View Full Version : Küçük bahçeler için meyve fidanı yetiştirme teknikleri
Dave Wilson fidanlığı 1938’de Kaliforniya’da kurulmuş, Amerika’nın en büyük meyve fidanı üreticisi. 4000 dönüm toprak üzerinde üretim yapıyor, yılda 4 milyondan fazla fidan üretiyor. Bu fidanlığın geliştirdiği ve 35 yılı aşkın süredir uyguladığı bir yöntem var. Adına ”Ev bahçeleri için meyve fidanı yetiştirme kültürü” diyorlar.
Özetle şunu diyorlar:
Meyve fidanı yetiştiriciliği ticari üreticilerden öğrenildiği için ağaçların boyu uzun bırakılıyor ve ağaç aralıkları geniş tutuluyor. Ayrıca ticari üretici bütün meyvelerinin aynı zamanda olşunlaşmasını ister, böylece az seferde hasat edip toptan satabilir. Oysa ev bahçelerinde sıra aralarına traktör girmeyeceğine göre fidanlar arası geniş aralıklar bırakmak gerekmez. Meyve ağaçlarının boylarını daha kısa tutmak ise bakım işlemlerini kolaylaştırır. Ve de kısa zamanda çok fazla hasat yerine uzun zamana yayılmış azar azar hasat tercih edilir.
İşte bu nedenlerle şunları öneriyorlar:
Fidanı ilk dikimde çok sert bir şekilde budayarak ve de her sene yaz budaması ile en üst dalları bile yerden ulaşılabilecek bir boyda tutmak.
Bir çukura iki, üç ya da dört fidan dikerek normalde bir ağacın kaplayacağı alanda birden fazla çeşit yetiştirmek.
Fidan çeşitlerini seçerken olgunlaşma zamanlarına dikkat etmek; aynı anda olgunlaşanlar yerine peşpeşe olgunlaşacak türler seçerek meyve hasadını zamana yaymak.
Bir çukura dörtlü dikilmiş 10 yaşındaki kiraz ağaçları:
592371
Kaynak:
Introduction to Home Fruit Growing | Dave Wilson Nursery (http://www.davewilson.com/home-gardens/growing-fruits-and-nuts/introduction-home-fruit-growing)
Videolar:
https://www.youtube.com/user/DaveWilsonTrees
İlk sene:
Dikim anında çıplak köklü fidanı diz hizasından (40-60cm) budayın. Böylece alttan dallanmayı teşvik edin.
Bahar sonu - yaz başında yeni büyüyen dalları en az yarıya kadar kesin.
Yaz sonunda müteakip büyümeyi yarıya kadar kesin.
(Kış mevsiminde ağacın enerjisi köklerde depolanmışken yapılan budama baharda coşkulu bir büyümeye sebep olur. Oysa yazın, ağacın enerjisi dallarındayken yapılan budama ağacın enerjisini azaltarak bodurlaşmasını sağlar.)
Eğer tüplü fidan alıyorsanız alttan dallanmış bir fidan almaya özen gösterin. Yeni uzayan dalları bir kez yaz başında bir kez de yaz sonunda yarıya kadar kesin.
Bir çukura 45-60 cm mesafe ile 2, 3 ya da 4 fidanı bir arada dikebilirsiniz. Ağaçları aynı boyda tutmaya çalışın, daha hızlı büyüyen türleri gerektikçe budayın.
592372
Drenaj kötü ise 1 metrekarelik bir alanın çevresini çevirip toprak seviyesini yükseltin ve buraya dikim yapın. Böylece kökler suyun içinde kalmaz.
592373
Dikimden sonra yüzeye en az 10 cm kalınlığında ve 1.2 m yarıçapında malç uygulayın.
İkinci sene:
Yeni uzayan dalları bir kez yaz başında bir kez de yaz sonunda en az yarıya kadar kesin. Hızlı büyüyen türleri bahar, yaz başı ve yaz sonu olmak üzere 3 kere de budayabilirsiniz. Kırık ve hastalıklı dalları tamamen ortadan kaldırın. Tekli fidanları açık bir merkez oluşturacak şekilde budayın. Çoklu fidanlarda merkeze giden dalları kesip iç tarafın ışık almasını sağlayın.
Üçüncü sene:
Ağacınız için bir boy seçin ve o boyun üzerine çıkmasına izin vermeyin. Bir meyve ağacının boyu yetiştiricisinin kararına bağlıdır. Hızlı uzayan çok büyüyen dalları ya kısaltın ya ortadan kaldırın. Her yıl bahar sonu yaz başında yeni büyümeyi en az yarıya kadar kesin.
Meyve veren dallar her taraftan en az 15 cm’lik açıklığa ihtiyaç duyarlar. Aynı yöne uzayan ya da çok yakın olan dallar varsa birini kesin. Birbirini kesen dallardan birini ortadan kaldırın.
Kayısı ağaçları boy kontrolü için daha fazla budama gerektirebilir. Gerekirse yazın 2-3 kere budayın.
592374
592375
Örnek çoklu dikim şemaları:
2.40 m x 2.70 m'lik alan:
592376
2.70 m x 3 m'lik alan:
592377
3 m x 3 m'lik alan:
592378
3 m x 6 m'lik alan:
592379
4.5 m x 6 m'lik alan:
592380
Altta 2 adet espalier (2 boyutlu) yetiştirilmiş fidan var.
Espalier yetiştirme tekniği:
http://www.agaclar.net/forum/peyzaj-bahce-duzenleme/30414.htm
3 m x 4.5 m'lik alan: (serbest sistem)
592381
3 m x 11 m'lik alan: (12 fidan)
Fidanlar arası mesafe 90cm.
592382
4.5 m x 11 m'lik alan: (12 fidan ve 3 espalier fidan)
592383
Aynı anda olgunlaşacak türler yerine olgunlaşma zamanları birbiri ardına denk gelecek türler seçilirse daha uzun süre bahçeden taze meyve toplanabilir.
Bu kurala göre yanyana dikim için tür önerilerinden bazıları:
(Bu türlerin henüz hepsi Türkiye'de bulunamıyor ama fikir verebilir, onların yerine burada bulunan benzer zamanda olgunlaşan türler kullanılabilir.)
Elmalar
Dorsett Golden — Temmuz, Ağustos
Fuji — Ağustos-Ekim
Granny Smith — Ekim-Ocak
Gala — Ağustos, Eylül
Pettingill — Eylül, Ekim
Pink Lady — Ekim-Aralık
Kayısılar
Tomcot — Mayıs sonu-Haziran ortası
Nugget — Haziran ortası-Temmuz başı
Canadian White Blenheim — Haziran sonu-Temmuz ortası
Earli Autumn — Temmuz sonu-Ağustos sonu
Kirazlar
Craig’s Crimson — Mayıs başı-Haziran
Royal Rainier — Mayıs ortası-Haziran ortası
Lapins — Haziran başı-Haziran sonu
Beyaz Nektarinler
Arctic Star — Haziran ortası
Arctic Glo — Haziran sonu-Temmuz başı
Arctic Rose — Temmuz ortası-Temmuz sonu
Arctic Queen — Ağustos başı-Ağustos sonu
Sarı Nektarinler
Desert Delight — Haziran başı-Haziran sonu
Double Delight — Temmuz başı-Temmuz ortası
Panamint — Temmuz sonu-Ağustos başı
Zee Glo — Ağustos ortası-Ağustos sonu
Beyaz Şeftaliler
Tropic Snow — Haziran başı-Temmuz
Donut — Haziran sonu-Temmuz ortası
Babcock — Temmuz başı-Temmuz sonu
Sarı Şeftaliler
May Pride — Mayıs
Eva’s Pride — Haziran
Mid Pride — Temmuz
August Pride — Ağustos
Erikler
Methley — Haziran
Shiro — Haziran sonu-Temmuz ortası
Catalina — Temmuz ortası-Ağustos ortası
Golden Nectar — Ağustos ortası-Eylül başı
Beauty - Haziran
Santa Rosa — Temmuz başı-Temmuz ortası
Burgundy — Temmuz-Ağustos başı
Emerald Beaut — Ağustos sonu-Ekim ortası
Armutlar
Hood — Temmuz ortası-Ağustos ortası
Flordahome — Temmuz sonu-Ağustos
Seckel — Ağustos ortası-Eylül ortası
Kieffer — Eylül-Ekim ortası
Kaynak ve daha detaylı liste:
Recommendations for Multiple Planting | Dave Wilson Nursery (http://www.davewilson.com/home-gardens/backyard-orchard-culture/recommendations-multiple-planting)
Hemen hemen tüm meyve türlerinin olgunlaşma zamanlarını gösteren takvim:
http://www.davewilson.com/sites/default/files/fruit_nut_chart_hg_2010.pdf
Yakın zamanda yine bu teknikten esinlenerek yazılmış bir meyve ağacı yetiştirme kitabı okudum. Çok faydalı bir kitap. Ev bahçesinde meyve ağacı yetiştirmekle ilgili ihtiyaç duyulabilecek her bilgiyi içeriyor.
Türkçe çevirisi var mı bilmiyorum. Meyve yetiştirmeye ilgi duyan yabancı dili olanların kesinlikle okumasını tavsiye ederim.
Satış linki:
Grow a Little Fruit Tree: Simple Pruning Techniques for Small-Space, Easy-Harvest Fruit Trees: Ann Ralph: 9781612120546: Amazon.com: Books (http://www.amazon.com/Grow-Little-Fruit-Tree-Easy-Harvest/dp/1612120547)
Küçük bir Meyve Ağacı Yetiştir
592384
Bu kitaptan bazı bölümlerin özetini çıkardım:
Neden küçük meyve ağacı?
Küçük meyve ağaçları daha az yer kaplar. Bu sayede sahip olduğunuz alanda daha fazla çeşit meyve ağacı yetiştirebilirsiniz.
Küçük ağacın bakımı da daha kolay olur. Meyve ağaçları sağlıklı ve üretken kalmak için düzenli bakıma ihtiyaç duyar. Yılda iki kere budama, meyve seyreltmesi, meyve hasadı, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi işlemleri küçük bir ağaçta merdiven kullanmadan ayakta durarak halledebilirsiniz.
Büyük bir meyve ağacı bir ev halkının ihtiyacının çok ötesinde meyve verir. Örneğin 3,5 - 4 metre boyundaki aslında küçük sayılabilecek bir elma ağacı rahatlıkla 1500-2000 civarı elma üretebilir. Bu boyuttaki bir ağaçta meyve seyreltmesi yapmak için ağaca tırmanmanız gerekir. Hadi diyelim seyreltme yaptınız ve seyreltme sonrası ağacın meyve sayısı 600 civarına indi. Bu elmaların hepsini toplamak için yaklaşık 3 hafta boyunca devamlı olarak ağaca tırmanmanız gerekir. Bunu da yaptığınızı varsayalım. Elmaların bir kısmı kurtlansa ve de kuşlara kaptırsanız bile geriye kalan yaklaşık 500 adet elma eder. Pek çok aile bu kadar çok elmayı tüketmekte zorlanır.
Daha gerçekçi senaryoda ise devamlı olarak ağaca tırmanmaya üşenirsiniz. Seyreltme yapılmadığı için küçük boyutlu kalmış elmalardan alt dallardan yaklaşık olarak 60-100 tane toplarsınız. Üst dallardaki elmalar toplanmadıkça yere düşer, çürür ve burada üreyen kurtlar sayesinde gelecek sene çok daha ciddi bir kurtlanma sorunu yaşarsınız.
Kayısı, şeftali, erik gibi ağaçlarda meyveler hep bir anda olgunlaştığı ve de depolamaya gelmediği için bu sorun daha da ciddi yaşanır.
