Bonsaiye başlarken gerekli temel konular.

[memet]

Bonsaiye yeni başlayanlar için temel konuları genel başlıklar halinde bir arada yazmanın uygun olacağını düşündüm.
İlk önemli konu uygun bir fidan seçimidir. Başlarken kimi ağaçların bakımı kolay kimi zordur. Kimi ağaçlar iklime ve yöreye adapte olmada sıkıntı yaratabilir.
Uygun bir ağaç seçip başlamak ilk zorlukları atlatmak bakımından önemlidir.

Başlamak için çam türlerini hemen kenara koyun. Bir kaç yıl tecrübe edindikten sonra çam ağaçlarına geçersiniz. Bunu birkaç temel nedeni var biri budamalar konusunda yapacağınız hataları çam ağaçlarında telafi etmenin zor bazen olanaksız olmasıdır. Bazı ağaçlar budamalara hemen tepki verir gövdenin çeşitli yerlerinde yeni gözler patlar dallanır. Çam ağaçları böyle geriden dallanma yapmazlar. Budadığınız dal gitmiş olur. Bu nedenle çam alın ama bir kenara koyup tecrübenizi başka ağaçlarda ilerletince çama geçin.

En iyi ağaç yörede zaten doğal olarak bulunan ağaçlardır. Ya da yörenizdeki fidanlıklardaki yöreye uyum sağlamış ağaçlar.

Güzel görünen ama ince gövdeli bir fidanla başlarsanız gövdeni gelişmesi için bir süre beklemeniz gerekir. Gövdesi yeterince gelişmiş bir fidanı seçmek gerekir. Gövde kadar dallarının da dikkate alınması gerekir. Budamalarla uygun bir biçim verebileceğimiz yeterli dal olmalı ağaçta.
Resim1.jpg
Bu fidan başlamak için yeterli gövde kalınlığına sahip değil size zaman kaybettirir.
Resim2.jpg
Gövdesi daha kalın bir ağaç çalışmak için daha uygun olur.

[memet]

Bazı ağaçların dalları kırılgandır. Üzerinde çalışırken kolayca zarar görebilir. Bunu önceden göz önünde tutup ağaç almak hevesinizi kırmaması için yerinde bir seçim olur. Mine/ lantana hataları kolay telafi edebileceğiniz bir türdür ama dallar kırılgandır. Nar da böyledir. Nar telleme konusunda da sorunludur.
Uygun bir fidan aldınız hemen üzerinde çalışmaya başlamak yerine bir süre yeni ortamına adapte olması için beklemesi en iyisidir. Ortam değişikliği ağaçları olumsuz etkileyebilir.

Bu süreyi uygun sulama tekniklerini öğrenerek geçirebilirsiniz.
Kışın ağaçlar dışarıda duracağı için zaten su ihtiyacı ötürü az olacaktır. Yağan yağmurlar toprağın ıslak kalmasını sağlar. Yine de kış içinde zaman zaman toprak kuruyabilir sulama gerekebilir. Sulama asıl gelişme döneminde ve yazın önemli olur. Bonsai saksıları düzenli olarak değil saksı toprağını kurumasına göre yapılmalıdır. Bu bazen birkaç günde bir bazen günde birkaç kere biçiminde olabilir.

Eğer başka seçenek yoksa ve şebeke suyu kullanılacaksa ihtiyacınız olan suyu bir kapta bir gün dinlendirmek yararlı olur.
Sulama farklı biçimlerde yapılabilir. Saksı suya daldırılabilir ki, ben çok tavsiye etmem. Her gün saksıyı kaldır indir bir uygulama demektir. Kimi kazalara neden olabilir.
Bir kapla suyu azar azar vermek daha uygundur. Diyelim beş litrelik bir saksınız var bu yaz içinde bir litre su istiyor. Bu miktarı bir seferde vermek yerine azar azar toprak suyu çektikçe birkaç dakika içinde vermek daha iyi bir yol olur.
Sulama kapları kullanılabilir. Hortumlara takılan fıskiyeli sulama da uygun bir yoldur.

