Topraksız tarımda tehlikeli iz element birikimi
 

Merhaba

Topraksız tarımda kullanılan iz elementlerin aşırı kullanımı veya dengesiz olarak bitkilere verilmesi sonucunda bitkiler üzerinden insan sağlığına etkilerini hiç düşündünüz mü ?

Topraksız tarımda kullanılan iz elementler ( Bor, Demir, Bakır vb... ) dengesiz kullanımında bitkiler üzerinden insanlara geçer. Eğer bitkiler bu iz elementleri aşırı olarak barındırıyor ise karaciğer, böbrek ve akcigerlerde birikim yapacaktır. Kana geçen miktar artıkça etkileri yüksek tansiyon başta olmak üzere birçok hastalığıda tetikleyecek boyutlara gelebilir.

Ülkemizde üretilen topraksız tarım seralarında ilk öncelik yüksek verim olduğu için sebzelerdeki iz elementlerin kalıntı miktarı hiçbir zaman kontrol edilmemekte. ( Ediliyorsada bunu açıklamış bir üretici görmedim... Ürünlerin etiketlerinde veya sitelerin bulunmuyor )

Muhtemel bir analizde topraksız tarımda üretilen bir domatesin diğer domateslerden çok daha fazla iz element içerdiği görülecektir. İnsan vücudunda birikecek iz element tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Bununla ilgili bir araştırma ben arayışlarım içinde bulamadım. Bu konuda bir bilgisi olan varsa yazarsa sevinirim.

İz elementlerden ayrı olarak yüksek Azot kullanımıda insan sağlığına etkisi yüksek olabiliyor. Nitrat bileşenlerinin kalp hastalıklarını tetiklediğini okudum. Topraksız tarımda kullanılan azot bileşenleri sonucunda nitrat oranı yüksek sebzeler bulunuyor mu bununda araştırılması lazım.

Topraksız tarımda ürettiğiniz sebzelerde aşırı iz element ve nitrat bileşenleri bulunabilir bunlara dikkat etmeniz gerekiyor.

Topraksız tarım insanların hırsları nedeni ile masum görünmüyor açıkcası :)

...

Yüksek lisans tezimi hazırlarken yaptığımız analizlerden biride nitrat analiziydi. Yanlış hatırlamıyorsam marul için üst sınır 4500 ya da 5000 mg dı. Bizim değerler yarısı civarı çıkmıştı. Mikro elementler zaten çok az miktarlarda kullanıldığı için sıkıntı yaratacağını sanmıyorum.

Yine bulabilirsem okuduğum bir makalede toprakta yapılan yetiştiriciliğe göre topraksızda daha az nitrat birikimi oluyordu hıyar bitkisinde.

Çiftçiler hala gübreyi bilinçsiz kullanıyor olabilir ama yine tekrar söylüyorum asıl büyük problem ne kimyasal gübredir ne de hormondur asıl sorun tarım ilaçlarıdır.Özellikle sistemik olanlar. Siz isterseniz çamaşur suyuna batırın birşey ifade etmez çünkü bitkinin yapısına geçer. Kontak ilaçlar gibi yüzeyinde kalmazlar.

Adı üstünde iz element çok çok az kullanılıyor. Topraksız tarımda zaten amaç az maliyetle yüksek kalite ve çok ürün elde etmek. Kimse fazladan bir şey eklemez. Genelde araştıralarak bulunan bir yöntem olduğu için kulaktan dolma işlerle değilde ince hesaplarla yürüdüğü için fazla sıkıntı çıkmaz diye düşünüyorum.

Çok çok az diyorsunuzda sürekli olarak tüketilen domatesden aldığımız iz elementlerin veya nitratın ne kadarını dışarıya atıyoruz, ne kadarı vucudumuzda birikiyor.

Beni düşündüren olay bu ?

Eğer bir birikim oluşuyor ise bu işe şüphe ile yaklaşmak gerekiyor.

...

Belki şunu diyebilirsiniz. Topraklı, doğal olarak üretilen ürünlerde iz element olmaz mı ? Mühtemel olacaktır. Ancak bu oranda mı olacak ? Sanayi daha düzgün üretim yapacağı için iz element doğal olandan çok daha yüksek olacaktır.

Bir araştırılması gerekecek ?

...

Yapılan bazı yaprak analiz tez konuları var onları okuyorum. Topraksız tarımda üretilen sebzelerin yapraklarındaki elementlerin orantısal durumlarını incelemişler. Sonuç pek parlak değil...

...

Bu durumda yani fazla olan element tehlikeli biçimde bitkiye oradan da insana geçiyor ve insan sağlığını tehdit ediyor ise aynı durum topraklı tarımda geçerli değil midir ? Misal demir yönünden zengin bir toprakta domates yetiştirsek bu insan sağlığını dediğiniz gibi tehlikeye sokar mı **** nitrat zengini bir toprakta marul yetiştirsek mesela sağlıksız bir ürün mü yetiştirmiş oluruz örnekleri çoğaltabiliriz bu ürünler yetiştikleri ortamlardaki elementleri elementlerin miktarına bağlı olarak mı yoksa ihtiyaçları kadar mı alır. Biraz uzun oldu sanırım sorum ama kusura bakmayın saygılar.

