Malta eriği

[aybala]

Şimdi Malta eriği zamanı. Bu meyveleri ya da esas ağacını ne zaman görsem aklıma babam ve rahmetli Haldun Taner geliyor. İkisi de bu bitkiyi çok severmiş. Babam, ölümünden sonra Haldun Bey'in mezarına Malta eriği fidesi dikmiş. Ben Haldun Taner'i fazla tanıyamadım. Yazılarını çok severim. Bugünkü yazım onlar gibi Malta eriği seven ya da sevecek olanlar için.

Bitkinin Latince adı Eribotrya Japonica'dır. Yaprakları yaz kış daimi yeşil olan Malta eriğinin anavatanı Uzakdoğu'dur. Geliştiğinde boyu 8 - 10 metre, tepe eni 5 metreye kadar büyüyebilir. Küçükken piramidal uzayan ağaç yaşlandıkça dev şemsiyeye benzer.

Ülkemizde tüm ılıman iklimlerde yetişebilir. Çiçeklenip daha sonra meyve vermesi için en az 15 dereceye ihtiyaç vardır. 1 santimden oluşan buket halindeki krem renkli çiçekler, kahverengi kürklü dış yüzeyde gizlidir. Sonbaharda açan bu çiçekler ilkbaharda meyveye dönüşür. Meyveler 3 - 8 santim sulu ve çekirdeklidir. Tadı çok güzeldir. Yeşil yaprakları 30 santime kadar büyüyebilir. Kışları soğuk geçen yerlerde kısa süreli kar yağışına dayanabilir. Fakat buralarda meyve vermesi ve gelişmesi biraz daha zordur. Mümkünse kuytu, güneşli ve rüzgardan arındırılmış yerlerde erik yetiştirmelisiniz.

Malta eriği sıcak, güneşli alanlarda suyu geçirgen, zengin tüm topraklarda yetişebilir. Bitkinin meyvesini üretip ticaretini yapmak istiyorsanız ağaçları birbirlerine 5 metreden yakın dikmeyin. Her ağaç 3 - 4 ayda bir 450 gram kaliteli gübre ister. Ayrıca kurak geçen yaz aylarında sulanmalıdır. Büyük, bol miktarda ürün için sürgünleri dalları kısaltın, budayın. Ürünsüz, zayıf, ölmüş dalları kesin. Kök diplerinde yabani ot yetişmesini engelleyin.

Seralarda da Malta eriği yetişebilir. Fakat saksıda üretim sorunlu olabilir. Açık havalardaki ağaçlarda çeşitli hastalıklar görülebilir. Uç yapraklarda beyaz - gri buruşuk şekil bozukluğu, unlu bit, kırmızı örümcek bilinen en önemli hastalıklardandır. Acilen en uygun zirai ilaçlama yapılmalıdır (Mümkünse mevyelerden sonra).

Toplanan Malta erikleri 5 - 10 derece sıcaklıkta kısa süre depolanabilir. Bitki üretimi meyve çekirdeklerinden, aşıyla ya da havadan köklendirmeyle yapılmaktadır. Çekirdekleri 18 derecelik özel bir yerde suyu geçirgen toprakta 2 - 3 santim derine dikin. 10 santim geliştikten sonra normal fide gibi gübreleyebilirsiniz.

Bahçenizde hep manolya, karayemiş gibi bitkilerin yanına Malta eriği dikin. Diğer tüm renkli bitkilere yemyeşil yapraklarıyla çok güzel eşlik edecektir.

Murat PİLEVNELİ

02.05.1998
www.milliyet.com

[afacangiray]

merhaba arkadaşlar
ben malta eriğinin çakirdeğini direk toprağa ekince tutuyor diye duydum yoksa ilk önce suda mı bekletmek lazım bu konudaki bilgilerinizi alabilir miyim??.. eğer suda bekletmek lazımsa suda bekletmeyi diğer tohumlar içinde uygulayabilir miyiz???...

