Yemlik

[Sevgi Durul]

Öğretmenliğimin ilk yılında Eskişehir'in Mihalıççık ilçesinde bir köyde görev yaparken yemlik otu ile kavurarak yapılan yemekten yemiş ve çok sevmiştim. Sene 1976 idi. O tarihten beri hiç bir yerde karşılaşmadım, burada görünce o günler aklıma geldi.

[yarenimex]

Şimdi yemliğin tam zamanı..Yemlik toplamak ve yemek isteyenler fırsatları varsa doğru kırlara, ekin tarlalarına..

[Nariel]

Şu yemliği doğadaki haliyle yakından-uzaktan fotoğraflayabilir misiniz? Arıyorum yerlerde hep ama bilmediğim için toplayamıyorum, sadece benzettiğimle kalıyorum.

[Derya Özen]

Sevgili Nariel, bu bölümdeki 3. mesajda bir fotoğrafını yayınlamıştım, doğadaki haliyle, bir göz atarsanız yardımcı olur sanırım.

[Nariel]

Derya Hanım, şimdiye kadar hep o fotoğraf sayesinde tanı koymaya çalıştım ama bu her gördüğümü yemliğe benzetmemden başka işe yaramadı Farklı açılardan fotoğraflar olmalı ki doğada kolayca tanımlayabilelim. Nasıl canım çekiyor anlatamam.

[xenkebikec]

Çocukken şehirden taşınıp çayırların tarlaların olduğu ve şu anda normal bir mahalleye dönüşen yaşadığımız yerde olurdu, ben bilmiyordum tabi daha önceden beri orada olan arkadaşlarım yiyorlardı ve adı da yemlik ti . Şimdilerde görmüyorum baya uzun bir zamandır.

[gece]

Orijinal Mesaj Sahibi Nariel

Bu bitkinin botanik adını bilen var mı acaba?

Orijinal Mesaj Sahibi denizakvaryumu

Bu bitkinin latince ismi nedir?

Orijinal Mesaj Sahibi ormancık

Latincesini bilmem ama lazcası

misuri
omongsure
otiale

dir...

Tragopogon sp.

[balbay]

Sevgili Gece,

Benim bahçemde bolca Tragopogon sarı çiçeklisi var. Ancak körpe ot, gelişmiş hali tohum hali dahil bahsedilen yemlik denilen ota benzer bir tarafını görmedim.
Siz nereden bu otun o olduğunu belirlediniz, literatür ile ilgili kaynağı yazarsanız bende bakayım.

[balbay]

Bende buldum.Salsify denen bir türmüş. Sarısı da yeniyormuş. Bunca zamandır bunun yemlik olduğunu anlayamamış olmam çiçeği dahil türünün değişik olmasındanmış demek.

Bolca tohumu var, isteyenlere))))

[köknar]

O sarı çiçeğe bardak kıran derdi babam.

[gece]

Sevgili balbay, görüp yanıt verilene kadar çoktan bulmuşsunuz.

Hazır konu açılmışken sp. kısaltmasına dikkat edilmesini de belirtmek gerek.

Bu husus önemlidir; örneğin badem vardır, acı badem vardır, ince kabuklusu, taş kabuklusu vardır, hepsi bademdir ama.

Türleri ifade eden bu kısaltmaya dikkat etmemiş arkadaşlar olur diye, hatırlatmak istedim.



gece
gerekli gereksiz yazan forum kişisi

[nerimos19]

1-nerimos19 teşekkür ederim.

[nerimos19]

Adresim özelinizde

[balbay]

Sevgili gece,

Sp kısaltması tabidir ki türün genel çerçevesini belirliyor. Ancak ben yemlik denen yerel isimli bitkinin eldeki mevcut görünümü ile sizin ismini verdiğiniz Tragopogon sp (Goatsbeard, salsify, oysterplant) ailesine ait olan arasında bağlantı kuramadım.

