlar, nerelerdesiniz?

Bitkilerin latince isimlerini özellikle kaktüs ve sukulentlerde sık sık kullanıyoruz ama nedense bu başlığı atlamışım. Böylece latince isimlerin ne anlama geldiğini öğrenmek keyifli olacak.

agaclar.net'i bu sebeple seviyorum bir de Latince öğreniyoruz sayesinde:)

Bugünlerde çok karşılaştığım latin sözcük olan 'arvensis' ile ilgili olarak ve bitkilerin latince isimlerinde kullanılan kelimelerin anlamları ile ilgili konu başlığını açan Sn. gilan' ın da soru işareti ile belirtmiş olması ile de ilgili olarak bu kelimelerin tam anlamı üzerine bir aydınlatma yerinde olabilir, soru işaretini silebilir diye düşüdüm.

'Arvensis' sözcüğü dilimizdeki tarla, saha, çayır üzerinde yetişen anlamına karşılık gelmekte.

'Campestris' sözcüğü de yine latincede saha, açık alan, arazi anlamlarına gelen 'campus' sözcüğünden gelmekte.

Özetle anlamamız gereken şu ki latince adının sonunda 'arvensis' ya da 'campestris' gördüğümüz bitkinin tarlada, arazide, açık alanda, çayırlarda yetişen anlamını taşıdığı.

Convolvulus arvensis, Anagallis arvensis, Mentha arvensis, Sinapsis arvensis, Gentiana campestris, Brassica campestris v.s...

Çok faydalı bir paylaşım olmuş... Teşekkürler... Geç görmüşüm... Ve de geç üye oldum haliyle...
Yeri gelmişken, listede E harfinde 'equisetifolia' tür anlamını aradım göremedim.

Bilen paylaşırsa sevinirim.

Saygılar.