Ağaçlar düzenli budanıp küçük tutulduğunda meyve adedi de sınırlanacağı için meyveler daha iyi değerlendirilir. Ayrıca daha fazla çeşit meyve ağacı dikebileceğiniz için bir anda kilolarca meyve yerine haftalarca makul miktarda meyve hasadı yapabilirsiniz.
Yazar şu elma ağacından yılda 80 adet elma elde ediyormuş.
592385
Yarı bodur ve tam bodur meyve ağaçları
Yarı bodur demek aslında sadece normalinden daha bodur anlamına gelir. Bir ağacın normal boyu 10 metre ise yarı bodur versiyonu 7-8 metre olabilir, dolayısıyla yarı bodur ağaçlar da bodur tutulmak için budamaya ihtiyaç duyarlar. Tam bodurlar ise tam bodur anaca aşılanırlar. Bir de aşısız genetik olarak üretilen ultra bodur ağaçlar vardır. Boyları çok uzamaz ama ağaç tamamen boyu esas alınarak üretildiği için meyve lezzeti ve ağacın dayanıklılığı konuları ikinci plana atılmıştır. Kök sistemleri iyi gelişmez. Anaç türlerin asıl özelliği kuvvetli ve canlı türler olmasıdır, bu sayede ağacı dayanıklı hale getirir ve meyve kalitesini arttırırlar. Boyu 2 metreyi geçmemek üzere seçilmiş bir anaç doğası gereği ağacı sağlıklı ve dik tutamaz.
Bir meyve ağacını bodur tutmak için en iyi yol düzenli budamadır. Böylelikle istediğiniz türü alıp budayarak istediğiniz boyda tutabilirsiniz. Ev bahçeleri için ideal sayılabilecek meyve ağacı boyu yerde dururken yetişebileceğiniz bir boydur, bu da yaklaşık 1.80 m’dir. Yalnız herkesin farklı nedenlerle tercih edeceği ağaç boyu farklı olabilir. Burada anlatılmak istenen, meyve ağacının boyuna budama sayesinde yetiştiricisi karar vermelidir, ağacın anacı değil.
Dave Wilson fidanlığında bodurlaştırma budaması ile bir ağacın boyunun ne kadar küçük tutulabileceğini denemek adına test için 1.20 m boyunda tutulan Santa Rosa eriği her yıl 250 adet erik veriyor.
Anaçlar
Mesela O’Henry şeftali türünü çok beğendiniz. (O’Henry şeftali türüne dair ek bilgi: eftali Fidan O HENRY, Saksda, +120 cm - Fidan Sat, Fide Sat, internetten Fidan Siparii, Bodur Al Sertifikal Meyve Fidan Ss Bitkileri (http://www.fidanistanbul.com/urun/3094_seftali-fidani-o-henry,-saksida,-120-cm.html)) Bir O’Henry çekirdeğini diktiğinizde yine bir şeftali türü çıkar. Belki lezzetli olur, belki lezzetsiz olur ama bir O’Henry olmaz. Aynı türe sahip olmak için bir anaca O’Henry ağacından alınmış bir dalı aşılamanız gerekir. Bütün O’Henry şeftali ağaçları genetik olarak birbirinin aynısıdır. Eğer babannenizin bahçesindeki O’Henry şeftalisini çok sevdiyseniz bir fidanlıktan aynı türü alabilirsiniz, babannenizin ağacından dal almak zorunda değilsiniz. (Ağacın dikildiği çevre koşulları meyvenin lezzetini etkiler.)
Meyve ağacınız için anaç seçerken toprak koşullarına, drenaj ve taban suyu durumuna, kuraklık/sulaklık durumuna, iklim koşullarına, hastalıklara dayanıklılığına göre seçmelisiniz. Anacın bodur olup olmaması önemli bir kriter değildir çünkü her koşulda meyve ağacını bodur tutmak için düzenli budama şarttır. Ama eğer koşullarınıza uygun anaçlar arasında yarı bodur olan varsa onu tercih edebilirsiniz.
Çoklu dikim
İki, üç hatta dört fidanı yakın bir şekilde (45 cm mesafe ile) dikerek tek bir ağacın kaplayacağı alanda birden fazla türde meyve elde edebilirsiniz. Bu dikimde ağaçların iç tarafa gelen dallarını budayın, dış tarafa doğru dallanmalarını teşvik edin. Aynen tek bir ağacı buduyormuş gibi açık bir merkez oluşturmaya çalışın. Meyve türlerini seçerken cinslerin olgunlaşma zamanlarını dikkate alırsanız uzun süre boyunca taze meyve toplayabilirsiniz. Örneğin bir erken, bir normal, bir de geç çeşit elma fidanını bu şekilde dikerek tek ağacın kaplayacağı alandan 2-3 ay boyunca elma toplayabilirsiniz. Fidanları seçerken aynı anaca aşılı olmaları uygun olur. En azından benzer toprak ve sulanma istekleri olan türleri seçmelisiniz. Bu dikim yönteminde köklerin besin maddeleri için yarışması durumu da ağaçları bodur tutmaya faydalı olacaktır.
Çoklu dikimin bir faydası ağaçların tozlaşmasını arttıracağı için daha verimli meyve oluşumu sağlar.
Tek ağaca çoklu aşı yerine tek çukura çoklu fidan dikimi daha iyi sonuç verir. Çünkü çok aşılı ağaçlarda anaçta bir sorun olursa tüm çeşitler kaybedilmiş olur. Ya da daha kötüsü aşılı dallardan bir kaçı ölürse ağaç bir yana yatık şekilsiz bir halde kalabilir. Eğer çok aşılı fidanları denemek istiyorsanız güçlü gelişen türleri yaz budamasıyla kontrol altına alıp zayıf gelişen türleri kış budamasıyla güçlendirmeye dikkat etmeniz yerinde olur.
Budama
2 temel çeşit budama vardır, uç alma ve seyreltme.
Uç alma budamasında dalın uzayan ucundan bir parça kesilir, ağaç da buna tepki olarak gerideki budaklardan sürgün verir. Uç alma yaparken dışarı bakan sürgünlerin üzerinden kesilmelidir ki yeni gelişen dal ağacın merkezini kapatmasın.
Seyreltme budaması ise bir dalı tamamen ortadan kaldırmak için yapılır. Bu şekilde ağacın merkezi açılır, ışık ve hava alması sağlanır. Işık, meyve oluşumu için elzemdir. Hava akımı ise ağacın hastalıklara direncini arttırır.
Soldaki uç alma, sağdaki seyreltme budaması:
592386
Budama zamanı
Meyve ağaçları kışın yapraklarını döker, besin ve enerjilerini köklerde depolarlar ve uykuya geçerler. Baharla birlikte ağaç uyanır, besin maddeleri köklerden dallara yürür ve ağaç hızlı bir gelişme dönemine girer. Yapraklar çıktığında ağaç fotosentez ile enerji üretip Temmuz ayından itibaren bu enerjiyi köklere yollamaya başlar. Meyve ağacını bodur tutmak için ağacın büyüme enerjisini azaltmak gerekir. Bu nedenle Haziran sonunda yapılacak bir budama ağacın dallarda yoğunlaşmış enerjisinin bir kısmını yok edeceği için ağacın büyüme kapasitesini azaltır. Bunun aksine kış zamanı ağaç uykudayken yapılan budama ise baharla birlikte köklerden gelen enerjiyi kullanarak ağacın ekstra büyümesine neden olur.
Kış budaması ise estetik ve yapısal nedenlerle şekil verme amaçlı yapılmalıdır. Hastalıklı dallar, ölü dallar ve yanlış yöne gelişen dallar budanmalıdır. Ağacın yapraksız olması dalların dağılımını görmeyi kolaylaştırır ve ağacın geneline şekil vermek için daha uygun bir ortam sağlar. Bu mevsimde seyreltme budaması ile ağacın merkezi açılmalıdır. Kışın uç alma budaması ancak coşkulu bir büyüme isteniyorsa yapılmalıdır. Örneğin ağacın ilk yılında ana dalların oluşması, ya da yaşlı bir ağacın gençleştirilmeye çalışılması ya da büyümesi durmuş bir ağacın büyümeye teşvik edilmesi için bu işlem uygulanabilir.
Meyve oluşumlarını kaybetmemek adına budamaktan kaçınmayın. Ağacın güçlü kalın dalları ışık aldıkça yeni meyve uçları oluşturacaklardır.
Meyve seyreltme
Meyve ağaçlarında meyve seyreltmesi yapmak gereklidir. Bu sayede geriye kalan meyveler daha iyi gelişir, meyveler birbirine değmeyeceği için hastalıklar yayılmaz, bir yıl meyve verip bir yıl vermeme durumunu düzeltmeye yardımcı olur ve aşırı meyve oluşumu nedeniyle dallar kırılmaz. Haziran sonu budama ile birlikte seyreltme yapmak için de uygun bir zamandır.
Fidanlıkta fidan seçimi
Meyve fidanı satın alırken ne kadar genç bir fidan alırsanız o kadar iyi olur. En iyisi çıplak köklü fidan almaktır. Çıplak kök alacağınız bir fidan hemen hemen her zaman daha pahalıya satılan daha gelişmiş tüplü fidanı geçecektir. Bu hem paradan tasarruf etmenizi sağlar, hem de tepe budamasını tam istediğiniz gibi yapmaya olanak verir. Sadece bir sene daha büyük bir fidan bile bu sert budamayı kaldıramayabilir. Başparmağınız kalınlığındaki bir fidan en uygunudur (yaklaşık 1.5 cm). Sert budama yapacağınız için fidan seçiminde çok titiz davranmanız gerekmez. Kökleri sağlam herhangi bir fidanı alabilrisiniz, dallanmasına dikkat etmeniz gerekmez.
Dikim yeri
Meyve ağaçları tüm gün güneş alan bölgelere dikilmelidir. Tüm gün güneş demek sabah 11’den akşamüstü 4’e kadar kesintisiz güneş demektir. Ağacın uyumakta olduğu kış döneminde gölgede kalması sorun yaratmaz.
Meyve ağaçlarını çim alana dikmeyin. Çim çok sık sulanır, oysa meyve ağaçları seyrek ve derin sulanmak ister. Ayrıca çimin devamlı nemli bir ortam yaratması meyve ağaçlarında hastalığa neden olur. Eğer kesinlikle çim alana dikim yapacaksanız trabzon hurması tercih edebilirsiniz çünkü yoğun sulamaya daha dayanıklıdır. Diğer meyve ağaçları için ise suya dayanıklı bir anaç tür seçmeniz gerekir. Elma ağacı sık sulanmaya dayanabilir ama meyvelerinin kalitesi düşer. Kiraz, kayısı ve turunçgiller ise sık sulanmaya en az dayanıklı türlerdir.
Dikimde dikkat edilecek hususlar
Meyve ağacını dikerken çukura yumuşak toprak ve gübre eklemeyin. Yıllarca önerilen bu uygulama sebzeler, tek yıllıklar ve küçük çok yıllıklar için faydalı olsa da araştırma sonuçlarına göre meyve ağaçları ve pek çok çalı türü için zararlı olduğu ortaya çıkmıştır. Meyve ağaçlarının kökleri zenginleştirilmiş toprağın daha da ötesine büyüyecektir ve bu uygulama köklerin normal toprağa uyum sağlamasını zorlaştıracaktır. Ayrıca fidanın kök bölgesinde yumuşatılmış bir toprak bölgesi oluşturulursa taban suları bu bölgede toplanacağı için bitkinin kökleri suda kalacaktır. Oysa köklerin hava almaya ihtiyacı vardır.