Halada o resimlerde yemlik denilen bitkinin tragopogon ya da salify olduğundan emin değilim.

Bir gerçek var ki biz de yemlik denilince tragopogon anlaşılmalı bu doğru. Sanırım bazı otlar yöresel olarak karıştırılıyor.

İlgilenen arkadaşların bir otu her hali ile resimlemelerini zamanla başarabilirsek daha da başarılı olacağız sanırım.

Bu ara da tohum dağıtımı ile ilgili yakında büyük çaplı bir dağıtımı, ücretsiz dağıtım kısmında yapacağım. Bir çok yabani yenebilir bitkinin tohumlarını orada bulabilirsiniz.

[gece]

Orijinal Mesaj Sahibi balbay

... Ancak ben yemlik denen yerel isimli bitkinin eldeki mevcut görünümü ile sizin ismini verdiğiniz Tragopogon sp (Goatsbeard, salsify, oysterplant) ailesine ait olan arasında bağlantı kuramadım.

Hala da o resimlerde yemlik denilen bitkinin tragopogon ya da salify olduğundan emin değilim.

Bir gerçek var ki bizde yemlik denilince tragopogon anlaşılmalı, bu doğru. Sanırım bazı otlar yöresel olarak karıştırılıyor.

İlgilenen arkadaşların bir otu her hali ile resimlemelerini zamanla başarabilirsek daha da başarılı olacağız sanırım.

...

Tam herbaryum'luk konu, bu konuda (bilimsel adı bilinmeyen bitkinin bilimsel adının bulunması) şüphe iyidir, öğrenmeye yol açtığından dolayı...

O zaman bir kaç link versem?

Önce galerimizden başlayalım, buyrun; bu ve bu.

Açıklamaları ile konuya ışık tutan bir adres olarak da;
http://www.arthurleej.com/a-salsify.html

Tübives'e bakarsak, yemlik'in tragopogon olarak yer isimlendirildiklerini, ancak
Scorzonera sp. nin de yemlik olarak isimlendirildiğini görürüz. Bu son, ciddî linkteki +'lara tıklarsanız, bitkinin ülkemizdeki uzmanlarına dahi ulaşabilirsiniz, yaşasın web!

Büyük Larousse'da da yemlik scorzonera türleri olarak geçiyormuş.


Bir de kafası karışanların kafasını daha da karıştıracak ya da eğlenecekleri bir adres vereyim de tam olsun 8>]
Nedenini merak edenler için; belirtilen son adresteki tablo yapısının hiç de yabancısı olmadığımız bir yerden, fotoğrafların ise tanıtılan bitki ile hiç bir ilgisi olmayıp, sadece ülkemizde aynı isimle de anılan bir mantar grubuna (ramaria sp.) ait olduğu olduğunu belirtebilirim. Taşıma suyla değirmen ancak bu kadar dönüyor, ya da internette bilgi olduğunu zannedenlere sadece veri (data) olduğuna ve bunun asla bilgi olarak değerlendirilemeyeceğine dair ithaf etmekle yetinelim.

Sonuçta kendi adıma, yemlik'in birden fazla bitkinin adlandırılmasında kullanılan bir grup bitkinin adı olduğunu düşünüp tragopogon sp.'e yemlik demeye devam edeceğim.



gece
yemlik adı da zaten tek bir bitkinin, özel isminden çok, bir grup bitkinin adına benzemiyor mu? Diyen forum kişisi

Not: Tohum paylaşımınız için forum adına şimdiden teşekkür ediyorum.

[balbay]

Sevgili gece,

Aynen katılıyorum. Ben dikkatli olmaya devam edeceğim.

[nariçi]

Yemlikler çiçek açtı

[balbay]

Eklediğim resimlerde tohuma kaçmış halide var. Ve bu resimleri çekeli tam 34 gün olmuş)) Demek ki Alaçatı da ilkim Adıyaman ya da Ankara ya göre 2 aydan fazla önde.

