Saksı ve saksı harçları (toprak) değişimi

[dergene]

Merhabalar, bilindiği üzere saksı veya toprak değişimleri genelde bahara girmeden, gelişme başlamadan tavsiye edilir (pek çok tür için). Fakat benim acemi oluşumdan dolayı, veya öyle gerektiği için, henüz fide olduğu için yetersiz saksılara ektiğim çiçeklerim var. Onlar şimdi büyüdü; ya saksıya sığmıyorlar, ya da alt deliklerden kökleri (dal biçiminde) çıkmaya başladı. Şimdi ben bunların saksını değiştirmek için gelecek baharı veya kışı mı beklemeliyim? Bana bu konuda yardımcı olabilecek, tavsiyede bulunabilecek arkadaşlar varsa sevinirim. Saksı değişimi yapmak istediğim çiçeklerim aşağıda yazılı :

minyatür gül (alınca saksıyı değiştirmemiştim, şimdi farkettimki alt deliklerden kök dalları uzamaya başlamış. daha büyük saksıya almak istiyorum).
cam güzeli (küçücük fideydi arkadaşımdan aldım, küçük bir saksıya ektim tutsun diye ama çok çabuk serpildi maşallah).
Begonyalarım (3 değişik tür fide almıştım, küçücüklerdi yanyana uzun bir saksıya ektim. Onlar da baya iyi gelişti. Şimdi saksı toprağını göremiyorum yapraklarından. Onları da ayrı birer saksıya almak istiyorum).

[hfz]

Sevgili Dergene,

Ben dün saksı değişimi yaptım. Dikkat etmen gereken ilk şey; bitkinin toprağını dağıtmadan, köklerini ortaya çıkarmadan başarabilmen. Toprağı dağılıp kökler ortaya çıktı mı bitkin sarsılır tehlikeye girer.

Değişimden sonra da kendini toplaması için daha serin ve ışık alan, güneş almayan bir yerde tutmanda fayda var. Ama mutlaka hafif de olsa bir sarsıntı yaşıyorlar.

[Selahattin Yılmaz]

Saksı değişimiyle ilgili Mine Pakkaner'in forum dergimizin Nisan veya Mayıs sayısında çok güzel bir yazısı vardı orayı okumanızı tavsiye ederim.

[sen79]

bir de saksı değişimi tamamladıktan sonra toprağı hafifçe bastırmak,sıkılaştırmak ( köklerin hava almaması için ) yararlı olur...

[nuran berna]

Arokaryamın saksısını değiştirmek istiyorum ancak bir tanıdığım saksıyı ters çevirmeden yapmam gerektiğini söyledi saksıyı yanlarından keserek toprağa zarar vermeden ve dağıtmadan yeni saksıya almam gerektiğini söyledi bense bitkiyi saksıdan ters çevirerek **** çekip çıkarmayı düşünüyordum şimdi kafam karıştı engin bilgilerizle beni aydınlatırsanız sevinirim sevgilerle

[nuran berna]

Arkadaşlar nihayet saksıyı değiştirdim.Kendi bildiğim gibi yaptım.Saksıdan çekerek çıkarmaya çalıştım.Toprağın birazı saksıda kaldı ama umarım birşey olmaz.İşte arokaryamın eski ve yeni saksıları.Değişiklikleri size bildiririm.

[ayhat]

Aldığım begonya ve kalanchoe nun çiçekleri çok güzel fakat saksıları küçük geliyor, değiştirsem diyorum bir boy büyük saksıya acaba zarar vermiş olurmuyum ?

[feslegen]

bir saksının içinde 4 tane salon çamı var ben bunları ayırmak istiyorum.şimdi ayırsam olurmu.bilgi verirseniz sevinirim.

[burcuciner]

Merhaba arkadaşlar,

Malum saksı ve toprak değiştirme zamanı yaklaşıyor.ben ilk kez bu sene çiçeklere merak sardım ve bu işlemi uygulayacağım.Araştırmalarıma göre , saksıyı ters çevirip çiçeği çıkarıyoruz.Kök budaması yapın yazıyor.Sadece uzun ve çürük kökleri mi budayacağız?Ondan sonra saksıya koyup üzerine toprak ekleyin yazıyor.Mevcut toprağı iyice silkeleyip olabildiğince eski topraktan kurtulacak mıyız yoksa düşen tporaklar düşecek üzerine yeni yoprak mı ekleyeceğiz?Bu bilgileri bir yerde bulamadım.Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler.