[afacangiray]

cevap verirseniz memnun olacağım....

[mahon67]

Orijinal Mesaj Sahibi afacangiray

cevap verirseniz memnun olacağım....

Malta eriği meyvelerini yedikten hemen sonra çekirdeklerini toprağa ekerseniz 1 ay içinde çimlenir.

[fbasal]

bahçemdeki malta eriği ağacımın yaprakları teker teker kuruyup dökülüyor.sebebi sizce ne olabilir.yardımcı olursanız sevinirim.teşekkürler....

[furkanyener]

malta eriği fidanı var elimde isteyene çok ucuza gönderebilirim 20-30 cm boyda

[tevhit06]

Malta eriği 850 rakımlı ve kışları hava -10 dereceye kadar düşen yerlerde yetişirmi. Bu gün Ankarada bir evin bahçesinde Malta eriği ağacını gördüm çiçek açmıştı.

[tevhit06]

Malta eriği yetiştiriciliği hakkında daha geniş bilgi verebileceklerin yazılarını bekliyorum.

[Samsunlu55]

Orijinal Mesaj Sahibi tevhit06

Malta eriği 850 rakımlı ve kışları hava -10 dereceye kadar düşen yerlerde yetişirmi. Bu gün Ankarada bir evin bahçesinde Malta eriği ağacını gördüm çiçek açmıştı.

Yenidünyanın soğuğa dayanımını araştırmadım ama dalları gevrek olduğu için ağaç gençken horumak gerekiyor. Bendeki 10 yenidünyadan 1 tanesi kendini kurtarıp büyüyebildi. Her sene karda üslerine kilolarca kar yığılıyordu ve tüm dallar kırılıp sadece gövde sap halinde kalıyordu. Geçtiğimiz kış bu olayın önüne geçtim kar yağdığında elimden geldiğince ağaçları silkeleyip ağırlığı bir anlıkta olsa kaldırdım. Yapraklarına yapışmış buzları dahi almaya çalıştım, bunları alırkende yapraklar zarar gördü ama sonradan yeni yaprak çıkartarak toparladılar kendilerini. Saygılar...

[tevhit06]

Teşekkürler Samsunlu55.

[nevsune]

Ankara'da yetişmez denilen malta erikleri meyvede.

[denizakvaryumu]

Bu ağacı koruma altına almak lazım

Ankara'da yetişen tek malta eriği.

Çekirdekleri de umarım evrim geçirip Ankara şartlarına alışmıştır.

[nevsune]

Ben bir tane ağaç var sanıyordum, bir de bahçenin içinde oldukça büyük olan varmış. Bu meyveler o büyük olandan. Görünce çok şaşırdım.

Olgunlaşınca çekirdeklerine bakalım bir. Sonbaharda da unutmayıp çelik alalım. Sizin bahçede deneme yaparız

[denizakvaryumu]

Ben Antalya'dan bir fidan getirip bahçede deneme yaptım ama kışı çıkaramadı.

Bu ağacın çekirdeklerine talibim

[Samsunlu55]

Orijinal Mesaj Sahibi nevsune

Ankara'da yetişmez denilen malta erikleri meyvede.

Helal olsun ben bile burda gece ayazlarından koruyamadım, ara dallardaki tek tük meyve haricinde bu sene düzgün meyve yok. Genelde kardan dallar kırılırdı bu sene iki sefer bir karış yağan kara dayandılar...