Çıplak kök fidan dikimi
Kökleri rahat şekilde alacak derinlikte bir çukur kazılmalı, fidan yerleştirildikten sonra tekrar çukurdan çıkan toprakla doldurulmalıdır. Aşılanmış dalı güneye denk getirin, böylece asıl aşı yeri bu dalın kuzeyinde kalır ve güneş yanığından korunmuş olur. Fidanın çevresine toprak ile 10 cm yüksekliğinde bir halka oluşturulursa sulama sularının köklere doğru yönlendirilmesi sağlanmış olur. Dikimde 40 litre kadar sulanan fidan yağışlı bölegelerde erken baharı sulanmadan geçirebilir. Kurak bölegelerde ise iki haftada bir 20 litrelik sulama yaza kadar yeterli olur.
İlk budama
Fidanınız hiç dalsız dümdüz bir çubuk da olsa, çok güzel dallanmış bir fidan da olsa her durumda çok sert bir ilk budama gerekir. Fidanı toprağa diktikten sonra diz hizasından kesmelisiniz. Bu fidanın yaklaşık üçte ikilik kısmını kesmeye tekabül edecektir. Bu işlem sadece meyve ağacınızı bodur tutmaya yaramaz, aynı zamanda meyveleri taşıyacak güçlü yan dalların oluşmasını da sağlar. Fidanı bodur tutmak istiyorsanız bu kesimi yapmanız mecburidir. Ancak böyle bir isteği olmayan ticari meyve üreticileri bile bu kesimi yaparlar. Ağacın uykuda olduğu dönemde yapılan bu budama işlemi alttaki gözlerin uyanmasını sağlar ve baharla birlikte köklerden gelecek olan enerji yeni oluşacak dallara yönelir.
Bu ilk sert budamayı yapmak için 4 neden:
- Lider dalı kesmek alt gözlerin büyümesine yardımcı olur.
- Ağacı şekillendirir, merkezini açar.
- Yatay dallanmayı sağlar, bu da daha çok meyve oluşumuna yardımcı olur.
- Alçak dallanmayı sağlar, böylece ağacın boyu bodur tutulabilir.
Güzel dallanmış bir fidan bulduğunuzda bu budamayı yapmaktan kaçınmayı düşünebilirsiniz ama bu yanlış olur. Bu budamayı yapmadığınız fidan kısa zamanda aşırı boylanacaktır.
592387
Fidanı diz hizanızdan (60 cm’yi geçmeyecek bir yükseklikten) seçtiğiniz bir gözün üzerinden 45 derecelik bir açıyla budayın. Ağacınızın 5 metreye ulaşmasını istiyorsanız bile bu budama uygun olacaktır.
Budamadan sonra fidanı %50 sulandırılmış beyaz boya ile tamamen boyamak güneş yanıkları oluşmasını engelleyeceği için tavsiye edilir.
592388
İlk ilkbahar
Eğer fidanınızı fazla yüksekten budadığınızı düşünüyorsanız bunu düzeltmek için son şansınız bu zamandır. Karar verdiğiniz noktadan ikinci bir budama yapabilirsiniz. Ne kadar erken budarsanız yeni dallar o kadar coşkuyla büyüyecektir. 2 cm’den kalın fidanlar yeni dallar sürmekte zorlanabilirler. Bu fidanlar ilk önce daha yukarıdan, gövdenin daha ince olduğu bir yerden budanıp dallar oluşmaya başlayınca erken ilkbaharda istenen noktaya indirilebilir.
Şeftali ve nektarin ağaçlarının eğer bir yan dal bırakılırsa daha iyi dal sürdüğü gözlemlenmiştir. Yan dallar oluşmaya başladıktan sonra daha alttan budanabilir.
592389
İlk yaz
1. Bir gözden çıkan birden fazla dal varsa sadece birini bırakın, diğerlerini koparın.
592390
2. Aşı yerinin altından çıkan dalları budayın.
3. Ağacın yeni oluşan dallarının dağılımına bakın. 3 ya da 4 eşit aralıklarla dağılmış ana dal seçmeye çalışın. Gerekirse bu dalların üzerinden yeni bir uç alma yapabilirsiniz.
592391
4. Ağacın gelecekte alacağı şekli düşünerek ana dallarınızı saptayıp diğerlerini budayın. Birbirine fazla yakın dallardan birini budayın. 45 derecelik açıyla büyüyen dallar en idealdir, meyve verecek kadar yatık, ağırlığı destekleyecek kadar da dik bir açıda büyürler. Eğer fazla dik gelişen bir dalı tutacaksanız ağırlık bağlayarak eğilmesini sağlayabilirsiniz.
5. Yeni gelişen dalları büyümesini istediğiniz tarafa bakan bir gözün üzerinden (açık merkezi korumak için tercihen dışa bakan bir gözün üzerinden) en az yarısından budayın. Kayısı ve erik gibi hızlı büyüyen fidanlar için dalların üçte ikisini budamanız gerekir.
Elma fidanının yaz başı budanması:
Dalların yarısı kesiliyor.
592393
Şeftali fidanının yaz başı budanması:
Dalların üçte ikisi kesiliyor.
592392
Yaz sonu
Fidanı değerlendirin, budanması gerektiğini düşünürseniz budayın.
İleri yıllar
Kış mevsiminde yapısal budamaları yapın, Haziran sonunda ağacın boyunu kısaltın, yaz sonunda da gerekli gördüğünüz dalları budayın.
Zayıf kalan ve güçlenmesini istediğiniz dalları kışın budayın, böylece baharda daha güçlü büyürler. Fazla hızlı büyüyen yavaşlatmak istediğiniz dalları ise yazın budayın. Unutmayın kış budaması ağacı şekillendirmeye yarar ama asla ağacı bodur tutmaya fayda sağlamaz.
Meyve ağaçlarını seyrek aralıklarla sulayın. Ama her sulamada bolca sulayın. Yaz aylarında oturmuş bir fidan için eğer toprak süzekse haftada bir, eğer toprak ağırsa ayda bir ya da iki uygun olabilir.
Toprağın üstünün sulamalar arasında kurumasını bekleyin. Devamlı nemli kalan toprak yüzeyi hastalıklara davetiye çıkarır.
Sabah güneşi ağaçların üzerindeki çiğ tanelerini kurutur ve ağaçları hastalıktan korur. Bu nedenle sabah güneşi meyve ağaçları için çok önemlidir.
Malçlamak hem toprağa yavaş yavaş organik madde kazandıracağı için hem de kökleri serin ve nemli tutacağı için çok faydalıdır. Malç malzemesi olarak kompost kullanabilirisiniz.
Meyve ağaçlarına fazla azot vermeyin.
Meyve ağacınızı genel olarak sağlıklı tutmak ağacın hastalıklara ve zararlılara karşı direncini geliştirir.
Hastalık ya da zararlıların musallat olduğu ağaçların zeminine vermikompost (solucan gübresi) sermenin faydalı olduğu görülmüştür. (Bu konu henüz bilimsel olarak ispatlanmamış ama çoğunlukla işe yaradığı gözlemlenmiş.)
Budama işi bir bilim değil bir sanattır. Aynı ağacı farklı budama uzmanları farklı şekillerde budayacaktır. Bu nedenle çok düşünmeyin ve budayın. Budama en iyi budadıkça öğrenilir. Düzenli budama yapmak o kadar önemlidir ki neyi keseceğinizi bilmiyorsanız bile elinize makası alıp bir şeyleri kesin, bu hiç budama yapmamaktan daha iyidir.
Bu tekniklerle en küçük bahçede bile en az bir meyve ağacına yer vardır.
Ben bu sene alacağım 5-6 çıplak kök meyve fidanını bu tekniklerle yetiştireceğim. Gelişmeleri forumda paylaşırım.
Tam da çıplak kök meyve fidanı zamanı gelmişken bu bilgilerin faydalı olacağını düşündüm. Umarım sizler de faydalı bulursunuz.
Çok değerli bilgileri aktarmışsın sayın Gilan kardeşim. Teşekkür ederiz. Bazı doğru bildiğimiz yanlışları sayende öğrenmiş olduk.
Benim de bahçemin(sınırında rüzgar çiti olarak dikmiş olduğum mavi serviler hariç) 8x5m lik bölümünde 12 meyve ağacım var. 10 yaşından büyükler. Onları mümkün olduğu kadar kısa tutmaya çalışsam da bazılarında(dut ve kiraz gibi) başarılı olamıyorum. Sanırım handikapım(elma, armut, ayva, kiraz, erik, dut, vişne gibi) fazla çeşitli dikim yapmak. Bu durumda budama sayısını ve miktarını 10 yıllık ağaçlara uygun şekilde imkan nispetinde yapacağım.
Tekrar teşekkürler. Yavrunuzu sağlıkla, mutlulukla büyütmenizi dilerim.
Her şey gönlünüzce olsun
Sayın OSMAN45, bu bahsettiğim kitapta ”Eğer boyunu kısaltmak istediğiniz yetişkin bir ağaç varsa, 3 yıl boyunca her sene istediğiniz miktarın üçte birini kesin” diyordu. Yeni bir fidanla başlamak kadar kolay değil tabii ama belki işinize yarar.
Kolay gelsin. :)
aydemiraydın
16-01-2016, 13:12
çok değerli bir paylaşım olmuş.
sn gilan veridğiniz bilgiler çok değerli. Konuyu daha da araştırıp yeni bahçemde denemeyi düşünüyorum.
Ekleme : Yazınızı okurken gecen sene okuduğum sn mustafadirim in başına gelen şu olay (http://www.agaclar.net/forum/1352480-post22.htm) aklıma geldi.
Onunda ceviz fidanlarına yanlışlıkla sert budama yapılmış ama tüm fidanları düzgün budananları geçmiş.
Sn saleri, siz de ben de tecrübelerimizi bu başlıkta paylaşalım, deneyip görelim. Aklımıza takılan konuları da burada tartışabiliriz.
Sn mustafadirim'in başına gelen de ilginç bir olaymış. Meyve ağaçlarının ilk yılda budanmasına güzel bir örnek olmuş. Yalnız gözden kaçırmamak gereken bir nokta var. Benim anlattığım teknikler özel olarak ev bahçeleri için geliştirilmiş teknikler. Amaç, ağaç boyunu kısa tutmak ve ürün miktarını sınırlamak. Dolayısıyla ticari yetiştiricilerin amaçlarıyla oldukça farklı.
Geçen hafta, bu teknikleri bulan kişi olan Ed Laivo’nun yaşadığım şehirde bir fidanlıkta eğitim semineri vardı. Kendisi bu konunun ilk mesajındaki fotoğrafta ağaçların arasında duran kişi. Sorularımı sordum ve notlar aldım.
Bu tekniğin ağaçların ömrünü kısaltıp kısaltmadığını sordum. Tekniği 35 yıldır uyguladığını, henüz bu nedenle ağaç kaybetmediğini söyledi. Zaten bir meyve ağacından beklenen verimli zaman 30 seneyi çok geçmediğine göre bu iyi bir cevap.
Tekniği incir ve trabzon hurmasına uygulayabilir miyiz diye sordum. Uygulanabilirmiş. Özellikle incir çok kolay söz dinlermiş. Bir fark olarak trabzon hurması çıplak kök dikimde pek başarılı olmuyormuş, onu tüplü tercih etmeliymişiz.
Eğitimden aldığım notlar:
Bu teknikle dut ve ceviz gibi oldukça çok büyüyen ağaçlar bile istenilen boyda tutulabiliyor.
Meyve ağacı yetiştiriciliğinde en önemli konu drenaj. Yaşanan sorunların çok büyük bir kısmına drenajın kötü olması neden oluyor. Dikim yapmayı düşündüğünüz alanı şu şekilde test edebilirsiniz:
Drenaj testi:
Kış sonlarında, toprak iyice suya doymuşken, 30 cm derinliğinde ve 30 cm eninde bir çukur kazın. Burayı suyla doldurun. Eğer boşalması
- 3 saat alıyorsa drenaj fena değildir,
- 6 saat alıyorsa drenaj nispeten kötüdür,
- 8 saat ve daha fazla alıyorsa drenaj çok kötüdür.