[malina]

Mart 2007

Mine Pakkaner'in yazısına göz atabilirsiniz.
Yazıyı buraya da alıntılıyorum.

[malina]

Salonlarda Bahar Telaşı: Saksı Değiştirme

İç mekan bitkinizi satın aldıktan bir süre sonra saksılarının değiştirmeniz gerekir. Çok hızlı büyüyen bitkiler, her yıl saksı değiştirmek istese de, yavaş gelişen bitkilerde 2-3 senede bir saksı değiştirmek yeterlidir. İçinde bulunduğumuz ay bu işin tam zamanı. Burada dikkat edilmesi gereken çok basit bazı kurallar var.

Hangi mevsimde saksı değiştirilir?
Genel olarak, mart ayı başında saksı değiştirme işlemi yapılır. Bu, bitkilerin büyüme, gelişme dönemlerinin başlangıç zamanıdır.

Saksı değiştirme zamanı nasıl anlaşılır?
Saksı değiştirmenin gerekip gerekmediğini anlamanın yolu çok basittir. Saksıyı kaldırıp altına bakınız, drenaj deliğinden kökler çıkması, değişim zamanına dair bir uyarıdır.



Saksıyı çıkarıp köklere bakın, toprağı sarmışsa zaman gelmiş demektir. Hatta eğer geç kaldıysanız, kökler kuş yuvası gibi toprağı sarar. Bu bitki için tehlikeli bir oluşumdur.

Nasıl bir saksı seçmeli?
En önemli şartlardan biri saksı seçimidir. Plastik, toprak veya seramik saksı seçebilirsiniz, burada önemli olan kullanışlılıktır. Toprak veya seramik saksıları yenilemek zordur. Sonraki saksı değiştirme işleminizde zorlanabilirsiniz. Bu kaplardan bitkiyi çıkarmak kolay olmayabilir. Sırsız toprak saksılardaki bitkilerin kökleri sıcaktan fazla etkilenmezler, suyu çabuk kaybetmezler ancak madensel tuzları, hastalık patojenlerini daha fazla üzerlerinde tutarlar, ağırdırlar. Plastik saksılar ise hafiftir, saksı değişiminde kolaylık sağlar, temizlenmeleri kolaydır.

Saksı Büyüklüğü Ne Olmalı?
Hiçbir zaman çok büyük bir saksı tercih etmeyiniz.



Bitkinizin içinde bulunduğu saksıdan, en fazla 2 numara büyük saksı seçiniz.

Saksı harcı nasıl olmalı?
İç mekan bitkileri genel olarak, torfa dikilerek satışa sunulmaktalar. Çiçekçilerde ve bahçe marketlerde bitki toprağı olarak da, torf satılmakta. Oysa, torfun içinde bitki besin elementi fazla değil. Torfa dikilen bitkileri düzenli olarak beslemeniz gerekir. Torfun su tutma kapasitesi de yüksektir, ancak suyunu kaybederse yeniden aldırmak zordur. Bunu, verdiğiniz suyun, hemen saksının altından çıkmasıyla çoğu kez gözlemişsinizdir. Bu yüzden, saksı harcınızı mümkünse kendiniz hazırlayın.

İç mekan bitkileri için kullanılabilecek standart karışım, 1 ölçü torf, 1 ölçü kompost, ½ ölçü perlit veya pomzadır.

Bu karışımın her metreküpüne 150 gr 15-15-15 kompoze gübre katınız. Bu gübreyi zirai ilaç ve malzeme satıcılarından ‘3 -15’ diyerek isteyebilirsiniz. Tarif edilen saksı harcını ‘özellikle belirtilmiş bir yetişme ortamı’ istemeyen bütün salon bitkilerinizde kullanabilirsiniz.

