sakız otu
 

Size. side yöresinde çokça bulunan,bizim sakız otu dediğimiz,çiğ olarak yendiğinde ağızda damla sakızı tadı bırakan,bitkiden sözetmek istiyorum.Haşlanarak limon ve zettinyağı ile salatası,****,yemeği yapılabiliyor.Fotoğrafını sonra göndereceğim.

Çok ilginç .Merak ettim.

Sanırım Sn Ammopphila Gundelia tournefortii (sakız) bitkisinden söz ediyor. Kenger olarak adlandırılmış. Sakızı kökten elde ediliyor. Dikenli bir bitki. 1m ye kadar boy yapıyor.
Side'de olması ilginç. Çünkü kitapta Doğu Anadolu bölgesi gösterilmiş. Eğer farklı bir bitki ise biraz daha ayrıntılı bilgi verebilir misiniz?
not: Kenger bitkisinden yapılan yemeğe Borani deniyormuş.

Bir sakız bitkisi daha.
Şükran Hanım Sakızın birde dikenlisi mi var.Teşekkür ederiz.Değişik bitkilerle tanıştırdığınız için sağolun.Memnun Oldum .:))

Yok hayır, bu ot dikenli değil. Ege ve Akdeniz kıyılarının bitkisi. Ben de çok severim, arazide çalışırken filizini koparıp çiğnerim :) Taze filizi sakız tadındadır. Ot toplarken filizlerini toplar ve haşlarız. Burada yöresel ad olarak sakızcalı deniyor. Botanik adını bilmiyorum. Fotoğraflar yollarım.

Ben bu sakız otunu merak ettim.Acaba elinde resmi olan var mı?

Bizde çiğnesek olmaz mı.?
Mine Hanım vallahi merak ettim.Resmini yollarmısınız?

gundelia-sakız
 

gundelia tournefortii : dikenli sakız bitkisi : Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da yetişen ve kökü sakız olarak çiğnenen :

Sadece çiçeğinin resmi var mı?

(Ne soruyorsun be adam, internet diye bir şey duymadın mı , arasana.:dilli: )

Hayır Gundelia tournefortii değil.

Bugün çalışırken sizler için sakızcalı buldum ve resimledim. Resimi çektikten sonra filizin kabuğunu sıyırdım ve yedim, sakız kokusu yine kuvvetliydi.Aslında bu bizim bitki koruma derslerimizde gördüğümüz bir yabancı ot ama adı hiç aklımda kalmamış. Kitaplarıma bakmam gerek. Birazdan fotoğrafları da yükleyeceğim.

http://img2.freeimagehosting.net/uploads/61e13e8181.jpg otu söküp asfalta koyup fotoğrafladım :)

http://img2.freeimagehosting.net/uploads/9bbc26716b.jpg Yaprak sapı ve yapraklar tüylü, sap rengi bordomsu .

http://img2.freeimagehosting.net/uploads/07a09b3ba3.jpg Bu daha küçük bir fide.

Bu da daha gelişmişi, ama aslında bu da küçük, genelde filizi 30 cm kadar uzar öyle koparırız.Ya haşlar salata yaparız ya da üzerindeki tüylü kabuğu sıyırır yeriz :) Lezzetli ve suludur.Henüz küçükler, daha mevsimi yeni geldi.

http://img2.freeimagehosting.net/uploads/eaec976907.jpg

Teşekkür ederiz.Mine Hanım yemesekte resmini gördük.:)

Mine hanım,
Çok ilginç bir bitki. Bana kalırsa bir Umbelliferae. Ama çiçeksiz ve meyvesiz tanımak çok zor (yaprak şekli ile yabani havuca -Daucus carota veya diğer daucus türlerinden biri- benziyor. Ancak kökü ve yaprak saplarının rengi farklı). Çiçekli ve meyveli fotoğraflarını da gönderebilirseniz. belki netleşebilir.

Sayın Ada, bu gelişmeleri de unutmayıp takip edeceğim, fotoğraflayıp yollarım :)

sakız otu
 

Merhaba;Size sakız otundan sözetmiştim yöresel ismi sakızaça olarakta geçiyor.Ancak latince ismini bilmiyorum.Bugün fotoğrafını cektim.Birde Girit çe de kafkalides denilen köke yakın taze dalları yenebilen bir bitkiyi de tanıtmak istiyorum.Umarım resimler yeteri kadar tanıtıcıdır.

sakız otu -kafkalides
 

En sondaki kafkalides.

sn sukranayalp; biz burada da sizin resimlediğiniz bitkiye kenger diyoruz.Ege yöresinde toplanırken bitkinin kökleri toplanıyor.biz sadece taze kökten çıkan dalları kullanıyoruz.Bu yöntemin bitkinin geleceği açısından daha doğru olacağını düşünüyorum.Yoksa tüm bitkilerimizin geleceği salep bitkisine benzeyecek

Mine hanım sizin gönderdiğiniz bitki bizim burada iğnelik denen bitki sanırım (Erodium) yanılıyor da olabilirim

Şükran Hanım, Merhabalar. Efendim Sakız otu başlığı bu gün dikkatimi çekti. Daha doğrusu başlıkla kenger arasında bağlatı olabileceğini ancak düşünebildim. Bu konuda ben de bildiklerimi paylaşmaya çalışacağım.