Aynı deneyi yazın yapmak istiyorsanız çukuru bir kez doldurun boşalmasını bekleyin. İkinci kez tekrar doldurup zamanı ölçün. Aynı süreler geçerlidir.
Drenaj kötüyse çözümünüz 1 metrekarelik bir alanı yükseltip buraya dikim yapmaktır. Bu bölgenin altını kazmanıza gerek yok, kökler yolunu bulur. Yükselttiğiniz bölgeyi bahçenin normal toprağıyla doldurun. (Bu noktada bahçemde ekstra toprak olmadığını, ne yapabileceğimi sordum. Toprak getirtip onu kullanmak yerine yan tarafta çukur kazıp onun toprağını kullanmamı önerdi. Sonra da getirttiğim toprağı çukuru kapatmak için kullanabilirim.)
Dikim yaparken çukura organik madde, humus, güzel toprak, gübre eklemeyin. Kaliforniya Üniversitesinin yaptığı yeni araştırmalar yıllardır önerilen bu yöntemlerin hatalı olduğunu gösteriyor. Çünkü bu noktada çok elverişli bir ortam yaratırsanız kökler bu bölgeyi terk etmek istemez, aynı yerde döner dururlar. 5 sene sonra ağacı birden kaybedebilirsiniz çünkü sarmal olmuş kök sistemi artık ağacı beslemeye yetmez olur. Aynı şekilde eskiden tüplü fidan dikerken iki katı derinlikte çukur kazın derdik, fakat artık tam olarak fidanın sığacağı derinlikte kazmanızı öneriyoruz. Yalnız yanlara doğru verev şekilde kazın ki drenaj kolay olsun.
Meyve ağaçları için en az 8 saatlik direk güneş ışığı şarttır. Meyvenin içereceği şeker oranı direk olarak güneşlenme süresine bağlıdır. 6 saat güneş alan bir ağaçtan toplayacağınız meyve marketten alacağınız bir meyveden daha lezzetli olmaz, o nedenle boş yere uğraşmayabilirsiniz. Örneğin sabah 7:00’den öğleden sonra 15:00’e kadar güneş görme uygun bir 8 saat olur. Meyve ağaçları için sabah güneşi öğleden sonra güneşine tercih edilir.
Malç uygulaması doğada normal olarak ağacın dibine dökülen yaprakların benzeri bir etki yapıyor. Yazın kökleri serin tutuyor, topraktaki nemin buharlaşmasını engelliyor, faydalı mikroorganizmalar için uygun bir ortam yaratıyor, ve de yavaş yavaş çözünerek toprağa organik madde kazandırıyor. Bahçe ortamında ağaçlardan dökülen yaprakları hastalıkları yaymamak için topluyoruz, onların yerine de malç seriyoruz. Örneğin 3 cm kalınlığında kompost, onun üzerine de 7 cm kalınlığında ağaç kabuğu serebilirsiniz.
Meyve ağaçlarının besleyici kökleri toprağın üst 45 cm’indedir.
Meyve ağaçları için “bu ağacın ne kadar suya ihtiyacı var” diye sormayın, onun yerine “bu ağaca minimum ne kadar su yeterli olur” diye sorun ve minimumu bulmaya çalışın. Bu miktar herkesin bahçesinde toprağa, güneş ve rüzgar miktarına göre değişecektir. Bu miktarı bulmak için ağacı bir süre susuz bırakarak test yapın. Aynı şekilde 5 günde bir 5 dakika sulamak ya da 10 günde bir 10 dakika sulamak gibi testler de yapabilirsiniz. Bu testleri ağaç gençken yaparsanız kendini onarması daha kolay olur.
Akdeniz iklimi için: Kiraz ve kayısıları özelikle kış aylarında hiç budamayın çünkü bu iklimde bu ağaçlar uyku dönemine girmiyor, hastalıklara çok daha kolay yakalanırlar. Bu ağaçlardan sızan reçine eğer amber renkliyse ve de kaldırdığınızda arkasındaki kabuk yeşilse hastalık değildir, ağaç uykuya geçemediği için olur. Eğer reçine koyu renkliyse ve de arkasındaki ağaç kabuğu bölgesi kahverengiyse ağaç hastadır (bacterial canker) (halk arasinda kanser denir).
Yaz budamasının avantajları:
Ağacın aktif büyüme döneminde yapıldığı için ağa. yaraları çok daha kolay iyileştirir.
Kış budamasıyla ağacın iç tarafının güneş almasını sağlamak zor olur çünkü yapraklar yokken hangi dalların güneş alamadığını göremezsiniz.
Ağaç meyve tutmuşken budadığınız için meyve veren dalları görerek daha doğru kararlar verebilirsiniz.
Budama sonrası kesik yerlere hiçbir şey sürmeyin. Yarayı kapatmak isterken bakterileri araya hapsetmiş olursunuz.
Ağacı bodur tutmak için dikimden itibaren her sene budadığınızda 5 sene kadar sonra ağacın boyu oturuyor, daha az budamak yeterli olmaya başlıyor.
Meyve ağaçları kişisel bir konudur. Uzun boylular uzun ağaçlar, kısa boylular kısa ağaçlar isteyebilirler. Yetiştiricinin istediği boy esastır ve budamayla o boyda tutulmalıdırlar.
Meyve seyreltmesi yapmak çok önemlidir. Bu sayede geride kalan meyveler irileşir, meyvelerin araları hava ve oksijen alacağı için külleme gibi hastalıklar yayılmaz, kurtlar meyveden meyveye geçemez. Meyveler başparmağınızın tırnağı boyuna geldiğinde %75 oranına kadar seyreltmeniz gerekir. Bu büyüklükten önce yaparsanız koparmak istemedikleriniz de yanlışlıkla düşebilir. Seyreltme işlemini tek seferde yapılacak bir iş gibi görmeyin. Önce bariz koparılması gerekenleri koparın, sonra da bahçeye her çıkışınızda biraz biraz seyreltebilirsiniz.
Bir buçuk metre boyunda bir meyve veren bölge pek çok yetiştirici için idealdir. Örneğin ağacınız yerden 50 cm yükseklikte dallanmaya başlıyorsa, ve de toplam boyu 2 metre ise, bir buçuk metrelik bir meyve veren bölgeniz olur.
Ağacın enini istediğiniz darlıkta ya da genişlikte tutabilirsiniz.
Çoklu dikimde bir kayısı fidanı kullanacaksanız onu kuzeye denk getirin. Yoksa kayısı agresif büyümeye çalışacağı için diğer fidanların güneşini kesebilir.
Çok değerli bir katkıda bulunmuşsunuz foruma, ellerinize sağlık.
Sayın gilan,
Bu başlığı keşfettikten sonra 14 şubat vesilesi ile A.O.Ç'nin fidan satış yerine gittim ve bir elma ve bir ayva fidanı aldım. Yaklaşık bir buçuk metre boyundalar, en incelerinden seçtim ve Ankara'da güney cepheli terasımda en büyük boy saksıların içine diktim. Bugün'de budamayı yapmayı düşünüyorum. bu hafta burada havalar iyi gidecekmiş. Ömrümde ilk defa bir şey budayacağım için biraz tedirginim ama olsun bakalım. Acaba penseye benzeyen, o boylardaki budama makasları parmak kalınlığındaki dalı kesebilir mi? **** acaba ezip dala zarar mı veririm?
sn gilan
Bilgilendirmeniz için teşekkürler. Sayenizde çoklu dikimi öğrendim. Ancak geçen sene öğrenmem gerekmiş, çünkü oldukça dar olan bahçemde fidanları her çukura tek fidan şeklinde geçen sene dikmiştim. Bu sene ne yapabilirim? Yanlarına bir kaç tane daha diksem boyut farkı olacak, sonradan diktiklerim cılız kalabilir. Budama ile halledebilir miyim?
Sn güreri, ilk önce uyarayım bu tekniklerin uzmanı değilim. :)
Okuyunca çok aklıma yattı, herkes faydalansın diye foruma aktardım. Ben de bu sene ilk defa denemeye başladım. Sonuçları hep beraber göreceğiz...
Bir senelik bir fark çoklu dikimde sorun olmaz. Çünkü mesela eğitimde çok aşılı fidan yerine çoklu dikimi önerirken ”Bir fidanda sorun olursa onu söker yerine yenisini dikersiniz” demişlerdi. Bu durumda doğal olarak fidanlar arasında yaş farkı olacak. İlk bir iki sene biraz fark olur ama sonradan kapanır diye tahmin ediyorum. Yalnız bodur tutma amacınız varsa yeni dikilen diğerini hemen yakalasın diye sert budamadan kaçınmamanızı öneririm. Yoksa önceki bodur kalırken, yenisi normal boya gidebilir.
Bir de çoklu dikim için seçeceğiniz türler uyumlu olmalı. Aynı anaç üzerine aşılı, aynı meyvenin farklı türleri, ya da kayısı-şeftali-erik gibi birbiriyle uyumlu türler olabilir.
Gelişmeleri bu başlıkta paylaşın lütfen. :) Kolay gelsin...
Sayın gilan,
Bu başlığı keşfettikten sonra 14 şubat vesilesi ile A.O.Ç'nin fidan satış yerine gittim ve bir elma ve bir ayva fidanı aldım. Yaklaşık bir buçuk metre boyundalar, en incelerinden seçtim ve Ankara'da güney cepheli terasımda en büyük boy saksıların içine diktim. Bugün'de budamayı yapmayı düşünüyorum. bu hafta burada havalar iyi gidecekmiş. Ömrümde ilk defa bir şey budayacağım için biraz tedirginim ama olsun bakalım. Acaba penseye benzeyen, o boylardaki budama makasları parmak kalınlığındaki dalı kesebilir mi? **** acaba ezip dala zarar mı veririm?
Sayın putko,
Faydalanmanıza çok sevindim, umarım çalışmalarınız başarılı olur.
Sorunuzun cevabı budama makasının kalitesine göre değişir. :) Budama makası verdiğiniz parayı en çok hak eden malzemelerden biri oluyor. Ben Felco markasını çok beğeniyorum. Ulus'ta bir hırdavatçıdan almıştım vaktinde. Gardena da, budama makasını denemedim ama, diğer ürünlerine bakarsak sanırım iyidir.
Bu budamayı yapmadan budama makasınızı alkol ya da kolonya ile silerek sterilize etmenizi öneririm.
Bu ilk budamayı yapmak insana çok zor geliyor. Kolay gelsin. :)
Bu sene çoklu dikim + sert budamayı ilk olarak trabzon hurmalarında deniyorum. Tek bir sorun var, trabzon hurması çıplak kökte çok başarılı olmuyormuş, tutmayabiliyormuş. Ama genç fidan ancak çıplak kök bulabildim, umarım tutarlar.
Seçtiğim trabzon hurması türleri: Hachiya (yumuşayınca yenebilen), Fuyu (sert de yenebilen), Chocolate (içi kahverengi olan)
Aslında kirazda da denemek istiyordum ama bu sene ince fidan bulamadım. Onları gelecek seneye bıraktım.
Çukur kazımı:
Çim alana meyve fidanı dikmek aslında çok yanlış çünkü çim en az gün aşırı su ister, bu da meyvelere çok fazla gelir. Ama trabzon hurması diğer meyvelere göre suya daha dayanıklıdır, bu nedenle kaldırabilir. Ben yine de fırsat bulduğumda bu bölgenin çimini 1.5 metre yarıçapına kadar kaldıracağım.
596060
Dikim tamam:
Fidanların araları 50-52 cm. Aslında 45 cm'ye kadar düşürülebiliyormuş.
596061
Sert budama için suç ortaklarım, şerit metre ve budama makasım iş başında. :p
İlk önce budama makasını alkolle silip sterilize ettim.