Eski saksılar yeniden kullanılır mı?
Eski saksılarınızı yeniden kullanmamanız için hiçbir neden yok. Ancak unutmamanız gereken nokta, eski saksıyı çok iyi yıkamanız ve dezenfekte etmeniz gerek. Önceki bitkinizden kaynaklanan bir hastalık varsa, yeni bitkinize geçmemesi için buna çok dikkat edin. Dezenfeksiyon için çamaşır suyu da kullanabilirsiniz.

Bitkiyi saksıdan çıkarma işlemi kolay mıdır?
Bitkinizin öncelikle yapraklarını toparlayınız. Plastik saksıda ise işiniz kolay, iki yandan hafifçe saksıyı sıkıştırın. Bitkiyi kök boğazından dikkatlice tutun, havaya kaldırın, saksının kenarlarına vurun ve çıkarın. Toprak veya seramik saksılarda ise, bir bıçak yardımıyla, saksı ve toprak arasını ayırın. Bıçağı saksının kenarına sokun ve keskin olmayan tarafı yönünde, saksı kenarınca çevirin. Sonra plastik saksıda olduğu gibi bitkiyi tutarak hafifçe yukarı çekin. Ancak asla zorlamayın. Gerekirse bitkiniz için saksıyı kırarak feda edin.

Eski saksıdan çıkan bitki doğrudan yeni saksıya dikilir mi?
Bitki saksıdan çıkınca öncelikle kökleri incelenir. Drenaj deliğinden çıkan kökler keskin bir bıçakla kesilir, uzaklaştırılır. Kuş yuvası gibi oluşum varsa, yani kökler saksıyı sımsıkı sarmışsa ve saksı tabanında birkaç tur dolanmışsa, bu şekildeki bir bitkiyi yeni yerine dikmeniz kötü sonuç verir. Çünkü, bu kökler açılıp da yeni toprakta çalışmaz.

Peki ne yapacaksınız?
Öncelikle, elinizle toprağı gevşetip, dipteki kökleri çözün. Fazla uzun olanları kesin. Yan yüzlerde ise bıçakla, boydan toprağı dört noktadan çizin. Bu esnada kökler de kesilecektir. Bitkinizin bozuk dal ve yapraklarını temizleyin, budanması gerekiyorsa budayın. Toprak yüzeyinde beyaz renkli alkalileşme veya yeşil renkli asitleşme belirtileri olabilir. Her durumda üstten 2-3 cm’lik kısmı mutlaka temizleyip atın.

Yeni saksıyı nasıl hazırlarız?
Yeni saksınızın drenaj deliğinin açık olmasına azami dikkat edin. Yoksa bitkinizi çürütebilirsiniz. Deliğin üzerini, tıkanmasına sebep olmayacak şekilde saksı kırıntısı, çakıl taşı, filtre kağıdı gibi bir materyal kullanarak kapayın. Üzerine saksı harcınızı ilave edin.

Bitki dikiminde dikkat edeceğimiz noktalar var mı?
Saksınızı hazırladıktan sonra, bitkinizi dikkatle tabana serdiğiniz harcın üzerine oturtun. Yüksekliği kontrol edin. Bitkinizin kök boğazı, saksı kenarından 2 parmak aşağıda olsun. Kenardan harcınızı akıtmaya başlayın, bir yandan da elinizle sıkıştırın. Üst seviyeye gelince, ince bir kat harç daha yayın. Bitkinizin doğrultusunu kontrol edin, bazen yana yatabilir.

Son olarak can suyu verin. Ancak bu işlemi birkaç kerede tamamlayın. Az bir miktar oda sıcaklığındaki suyu verip bekleyin, su tamamen çekilince bir miktar daha verin. 3 veya dört kez yavaş yavaş ve azar azar olmak kaydıyla bu işlemi de tamamlayın. Fazla suyu süzülen saksınızı eski yerine alın.

Tebdil-i mekanda ferahlık vardır, unutmayın.

Mine Pakkaner

[Pesimist]

Arkadaşlar limonumun saksısında kurtçuklar çoğaldı.Köklerini kazıyıp geçmelerinden endişelendiğim için kaliteli bir toprak almaya karar verdim.Şimdi bu işlemi bu ayda yapsam fidanıma zarar verirmiyim?

