| birnefestoprak |
20-10-2020 18:09 |
Alıntı:
Orijinal Mesaj Sahibi TCM
(Mesaj 1596351)
Hemen diğer soru, üsttekiyle de ilgili; geçenlerde bir yerde geçti ve yorum yaptım ama devamı gelmedi. Nedir bu çaprazlaşma, ne zaman oluşur ve ne zaman yani hangi tohumda çaprazlaşan genlerin özelliği ortaya çıkar. Bir de çaprazlaşan tek domatesin bütün tohumları aynı özelliği mi gösterir.
Fazla olmayan deneyimlerimden çıkardığım sonuçlar; Dediğim gibi genelde tek ve en güzel domatesten tohum aldım hep, bu yıl ektiğim Hafize Baliçlerin (20-25 adet) iki tanesi çeri kadar olmasa da iri ceviz kadar küçük ve çeri gibi sık oldu. Demek ki mantıklı olmasa da tek bir domatesin tohumları bile farklı özellik gösterebiliyor. Buna diğer örnek; bu yıl bir veya iki karpuzdan aldığım tek bir çeşidin (Bradford karpuz, uzun yeşil renkte, daha koyu yeşil bantlarla uzunlamasına çevrili, açık sütlü kahve renginde küçük çekirdekleri olan şeker gibi baklava gibi [bu yorumu az önce tadına bakan komşum yaptı] beyaz tarafı bile tatlı ağızda dağılan bir çeşit) tohumlarını ektim. Çıkan karpuzlara baktığımda; önceki yıllarda ektiğim ay yıldız karpuzun desenlerini gördüm üç dört tanesinin üzerinde, yine daha önce ektiğim küçük karpuzun iri çekirdeklerini, başka bir yerli karpuzun dış kabuk rengini gördüm. Ben yine de her açıdan Bradforda benzeyen karpuzların tohumlarını aldım. Peki aynı türün çekirdek yapısı farklı olabilir mi?
Farklı farklı yerdeki biberlerimde iki yıl önce ektiğim siyah biberin rengini, üç yıl önce ektiğim habanero biberin tadını ve uç kısmındaki kıvrıklığı gördüm. Nasıl oluyor bu işler...
Biberimiz tatlı çarliston tohumundan ekildi, büyüdü ve kendi çiçeklerini verdi. Peki çarliston biberimizin üzerindeki iki adet olgun çiçeğin birinin dişi organına kendini bilmez bir bumble arısı sivri acı biberin erkek polenlerini kondurdu. Bir başkası da yanındaki çiçeğe küçük süs acı biberinin erkek polenlerini kondurdu. Peki bu meyve tutan çiçeklerde o yıl çaprazlaşmış farklı türlerin çıkması gerekmiyor mu? Bir arkadaş o yıl çıkmaz farklı özellikler demişti geçen bana mantıklı gelmese de tamam peki yukarıda örneğini verdiğim habanero biberdeki gibi niye üç yıl sonra ortaya çıkıyor özellikleri.
Kafanız karıştı di mi... Şu fıkraya benzedi; Temel yatakta bir sağa bir sola oflaya puflaya dönüp dururken karısını da uyutmamış. Ula Temel ne oflayıp pufluyorsun deyince Temel de söylemiş 'bizim komşu Dursun a borcum vardı ya, işte ödeyemedim onu daha'. Açmış telefonu Dursun a bizim Fadime 'ula Dursun benim adamın sana borcu vardı ya' ... 'He vardı' ... 'İşte o borcu ödemeyecek benimki' deyip kapatmış telefonu Dursun un suratına, kocasına da dönüp yat artık demiş, şimdi o düşünsün...
|
Domates, biber, karpuz gibi bitkilerde çaprazlanma etkisini çaprazlanmanın olduğu mevsimde göremezsiniz. Saflığı mesafeyle korumak istiyorsanız şöyle bir başlık var: http://www.agaclar.net/forum/tohum-p...2021/40860.htm
Diğer yol elle tozlamak (karpuz) ya da kendi tozlaşan bitkilerde (domates, biber) tohumluğa yetecek sayıda çiçek örtmek. Özellikle biberlerde tozlaşma ev bahçecilerinin tahmin ettiğinden çok daha sıklıkla görülen bir olay. Örneğin sizin geçen sene etkinliğe Boşnak Biberi adıyla gönderdiğiniz çeşit sizlere ömür :)
Her çeşit için yetiştirdiğiniz kök sayısı da azsa, eğer olduysa, çaprazlanmayı daha net şekilde görürsünüz. Bu konu, yaşadığınız yerdeki tozlayıcı vektör yoğunluğuna (örneğin arıların birim alandaki sayısı) ve diğer çevresel faktörlere de bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda da tozlaşma olmaz da çevresel faktörlerden dolayı mutasyon olabilir. Fasulyelerde bile çevresel faktörlerin etkisiyle saflık bozulmasının o çeşide ait bitki popülasyonu içinde %13'e kadar çıktığı biliniyor. Bunun dışında domateslerde patates yapraklı çeşitler modern çeşitlere göre daha eskidir ve stigmaları görünür olduğu için çaprazlanmaya daha müsaittir.
Bu konuda alınacak bir başka önlemse her sene yetiştirdiğiniz çeşit sayısını azaltmak. Tek senelerde bir grup çeşidi, çift senelerde başka bir grup çeşidi ekmek. |