Kırlarda neredeyse yeşil ot kalmadı.

[nariçi]

Gölbaşı Adıyaman'a uymaz. Toros dağları arasında, Doğu Anadolu ile Akdeniz geçiş alanında bulunmaktadır. Yüksek dağların arasında bassen alanı oluşturmaktadır.

[malbman]

Yani bu ve bu yemlik mi? Her yıl bahar aylarında topraktan fışkıran bu hüdayi münbit bitkiyi kulağakaçan olarak bilirdim. Galeriye de o adla yüklemiştim. Eğer aynı bitkilerse ve adı yemlikse, teyit ederseniz sevinirim, çünkü galerideki adı da değiştirmem gerekecek.

[balbay]

Bence hem yemlik hem de latince adlarını da ekleyiniz. Tragopogon sp, goatsbeard, salsify, oysterplant

[malbman]

Söylediğiniz şekilde değiştirdim sayın balbay. Teşekkür ederim.

[s.toprak]

Ankara'dayım yemlik bulamıyorum.
Latince adını Scorzonera Hispanica olarak buldum. Ne kadar dogrudur bilmiyorum.
Yemlik olsaydı da taze taze yeseydim.
Tohumuna da razıyım balkonda derin bir yere dikerim Nisanda çıkar belki.

[s.toprak]

Bu bitki pek yemliğe benzemiyor.
Yemliigin ayrıcı ozelligi, tek ve derine gidenuzun beyaz kökü olması.
Ayni özellikte kotu kokan yabani sogan da var.
Yemlikin taze guzel bir kokusu var yabani sogan sanıyorum zehirli bir bitki ve kotu kokuyor.
Yemlikin yapraklari çimenden biraz daha geniş ve boylu tek kökten çıkıyorlar.
Resimlerdeki bitkinin yaprakları ise oldukca genis sonuncusu neredeyse zambak yaprağı gibi.

[elifsirin]

Toros dağlarında çok olur...

Annem yufka ekmeğini ıslatırdı mis gibi kokardı,içine yemlik koyup üzerine keçi tulumunda çökeleğikoyup bir güzel dürüp elimize verirdi....

Dürümü alan mutluluk içinde sıçrayarak kaçardı....

Nasıl da özlüyorum....

[Nariel]

Nihayet yıllardır tadına bakmak istediğim yemliği İstanbul'daki Kastamonu pazarında buldum. Yaprakları sert ve lifli geldi bana, kartlaşmışlar sanırım

[bettyycim]

Doğrudur Sevgili Nariel artık zamanı geçti, ben Nisan ayında Ankara eğitim için bulunuyordum ve eğitim merkezi çok büyük bir bahçede olduğundan orada bolca buldum ve yedim ama son zamanlarıydı o zaman bile

[Nariel]

Çok üzüldüm şimdi O zaman bunun yemeğini mi yapmalıyım bir şekilde? Çiğ yiyemedim, bulgur pilavına koymayı deneyeceğim. Soğan erkeğiyle yapacağım yemeğe de katmayı düşünüyorum.

[bettyycim]

Ben yemeğini yapmayı bilmiyorum, çocukluğumda hep doğandan toplar taze taze tuzlayıp yerdik

[Lonicera]

Sn Muda, yabancı ülkelerde makbul olan mavimsi-mor renkte olan türü imiş. Yine internette araştırma sonuçlarına göre sarı çiçekli olanı da yeniyor ve siyah köklü salsify (Scorzonera) olarak adlandırılıyor. Mavi renk olanı ise beyaz köklü salsify (Scorzobianca) olarak adlandırılıp tüketiliyormuş. Sizde her ikisinin de olması çok büyük bir şans.

Üstlerinde çiçek yoksa kök bölgesini açıp renginden de ayırt edebileceğiz yani. Tohum iriliğinin de ayırt edici bir özellik olması çok iyi.