[ertugrula]

Merhaba,
Bir yerlerde Mine Hanımın kullanılmış saksıların ve diğer alet edevatın nasıl sterilize edilmesi gerektiği ile ilgili bir mesajı vardı. Bir kenara not edeyim diye düşünmüştüm, fakat nasıl olduysa mesajı kaybettim ve bir daha da bulamadım. Lütfen yardım!..

[fsuzen]

Derginin Mart 2007 sayısında sterilizasyon ile ilgili bilgi var.

[ertugrula]

Teşekkür ederim. Üstelik ben sabahleyin o dergiye bakmıştım. Mine hanımın saksı değiştirme yazısını görünce, hayır bu yazı değil deyip geri döndüm. Başka bir yazı daha var mı diye bakmamışım

[Ozlem A]

Merhaba,

Yazin saksida yetistirdigimiz sebzelerin hasat ve sokulmesinden sonra saksidaki topragi yeniden kullanabilir miyiz?

Onceden bitki yetistigi icin besini azaldigindan besin takviyesi yapilabilir mi? Ev ortaminda edinebilecegimiz takviyeler var midir?

Kirmizi orumcek, bit gibi zararlilarin topraktan uzaklastirilmasi mumkun mudur bir sonraki ekimde kullanilacak ise saksidaki topragimiz?

Havalandirma yapilmali midir, ve nasil olmalidir?

Bilgi ve fikirlerinizi paylasirsaniz cok sevinirim.

[memet]

Saksı toprağı yeniden kullanılabilir ama, daha önce yetişen bitkilere verilen gübrelerden ötürü tuzlanma olabilir. O bitkilere yerleşen hastalıklar toprağa geçmiş olabilir.

Bu toprağı kullanmak gerekiyorsa sterilize etmek sonra da kompost yapıp toprağa karıştırmak ve dinlendirmek en iyi iş olur,

[Ozlem A]

Çok teşekkür ederim cevabınıza. Güvenilir toprak temini zor ve saksıdaki mevcut toprakların ziyan olmasını istemiyorum. Toprağın sterilize edilmesi nasıl yapılıyor, kusura bakmayın daha önce hiç duymadığım için soruyorum.

[erencool]

Merhabalar,

İki saksımın içerisindeki toprak yüzeyi beyazlıklarla kaplandı, bitki gelişimi de negatif.
Bu konuda yardım lütfen.

[Tura]

Saksınız, suyun kirecinden etkilenmiş.
Saksınızın harç değişimi zamanı da gelmiş.
Sizin oralarda havalar sıcaktır.
Saksınızın harcını boşaltın ve 8 nolu mesajdaki tavsiyelere uygun olarak yeniden bitkinizi dikin.

[erencool]

Cevabınız için teşekkürler.
En kısa zamanda dediklerinizi yapacağım.
Sonuç olumlu olursa bilin ki, Sizi haberdar ederim.
Sesim soluğum çıkmazsa, bitki elden gitmiştir.

[dostca]

Saksı toprağının üst kısmında oluşan beyazlıklar sanırım toprağın zaman içinde tuzlanması veya baz oluşumu göstergesi, bunu gidermek için üzerinden 2- 3 santim toprağı kazıyıp yeni toprakla değiştirmek, ve toprağın baz etkisini asitlik ortama çekmek için limon tuzu eritilmiş su veya sirkeli su veya kireç çözücü özelliği olan asitlerden suda seyreltip kullanmak gerekecek.Bu uygulama doğrumudur, bilgili arkadaşların yorumları nedir..

[memet]

Orijinal Mesaj Sahibi Ozlem A

Çok teşekkür ederim cevabınıza. Güvenilir toprak temini zor ve saksıdaki mevcut toprakların ziyan olmasını istemiyorum. Toprağın sterilize edilmesi nasıl yapılıyor, kusura bakmayın daha önce hiç duymadığım için soruyorum.

Toprağı fırın tepsisine yayın üstünü folyo ile sıkıca kapatın. Önceden ısıtılmış.60 derece fırında onbeş dakika kadar tutun.

[miralay]

Orijinal Mesaj Sahibi memet

Toprağı fırın tepsisine yayın üstünü folyo ile sıkıca kapatın. Önceden ısıtılmış.60 derece fırında onbeş dakika kadar tutun.