Okul yıllarımdan aklımda kalan bitkiler için bize bir minimum yasası öğretilmişti. Yani hangi element az verilmişse diğerlerinide o oranda bitki az alır diye. Ancak halen geçerli midir tartışmaya açık bir konu bence.

Muhtemel diğer ürünlere göre yüksek element barındıracakları için sürekli aynı yerden tüketilen ürün sağlık sorunu yaşatabilir.

Bende araştırıyorum...

Bazı bölgelerimizde bazı hastalıkların kronik olarak o bölgedeki insanlarda görülmesi belkide bu elementlerin aşırı olarak besin zinciri içinde olması gibi.

Guatr hastalığı, kalp hastalıkları bölgesel özellik gösterebiliyor. Şimdi aklıma gelenler daha fazlada olabilir.

...

Bu işi profesyonel olarak yapanların en az bizim kadar kimya bildiklerini, ya da bilenleri çalıştırdıklarını düşünüyorum. Hele hele, şimdilerde aramıza katılan "mektepli" arkadaşlarımız da olduğuna göre, o kadar yatırım yapıp büyük ticari hedefleri olan kişilerin böyle (bence yanlış) küçük hesaplara gireceğini sanmıyorum.

Mikro elementler zaten o kadar az kullanıldığına bakılarak denilebilir ki, bunlar üretim aşamasında "tüketilmiyor", yani aracı olarak kullanılıyor. Kimya dilinde söylersek, bunlar katalizör madde. Belli reaksiyonların gerçekleşmesi için aracı olarak gerekli. Olmazsa olmuyor. Ama olduğunda da kullanılmış, ya da tüketilmiş olmuyor, tekrar geri dönüyor.

Şimdi herşeyi formüle göre gram gram kullanan adam, bu "tüketilmeyen" maddeyi neden fazladan koysun?

Ha, şunu deseniz anlarım. E, peki bu madde tüketilmiyorsa ne oluyor? Bunun cevabı kullanılan üretim tekniğine bağlı olarak değişiyor olabilir. Bir de bitkilerin bu maddeleri ileride yeniden kullanım için nerede nasıl depoladıklarını bilmiyorum.

En kötü senaryo şu olabilir. Akansu kültürü yapıyorsunuz ve de drenaj yapıp dönen suyu tekrar kullanıyorsunuz. EC değeri düşünce siz yine fformüle uygun taze besin ekliyorsunuz. Orada "tamamlanan" EC değeridir, formüle uygun besin değeri değil. Bitkinin daha önce kullanıp tükettiği maddelerden arta kalana göre, bazıları eksik, bazıları fazla olacaktır. Denebilir ki, hah işte bu nedenle mikrolar sürekli artar, birikim yapar. Kısmen de doğru olabilir. Sizin mevsimde bir kere mikro kullanma yaklaşımı da ilk bakışta doğru gibi görülebilir. Yanlış değil belki ama, eksik. Yani madde eksik kalır.

formül bir anlamda yoğunluk ölçüsüdür. Yani birim miktarda bulunması gereken madde. Bunu bir kilo domates başına madde diye de yorumlayabiliriz. Bitkiler büyüyüp domatesler çoğaldıkça toplam madde ihtiyacı artacaktır. Mikrolar tüketilmese bile, aracı olacak yeterli madde olmayacaktır. Az gelecek, giderek de azalacaktır.

Minimum yasası mikrolar için belki biraz farklı olarak yorumlanabilir. Mikrolar olmazsa domates yine olur olmasına da, hani o belli bir tadı ya da kokusu var ya, hatta türüne göre değişen, işte o olmaz, muhtemelen. Tamamen kişisel hissiyatım. E, domatesi de domates yapan o değil mi zaten? Yoksa plastik gibi demiyor muyuz?

Evet bitkide ve dönen suda sadece EC değerine değil, madde bileşimine bakmakta yarar olabilir, ama başta da dediğim gibi, daha çok domates almak için böyle bir şey yapılacağını sanmıyorum.

Bu başlığı açmamdaki amaç yaptığım çalışmalarda bir şekilde iz elementlerin dönüşmediğini tesbit etmemdir.

Yani sisteme nasıl giriyor ise o şekilde çıkıyor olması tedirgin etti. Makrolar bir şekilde bileşenler yaparak meyve ve yapraktaki karbon bileşiklerine bağlanıyorlar, şeker ve glikoz bileşenlerine dönüşüyorlar.

Tüketimimiz sonucunda tekrar ayrışarak doğaya geri dönüyorlar. Ancak bir Bor elementini vücud aldığında bu karaciğerde depolanıyor. Dışarıya atılabilmesi için kimyasal bir bileşenle birleşmesi lazım ve kimyasal bir reaksiyon olması gerekli.