Üç fidanı da yaklaşık diz hizasından (45-50 cm) dışa bakan birer göz üzerinden 45 derece açıyla budadım. Bu sayede hepsinin dışa doğru büyümesi teşvik edilecek.
596062
Son durum:
596063
doğadostu
16-02-2016, 22:27
Şu anda öğrendiklerimi uygulayacağım bir bahçem olmasa da okurken keyif aldığım ve birçok şey öğrendiğim bir paylaşım olmuş.
Ellerinize sağlık sayın gilan
Sn. Gilan, bu sabah aynen dediğiniz gibi makasımı kolonya ile sterilize ettikden sonra yerden 45 santimetreden yükseklikten yatay kesikler ile elma ve ayvamı budadım. 45 derecelik açı yapmadım. Acaba yapmalımıdım? Yarın biraz daha aşağıdan tekrar budasam daha mı iyi olur yoksa daha mı kötü bilemedim. Birde sanırım ağaçlarım tam ya da yarım bodur değiller. Bu ilerde bir sıkıntı yaratır mı? Bundan sonra edineceğim meyvelerde acaba bodur ağaç mı tercih etmeliyim? (Fidanlarımın en büyük boy saksıya dikildiğini yazmışmıydım).
Budanmış parçalara kıyamadığımdan 25 santimetrelik çelikler hazırlayıp onlarıda toprağa diktim. Çelikden üreme ile ilgili sadece dut özelinde yazılanlar okudum gün içerisinde, belkide nafile bir çaba olacak, sizin bir fikriniz var mı bu konu ile ilgili?
Aynen ben de budadığım parçaları kıyamayıp ufak saksılara sokuşturdum. :p
Onlardan bir beklentim yok, hatta tutacak olurlarsa yerim de yok ama atamadım. Bakalım göreceğiz. ;)
45 derece ile kesmek yağış olduğunda suyun akıp gitmesi için tavsiye ediliyor diye biliyorum. Çok ciddi bir sorun olacağını sanmam.
Bu teknikler için ağacınızın bodur olmasına gerek yok. Hatta özellikle, kök sistemleri iyi gelişmediği için, tam bodur ağaç seçmemeniz öneriliyor. Yarı bodur olması daha az büyüyeceği için budama işinizi azaltabilirdi ama hiç gerekli değil. Siz budamaya devam ettikten sonra ağacınızı istediğiniz boyda tutabilirsiniz.
tugrulalp
02-03-2016, 01:18
Paylaşım harika olmuş Sn. gilan, meyve fidanlarını dikmeden önce tekrar tekrar bu sayfaları okuyacağım. Fakat çekindiğim bir konu var; normalde doğru olarak bilinen eski ve yanlış yöntemleri bile bilmeyen, hayatında ilk kez fidan dikecek olan ben, acaba yeni olan bu yöntemle başarılı olabilir miyim ki? Denemeden de öğrenemeyeceğimi biliyorum, inşallah başarılı oluruz ve her birimizin bodur bodur, sevimli meyve ağaçları olur :)
Elinize, dilinize sağlık...
Dutlubahçe
02-03-2016, 11:57
Sayın gilan, gerçekten ilginç ve faydalı bir konu açmışsınız. Teşekkür ederim.
Paylaşımlarınızın devamını dilerim.
Üçlü diktiğim trabzon hurmaları şimdilik çok iyi gidiyor. Üç türde de birer tane meyve oluşumu var. ;)
Bakalım büyütebilecekler mi...
607385
607386
safaguclu
23-04-2016, 08:22
Çok güzel paylaşım olmuş, çok teşekkürler. Ben de balkonda saksıda meyva ağacı yetiştirmeye çalışıyorum. Sizinkinin boylarında bir fuyu ağacım var. Üzerinde 7 tane meyva oluştu, meyva seyreltmesi yapmalı mıyım acaba? :)
Çok güzel paylaşım olmuş, çok teşekkürler. Ben de balkonda saksıda meyva ağacı yetiştirmeye çalışıyorum. Sizinkinin boylarında bir fuyu ağacım var. Üzerinde 7 tane meyva oluştu, meyva seyreltmesi yapmalı mıyım acaba? :)
Trabzon hurmaları okuduğum kadarıyla Haziran civarında bazı meyvelerini dökermiş. Seyreltme yapılacaksa bundan sonra yapmak gerekirmiş. Ama fuyu pek diğerleri kadar dökmezmiş. Ben olsam biraz daha gözlerdim ama bu konuda tecrübem yok.
Trabzon hurmasının başlığına da göz atabilirsiniz:
http://www.agaclar.net/forum/subtropikal-iklim-meyveleri/1909-8.htm
Merhaba,
Konuyu gördüğümde çok ilgimi çekti,
400m2 bahçe, konteynır için ayrılacak yer, arılar, sebzeler için ayrılacak alan ekmek istediğim ağaçların çokluğunu hesaplayınca tam aradığım konuyu buldum dedim.
Dikkatlice okuduktan sonra denemeye karar verdim ve fidanların bir kısmını ektim, umarım başarılı olurum.
Konuyu açan ve burada bilgilerini paylaşan gilan a ve konu hakkında paylaşımda bulunan herkese teşekkür ederim.
Bahçeye ve Fidelere ait fotoğraflar
Sayın ayhank, bu teknikleri aramızda en ciddi uygulayan siz oldunuz. Paylaştığınız için çok teşekkürler. Umarım tam istediğiniz gibi gelişirler.
Gelişmeleri de düzenli olarak paylaşırsanız hepimiz için çok faydalı olur.
http://www.agaclar.net/forum/attachments/meyve-agaclari/592382d1452829232-hiden_10x30_1.jpg
3x9 mt ye 12 fidan şeması.
Acaba 27 mt ye 3x27 mt 36 fidan dikilebilir mi ? Yoksa her 9 mt de ekstra boşluk mu bırakmalıyız ?
Ekstra boşluğa gerek yok. Sırayı istediğiniz kadar uzatabilirsiniz.
Yalnız sanırım o şemanın ölçülerini çevirirken hata yapmışım. 9 değil de yaklaşık 11 metreye tekabül edecek. Sıralı dikimde her iki fidan arasında önerilen mesafe 90 cm (36 inch).
Örnek uygulama:
Kaynak: Hedgerow | Dave Wilson Nursery (http://www.davewilson.com/home-gardens/backyard-orchard-culture/photos/hedgerow)
608085
Bu da çok ilginç bir uygulama olmuş. Değişik türlerde elma ağaçları.
Gelişmiş halini de görmek gerek.
Kaynak: Hedgerow | Dave Wilson Nursery (http://www.davewilson.com/home-gardens/backyard-orchard-culture/photos/hedgerow)
608086
Sn. Gilan,
Bunlarda benim şubat ayında diktiğim elma ve ayvam. 45 cm'den kesmiştim ve gayet güzel tepeye yakın dallar verdiler. Ama sorun aşağıdan da verdiler :)
Onları koparmak konusunda emin olamadım. Bu sene dikildiği için, kök yapsın diye bırakmalı mıyım yoksa üst dalların enerjilerini çalıyor diye koparmalı mıyım? Birde aynı soruyu üstte bir birine çok yakın bir çok dal için soracağım. Beğendiğim açıda 3 ya da 4 tanesini bırakıp kalanını temizlemeli miyim?
608803
608804
608805
Kök yapsın ne demek? Alttaki dallar nasıl kök yapmaya fayda sağlayacak ki?
Normalde tepe olarak seçtiğiniz noktada 3-4 tane güzel açılı dal bırakıp gerisini temizlemeniz öneriliyor. Hem üstteki kalabalık dalları, hem de alttakileri. Ama tabii önerileri dinleyip dinlememek sizin seçiminiz. :)
Şu mesaj tam bu konudan bahsediyor: http://www.agaclar.net/forum/1433360-post15.htm
Yani daha çok fotosentez, henüz bu sene dikilmiş bir fidan için daha fazla enerji ve daha gelişmiş bir kök yapısı sağlar demek istemiştim. Ya da tam tersi kısıtlı kökler bu kadar çok yaprağı besleyemez duruma da gelebilir. Bunu anlamaya çalışmıştım. Tavsiye edilene uyayım ben.
Birde yeni aldığım fidanları budamak için geç mi kaldım acaba? Birisi hicaz narı ve sanırım iki yıllık. Henüz çok genç. Diğeri ise tahiti lime, dalları çok kötü gelişmiş. Ama meyveleri var üzerinde kıyamadım ona.
608824
608826
Bir de bodur mayer limonu var. Zaten epey bir alttan güzel bir çatalı var. Buna seneye budama yapsam mı yoksa zaten var olandan devam mı etmeliyim bilemedim.
608825
Hmm... Daha fazla fotosentez kaygısı güzel bir düşünce, benim aklıma gelmemişti. Ama hayır, o nedenle bırakmamak lazım.
Bu teknikler turunçgiller için geçerli değil. Onları ayrıca araştırmalısınız, benim de bilgim yok. :o
Nar için ise, yanlış hatılamıyorsam, zaten doğası gereği çok boylanmadığı için gerek yok diyordu okuduğum kitap.
Daha güçlü kök yapısı dalların da hızlı gelişimine yol açabilir, bu da istenen bir durum değil galiba.
Bu teknikler turunçgiller için geçerli değil. Onları ayrıca araştırmalısınız, benim de bilgim yok. :o
Bende bahçeme gecen sene diktiğim portakal, limon ve mandalina için bir deneme yapacaktım.
Verdiginiz bilgiler çok değerli sevgili gilan, sizin ve bu tekniği uygulayanların sıkı takipçisi olacağım. ;)
Merhaba,
Bu teknik uygulanarak tüm türler ekilebilirmi,
Örneğin; badem, incir, dut ya da ceviz gibi türler de 50 cm aralıklarla 4 lü gruplar halinde ekilebilirmi.
Açık kök olarak zamanında temin edemediğinden bunları henüz dikmedim, malum sebze bahçesini yetiştirmek gerekiyordu. Şimdi sıra eksik meyve fidanları bu tamamlamaya geldi, konu hakkında bilgi ve tecrübelerinizi paylaşırsanız sevinirim.
İncir için mümkün olduğunu biliyorum, kitaplarda geçiyor. Dut için de olacağını tahmin ediyorum. Ama badem ve ceviz hakkında bilgim yok. Onların da yaz budamasıyla bodur tutulabildiğini biliyorum ama çoklu dikim için bir sakıncaları var mı bilmiyorum.
Bu arada ek olarak, bu teknikleri bulan kişi 4'lü de dikim yapılabildiğini ama kendisinin en yüksek verimi 3'lü gruplarda aldığını söylemişti.
defender77
25-05-2016, 16:33
Konunun çok faydalı olduğunu düşünüyorum. Başta Sayın gilan ve diğer paylaşımda bulunan arkadaşlara teşekkür ederim.
İncir için mümkün olduğunu biliyorum, kitaplarda geçiyor. Dut için de olacağını tahmin ediyorum. Ama badem ve ceviz hakkında bilgim yok. Onların da yaz budamasıyla bodur tutulabildiğini biliyorum ama çoklu dikim için bir sakıncaları var mı bilmiyorum.
Bu arada ek olarak, bu teknikleri bulan kişi 4'lü de dikim yapılabildiğini ama kendisinin en yüksek verimi 3'lü gruplarda aldığını söylemişti.
Söz konusu fidanları çoklu dikim tekniği ile ekebilsek dahi 4 tane dut ya da 4 tane incir bahçe için fazla gelir diye düşünüyorum, aslında 4 lü dikim yerine keşke tek sıra halinde 90 cm yapsaydim diye düşünüyorum , böylece bazıları 4 lü bazıları 2 li olmayıp daha düzenli bir yerleşim elde edebilirim. Ayrıca 4 lü ekimde merkez boş kalacağından ilerleyen yıllarda ağaçlar denge sorunu yaşar mı diye endişe etmeye başladım .
