Sergüzen
04-01-2011, 22:16
Bugün sentetik boyaların çeşitli zararları ön plana çıktıkça, insanlarda boyama konusunda da eskiyi arama eğilimi artmaya başlamıştır. Uzunca bir süredir ülkemizde ve Avrupada birçok işletme bitkilerle boyama tekniklerini tekrar gündeme almışlardır. Bizde dibe vuran, bitkilerle boyama tekniği, Avrupada çok uzun süre unutulmuştur. Bu konuyu agaclar. net üyelerinin dikkatine sunuyorum. Her insan evde bitkilerle boya yaparak kendi özel renklerini üretebilir. Bugün köylerimizin bir kısmında yünler hala geleneksel kökboyaları ile boyanmaktadır.
1- Tarihçe:
İnsanların boyarmaddeleri kullanmaları M.Ö 4.000 li yıllara kadar gitmektedir. Boyarmadde kullanımı insanlık tarihi kadar eskidir. Bugün boyarmadde olarak kullanılabilecek bitki sayısı çift sayılı rakamlarla ifade edilebilecek kadar çoktur. İlk insanların renk ile tanışmaları ve renk kavramının oluşması doğal olaylar ile bağlantılıdır. Bunlar gökkuşağındaki renkler, sabahın kızıllığı, akşamın maviliği gibi doğa olayları; ilk insanlar üzerinde renk kavramının oluşmasında etkili olmuşlardır. Ateşin bulunmasından önce insanlar sadece doğada bulunan minerallerdeki boyarmaddeler ile yetinmişlerdir. Yani bunları soğuk olarak kullanmışlardır. Ateşin bulunmasından sonra insanlar denemeleri sonucunda hayvan kanlarını, bitkileri ve renkli taşları boyarmadde olarak kullanmışlardır.
Mağara insanları boyarmadde olarak renkli toprakları, mangansiyahını, alçıtaşlarını, tebeşir taşlarını ve kömürleri kullanmışlardır. İlk zamanlar renk paleti çok zengin değildir. Kırmızı, siyah, kahverengi, beyaz renkler ve bunların kombinasyonları kullanılmıştır. Sibiryada bulunan bir Mamut resminde kızılkahve ve sarıkahve renkleri kullanılmıştır. Bu buluntuda kullanılan renkler en eski renkler olarak kabul edilmektedir.
Anadoluda da tekstil boyamacılığı çok eski çağlara kadar dayanmaktadır. Hitit ve Asur buluntularında boyalı tekstillere rastlanmaktadır. Hatayda Asi nehri kenarındaki Açana Höyüğü (Alalakh) kazılarında bulunan tabletlerde boyama ve dokumacılık ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. Bu eserler bugün Hatay Müzesinde sergilenmektedir.
1949 yılında Sibiryada Altay dağları tepelerinde Rus arkeologlar bir mezar içinden donmuş halde gayet iyi durumda bir halı çıkardılar. Bu halıdan alınan numuneler karbon testine tabi tutularak M.Ö 383-200 yıllarına ait olduğunu belirlediler. Bu kurganlara Sibiryalılar Pazırık (Pazyryk) ismini verdiklerinden halı da bu isimle ‘ Pazırık Halısı’ olarak isimlendirildi. Halı bugün St. Petersburg Arkeoloji ve Hermitage müzesinde saklanmaktadır. Bu halı en eski halı olarak kayda geçmiştir. Dönem Hunlar dönemi. Teknik Gördes düğümü. Hakim renkler koyu kırmızı, parlak mavi ve parlak sarı. Her üç renk de bitkisel kökenli.
Anadoluda da tekstil boyamacılığı çok eski çağlara kadar dayanmaktadır. Hitit ve Asur buluntularında boyalı tekstillere rastlanmaktadır. Hatayda Asi nehri kenarındaki Açana Höyüğü (Alalakh) kazılarında bulunan tabletlerde boyama ve dokumacılık ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. Bu eserler bugün Hatay Müzesinde sergilenmektedir.
1949 yılında Sibiryada Altay dağları tepelerinde Rus arkeologlar bir mezar içinden donmuş halde gayet iyi durumda bir halı çıkardılar. Bu halıdan alınan numuneler karbon testine tabi tutularak M.Ö 383-200 yıllarına ait olduğunu belirlediler. Bu kurganlara Sibiryalılar Pazırık (Pazyryk) ismini verdiklerinden halı da bu isimle ‘ Pazırık Halısı’ olarak isimlendirildi. Halı bugün St. Petersburg Arkeoloji ve Hermitage müzesinde saklanmaktadır. Bu halı en eski halı olarak kayda geçmiştir. Dönem Hunlar dönemi. Teknik Gördes düğümü. Hakim renkler koyu kırmızı, parlak mavi ve parlak sarı. Her üç renk de bitkisel kökenli.
2- BOYAMADA KULLANILACAK MALZEMELER VE ALETLER:
- Elektrikli bir ocak, tercih iki gözlü ve termostatlı.