[memet]

Ağacınızı ilkbaharla birlikte gübrelemeniz gerekir. Gübre konusu kısaca anlatması kolay bir konu değil. Her ağacın farklı besin ihtiyaçları olur. Yaşına göre fark edebilir. Mevsime göre farklı gübre içerikleri uygulanabilir. Yani tek bir gübre karışımı içeriği yoktur.
Buna rağmen başlarken 20 20 20 NPK gübre kullanın. Bu ağacın temel ihtiyaçlarını genel olarak karşılar. Burada N azot P fosfor K potasyum. Gübre alırken başka içerikte başka oranlarla da karşılaşabilirsiniz. Genellikle satıcılar bu da olur diyebilirler. Almadan tereddüt ederseniz danışmanızda yarar var.
Gübre konusu içine girdikçe derinleşen bir konudur. Başlangıç için bu önerimi uygulayın.
Başkaca elementler vardır. Onlara yavaş yavaş girip öğrendikçe uygulama yapmak daha iyidir.
Kullanılabilecek katkı maddeleri var. Deniz yosunu. Hümik asit gibi. Azotobakterler. Kimi organik gübreler. Kök gelişimini destekleyen bakteri ve mantarlar. Hepsini zamanla öğrenmeniz gerekir. Bu konularda forumda çeşitli başlıklar var. Bir tanesi kılcal kök yapısını geliştirdiği için her toplantıda önerdiğim trichoderma harzianum’dur. Simderma markasıyla satılıyor.
İyi bir ağaç aldık sulamayı gübrelemeyi öğrendik uyguluyoruz da kışın bu ağacı uygun bir toprak karışımına dikmiş olsak iyi olurdu.

[memet]

Genellikle aldığımızda fidanlarımız çok iyi bir toprak karışımında olmaz. Bu nedenle mevsim uygunsa toprağını hemen değiştirmek yararlı olur.
Toprak karşımı üç temel unsur içermelidir.
Suyun toprakta birikmesini önlemek için yıkanmış elenmiş dere kumu (kırık pirinç iriliğinde.)
Toprakta belirli miktarda nemi tutmak için bir malzeme. Bu genelikle ponza olur. Ama başkaca nem tutucu bolca malzeme de var.
Ağacın köklerin tutunması verilen besini karışımda kalabilmesi için kompost torf gibi bir malzeme. Eğer içeriğinde Zaralılar parazitler olmayacağından emin olacaksanız bahçe toprağı. Doğadan toprak toplayıp saksı karışımınıza kullanmayın. Bu malzeme ile karşımanıza ne getirdiğinizden emin olamazsınız parazitler Zaralı bakteri ve mantarlar hastalıkları kendi elinizle aşılamış olabilirsiniz.

Her ne kadar farklı ağaçların toprak istekleri farklı olabilirse de temel olarak bu üç ürün 1/3 oranlarda karıştırılarak uygun bir bonsai karışımı elde edersiniz.
Ağaca şekil vermek gerekir. Bunu budamalarla ve dalarla sardığımız tellerle sağlarız. Her ikisi de biraz tecrübe ister. Aslında en iyisi bir uygulamayı görerek öğrenmektir. Teller dalları istediğimiz gibi büküp şekillendirmemizi sağlar. Budamalarla istediğimiz görüntüyü sağlamaya çalışırız.
Ağacın dalarlı gibi kökleri de çeşitli nedenlerle ve biçimlerde budanır. Bu konu başlangıç için çok uygun değil. İlk aşamada ağacın kazı kökü o da gerekliyse belirli oranda kısaltılabilir. Ağacın gelişmesi için saçak köklere çok müdahale etmemek gerekir.

[memet]

Yine ilk yıllarda acele edip ağacı küçük sığ yayvan saksılara almak gelişimi üzerinde olumsuzluk yaratır. Ağacın boyutlarına göre beş on litrelik saksılarla başlanması idealdir. Ağaç yeterli biçimi aldıktan sonra köklerde budama yapılır. Birkaç aşamada bonsai saksısına aktarılırsa sağlıklı bir sonuç elde edilir.
Yeni bir fidanla bonsaiye başlamak için ilk elde aklıma gelen temel başlıklar böyle.
Bunların dışında ağaçların özelliklerine göre güneşte gölgede yarı gölgede tutulmaları gerekebilir. Bu her ağaç için farklı bir uygulama demektir.

Bunlar dışında yazmadığım merak ettiğiniz ayrıntılar için sorularınızı bekliyorum.

[v.dede]

Çok teşekür edıyorum elıne diline sağlık ıhtıyacım oldukça rahatsız ederım çok sağolun