Frenk Soğanı (Onion Chives) Schnittlauch (Allium schoenoprasum L.)

[Sonja Varol]

Bu sogan cinsini uzun zamandir tanitmak istiyordum. Cicek acmadan önce yesil yapraklarindan yararlandigimiz bir baharat cesidi. Bircok yabanci yemek sitelerinden **** kitaplarindan Türkceye cevirdigimiz tariflerde adi gecer ve biz ne oldugunu anlatamayiz.
Almanyada maydanozdan sonra encok kullanilan baharat türü olan Schnittlauch, sogan **** birazda sarmisak tadinda sogan kadar sert tadi olmayan, salata ve soslarimizda kullandigimiz bir bitkidir. Anavatani Asya oldugu tahmin ediliyor, lakin su an Avrupanin heryerinde daglik bölgelerde yabani olarak bile rastlamak mümkün. Cok yillik olan bu bitkiyi heran elimizin altinda hatta saksi icinde mutfaklarimizda bulundurabiliriz. Cok yönlü olarak kullanabilecegimiz bu bitkiyi ince ince kiyarak: ekmegimizin üzerine sürdügümüz peynirimize karistirarak **** yaptigimiz omletlerde, bütün salata soslarinda, sebze yemeklerinde, akliniza gelen bütün yemeklerde ve corbalarda kullanabilirsiniz. Türkce ismini Almanca -Türkce sözlükte sogancik olarak buldum, ayrica Frenk sogani olarak da biliniyor.

[denizakvaryumu]

Aslında bu ota, frenk soğanı yerine yabani sarımsak demek daha doğru.

-------------------------------

Van kahvaltısının ve sofrasının başta gelen ürünü kuşkusuz otlu peynir.

Aslında bu peynir civardaki diğer illerde de yapılıyor. Hepsinin tadı da, kokusu da kendine özgü.

Yılmaz Erdoğan otlu peynir kokusunu ‘baba kokusu’ ile özdeşleştiriyor. Kuşkusuz, herkesin sevdiği, özlediği, en iyi olarak nitelediği peynir çocukluğundan beri alıştığı, kokusunu ‘baba kokusu’ gibi gözü kapalı ayırt ettiği peynir.

Otlu peynire tadını ve özel kokusunu veren içine katılan çeşit çeşit otlar. Otların çeşidi yöreye göre değişebiliyor. Peynir yapımıyla öne çıkan yöreler arasında Gevaş, Çatak-Görentaş, Gürpınar sayılıyor.

Değişmez kabul edilen otların başında sirmo (Allium schoenoprasum L.) geliyor.

Sirma, sirik, sirim olarak da adlandırılan ve yabani bir sarımsak türü olan bu ot, otlu peynirin temel direği.

Kürtçe kelimenin kökeninde Farsça yatıyor, ‘Sir’ Farça sarımsak demek.


Mendo, ya da mendi adlı ot (Chareophyllum macropodum) ise otlu peynirin olmazsa olmaz ikinci otunu oluşturuyor. Mustafa çiçeği de denen otun sirmo gibi salamurası yapılıyor ve peynir yapımı sırasında peynire katılıyor.

Bunların yanı sıra helis (caşur), siyabo, tarhun, punk (dağ nanesi), kekik, kenger, yarpuz, çünk, çöven, peliz, kireng (kirenk, kurat, kereng), sosiping, soh (so), çatak soğanı, düğün çiçeği, gibi otlar da katılıyor.

Peynir yapımında sayılan otların sayısı değişken. Kimileri ot sayısını altmışa kadar çıkarıyor, kimileri yirmi-yirmi beş kadar ot çeşidiyle yetiniyor. Baharda sütün en lezzetli olduğu dönemde koyun sütüyle bazen biraz keçi sütü de ilave edilerek yapılan peynir yaz aylarında salamura olarak kış aylarında ise yer peyniri olarak tüketiliyor

Yer peyniri, otlu peynirin sıkıştırılarak çömlek kaplara basılması ve uzun süre dayanması için toprağa gömülerek saklanması ile yapılıyor.

