agaclar.net

Geri Dön   agaclar.net > Üretim, Bakım, Düzenleme, Temel Malzemeler > Temel Konular (Toprak, Gübre, Tohum, Sulama)
(https)




Beğeni Düzeni1Beğeniler
  • 1 Gönderen sukranayalp

Cevapla
 
Bookmark and Share Dış Bağlantılar Konu Araçları Mod Seç
Eski 10-12-2008, 21:54   #1
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 08-12-2006
Şehir: istanbul
Mesajlar: 1,239
Toprak renklerinin oluşumunu etkileyen faktörler

Toprak renklerinin oluşumunu etkileyen faktörler:
1- Toprak nemi: Islanan toprak rengi koyulaşır, kuruyan ise açılır.

2- Yağış: Yağışı bol olan yerlerde toprak içindeki bazı renk verici maddeler yıkanıp aşağıya inerler. Yıkanmanın olduğu bu topraklar aynı zamanda içindeki kireçten de arındırıldığı için asit karakter gösterirler. Kuzey Anadolu sıradağlarının Karadeniz’e bakan yamaçlarındaki topraklar böyledir. Yüzeyden aşağı süzülen bu maddeler üst yüzeyde toprağın daha açık görünmesine neden olurlar.

3- Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça toprak nemi azalacağından renk açılabilir. Aynı zamanda toprak nemini kaybedeceğinden oksitlenme artarak renk kızıla da dönebilir.

4- Güneşlenme süresi: Güneşlenme süresi uzadıkça toprağın nem kaybı ve oksitlenme oranı artar.

5- Drenaj problemi: Drenaj problemi olan topraklar nemli topraklardır. Bu tür topraklarda alg-yosun oluşumu gözlenir ve buna göre renk alırlar.

6- Toprak dane büyüklüğü : Toprak dane büyüklüğü arttıkça toprağın genel rengi gittikçe açılır, küçüldükçe koyulaşır. Kil tanecikleri kum taneciklerine göre daha koyu renklidir. Absorbsiyon özelikleri, fiziksel birleşme-çekim güçleri killi topraklarda çok daha fazladır. Yüzeysel çekim oluştururlar.

7- Toprak tekstürü-toprak tane yapısı: Toprak taneciklerini yüzey yapıları ne kadar amorf ve düz yüzeyi ne kadar az ise görünümleri de o kadar koyu olur. Örneğin kum taneciği bir küredir ve çevreye yansıttığı ışık eşittir. Dolayısıyla açık renk görünür. Kil ise daha amorf yapıdadır ve bazı yerlerinde ışığı tutar. Bu da daha koyu görünmesine neden olur.

8- Yükselti: Yükselti arttıkça daha iri daneli kum ve çakıl içerikli topraklarla karşılaşırız. Bu da rengin açık görünmesine neden olur. Yükseltinin olduğu yerde eğim de varsa heyelan ve erozyon da meydana gelecek, minik daneli toprak aşağılara sürüklenecek, daha iri daneler kalacaktır.

9- Bakı: Güney bakılar sıcak olduğu için oksitlenme ve nem kaybı vardır. Nem kaybı varsa açık renkli, oksitlenme varsa kırmızı renkli olabilirler. Güneydoğu Toroslar’ın eteklerinde görülen kumlu topraklar açık renklidir.

10- İçindeki humin maddeler: Toprağın içindeki humin maddeleri, içerdiği humus formlarına bağlıdır. Diğer bir deyişle meydana gelen ölü örtünün oluşum kaynağına. Humus oluşumu sıcak ve rutubetli iklimlerde artar. Sıcaklık düşerse rutubet de düşeceğinden humus oluşumu azalır. Humuslaşma yüzdesi oldukça düşük olan soğuk iklimlerdeki humin içeren topraklar bu nedenle grimsi esmerdir. Humuslaşma yüzdesi arttıkça renk koyulaşmakta, buna yağış da eklenince siyah renk almaktadırlar. İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu toprakları genel olarak organik maddece fakir ve açık renklidirler. (Değerli bir taş olan Kehribar, Rusya- altık denizi kıyılarında bulunan fosilleşmiş reçinelerdir. Siyah renk eldesinde kullanılan kömür madeni bitkilerin fosilleşmiş kalıntılarından oluşur. Fosilleşme olayını Karbonlaşma olarak da adlandırabiliriz. )

11- İçindeki oksitlenmiş demir bileşikleri: Oksitli demir bileşikleri toprağa kahverengi-kızıl-kırmızı- sarı renk verirler. Oksitlenme olayı yüksek sıcaklıklarda, havanın nemini kaybederek ,demirin oksijen ile birleşmesi ile oluşur. Demir pasının oluşumu ile aynı tutulabilir. Sıcak iklimlerdeki işte bu demirli topraklara HEMATİT denir .