Kışa doğru tek sıra ya dönebilir miyim sizce ne dersiniz.
Sevgili gilan, emeğiniz için teşekkürler. Çok kıymetli bilgiler bunlar. Umarım uygulama şansım olur.
Söz konusu fidanları çoklu dikim tekniği ile ekebilsek dahi 4 tane dut ya da 4 tane incir bahçe için fazla gelir diye düşünüyorum, aslında 4 lü dikim yerine keşke tek sıra halinde 90 cm yapsaydim diye düşünüyorum , böylece bazıları 4 lü bazıları 2 li olmayıp daha düzenli bir yerleşim elde edebilirim. Ayrıca 4 lü ekimde merkez boş kalacağından ilerleyen yıllarda ağaçlar denge sorunu yaşar mı diye endişe etmeye başladım .
Kışa doğru tek sıra ya dönebilir miyim sizce ne dersiniz.
Neyin fazla olup neyin olmayacağı tamamen kişisel tercih. Bence mesela [beyaz dut - kara dut - mor dut] ya da [beyaz incir - siyah incir - patlıcan inciri] gibi gruplar gayet güzel olabilir. Ama ben inciri de dutu da çok severim, o nedenle böyle düşünüyorum. Herkes kendi yemeyi en çok sevdiği meyvelere ağırlık vermeli. :)
Düzgün budama ile 3'lü 4'lü dikimde denge sorunu yaşanmamalı. Hiç öyle bir durum okumadım. Ama tabii kendi tecrübelerimden konuşma şansım da yok. Hepimiz bu tekniklerde çok yeniyiz.
Ben grup halinde dikimleri tek sıraya göre daha çok seviyorum ama bu da kişisel bir tercih. İlla taşımak istiyorsanız dediğiniz gibi bu kış bunun için son şansınız olacaktır. Zor olur ama mümkün.
mezinoglu
07-06-2016, 00:45
Harika bir paylaşım olmuş.En kısa zamanda 4 çeşit şeftali ile bu tekniği deniyeceğim.
Hellmarch
30-10-2016, 16:28
Sayın gilan merhaba,
Konuyu dün gördüm ve atladığım bir kısım olmaması için defalarca baştan itibaren okudum. Bahçeme önümüzdeki yıl dikeceğim meyve ağaçları yaklaşık 400m2 alan kaplıyordu. Bu yöntem sayesinde büyük bir alandan tasarruf edeceğim.
Fakat biraz önce kafama bir soru takıldı. Ağaçların bodur kalmasını sağlamak için, Temmuz ayında budama yapılması gerektiği yazıyor. Peki Temmuz - Ağustos aylarında hasat alınacak ağaçların budaması nasıl olacak? Biz normal budamamızı yapacağız, meyve seyreltmesi de aynı anda yapılmış mı olacak? (Meyve seyreltmesi tek daldaki bürün meyvelerin alınmasıyla başarılı olabilecek bir işlem olduğunu düşünmüyorum.)
Bir de, kitabın siparişini Amazon' dan vermeyi düşünüyorum. Kitapta meyve türleri için önerilen dikim ve bakım teknikleri ayrıntılı olarak anlatılıyor mu?
Şimdiden teşekkür ederim.
mister73
08-12-2016, 08:57
Sn. gilan, konuyu yeni keşfettim zaten forumda da çok eski sayılmam. Çok müthiş bir konu, özellikle benim gibi evinin küçük bahçesinde her santimetrekareyi değerlendirme çabasında olanlar için. Aslında bahçeme alıp Ekim ayında diktiğim tam ve yarı bodur meyve fidanlarını almadan önce konuyu görmüş olmayı çok isterdim. Neyse yine de ilave dikimlerle bir kısmını çoklu dikime çevirmek ve boylarını alçak seviyede tutabilmek konusunda çok yardımcı olacağını düşünüyorum, umarım bu teknikleri doğru uygulayabilirim. Ayrıca sizin konuyu aktarmada kullandığınız akıcı dil ve anlatım sayesinde bir çırpıda okunabiliyor. Tekniğin 35 yıldır bizzat uygulayıcısıyla yüz yüze görüşebilmiş olmanız da çok güzel olmuş. Sizin trabzon hurmaları ne alemde? Meyve alabildiniz mi? Paylaşımlarınızın devamını merakla takip ediyorum.
Sayın gilan merhaba,
Konuyu dün gördüm ve atladığım bir kısım olmaması için defalarca baştan itibaren okudum. Bahçeme önümüzdeki yıl dikeceğim meyve ağaçları yaklaşık 400m2 alan kaplıyordu. Bu yöntem sayesinde büyük bir alandan tasarruf edeceğim.
Fakat biraz önce kafama bir soru takıldı. Ağaçların bodur kalmasını sağlamak için, Temmuz ayında budama yapılması gerektiği yazıyor. Peki Temmuz - Ağustos aylarında hasat alınacak ağaçların budaması nasıl olacak? Biz normal budamamızı yapacağız, meyve seyreltmesi de aynı anda yapılmış mı olacak? (Meyve seyreltmesi tek daldaki bürün meyvelerin alınmasıyla başarılı olabilecek bir işlem olduğunu düşünmüyorum.)
Bir de, kitabın siparişini Amazon' dan vermeyi düşünüyorum. Kitapta meyve türleri için önerilen dikim ve bakım teknikleri ayrıntılı olarak anlatılıyor mu?
Şimdiden teşekkür ederim.
Merhabalar Hellmarch, kusura bakmayın, sorunuzu ancak gördüm.
Temmuz'da yapılan budamada ister istemez meyveli dallar da gidecek. Bu nedenle budamadan vazgeçilmemesi gerektiğini özellikle vurguladılar. Aslında meyveleri görüyor olmak budama kararlarını verirken işe yarayabilir. Örneğin aynı tarafa uzanan 2 dal varsa ve birini kesmek gerekiyorsa, verimi daha iyi olanı bırakıp diğerini kesebilirsiniz.
Ağacın boyunun 3-5 yıl içinde oturduğunu, bu süreden sonra daha az miktarda budamayla bodurluğunun korunduğunu söylüyorlar. Dolayısıyla bu acımasızca budayacağımız zaman çok uzun değil neyse ki. :)
Temmuz budaması sizin de dediğiniz gibi meyve seyreltmesini halletmiyor. Kalan dallarda hala seyreltme yapmak gerekiyor. Kitaptan örnek öncesi ve sonrasını gösteren seyreltme fotoğrafları ekledim. Her grubu sadece tek bir meyve kalacak kadar seyreltmeyi, elma ve şeftali gibi iri meyvelerde ise her iki meyve arasında bir karış mesafe bırakmayı tavsiye ediyorlar. (Böylece hem meyveler daha iri büyüyebiliyor, hem de zararlılar da bir meyveden diğerine geçememiş oluyor.) Katıldığım eğitimde de %75 oranına kadar seyreltme yapmak tavsiye edilmişti.
637419
637420
Bahsettiğim kitapta her meyve türü ayrı ayrı anlatılmıyor. Hepsi için geçerli olan dikim teknikleri, toprak türlerine göre dikkat edilecek hususlar, aşılamada kullanılan değişik anaçların özellikleri, ilk yıl budaması, sonraki yıllarda bakım, gübreleme, sulama ayrıntılı olarak anlatılıyor. Aklıma gelmeyen başka konu başlıkları da vardır kesin. Eğer bir tür için farklı bir durum varsa not ediliyor. Yalnız kitap en çok elma, armut, şeftali, kayısı, incir, Trabzon hurması, kiraz, erik, nardan bahsediyor. Turunçgiller ile ilgili sadece tek sayfa var.
Pişman olacağınız sanmam. Ben sayfa atlamadan okudum ve çok şey öğrendim. ;)
Sn. gilan, konuyu yeni keşfettim zaten forumda da çok eski sayılmam. Çok müthiş bir konu, özellikle benim gibi evinin küçük bahçesinde her santimetrekareyi değerlendirme çabasında olanlar için. Aslında bahçeme alıp Ekim ayında diktiğim tam ve yarı bodur meyve fidanlarını almadan önce konuyu görmüş olmayı çok isterdim. Neyse yine de ilave dikimlerle bir kısmını çoklu dikime çevirmek ve boylarını alçak seviyede tutabilmek konusunda çok yardımcı olacağını düşünüyorum, umarım bu teknikleri doğru uygulayabilirim. Ayrıca sizin konuyu aktarmada kullandığınız akıcı dil ve anlatım sayesinde bir çırpıda okunabiliyor. Tekniğin 35 yıldır bizzat uygulayıcısıyla yüz yüze görüşebilmiş olmanız da çok güzel olmuş. Sizin trabzon hurmaları ne alemde? Meyve alabildiniz mi? Paylaşımlarınızın devamını merakla takip ediyorum.
Çok teşekkürler mister73.
Bilgilerin işe yaradığını görmek, beni paylaşım yapmak konusunda motive ediyor. ;)
Trabzon hurmalarından ilk yıllarında meyve alamadım. Üçünde de birer meyve oluşumu vardı ama üçü de büyütmeden döktü. Bu sene tadabiliriz umarım.
Trabzon hurmalarımın yaz budaması fotoğrafları:
Öncesi / Sonrası
Yeni büyüyen dalları yaklaşık olarak yarı boyundan, dışa bakan bir göz üzerinden kestim.
637422 637421
637423 637424
Yaz budaması fotoğraflarına devam ediyoruz.
Aynı gözden çıkmış 3 daldan sadece biri bırakılıyor. Hangisini bırakacağınıza diğer dallara bakarak, dengeli bir dağılım hedefleyerek karar vermeniz gerekiyor.
637425
Bir başka dal:
Öncesi:
637427
Sonrası:
Aynı gözden çıkan iki daldan biri daha gelişmiş olduğu halde diğerinin hem yönü hem de büyüme açısı daha güzel. O nedenle gelişmiş olanı kestim. (45 derece en uygun büyüme açısı. Fazla dik olan dalların verimi düşük oluyor, fazla yatay olanlar ise kendi ağırlığını taşıyamıyor.)
(Görünen üçüncü ince dal aslında aynı gözde değil, bir alt katta.)
637426
Hurmaların sonbaharı:
637428
Kışı:
637429
toprak_ana
09-03-2017, 08:53
Çok faydalı bir başlık olmuş gerçekten emeği geçenlere teşekkür ederim. Zaman içindeki değişimleri görsellerle görmek oldukça öğreticiydi. Bizim de ufak bir bahçemiz (tarladan bozma) var, geçen sene 4 m aralıklarla envai çeşit meyve fidanı diktik. Benim merak ettiğim konu, diktiğimiz fidanlarımızda bu budama yöntemini denesek, bu sene meyve alma ihtimalimiz ne olur acaba? bir yıldır emek veriyoruz, insan verimini görmek istiyor :))
Sayın Gilan
Çok değerli paylaşımlarınız için teşekkür ederim.
Turunçgiller ile ilgili fazla bilgi yok diyorsunuz. Acaba o tek sayfada faydalanabileceğimiz bilgiler varmı.
Selamlar.
Ömer Bey
20-03-2017, 05:58
Sn.gilan trabzon hurmalarınızın herhalde yavaş da olsa atağa kalktığını düşünüyorum.Son durumları neler.Herhalde yeni fotoları yakında paylaşırsınız.
merhaba
Geçen yıl 4 lü grup ler halinde diktigim kiraz, nektarı, elma, armut ve kayısı fidanları gelişimleri devam ediyor, nektarin grubu çiçek açtı, fotoğraflarını paylaşıyorum, budama işini öğrenmek çok zaman alacak gibi görünüyor.