Geleneksel yöntemde çiğ süt kullanılıyor yani süt kaynatılmıyor ya da çok az ısıtılıyor.

Otların bazıları taze katılabildiği gibi acı olan bazı otlar haşlanıyor ve salamura yapılarak kullanılıyor.

Mayalanan süt pıhtılaşınca süzek adı verilen bez torbalara bir kat süt pıhtısı bir kat karışık kıyılmış yabani ot karışımı konuluyor ve torba kapatılarak ağırlık altına koyuluyor.

Taş ağırlıkların altında fazla suyunu akıtan peynir kelleleri sonra dilimlere bölünüyor ve tuzlanarak salamuraya yatırılıyor. Eğer küplere basılacaksa kuru tuzlama tercih ediliyor.

Birkaç gün kadar kuru tuzda bekletilen peynirler yıkanıp kurulanıyor. Küplere aralarında hiç boşluk kalmayacak şekilde bir kat peynir, bir kat cacık koyarak diziliyor.

Cacık ya da jajik özel olarak üretilen ve yoğurdun yayıkta yağı alındıktan sonra ayranından elde edilen bir tür tortu olarak tanımlanabilecek bir çökelek türüne yörede bu ad veriliyor.

Peynir katları arasına tuzlanmış çökelek yerleştirirken arada hava kalmamasına dikkat edilmesi gerekiyor. Kapların ağzına üzüm yaprağı konarak çamurla sıvanıyor ve baş aşağı toprağa yerleştiriliyor. Üzeri gevşek toprak ya da kumla örtülen küplerdeki peynir bozulmadan kış aylarına kadar saklanabiliyor.

http://www.dabtanitim.com/default.asp?menu=2&sayfa=240

[Sonja Varol]

Orijinal Mesaj Sahibi denizakvaryumu

Aslında bu ota, frenk soğanı yerine yabani sarımsak demek daha doğru.

Sevgili denizakvaryumu, size katilmiyorum cünkü, bahsi gecen bitkinin sarmisak tadinda olani da var.
Ayrica, yabani sarmisak (ayi sarmisagi da deniyor) dediginiz su siralar kendiliginden ormanlik alanlarda heryerde var.
Yabani sarmisak icin buraya bakiniz!l

[denizakvaryumu]

"Sirma, sirik, sirim olarak da adlandırılan ve yabani bir sarımsak türü olan bu ot, otlu peynirin temel direği.

Kürtçe kelimenin kökeninde Farsça yatıyor, ‘Sir’ Farça sarımsak demek."

Buradan yola çıkarak, Türkiye'de bilinen adını kastettim.

[denizakvaryumu]

http://www.agaclar.net/forum/showthread.php?t=8922

Arkadaşlar ,
bu bitkinin tohumu için linke bakınız.(meraklıları kaçırmasın derim)

[Kiraz]

Hediye olarak tohum geldi, daha önce çimlendirip yaşatamamıştım, bu sene kararlıyım. Hakkında da fazla bilgim yok.

"Yaprak soğanı (Allium schoenoprasum), veya Frenk soğanı soğangiller (Alliaceae) familyasının Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'ya özgü en küçük türüdür.

Yaprak soğanı, Allium cinsinden çok yıllık bir bitkidir, 30-50 cm kadar büyüyebilirler. A ve C vitaminleri bakımından zengindirler ve iz miktarda kükürt ve demir içerirler. Genellikle böceklere itici gelmesine rağmen, bulundurdukları kükürt bileşikleri yüzünden çiçekleri, arıları çekmektedir.
Mutfakta yaprakları (çubuk) ince ince kıyılarak balık, patates ve çorbalarda tat ve koku verici olarak kullanılır. Bu sebepten özellikle batıda çok yaygın bir baharattır ve dükkanlarda ve bahçelerde sıkça rastlanır. Böcekleri kovucu özelliği olduğundan bahçecilikte haşeratı kontrol etmek için kullanılır.

