merhaba,
Uzun süredir benim de yanlış bildiğim, forumdaki pek çok üyemizin de aklını karıştıran, pek çoğumuzun yanlış bildiği bir konu var; tohumdan turunçgil yetiştirme.
Bir süredir konuyla ilgili bilgileri karıştırıyorum, işin doğrusunu bulmaya çalışıyorum.Yaygın düşünce, bir turunçgil çekirdeği ekildiğinde, ne çekirdeği ekilirse ekilsin turunç fidanı çıkacağı, bu yanlış bir bilgi neyse ki.Turunçgillerin pek çoğu çekirdeklerinden türüne doğru çıkıyorlar.
Kullanacağım terimlerde hata yaparsam, daha doğru terimler varsa, bilenler düzeltebilirlerse sevinirim.
Turunçgil çekirdekleri monoembriyonik ya da poliembriyonik olabiliyorlar.Çekirdeğin kabuğunu açıp içine baktığımız zaman tek bir embriyo varsa monoembriyonik, birden fazla embriyo varsa poliembriyonik oluyor.Çekirdeği sivri bir cisimle ayırmaya çalıştığınızda bir kaç parçaya ayrılıyorsa bu poliembriyonik olduğunu gösteriyormuş.
Bu noktada bu konuyla ilgili fotoğrafları olan üyelerimiz yüklerlerse hepimiz için daha açıklayıcı olacaktır.
Çekirdeğin poliembriyonik olması ekilen çekirdeğin cinsine doğru çıkacağını gösteriyor ki turunçgillerin büyük çoğunluğu böyle.
Portakal, greyfurt, mandalina (king ve Clementine hariç) ve lime cinsleri, kumkatlar, istisna çeşitleri olmakla birlikte, poliembriyonik.
Limonlarınsa bir kısmı poliembriyonik, Meyer limon gibi bir kısmı ise monoembriyonik, en iyisi cinsin çekirdeğine bakıp karar vermek.
Monoembriyonik çekirdeklerin de istisnaları var, örneğin Yuzu monoembriyonik olmasına rağmen cinsine doğru çıkıyor.
Çekirdekten yetiştirmek ve aşı yapmanın avantaj ve dezavantajlarına gelince;
1. Çekirdekten yetişen turunçgiller 5-6 yaşına kadar düzgün bir çiçeklenme ve meyve üretimi yapamıyor.Aşılanan bir anaç ise, aşının hangi yaşta bir ağaçtan alındığına bağlı olarak, aynı yıl içerisinde bile meyve üretimine geçebilir.Aşı gözü alıncak ağaç yetişkin, meyve üretimine geçmiş ve sağlıklı olmalı.
2.Çekirdekle üretimde virüs taşıma şansınız yok ama aşı yaptığınızda virüs taşıma şansınız var.Çekirdekten büyüyen bir ağacın ömrü aşılanan ağaçlara göre daha uzun oluyor.
3. Uygun bir anaca aşı yaptığınızda ağacınızı daha verimli, ortama daha uygun, daha dirençli bir hale getirmeniz mümkün.Çekirdekten büyüyen bir ağacın çevre adaptasyonu ve verimi görece daha düşük olacaktır.
Yukarıdaki fotoğrafta benim çimlendirdiğim bir turunçgil fidesi görülüyor.Poliembriyonik olduğu için ikinci bir embriyodan çıkan ikinci bir gövde görülüyor.Biraz daha büyüdüklerinde bu ikinci parçayı ayırıp ayrı bir fide olarak da büyütmek mümkün.Ya da kesip ana gövdeyi tek bırakmak gerekiyor.
Bu anlattıklarım, dediğim gibi istisnaları olmakla birlikte genel kural.Daha bilimsel bir şekilde açıklayabilecek ve her iki tür için fotoğraf desteği olabilecek üyelerimizin desteğini bekliyorum.
Selamlar,