Meyve ağaçlarının bodur kalmasını sağlamak küçük bahçe için çok büyük avantaj. Sayın gilan büyük iyilik ettiniz bu bilgileri bizlere aktarmakla. Acaba 6-7 yaşlarına gelmiş ağaçlarda da tepeden sert budama ile ağacı küçültmek mümkün olur mu. Okuduğunuz kaynakta veya dinlediğiniz seminerde bu konuda bilgi alabildiniz mi?
mavi elmas
05-04-2017, 15:26
Merhaba,
Bahçe ve bitki yetiştirme hakkında pek bilgim yok. Ama yeni evimin bahçesi var ve yan bahçeye 5 adet meyve ağacı dikmek istiyorum. Sormak istediğim farklı ağaçları yanyana diktiğimde yetiştirme ve sulama konusunda hata yapar mıyım? Zeytin, badem, elma, portakal, limon ağaçları dikilecek.
latif.07
06-04-2017, 20:30
Merhaba,
Bahçe ve bitki yetiştirme hakkında pek bilgim yok. Ama yeni evimin bahçesi var ve yan bahçeye 5 adet meyve ağacı dikmek istiyorum. Sormak istediğim farklı ağaçları yanyana diktiğimde yetiştirme ve sulama konusunda hata yapar mıyım? Zeytin, badem, elma, portakal, limon ağaçları dikilecek.
Benim bildiğim kadarıyla portakal ile limon bir birinden uzak olması gerektiği
2015 baharında diktigim nektarinlerin son durumu.
bu yıl bu fidanlardan az sayıda fakat kaliteli meyveler dahi aldık.
Merhabalar
bu uygulamayı bahçesinde uygulayanlar var mı ? Ağaçların şuan güncel durumları nasıldır? Bende bahçemde belli ağaçlarda (erik, kiraz, kayısı, hurma) böyle bir yöntem uygularsam uygun olacağını düşünüyorum.
engnkucuk
30-01-2018, 14:03
Merhabalar ;
Şu anda öğrendiklerimi bahçemde uygulayacağım pek yer kalmasa da okurken keyif aldığım ve birçok şey öğrenip ileride uygulayabileceğim bir paylaşım olmuş.
Tam ihtiyacım olan konu. Ancak bir sorum var acaba aynı çukura 2 farklı tür dikilebilir mi ? 2 elma 2 armut mesela 45 cm arayla.
Bu hafta sonu dikimlerimi yaptım ilerleyen zamanlarda tecrübelerimi paylaşırım.
chelik26
26-11-2018, 20:37
Benim bildiğim kadarıyla portakal ile limon bir birinden uzak olması gerektiği
2 Aydır tam 25 tane Limon çekirdeğini yeşerttim evde. çoğu 2 yaprak,5-6 cm oldular. Baharın tarlaya götürüp gömmeyi düşünüyorum. Projem şuydu aslında, seneye baharda antalyadan aşılı fidan getirip hem portakal hem mandalina hem limon aşısı yapmak. Kimi ağaca 2 meyveyi birden aşılamak. Yani anaç limona hem limon hem mandalina **** hem limon hem portakal aşılamaktı. Sizin bu dediğinizi araştırmam lazım, çünkü ben çekrdeğine göre aşılama yapılabildiğini okumuştum, hoş buna rağmen 1 ay önce kayısı ağacına elma aşılamayıda ihmal etmedim. :) bakalım baharda ne çıkacak.
Mehmet0761
10-12-2018, 18:18
Gördüğüm en faydalı konu.Teşekkürler Gilan.
aziztoprak
22-01-2019, 19:44
Sayın Gilan. Grup dikim meyvelerin son durumunu merak ediyoruz. İyisinizdir inşallah.
aydemiraydın
23-01-2019, 09:11
2 Aydır tam 25 tane Limon çekirdeğini yeşerttim evde. çoğu 2 yaprak,5-6 cm oldular. Baharın tarlaya götürüp gömmeyi düşünüyorum. Projem şuydu aslında, seneye baharda antalyadan aşılı fidan getirip hem portakal hem mandalina hem limon aşısı yapmak. Kimi ağaca 2 meyveyi birden aşılamak. Yani anaç limona hem limon hem mandalina **** hem limon hem portakal aşılamaktı. Sizin bu dediğinizi araştırmam lazım, çünkü ben çekrdeğine göre aşılama yapılabildiğini okumuştum, hoş buna rağmen 1 ay önce kayısı ağacına elma aşılamayıda ihmal etmedim. :) bakalım baharda ne çıkacak.
limonları Eskişehir demi dikmeyi planlıyorsunuz?
karboran
27-02-2019, 10:52
Güzel bilgiler.Elinize sağlık.
Merhaba arkadaşlar,
Bir sorum olacak benim için çok önemli, yardımcı olursanız çok mutlu olurum.
Bahçeme 2 ay önce 2 adet ağaç diktim elma ve şeftali. şu an ikisi 3 er dallı ancak boyları 1.5 m civarı. (dallanmalar 1 metre üzerinde). İlk sert budama dediğiniz 45-50 cm lik tek dala indirme işlemini ne zaman yapmalıyım? Hemen mş yoksa kışı mı beklemeliyim?
Cevap verirseniz çok mutlu olurum
Merhaba arkadaşlar,
Bir sorum olacak benim için çok önemli, yardımcı olursanız çok mutlu olurum.
Bahçeme 2 ay önce 2 adet ağaç diktim elma ve şeftali. şu an ikisi 3 er dallı ancak boyları 1.5 m civarı. (dallanmalar 1 metre üzerinde). İlk sert budama dediğiniz 45-50 cm lik tek dala indirme işlemini ne zaman yapmalıyım? Hemen mş yoksa kışı mı beklemeliyim?
Cevap verirseniz çok mutlu olurum
Bu sorunun cevabını bende merak ediyorum. Kimseden cevap gelmezse . kışın sert budama yapacağım.
Mayıs Çiftliği
12-09-2019, 10:39
Merhaba Sayın Gilan, çok faydalı bir yazı olmuş. Kısmetse Kasım ayında meyve ağaçlarını dikmeyi planlıyoruz. Yazmış olduğunuz yazının üzerinden neredeyse 3 yıl geçmiş bu aradaki tecrübelerinizi ve dikmiş olduğunuz ağaçların son durumu bizimle de paylaşırsanız çok memnun oluruz.
su teresi
27-11-2019, 18:54
kuşları üzen bi teknik
Merhaba arkadaşlar,
Bir sorum olacak benim için çok önemli, yardımcı olursanız çok mutlu olurum.
Bahçeme 2 ay önce 2 adet ağaç diktim elma ve şeftali. şu an ikisi 3 er dallı ancak boyları 1.5 m civarı. (dallanmalar 1 metre üzerinde). İlk sert budama dediğiniz 45-50 cm lik tek dala indirme işlemini ne zaman yapmalıyım? Hemen mş yoksa kışı mı beklemeliyim?
Cevap verirseniz çok mutlu olurum
Bu sorunun cevabını bende merak ediyorum. Kimseden cevap gelmezse . kışın sert budama yapacağım.
Sn. mhy622; ve saleri;
Elma ağaçlarında sert budama rahat bir şekilde yapılabilir. Elma budanması gereken ağaçlar arasında. Benim yerel elma ağaçlarına aşılattırdığım posof elması muhtemel daha yabani bir tür olduğu ve asıl ağaçların gövdesini kestiğim için çok çabuk bir şekilde büyüdüler. Baharla birlikte onları da budamayı düşünüyorum.
Şeftali dolayısı ile nektarin fidanlarında durum biraz sıkıntılı. Mecburen budama isteyen ancak hep ileriye dönük olarak giden bir ağaç. Şeftalileri çok fazla ve çok ürün vermemesi verdiği meyveleri iyi durumda olması için budamak ve fazla meyveleri daha tam büyümeden almak gerekiyor. Çok fazla çiçek ve meyve oluşturduktan sonra sanırım tüm gücünü meyveye kullanması durumunda ömrünün de kısa olması nedeni ile ölüyorlar. Şeftalide nedense geriden göz çıkarma olmuyor. Elma ve armutta hiç sıkıntı olmuyor. Benim bir yerden almış olduğum iki tane şeftali fidanından geldiği yerden yaptıkları budama sonucu bir tanesinin aşı yerinin tam üstünden bir adet gözden sürebildi. Başka yerden hiç süremedi. Diğeri ise bir tane alttan bir tane de üst taraftan sürgün verebildi. Her iki ağacı da biraz büyüdükten sonra fazlalık kısımlarını budayabildim. Fidanlarda göz gözükmüyorsa, bana gönderilenler gibi tam budanmış ise filiz çıkartması zor oluyor.
Bir ağaçtan budama ve meyve seyreltmesi yapmak iyi de bakmakla kilo olarak belki aynı miktarda meyve alınmasına rağmen meyveler kaliteli olmaktalar. Komşum bahçesinin biraz küçük olması nedeni ile meyve fidanlarını sonbaharda oldukça fazla buduyor. Ona rağmen ağaçlara iyi baktığı için sürgünleri fazla oluyor. Meyveler de iri ve kaliteli olmakta. Ayva ağacından bu yıl 100 civarında meyve almış. Budama ve seyreltme yaptığı halde. Gelecek yıl nasıl olacak şimdiden merakla bekliyorum. İlk yıllar nerede ise fazla bir ürün alamıyordu. Armut ağaçlarından da budama yaparak daha kaliteli ve sık meyve alıyor.
Benim yerim çok verimli olmasa da büyük olduğu için elimde bulunan yabani ağaçları aşılarken farklı cinsler ile aşılamaya çalıştıklarım oldu. Ahlat ağacına yapılan üç farklı aşıdan iki tanesi tuttuktan sonra ben de tutmayan taraftan çıkan sürgünlere durgun göz aşısı ile aşılamıştım. Onların bir tanesi hariç hepsi tuttu. En fazla gelişen ve iyi olan aşıladığımız armuttan hiç meyve alamayınca bu yıl bir arkadaşımızdan aldığım iki farklı armutu da aşıladım. Her iki aşı da tuttu. Şu anda agaç üzerinde beş farklı aşı bulunmakta. Armut dalları genellikle dik çıkmakta olduğu için onları biraz kısa tutmakta fayda var. Bakalım yapacağım budama ile aynı ağaç üzerinde farklı armutlar olacak mı? Bu yıl iki farklı aşıdan armut topladım.
Bir ağaçta da farklı yerlerden ve köklerinden çıkan ahlata yapmış olduğum aşılar tutmuş durumda. İki durum söz konusu. Köklü olanları alarak onları farklı bir yere dikme veya buradaki gibi budama ile mümkün olduğu kadar ağaçları küçük tutmaya çalışarak ağacın meyve vermesini sağlamak. Fotoğraflarını çekersem eklerim.
Çok güzel bilgiler olmuş. Benimde 1 yıllık meyve ağaçlarım var. Bunların bodur olmasını istiyorum . Burada ki bilgiler benim için çok faydalı olacak. Çok teşekkürler.
zafertopcu
27-04-2020, 21:38
Çok güzel bir konu. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederim.
Mi Note 3 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
arifcetinkaya
10-05-2020, 17:42
Merhaba. Sitenizi ara ara takip ediyorum.
Akyazı'da bir köyde bir yer edindik. 30 m. ön cephe, 17 m. arka cephe, 120 m. derinlikte yaklaşık 2100 metrekare alana sahip. Ticari amaçlı olmayıp buraya ileride yapmayı düşündüğümüz evimizin ve seramızın alanını ayırarak çeşitli meyve ağaları dikmek istiyorum.
Yerimiz köy içinde etrafında evler ve bahçeler olan bir yer. Ancak, satın aldıktan sonra öğrendiğim kadarıyla yoğun yağış olduğunda arsanın bazı yerlerinde su birikintileri kaldığı bazen yaklaşık 50 cm kadar yüksekliğe ulaştığı söylendi. Bizzat görmüş değilim.