Genellikle muftakta tat ve aroma verici olarak kullanılan yaprakları için yetiştirilir. Tadı diğer Allium türlerine göre çok daha az baskındır. Fransız mutfağı ve İsveç Mutfağına ait geleneksel yemeklerin vazgeçilmez parçasıdır.
1806 yılında yayınlanan kitabında Retzius yaprak soğanının, kreplerde, çorba, balık ve sandviçlerde kullanıldığını kaydeder.

Yaprak soğanı Fransız mutfağının "fines herbes" adı verilen aromatik bitkilerden biridir. Diğerleri maydanoz, tarhun ve frenk maydanozudur. Pazarlarda tüm sene boyunca taze olarak bulunabilir. Tadına fazla zarar vermeden kurutulabilir veya dondurulabilir.
Türk mutfağında ise en çok rastlanan sekliyle Van otlu peynirinin yapımında kullanılır.

Kaynak: tr.wikipedia.org"

[Kiraz]

Az bilgi bulabildim. İlk denememde ısı daha düşüktü, ikincisini çimlendikten sonra güneşe koymuştum. Başarısızlığın nedenleri aşağıdaki yazıdan belli oldu.

"Bir sprey yardımıyla saksıyı iyice sulayın. Çimlenmeleri için gölge bir yere bırakın. Tohumla filizlendikten sonra aydınlık bir cam önüne alın, bakım talimatlarına uygun şekilde sulayın ve ayda bir sıvı gübre ile destekleyin."

"Isı: Oda sıcaklığı (18-34 derece) Işık: Doğrudan güneş ışığından sakınarak aydınlık bir ortamda bakınız. Sulama: Bol su sever. Toprağı kurumaya yüz tuttukça sulayın."

http://www.malzemem.com/urun/%C2%A0-...hce-sogan.aspx

[tolgakon]

bende deneyeceğim

[seccomann01]

Almanyada çok kullanılıyor annemden biliyorum. bende aldım tohumlarını evde saksıda yemeklerimiz için yetiştireceğiz.

[hira]

Frenk soğanı tohumlarının en uygun ekim zamanı nedir? şaşırtma yapmaya gerek varmıdır?

[bahcedenn]

27 Nisan'da toprakla buluşan Onion Chives tohumları 10. günde çimlenmeye başladılar. Aynı tarihte ektiğim Garlic Chives lerde henüz kıpırdama yok.

[yağmur]

2 farklı tarihte ekmeme rağmen çimlendiremediğim tek tohum bu oldu. Sebebini de anlayamadım. Keşke 3. kez dikmek için 2-3 tohum bıraksaymışım.

[erkanakad]

selamlar, frenk soğanı topraksız tarım yöntemiyle yetişir mi acaba?

[akçabardak]

Merhaba arkadaşlar,

Benim soğan otum 3. senesinde kışı rahat bir şekilde atlattıktan sonra yaprakları yeşil ve durumu oldukça iyiydi.
Havaların ısınmasıyla birlikte yaprakları giderek sararmaya ve azalmaya başladı, kaybedeceğimi düşünürken
2 çiçek sapı verdi, ilk defa çiçeğini görüyorum, çiçeğini çok beğendim.
Burada paylaşmak istedim.

[uylimaz]

ayy ben bunları çimlendirmeden terasımdaki 100lt.lik saksıya serpiştiriverdim. olur mu ki acaba?

[Jezebel]

Güzel, faydalı ve pratik bir türmüş.
Allium Schoenoprasum 500 tohum aldım.
Yılın her zamanı ekilir yazdığı için
Salatada renk olsun, ayrıca yemeklerde.

[Jezebel]

Tohumlar geldi de, sanırım kazıklandım.
Son Kullanım tarihi geçmiş tohum geldi.
Sanırım?
Yazılanları anlamıyorum çünkü.




Nasıl itiraz edip iade edeceğim bilmiyorum.
Buna değer mi?

[Ozlem A]

Üretim tarihi olabilir mi gördüğünüz tarih? Bir öneri de google translator gibi bir kaynaktan üretim ve son kullanım tarihi kelimelerini Çince'ye çevirip anlamaya çalışmak olabilir..