[Kedi Tırnağı]

Benim için manevi değeri çok fazla olan bir bitki. Babaannem ve dedemin Tarsus' taki küçük evleirnin bahçesinde bütün torunları için diktikleri meyve ağaçları var. Benim ağacım da yeni dünya( Güneyde böyle derler) idi. Küçüklüğümden beri yeni dünya gördüğümde hep o bahçe aklıma gelir. Nenemi geçen sonbaharda kaybettik ve o bahçe iyice öksüz kaldı. Halamdan rica etmiştim, '' Tarsus' a gidince bana yeni dünyanın çekirdeğinden vs. getiri misin, yetiştirmek istiyorum'' diye. O da sağolsun çekirdek değil dibinden aldığı köklü bir fideyi getirip saksıya ekmiş. Geçtiğimiz sonbahar ondan aldım saksıyı ve eve getirdim. Açık alan bitkisi diye balkonda bıraktım. Yan bahçede ve çevre bahçelerde de yeni dünya ağaçları gördüğüm için balkonda da birşey olmaz diye düşündüm. Hatta üzerine kar da yağdı. Ben endişe edip hemen içeri aldım. Kışı içerde geçirdi ama galiba fazla sulu kaldı saksısı. Bahar gelince daha büyük bir saksıya ekmek için çıkarınca kökü nerdeys eyok denecek kadar zayıftı ama bir umut diktim saksıya. Kısa sürede de yavaş yavaş tüm yaprakları alttan üste doğru kurudu. Yeni yaprak da açmıyor, sap halinde kaldı saksıda. Çok üzülüyorum nenemden hatıra diye ektiğim bitki öldü galiba. Merak ediyorum bu saatten sonra bu tek sap halindeki( 20-25 cm) gövde tamamen kurumuş mudur yoksa yeni bir sürgün verme ihtimali var mı? Ne önerirsiniz.

Saksının dibine bu sene ektiğim tohumlardan da serpmiştim. Onları şaşırtana kadar kökünü de kontrol edemiyorum. Bu gidişle Tarsus' taki ağacımdan yeni çelik ya da çekirdek almak farz sanırım.Amcamlar vs o evi müteahhite verme gibi bir hataya düşerler de ağaçlar kesilir-yokolur diye endişeliyim. Nenemin ağaçlarını( incir, portakal, turunç, yeni dünya..) başka yerde de olsa yaşatmak istiyorum. Hayalimdeki çiftliğin bir köşesini bu ağaçlardan alacağım çekirdeklerle yetiştireceğim ağaçlara ayırmak istiyorum. Neyse, fazla duygusallaşmadan mesajı sonlandırayım ben

[Samsunlu55]

Orijinal Mesaj Sahibi nevsune

Ankara'da yetişmez denilen malta erikleri meyvede.

Ankara'ya son gidişimde bende bir yenidünya ağacına rastladım. Siyah incir ve yenidünya yan yanaydı. Yer olarak tam bilmesem de Kurtuluş yakınlarında olduğunu söyleyebilirim.

[seyyah53]

Selam Dostlar...

Eyvah Eyvah diyorum ne kadar öksüz kalmış bir konu ...

Tabi benim bunu söylemeye pek hakkım yok daha önce nerdeydin derler adama...

İşimiz düşünce uğradık işte ...babamın bahçesinde var bi tane istanbulda 10 yaşında var hayatı boyunca ne sulama görüdü...ne bir gübre nede bir budama...

acaba diyorum hazır kış gelmişken...bendede köklendirme hormonu varken ...çelik alıp bu zamanda bir deneme yapsakmı...yok hiç gerek yokmu çelile olmuyormu...

[furkanyener]

hala malta eriği isteyen varmı çekirdek fidan....?

[KAPTANzst]

Olgun bir fotoğrafta benden olsun

[Mustafa BAYAR]

Orijinal Mesaj Sahibi seyyah53

Selam Dostlar...

Eyvah Eyvah diyorum ne kadar öksüz kalmış bir konu ...

Tabi benim bunu söylemeye pek hakkım yok daha önce nerdeydin derler adama...

İşimiz düşünce uğradık işte ...babamın bahçesinde var bi tane istanbulda 10 yaşında var hayatı boyunca ne sulama görüdü...ne bir gübre nede bir budama...

acaba diyorum hazır kış gelmişken...bendede köklendirme hormonu varken ...çelik alıp bu zamanda bir deneme yapsakmı...yok hiç gerek yokmu çelile olmuyormu...