Arsa şimdiye kadar herhangi bir ekim, dikim için kullanılmamış bir alan olduğu için çimlenme söz konusu. Yukarıdaki açıklamaların tamamını dikkatlice okumaya çalıştım. Kötü drenaj ve çim alana dikim yapılmamasından bahsedilmiş.
Çokca uzun yazmak istemiyorum ancak, yerimizi en iyi verimli ve çok çeşitli meyve ağaçları ile ağaçlandırmak istiyorum. Önerilerinize ihtiyacım var. Şimdiden teşekkür ederim.
Merhaba Gilan Bey, eşsiz bilgiler için öncelikle çok teşekkürler. 90 cm aralık dar sanki. Hem bakım hem de görsel anlamda. Video seyrettiğimde de ağaçlar arası 2 mt var sanki. siz 3'lü dikim yapmıştınız yeni resimler var mı?
selamlar,
aydemiraydın
25-06-2020, 10:33
Dave Wilson fidanlığı 1938’de Kaliforniya’da kurulmuş, Amerika’nın en büyük meyve fidanı üreticisi. 4000 dönüm toprak üzerinde üretim yapıyor, yılda 4 milyondan fazla fidan üretiyor. Bu fidanlığın geliştirdiği ve 35 yılı aşkın süredir uyguladığı bir yöntem var. Adına ”Ev bahçeleri için meyve fidanı yetiştirme kültürü” diyorlar.
Videolar:
https://www.youtube.com/user/DaveWilsonTrees
4 bin dönüm arazide 4 milyon fidan üreten tecrübeli firmaların oluşu ne kadar güzel bir şey.
ülkemizde sadece masa ve sandalyesi olup milyonlarca fidan satan firmalar var :))
beeshma123
26-09-2020, 05:51
Organic product trees ought to be planted in territories that get daylight throughout the day. Sun all day implies continuous sun from 11 is to 4 pm. It's anything but an issue to remain in the shade throughout the winter time frame when the tree is resting.
Try not to plant organic product trees on a garden. The grass is watered all the time, though natural product trees need to be watered inadequately and profoundly. What's more, the way that the grass makes a sticky situation causes maladies in organic product trees. On the off chance that you are going to planting on a yard, you can pick persimmon since it is more impervious to escalated water system. For other organic product trees, you have to pick a water-safe rootstock type. The apple tree can withstand continuous watering, however the nature of its organic product diminishes. Cherry, apricot and citrus organic products are the least impervious to visit watering. smart gaga for pc (https://smartgaga.site/)
onurserapsahin
24-03-2021, 16:44
Faydalı olmuş elinize sağlık
Benim hurmaların 2020 Mayıs ayındaki durumu:
717782
Bunlar da üçlü şeftalilerimiz. Evin yan tarafında dar bir geçişte oldukları için çite yakın dikmek zorunda kaldık. Aralar 45cm civarı.
Türler: Gold dust, Elberta, Babcock white
Anaç hepsinin aynı: Citation Hybrid
Mart 2019:
717783
Mart 2021:
717788
717789
Şeftalilerin hemen yanında ikili avokado.
Türler: Holiday ve Littlecado
Yer çok dar olduğu için ufak avokado türleri seçtim. Holiday sonbahar/kış aylarında, Littlecado ise ilkbahar/yaz aylarında meyve veriyormuş. Böylece hasat yıl içine yayılmış olacak umarım. :)
717790
Merhaba. dün akşam 2 tane kayısı fidanı diktik. 1 tanesinin yerini iyi hesaplayamamışız.Önündeki ağaçlardan dolayı az güneş görüyor. bunun bi zararı olur mu?
ikisi de güney çephede.
Zordegil
05-11-2021, 19:13
Merhabalar, forumu bahçeli bir ev hayali kurduğumda yıllar evvel bulmuştum ve geçen yılların sonunda küçük bir bahçeli eve sahip olmak üzereyim inşallah. Şimdi bahçe yapmaya çalışıyorum, forumda pek çok başlığı okudum ama cevap bulamadığım bir husus var. Bir çukura birden fazla fidan diktiğimizde gübreleme işi nasıl olacak? Her biri farklı zamanlarda farklı türde gübreler isteyebilir sonuçta..
Portakal Rengi
07-11-2021, 08:08
Merhabalar, forumu bahçeli bir ev hayali kurduğumda yıllar evvel bulmuştum ve geçen yılların sonunda küçük bir bahçeli eve sahip olmak üzereyim inşallah. Şimdi bahçe yapmaya çalışıyorum, forumda pek çok başlığı okudum ama cevap bulamadığım bir husus var. Bir çukura birden fazla fidan diktiğimizde gübreleme işi nasıl olacak? Her biri farklı zamanlarda farklı türde gübreler isteyebilir sonuçta..
Bir çukurda farklı fidanlar yetiştirmek yerine seçenek : Uygun bitki türleri seçerek, aynı gövdeye farklı bitkilerden aşılamalar yapabilirsiniz.
besiktasamet
07-01-2022, 13:46
sayın gilan bu kitapla sizin sayesinde tanıştım. döviz atakları öncesi elde etmenin buruk sevincini yaşıyorum :cool:
Yakın zamanda yine bu teknikten esinlenerek yazılmış bir meyve ağacı yetiştirme kitabı okudum. Çok faydalı bir kitap. Ev bahçesinde meyve ağacı yetiştirmekle ilgili ihtiyaç duyulabilecek her bilgiyi içeriyor.
Türkçe çevirisi var mı bilmiyorum. Meyve yetiştirmeye ilgi duyan yabancı dili olanların kesinlikle okumasını tavsiye ederim.
Satış linki:
Grow a Little Fruit Tree: Simple Pruning Techniques for Small-Space, Easy-Harvest Fruit Trees: Ann Ralph: 9781612120546: Amazon.com: Books (http://www.amazon.com/Grow-Little-Fruit-Tree-Easy-Harvest/dp/1612120547)
Küçük bir Meyve Ağacı Yetiştir
592384
Merhaba ben de 1354 m2 bahçeme karışık meyve bahçesi yapmak istiyorum. Ama birbirine uyumlu meyve ağaçlarını birbirine komşu dikmek istiyorum. Meyve ağacı uyum listesi aradım ama bulamadım. Bazı yerlerde de mesela elma ile armut komşu dikilebilir derken bir başkasında uzak olmalılar deniyor. Uyum tablosu konusunda yardım rica ediyorum. Hangi ağaçlar birbirine iyi komşu ya da kötü komşudur ? teşekkürler.
besiktasamet
08-01-2022, 21:37
ben bodur yari bodur klasik dikim araliklarina dikkat ettikten sonra hepsinin iyi komsu olacagina inaniyorum. türün kendine verimli/verimsiz olmasına bakarak tozlayicilariyla birlikte dikmek, su seven sevmeyen agacları bir araya dikmek, zararlıları ayni olan agacları bir araya dikmek (ilaclamadaki kolaylik acisindan) daha mantiklı geliyor. kolaylıklar diliyorum.
Merhaba ben de 1354 m2 bahçeme karışık meyve bahçesi yapmak istiyorum. Ama birbirine uyumlu meyve ağaçlarını birbirine komşu dikmek istiyorum. Meyve ağacı uyum listesi aradım ama bulamadım. Bazı yerlerde de mesela elma ile armut komşu dikilebilir derken bir başkasında uzak olmalılar deniyor. Uyum tablosu konusunda yardım rica ediyorum. Hangi ağaçlar birbirine iyi komşu ya da kötü komşudur ? teşekkürler.
Merhaba ben de 1354 m2 bahçeme karışık meyve bahçesi yapmak istiyorum. Ama birbirine uyumlu meyve ağaçlarını birbirine komşu dikmek istiyorum. Meyve ağacı uyum listesi aradım ama bulamadım. Bazı yerlerde de mesela elma ile armut komşu dikilebilir derken bir başkasında uzak olmalılar deniyor. Uyum tablosu konusunda yardım rica ediyorum. Hangi ağaçlar birbirine iyi komşu ya da kötü komşudur ? teşekkürler.
Tek çukura birden fazla fidan dikerken genelde aynı meyvenin farklı türleri bir arada dikiliyor. Mesela 3 çeşit elma ağacı bir arada gibi. Onun dışında birbirine aşılanabilen türlerin de yakın dikimi konusunda sorun olmaz diye düşünüyorum. Mesela şeftali, kayısı, erik...
Ama aslında asıl önemli olan anaç türlerin uyumlu olması. Ağaçların aşılı oldukları anaç hakkında bilgi edinebilirseniz faydalı olur. Bazen aynı şeftali türü çok farklı anaçlara aşılanabiliyor. Bu anaçların dayanıklı oldukları toprak türleri ya da dayanıklı oldukları hastalıklar farklı olabiliyor. Benzer anaçlar işinizi kolaylaştırır.
Merhabalar, forumu bahçeli bir ev hayali kurduğumda yıllar evvel bulmuştum ve geçen yılların sonunda küçük bir bahçeli eve sahip olmak üzereyim inşallah. Şimdi bahçe yapmaya çalışıyorum, forumda pek çok başlığı okudum ama cevap bulamadığım bir husus var. Bir çukura birden fazla fidan diktiğimizde gübreleme işi nasıl olacak? Her biri farklı zamanlarda farklı türde gübreler isteyebilir sonuçta..
Birbirinden farklı istekleri olan türleri tek çukura dikmenizi tavsiye etmem. Benzer istekleri olan benzer türler tek çukurda yetiştirilebilir.
gandor08
02-11-2022, 09:01
Bu iş benim kafama da yattı. Konu çok güzel ve yapılması gerekenleri öğrenmemiz açısından çok güzel. Ne kadar çok yanlış yapıyormuşuz. Bahçemde deneyeceğim. Ağaçlara çıkmak yerine boyundaki ağaçtan meyve elde etmek.
Ağacı dikim yaptıktan sonra veya dikili bir ağacı ufaltmak sanırım budamadan geçiyor. Dikili bir ağacı ufaltmak 3 yılda gerçekleştirin yazıyor. Buna dikkat edilerek sanırım mevcut ağaçlar ufaltılabilir.
Bu sene incir köklendirmiştim ve toprakla buluşturdum. Aynı üzüm asmaları gibi yapmak istiyorum birde şimdi fazla boylanmasını engelleyip ufak boylu olmasını sağlayacağım.
Aşı yaptığım ve yeni diktiğim fidanlara da bu tekniği uygulayacağım.
Teşekkürler.
gandor08
09-11-2022, 08:44
Köyde 4 lü fidan dikmek için kazdım ama biyerde baya büyük bir taş çıkınca vazgeçtim 2 adet fidan dikip ufak ağaç şeklinde büyüteceğim. Armut fidanı 2 adet.https://uploads.tapatalk-cdn.com/20221109/2ce40cf26cc7050259ff0c3503bbbee4.jpg
SM-A705FN cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
aydemiraydın
11-11-2022, 09:24
Merhaba ben de 1354 m2 bahçeme karışık meyve bahçesi yapmak istiyorum. Ama birbirine uyumlu meyve ağaçlarını birbirine komşu dikmek istiyorum. Meyve ağacı uyum listesi aradım ama bulamadım. Bazı yerlerde de mesela elma ile armut komşu dikilebilir derken bir başkasında uzak olmalılar deniyor. Uyum tablosu konusunda yardım rica ediyorum. Hangi ağaçlar birbirine iyi komşu ya da kötü komşudur ? teşekkürler.
suyu seven ağaçları su kaynağına yakın dikin. bodur anaç tercih etmeyin çünkü susuzluğa dayanmıyor ve desteğe ihtiyacı var kökleri zayıf olduğu için. yarı bodur anaçlar uygun. yarı bodur anacında kurağa ve tabansuyuna dayanıklı olan çeşitlerini tercih edin.
vBulletin® v3.8.5, Copyright ©2000-2025, Jelsoft Enterprises Ltd.