Sandal (Santalum album)

[btvp2005]

SANDAL AĞACI

Takım….:Santales
Familya.:Santalaceae
Tür……..:Santalum album

Takım: ılınma iklimleri ve tropikal bölgelerde yetişen çoğu yarı parazit otsu bitkilerdir.

Familya:Santalaceae bu familya bitkileri otsu veya odunludur. Yaprakları appozit dizilişli, basit ve tam, bazen pul şeklindedir. Çiçekler monoik veya hermofdit, yaprakların koltuğunda tek basına veya grup halinde; peri ant 3-5 parçalıdır. Meyve aken veya drupadır.
Santal: güneydoğu Asya’ya bazı ağaçların hoş kokulu odunlarına verilen addır. Çok eski çağlardan beri nerdeyse M.Ö. 5 yy. bu yana özellikle Çin ve Hindistan başta olmak üzere çeşitli doğu ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bu odunlardan dinsel törenlerde tütsü gibi çeşitli amaçlarda kullanılmaktadır.
Santal başlıca santalum cinsinden yer alan ağaç türlerinden elde edilir. Başka ağaçların kökler üzerinde yarı asalak yaşayan bu ağaçların en yaygını beyaz santaldır. Batıda az bilinir. İnsan eliyle dikildiği için kolay elde edilir. Yurdumuzda yetişmeyen bir Hindistan bitkisidir. Hindistan ve doğu Hint adalarında yetişmektedir.(ayrıca Çin’den Avustralya’ya kadar uzanan bölgelerde ve Hindistan’ın güneyindeki dağlık bölgelerde ve dağlık yerlerde yabani olarak yetişir).
Küçük bir ağaç şeklindedir. Drog 15-20 cm çapında değişik boyda, sarımsı renkli parçalardan ve kendine özgü kokusuyla acımsı lezzeti vardır. Yaz kış yeşil kalabilen ufak boylu beyaz Santal ağacının mersin yapraklarını andıran yaprakları , salkımlar halinde açan çiçekleri (sarıdan mora kaçan renkleri) ve siyah meyveleri vardır.
Sandal ağacı dikildikten yaklaşık 20 yıl sonra gövde genişliği 25 cm ulaştığında kesilir ve yere yatırılır. Toprağın üzerinde bekletildiği sırada odunların işe yaramayan diri odunları termitler tarafından kemirilerek yok edilir. Geriye kokusu nedeniyle yiyemedikleri öz odun kalır. Bu beyaz **** açık sarı odun küçük parçalar halinde kesilir ve kokusunu yitirmeyecek bir biçimde yavaşça kurutulur.
Bu odundan su buharı distilasyonuyla bir uçucu yağ elde edilir(Oleum santali=Santal esansı)
Etken Madde: Uçucu yağ %2-5 rezin taşımaktadır.%3-6 oranında voltaile yağı, reçine,tanen içerir.
Voltaile yağı (sesquviterpenol alpha ve beta santalol içerir)

Kullanıldığı Yerler:
• İlaç, mumlarda ve parfüm, şampuan, sabun gibi kozmetik preparatlara koku vermek için ilave edilir.
• Tanrılara taparken yakılan bir tütsü
• Güneşten koruyucu bir kozmetik ürünü
• Etkileyici parfüm
• Kerestesi dekor olarak kullanılmaktadır.
• Tozu tıp alanında kullanılmaktadır
• Baş ağrısını keser
• Kalp çarpıntısında faydalıdır
• Mideyi kuvvetlendirir
• Kuvvet verici ve ishal kesicidir
• İdrar yollarında(antiseptik) olarak kullanılmaktadır.


Parfüm bitkilerinde baş sırada yerini alır. Kokusu dinlendirici rahatlatıcı vb. özelliktedir.



Kaynak:
parfüm bitkileri dersinden alıntı