[Jezebel]

Uğraşmaya değmeyeceğine karar verdim, ücret çok komik çünkü.
Ekip bakacağım
Ama ÖzlemA 'nın önerisini denemeden duramadım. Google translate 失效日期 son kullanım tarihi diyor.
Haklı olmaktan nefret ediyorum.
Satıcıya mektup ( mesaj )yazacağım. HATIRIM KALMASIN.

[Mücevher Çalısı]

Sn Jezebel, Sn Ozlem A dediği gibi google translator' da 'üretim tarihi' olarak baktınız mı? Ben baktım ve yeni bir şey daha öğrendim, Çince çok da zor değilmiş .

Fotoğrafınızın en altında;

Üretim tarihi: 2014.10

yazıyormuş. Tohumlarınız taze olmalı tabii tarih doğruysa...

[Jezebel]

Çok geç...
Fevri davranıp satıcıyı haşlamış oldum.
Bakalım ne diyecek

Production date 生产日期

Expiration date 截止日期

Süt ürünleri dışında bizde üretim tarihi yazılmıyor ki ambalajlara.
Çok mahçup oldum.

[Ozlem A]

Tohumlarınızın taze olmasına sevindim. Üretici alfabe nedeniyle muhtemelen benzer tepkiler alıyordur. Ben olsam onun yerinde İngilizce de yazardım, belki kendisine bunu önerebilirsiniz Sayın Jezebel

Not: üretim için kullanılan harf/sembolün tencereye benzemesi de ilginçmiş..

[Jezebel]

Zaten satıcıya 5* not vermiştim.
Zarara uğramadı. "Özür dilerim" derim.

[bahcedenn]

Arkadaşıma sordum,
Şu anda elinizde Ekim 2014 üretim tarihli 500 adet %96 çimlenme oranlı tohumunuz var. Şimdiden hayırlı hasatlar dilerim.

[Jezebel]

Dün tohumlar ekildi.
Çimlenme hızını bilmiyorum, bekleyip göreceğiz.

[evandevan5]

Orijinal Mesaj Sahibi Sonja Varol

Bu sogan cinsini uzun zamandir tanitmak istiyordum. Cicek acmadan önce yesil yapraklarindan yararlandigimiz bir baharat cesidi. Bircok yabanci yemek sitelerinden **** kitaplarindan Türkceye cevirdigimiz tariflerde adi gecer ve biz ne oldugunu anlatamayiz.
Almanyada maydanozdan sonra encok kullanilan baharat türü olan Schnittlauch, sogan **** birazda sarmisak tadinda sogan kadar sert tadi olmayan, salata ve soslarimizda kullandigimiz bir bitkidir. Anavatani Asya oldugu tahmin ediliyor, lakin su an Avrupanin heryerinde daglik bölgelerde yabani olarak bile rastlamak mümkün. Cok yillik olan bu bitkiyi heran elimizin altinda hatta saksi icinde mutfaklarimizda bulundurabiliriz. Cok yönlü olarak kullanabilecegimiz bu bitkiyi ince ince kiyarak: ekmegimizin üzerine sürdügümüz peynirimize karistirarak **** yaptigimiz omletlerde, bütün salata soslarinda, sebze yemeklerinde, akliniza gelen bütün yemeklerde ve corbalarda kullanabilirsiniz. Türkce ismini Almanca -Türkce sözlükte sogancik olarak buldum, ayrica Frenk sogani olarak da biliniyor.

frenk soğanı tohumu varmı ?

[uyap]

İki gün önce geldiler. Eylül başı gibi ekerim diye düşündüm. Aradaki farkı ekince göreceğim sanırım.

[Ozlem A]

Bu arada çimlenmiş tohumları salata ve uzakdoğu yemeklerinin üzerine garnitür olarak ta kullanılıyor. Fazla gelen tohumlar için denemenizi öneririm.

[Jezebel]

500 tohum aslında çok fazla sayılmaz.

[Lonicera]

Saksıda pek de hızlı gelişim göstermediler. Neredeyse 6-7 aylık oldular. Geçenlerde bir tanesini kökledim , küçük bir baş yapmış. Sonbaharda daha gevşek harçlı bir saksıya alayım bunları.