Bu reaksiyon ise oldukça yavaş. Bu durumda siz sürekli yüksek bor almaya devam ederseniz karaciğerinizde bu birikim devam edecek. ( Bor sadece bir örnek... )

...

Şunu da eklemek lazım. Fazla ürün demek fazla gübre tüketimi değil...
Ne kadar fazla versenizde bitkinin alabileceği bir kapasite mevcut bunun üzerine çıkmanız mümkün değil.

Sorun bu değil zaten topraksız tarım sebzenin alabileceği maksimum gübreyi verdiği için mükemmel ürünler elde ediliyor safından yola çıkıyoruz. Bu durumda doğal üründen birkaç kat daha fazla elementi tüketmemiz sorunlara yol açabilirmiyi soruyoruz...

Yani topraksız tarımdan gelen ürün mükemmel özelliklere sahip olduğuna göre sürekli tüketileceği için yukarıda söz ettiğim birikim bizi nasıl etkileyecek.

...

"Sisteme" derken neyi kastediyorsunuz ?

Yani bir bileşen meydana getirmiyor.
Sisteme giren demir bileşeni aynı şekilde sebze veya meyvada duruyor.

NPK ise Karbon ve Hidrojen bileşenler üründe değişik durumlarda yer alıyor.
Bu kast ediyorum.

İz elementleri nasıl veriyorsanız bitkide aynı şekilde buluyorsunuz...

...

Kimyasal açıklamasını yapmaya çalıştım. Katalizör maddeler reaksiyona aracı olurlar, olaya taraf olmadan eskisi gibi, değişmeden, bileşik yapmadan reaksiyondan çıkarlar. Ama onlar olmazsa reaksiyon da olmaz. Kendi vücudumuzda da bu tür reaksiyonlar ve bunlar için gereken (iz veya değil) maddeler vardır muhtemelen. Formülleri hesaplayanlar bitkilerin kullandıkları maddelere bakıp izleyip araştırıp bulmuşlardır. Biraz da şundan koyalım diye kafadan atmamışlardır. Yani toprakta da olsa bitkiler bu maddelerei aynı şekilde kullanıyordur. Topraksız tarımın ek bir birikime neden olacağını sanmıyorum. Yani topraksız tarım mükemmel, çok fazla iz madde alırız, onun yerine zayıf toprakta yetişmiş ortalama domates yiyelim diye düşünmek bana mantıklı gelmiyor.

Örneğin bugün sanırım toplam 16 element ve 8 10 kadar iz element kullanıyoruz, bildiğim en az olanı molibden. Şimdilere vanadyumun da bitkiler tarafından kullanıldığı tartışılıyor. Muhtemelen molibden de az miktarda. Ama işte bunlar olmazsa tam olmuyor. Bitki ha bunu topraktan almış, ha topraksız. Domates yiyeceksek, domates yiyeceğiz, içindekilerle birlikte.

yahu arkadaşlar,alkolümdeki kan miktar çok iken nasıl bir sistem kullanıyorsunuz ban da anlatın lütfen


































yahu

Son okuduğum haberlerden sonra bu başlık aklıma geldi.
Bir ara bunu incelemiştim.
Şimdi haber şöyle...
" İçme sularında bulunan yüksek nitrat bileşenleri bağırsak kanserinin sebebi "
.
https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/...abilir-1915548
.
Topraksız tarımda yüksek oranda Nitrat bileşenleri kullanılıyor ve ölçüm yapılmadan bir çok sera üretilen sebzeleri tüketiciye aktarıyor.
Suda bulunan nitrat bu zararı veriyor ise sebzelerdeki nitrat da aynı sonucu doğurur.

Bu konuyu yeni fark ettim. Doku kültüründe öğrendiklerimizden;
1. Mikro elementlerde bitki için, faydalı doz ile zarar veren doz arasında çok büyük fark yok. Dolayısıyla, herhangi bir sebepten dolayı birikme olmuşsa o bitki ölür. Farklı açıdan baktığımızda, mikro elementlerin çok büyük bir kısmının bitkinin yapraklarında kullanıldığını görürüz, meyveye çok sınırlı bir kısmı geçer.
2. Makro element kullanımında (Azot-fosfor-potasyum), mesela domateste işlenmemiş azotu (mesela nitrat) düşürmek için çözeltinin elektriki iletkenliğini artırma amaçlı, besin çözeltisine sodyum klorür (yemek tuzu) ilave edilir. Bu hem üründeki kalıntı nitrat miktarını düşürür hem de ürüne lezzetini veren kuru madde miktarını artırır (standart toprakta yetiştiricilikte sodyum klorür kullanma şansınız yok ve bu nedenle de toprakta yetiştirilen domateste nitrat miktarı daha fazladır).

Ayrıntılı bilgi için, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünden Prof. Dr. Yüksek Tüzel, Prof. Dr. Ayşe GÜL ve Prof.Dr. Gölgen Bahar ÖZTEKİN'e başvurabilirsiniz.