- Değişik büyüklüklerde beher (ısıya dayanıklı cam bardak) 400, 500,600 ml
- Cam baget (çubuk) veya tahta çubuk
- 100 oC ye kadar ölçebilen bir termometre
- Hassas terazi, 1gr tartabilen. (1gr-100gr arası)
- Bitkileri dövmek için havan
- Çay kaşığı, tatlı kaşığı, yemek kaşığı (kimyasalları tartmak için)
- Bitkileri süzmek için tülbent bezi ve paslanmaz süzgeç
- Eldiven
- Koruyucu gözlük
- Kalem defter
Boyamada kullanılan bazı bitkiler
1- Tarihçe:
İnsanların boyarmaddeleri kullanmaları M.Ö 4.000 li yıllara kadar gitmektedir. Boyarmadde kullanımı insanlık tarihi kadar eskidir. Bugün boyarmadde olarak kullanılabilecek bitki sayısı çift sayılı rakamlarla ifade edilebilecek kadar çoktur. İlk insanların renk ile tanışmaları ve renk kavramının oluşması doğal olaylar ile bağlantılıdır. Bunlar gökkuşağındaki renkler, sabahın kızıllığı, akşamın maviliği gibi doğa olayları; ilk insanlar üzerinde renk kavramının oluşmasında etkili olmuşlardır. Ateşin bulunmasından önce insanlar sadece doğada bulunan minerallerdeki boyarmaddeler ile yetinmişlerdir. Yani bunları soğuk olarak kullanmışlardır. Ateşin bulunmasından sonra insanlar denemeleri sonucunda hayvan kanlarını, bitkileri ve renkli taşları boyarmadde olarak kullanmışlardır.
Mağara insanları boyarmadde olarak renkli toprakları, mangansiyahını, alçıtaşlarını, tebeşir taşlarını ve kömürleri kullanmışlardır. İlk zamanlar renk paleti çok zengin değildir. Kırmızı, siyah, kahverengi, beyaz renkler ve bunların kombinasyonları kullanılmıştır. Sibiryada bulunan bir Mamut resminde kızılkahve ve sarıkahve renkleri kullanılmıştır. Bu buluntuda kullanılan renkler en eski renkler olarak kabul edilmektedir.
Anadoluda da tekstil boyamacılığı çok eski çağlara kadar dayanmaktadır. Hitit ve Asur buluntularında boyalı tekstillere rastlanmaktadır. Hatayda Asi nehri kenarındaki Açana Höyüğü (Alalakh) kazılarında bulunan tabletlerde boyama ve dokumacılık ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. Bu eserler bugün Hatay Müzesinde sergilenmektedir.
1949 yılında Sibiryada Altay dağları tepelerinde Rus arkeologlar bir mezar içinden donmuş halde gayet iyi durumda bir halı çıkardılar. Bu halıdan alınan numuneler karbon testine tabi tutularak M.Ö 383-200 yıllarına ait olduğunu belirlediler. Bu kurganlara Sibiryalılar Pazırık (Pazyryk) ismini verdiklerinden halı da bu isimle ‘ Pazırık Halısı’ olarak isimlendirildi. Halı bugün St. Petersburg Arkeoloji ve Hermitage müzesinde saklanmaktadır. Bu halı en eski halı olarak kayda geçmiştir. Dönem Hunlar dönemi. Teknik Gördes düğümü. Hakim renkler koyu kırmızı, parlak mavi ve parlak sarı. Her üç renk de bitkisel kökenli.
Anadoluda da tekstil boyamacılığı çok eski çağlara kadar dayanmaktadır. Hitit ve Asur buluntularında boyalı tekstillere rastlanmaktadır. Hatayda Asi nehri kenarındaki Açana Höyüğü (Alalakh) kazılarında bulunan tabletlerde boyama ve dokumacılık ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. Bu eserler bugün Hatay Müzesinde sergilenmektedir.
1949 yılında Sibiryada Altay dağları tepelerinde Rus arkeologlar bir mezar içinden donmuş halde gayet iyi durumda bir halı çıkardılar. Bu halıdan alınan numuneler karbon testine tabi tutularak M.Ö 383-200 yıllarına ait olduğunu belirlediler. Bu kurganlara Sibiryalılar Pazırık (Pazyryk) ismini verdiklerinden halı da bu isimle ‘ Pazırık Halısı’ olarak isimlendirildi. Halı bugün St. Petersburg Arkeoloji ve Hermitage müzesinde saklanmaktadır. Bu halı en eski halı olarak kayda geçmiştir. Dönem Hunlar dönemi. Teknik Gördes düğümü. Hakim renkler koyu kırmızı, parlak mavi ve parlak sarı. Her üç renk de bitkisel kökenli.
2- BOYAMADA KULLANILACAK MALZEMELER VE ALETLER:
- Elektrikli bir ocak, tercih iki gözlü ve termostatlı.
- Değişik büyüklüklerde beher (ısıya dayanıklı cam bardak) 400, 500,600 ml
- Cam baget (çubuk) veya tahta çubuk
- 100 oC ye kadar ölçebilen bir termometre
- Hassas terazi, 1gr tartabilen. (1gr-100gr arası)
- Bitkileri dövmek için havan
- Çay kaşığı, tatlı kaşığı, yemek kaşığı (kimyasalları tartmak için)
- Bitkileri süzmek için tülbent bezi ve paslanmaz süzgeç
- Eldiven
- Koruyucu gözlük
- Kalem defter
Boyamada kullanılan bazı bitkiler