Lupin (Acıbakla çiçeği)

[Termiye]

X. ULUSAL EKOLOJİ VE ÇEVRE KONGRESİ 04-07 EKİM 2011, Çanakkale

KONYA’DA(TÜRKİYE) GIDA OLARAK KULLANILAN ZEHİRLİ BİR BAKLAGİL OLAN TERMİYE’NİN
[Lupinus albus L.subsp.albus(FABACEAE)] GELENEKSEL METOTLARLA ZEHİRİNDEN ARINDIRILMASI
Osman TUGAY , Füsun ERTUĞ, Deniz ULUKUŞ ve Betül UYAR
Selçuk Üniversitesi, Fen Fakütesi, Biyoloji Bölümü, Selçuklu /Konya

Konya’nın Doğanhisar, Ilgın, Seydişehir ve Beyşehir ilçeleri çevresinde tarımı yapılan zehirli bir bitki
olarak Termiye “Lupinus albus L. subsp.albus” tohumu özellikle kış ve bahar aylarında gıda olarak tüketilmektedir. Yapısında bulunan bazı alkoloidleri sebebiyle zehirli olan bu bitkinin tohumları bazı işlemlerden geçirildikten sonra
zehirinden arındırılmaktadır. Bu işlemler için Konya merkezde daha yeni metotlar kullanılırken, Doğanhisar Deştiğin’de geleneksel metotlar kullanılarak önce belli bir süre su içerisinde bekletilen tohumlar kazanlar içerisinde kaynatılır ve çuvallar içerisine alınarak birkaç gün derede bekletildikten sonra tüketime hazır hale getirilmektedir. Önceleri daha çok kaynatılan tohumlar değirmen de öğütülerek hayvan yemine karıştırılmak için yetiştirilen bu bitki son yıllarda gıda olarak tüketilmekte olup ekonomik bir değere sahip olmuştur. Gıda olarak tüketiminin yanı sıra verilen
bilgilere göre Konya bölgesinde tıbbi olarak şeker hastalarına iyi geldiği söylenmektedir. Ayrıca termiyenin kaynatıldıktan sonraki acı suyu bazı deri hastalıkları üzerine sürülerek kullanılmaktadır. Bu araştırmada
bitkinin yetiştirilmesi ve hasatından sonra tohumların gıda olarak tüketilinceye kadar olan süreci kaynak
kişilere dayanılarak ortaya çıkarılmıştır.