Merhaba arkadaşlar,

Şimdi seyyah53 ü sorusu cevap bulmamış bende tekrar sorayım belki bir umut. Köklendirme hormonu ile bu ağacı çoğaltabilir miyiz? Cevap yazan arkadaşlara teşekkürler.

[Suna]

Malta eriği ne zaman budanır nasıl budanır bilgisi olan varmı?

[iremmansur]

Merhabalar
Bizim bahçemizde bir Malta eriği ağacı var vaktinde bahçeye atılan bir çekirdek tutmuş pek bakımlı bir ağaç degil yani kışın kar altında kalıyor pek de genç sayilmayacak bir agaç, meyveleri biraz ufak ama her sene bol bol veriyor (:
Gecen gün ben bu meyveden 4-5 tane çekirdeği, boş olmayan bir saksıya ektim. Ektiğim saksıda Kilic bitkisi var ve bu bitkiler gecen sene solmaya donmuştu kurtarmak icin cok uğraştım.
Şimdi benim merak ettigim bu filizler Kilic bitkisine zarar verir mı? Ya da ben bu filizlerin yerini değiştirsem filizlerim zarar görür mü? Bu konuda biraz endiseliyim (:
Şimdiden teşekkür ederim

[YusufBayrak]

Orijinal Mesaj Sahibi Samsunlu55

Ankara'ya son gidişimde bende bir yenidünya ağacına rastladım. Siyah incir ve yenidünya yan yanaydı. Yer olarak tam bilmesem de Kurtuluş yakınlarında olduğunu söyleyebilirim.

Ankara'da bir çok yerde Malta Eriği var. Beşevlerde kayınpederimin yanında iki katlı bir evin önünde oldukça büyük dört Malta eriği Ağacı var, sağolsunlar meyvelerinden bize de veriyorlar. Akdeniz Bölgesindekilere göre meyveleri küçük ama çok lezzetli.

Malta Eriği ağaçlarını gördüğüm her bahçede dikkat ettim, binaları GÜNEY tarafında, yani ağacın bulunduğu yer kuzeye kapalı. Özellikle Bahçelievler'de ara sokaklarda oldukça fazla Malta Eriği Ağacı var.

Ben de mevsiminde çekirdeklerinden saksıya diktim, hemen hepsi 1-1.5 ay içinde çimleniyor. Bir sene saksıda büyüttükten sonra 2012 Kasım ayında dört tanesini evimizin Güney cephesine diktim. Geçen kışı sağlıklı geçirdiler, bu yaz biraz daha büyüdüler. sanırım artık büyüyüp bir kaç yıl içinde kocaman ağaç olacaklar.

[Kayahann]

çalikten nasıl çoğaltılır malta eriği fikir verecek birileri var mı acaba ? buralarda meyvesini çok beğendiğim ağaçlar var da

[Kayahann]

bana ve diğer soranlara cevap veren olmamış, şöyle bi soru ekleyim fidancılarda gördüğüm bütün yeni dünya fidanları aşısızdı aşısız da kakaliteli meyve verebiliyor mu ?

[In God We Trust]

Sn. kayahan benim bildiğim kadarıyla malta eriğine aşı yapılmıyor yani meyvesini beğendiğiniz ağacın tohumunu dikmeniz şansınızı arttırır tahminimce.

[1lensimbileyok]

merhaba, ben meyveleri yedim cekirdeklerini saksıya ektim, acaba ne kadar sıklıkta sulamak lazım? ve kışın balkonda kalmasa da içeri alsam olur mu donmasın diye?

[aslama1994]

black diamond,black splendor, santo rosa,formaso Pioneer,Nığde sari erik,can eriği arkadaşlar bu erik çeşitleri hakkında bilgisi olan var ? mı?

[mimarCI]

Bence bu kadar sıcak havada ve bu mevsimde taşımak tehlikeli olabilir.