Kenger, Anadolu yaylasında, çok yaygın olarak bulunmakta iken; bazı yörelerde ender bulunur hale gelmiştir. Kengerin yemeklik olarak kullanıldığı yöreler bu durumdadır. (Örnek:Kırşehir)

Tarım alanlarının doğal bitki örtüsü aleyhine olarak anormal genişlemesi de etkenlerden biridir.

Antalya taraflarında bulunduğunu biliyorum. Bilhassa Korkuteli'nde, ekili sanılası bir bollukta gördüğümü hatırlıyorum.

Kenger bitkisi, Baharda önce bir kaç geniş yaprakla kendini gösterir. Kenarları dikenli olan bu yapraklar toprak hizasında ve yere paralel olarak yayılır. Daha sonra bu yaprakların ortasından gövde belirir. Başlangıçta bitkinin bir taslağını içinde barındıran bir yumak halindedir. İlerde oluşacak dal ve yaprakların küçük modellerinin sıkıştırılmış hali diyebiliriz. Bir küçük piramit ya da yumak halinde iken bu gövde kökle birlikre kesilerek yemeklik olarak kullanılır. Dikenlerinden de mümkün olduğunca arındırılmaya çalışıldığını söylememe gerek yoktur sanırım.

Tabii bu durumda, bitkinin tohum vermesi ihtimali de ortadan kalkar. Dolayısı ile nesli giderek tükenir. Bir kısım insaf sahibi ise kengerin yumağı açılmaya başlayınca adeta budayarak yemeklik toplar. Şöyle ki; bitki büyümesni sürdürürken yumak, küçük sapları olan birçok küçük yumağa bölünür. Bunlar bitkinin dallarıdır. İşte bu safhada bitki kökünden kesilmez. Küçük yumaklardan bazıları üzerinde bırakılarak diğerleri alınırsa bitkinin neslini devam ettirmesine imkan verilmiş olur.

Kengerden sakız yapılan yerlerde ise kenger yemeği yapılmaz. Kenger sakızı, sentetik sakızlar öncesi, bu işle uğraşan insanların geçim kaynağı idi. Darende, Gürün, Elbistan taraflarında bazı köylerin önemli geçim kaynağı idi. Halen bu işi ticari amaçla yapan bazı köyler ve aileler var sanıyorum. İstanbulda mısır çarşısında getiren var mı bilmem. Ama Gürün'de halen bulunduğunu biliyorum.

Sakız, kenger bitkisi gövde gelişimini tamamladıktan sonra; gövdenin yerden bir tutam yukardan kesilmesi, buradan akan sütün toplanması suretiyle elde edilir. Yoğunlaşmış kenger sütüdür.

Zahmetli bir iştir. Bir çiğnemlik sakız için birkaç kenger kesmek, sütünü toplamak gerekir.

Sakız yapan insanlar bitkinin üreyebilmesine de dikkat ederlerdi.

Not: Borani hakkında Türkçe bölümüne yazdım

Sn Yücel Özlem bu değerli bilgiler için çok teşekkür ediyoruz. Size bir sorum olacak : Akan sütleri toplayan kişiler bunu ağızlarında çiğneyerek mi sakız haline getiriyorlar, yoksa direkt olarak çıkan sütün kuruması ile mi sakız oluşuyor? Bu soruyu sormamın nedeni, bir arkadaşımın bu sakızı gördüğü anda tiksinerek bakmasıdır.Cevaplarsanız çok memnun olurum.

Efendim hiç olur mu? Günde yüzlerce sakız yapan birisi bunu nasıl çiğner. Kenger sakızı başlangıçta oldukça serttir. Bir günde iki ya da üç tanesini bile çiğneyemezsiniz. Öte yandan bu insanların kendi bilgi ve görgüleri nispetinde temizliğe dikkat ettiklerini de düşünüyorum. Kullanacak plastik eldivenleri yoktur. Yemek, ekmek, turşu, peynir gibi yiyeceklerini nasıl yapıyorlarsa öyle yaparlar.

Akan süt bitkinin gövdesinde veya altına konulan taşın üstünde yoğunlaşmış bir tabaka halindeyken alınır ve birbirlerine yapıştırılarak bir nohut tanesi büyüklüğünde toplar veya buna eşdeğer çubuklar şekline getirilir. Hemen su dolu kaplara atılır. Rengi ve yapısı bozulmasın diye. Bu sakız satılıncaya kadar, hatta tüketilinceye kadar su içinde saklanır. Suyu da belli aralıklarla değiştirilir.

ben de dün tanıştım bu bitkiyle misafir olduğum evde tavuklu yemeğini yaptım tabi onların tarifiyle.çok şifalı olduğunu söylediler pek benim damak tadıma uymasa da şifalıymış diye yemeye çalıştım.nelere iyi geldiğini bilen var mı?

Şifalı olduğu doğrudur yani mit değildir