Hastalıklı yahut ot tohumu kümelenmiş değil ise gerek yok güneşte havalandırmak yeterli

[alibaba]

Merhaba,
Aldığımız saksılı bitkiler, fideler genellikle sadece torf içinde oluyor. Özellikle saksılı bitkilerde torf içinde süngerleşmiş derecede bir kök yapısı oluyor. Eğer bahçe toprağına transfer etmek istiyorsak ne yapmalıyız? Özellikle çiçekli bir bitkiyse hiç dokunmamak daha mı iyi olur?
Ya da duş vb. bir ortamda kökleri yıkayıp yeni toprağı mı dikmek lazım?

[botanik83]

Orijinal Mesaj Sahibi alibaba9

Merhaba,
Aldığımız saksılı bitkiler, fideler genellikle sadece torf içinde oluyor. Özellikle saksılı bitkilerde torf içinde süngerleşmiş derecede bir kök yapısı oluyor. Eğer bahçe toprağına transfer etmek istiyorsak ne yapmalıyız? Özellikle çiçekli bir bitkiyse hiç dokunmamak daha mı iyi olur?
Ya da duş vb. bir ortamda kökleri yıkayıp yeni toprağı mı dikmek lazım?

alibaba9, öncelikle merhabalar. Evet dediğiniz gibi hazır olarak alınan bitkiler genellikle torf içindeler. Bunu normal topraga geçirirken benim tecrübelerime dayanarak şunları yapmanızı önerebilirim:
1) öncelikle kökleri zedelemeden saksısından çıkarmalısınız.
2) sonra o köklerden yavaşça torfları arındırmalısınız %80 oranında.
3) sonra kökü iyicene yıkayıp onu toprağa almalısınız.

Not: bu durumda bitki sarsıntı yaşayacaktır. bunun için bitkiyi en az 10 gün direkt güneş alan yere koymamalı 10 günden sonra adım adım güneşe alıştırmalısınız. yoksa yapraklar yanabilir.

İkinci önerim ise şu olacak saksıdan torfla birlikte alıp onu saksıya köklerini tam açığa çıkarmadan normal toprağa eski toprağını dağıtarak dikmeniz olacaktır ki bu en doğru olanı ve az sarsıcı etkiye sahip olanıdır.

Not: yine direkt güneş alan yere koymamalısınız....10 günden sonra kademeli olarak güneşe koymalısınız.

[ezgigül]

Perlit yerine kutusundaki beyaz eşyaların korunması için etrafına konan beyaz köpükler kullanılabilir mi? Bu köpükler tane halindeyken de toprağı kabarık tutmaya yarar mı, yoksa suyu tutup çürümeye mi neden olur?
Bir de drasena bitkim 1,5 senedir hiç büyümüyor. Saksısının altından kökleri çıkmış. Sizce saksısını hemen değiştireyim mi, martı mı bekleyeyim?

[Emre İlhan]

Bahsettiğiniz beyaz köpükler(strafor) da kullanılabilir. Her ne kadar perlit kadar toprağı havalandırma özelliği yüksek olmasa da olanak olmadığı zaman kullanılabilir. Ancak, perlit daha çok su tutma kapasitesine sahip ve daha havalı bir saksı harcına sahip olmanızı sağlar.

Dracena bitkiniz ile ilgili sorunuzu başlığında sorarsanız, daha çabuk yanıt alırsınız. Lütfen arama yapmayı unutmayın

[ezgigül]

Teşekkürler Emre İlhan.
Burda sormaktaki amacım sorumun bitkiyle değil saksı değişimiyle ilgili bir soru olması.

[ezgigül]

Kimseden cevap gelmeyince ben de gönlüme yatanı yaptım, dresenamın saksısını değiştirdim. Köküne zarar vermeden büyük bir saksıya aldım. Dün değiştirdim, bugün iyice inceledim bir sorun gözükmüyor. Aynı şekilde barış çiçeğimin de saksısını değiştirdim, o da halinden memnun gözüküyor, ki barış çiçeği rahatsızlığını hemen belli eden bir çiçek.