Tarih boyunca Hematit topraklardan mora çalan kırmızı elde edildiği gibi turuncuya çalan kırmızı da elde edilmiştir. (Yontma Taş Devri, -40.000 yıllarında, Fransa-Yonne’deki mağara resimlerinde; odunkömürü isi siyahı, sarı ve kızıl –HEMATİT- topraklardan elde edilen aşı boyalarının kullanıldığı anlaşılmıştır. -15.000 yıllarına ait olarak yine Fransa’nın güneybatısındaki Lascaux mağarasında bu pigmentlerle (topraklardan ve diğer doğal malzemelerden elde edilen kuruboya maddeleri) yapılmış yüzlerce mağara resimleri bulunmuştur. Çoğunluğu at figürleri olmak üzere ; geyikler, sığırlar, bizonlar, aslan-kaplan, ayı, kuş ve bir adet de insan figürüne rastlanmıştır. Kırmızı ve sarı aşı (ochhe-Alm.: kiremit: bildiğiniz üzere killi topraktan elde edilir. ) boyaları ile odun isi siyahına yeni renklerin eklendiği görülmüştür. Bu renkler; kahverengi, siyah (manyetit), kireçten elde edilen beyaz renk, boyamalarda çeşitliliği arttıran yeni pigmentlerdir, yani renkli tozlardır. İspanya –Altamira mağarasında gözalıcı kırmızılıktaki bizon figürleri ile süslü kuşatıcı yüzeyler -10.000 yıllarına ait kullanılan renkler konusunda bize bilgi vermektedir. YKY Genel Kültür Dizisi - Renkler)

Terra cotta olarak piyasada kullanılan zemin kaplama malzemeleri bu topraklardan (terra rosa)elde edilmektedir. Daha ılıman ve yağışlı bölgelerde bu topraklar yıkanarak mineralce fakirleşmekte, renkleri açılarak sarımsı kahverengi renk almaktadırlar. Buna GÖTİT denmektedir. İtalya’daki Siena – Floransa; meşhur üzüm bağlarının olduğu bölge toprakları işte böyle topraklardır. Götit topraklar ısıtıldıklarında, içindeki nemi kaybederek oksitlenmekte ve yeniden kırmızı renge dönüşmektedir. Hematit hidratlanırsa sarımsı kahverengi renk almaktadır. Buna LİMONİT denmektedir.


12- İçindeki redüklenmiş demir bileşikleri: Redüklenme olayı; oksitlenmenin tersine, daha düşük sıcaklık ve daha çok yağış altında meydana gelir. Nemli ve serin bölgelerde redüklenme olayları hüküm sürer, oksitlenmiş demir yıkanıp gider ve toprak beyaz-gri ve mavi renk alır. Eğer redüklenme tam manası ile gerçekleşmemişse; yeşil-mavi renkler oluşur. Redüklenme tam manası ile gerçekleşmeyip devamında hidroksi bileşikleri oluşursa toprak çok güzel koyu yeşil ve koyu mavi renk kazanır. Buna yeşil pas da denir. Ferrooksit dediğimiz FeO ise mavimsi gri renktedir. Redüksiyona uğramış, yıkanmıştır.

13- İçindeki kireç bileşikleri: Beyaz renkli topraklar kalker anataşından ayrışmış olan kalsitler, jipsler, kuvarslar toprağa beyaz renk vermektedir. Pamukkale travertenleri kalsitlere en güzel örneklerdir. Yurdumuzda mermer yataklarından çoğunlukla beyaz renkli mermer çıkarılır.

14- İçindeki diğer maddeler: Manganez içeren topraklar siyah renklidirler (MANYETİT adı verilir; güçlü manyetik özelliklere sahip olduğu için eskiden pusula yapımında kullanılmıştır), feldspatlar pembe, mavi, eflatun, beyaz gibi değişik renkte olabilir, kalker anataşı bazı şartlar altında yeşil topraklar oluşturur, demirsülfürün redüklenmesi ile toprakta siyah renk meydana gelir. Hidratlanmış demir fosfat , VİVİANİT dediğimiz parlak mavi renkli toprak oluşumuna neden olur.

Afganistan’da Bedehşan’da Lapislazuli taşlarının çıkarıldığı topraklar (Türkçemizdeki ‘’lacivert’’ ; Farsça, Lapislazuli taşının çıkarıldığı yer olan Lazhward’dan adını almıştır), içinde Pirit bulunan redükte olmuş FeOH topraklarıdır. Sert ve siyah renkl volkanik bir taş olan Bazalt anataşından ufalanma sonucu oluşan topraklar koyu renklidir. En güzel örneği de Erzurum-Kars ve Karacadağ çevresinde görülmektedir.

15- Yıkanma, birikme, çökelme, buharlaşma, ayrışma, püskürme, başkalaşma, aşınma gibi coğrafi olaylar: Toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını dolayısıyla da rengini etkilemektedir. Çökelmelerde kil, mil oluşumları, buna bağlı olarak da koyu renk göze çarparken, yıkanmanın olduğu bölgelerde açık ve soluk renkler, birikmelerin olduğu bölgelerde tuz oluşumları nedeniyle beyaz renkler göze çarpmaktadır. Silisyumdioksit içeren kuvars kumları ve çözünen tuz içeren topraklar ; örneğin Tuzgölü, Burdur gölü, Acıgöl çevresindeki topraklarda bu rengi görebiliriz. Ayrıca özel yapıları nedeniyle benekli topraklara da rastlanmaktadır.

enginyilmaz beğendi.
sukranayalp Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Eski 10-12-2008, 23:51   #2
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 21-07-2007
Şehir: Tuzla/İstanbul
Mesajlar: 389
Galeri: 7
Sayın sukranayalp, bu çok değerli bilgiler için teşekkür ederim. Kafamdaki bir çok sorunun cevabını buldum.

tugo Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Eski 15-12-2008, 14:54   #3
Ağaç Dostu
 
Halit Togay's Avatar
 
Giriş Tarihi: 30-09-2005
Şehir: Ataköy-İstanbul
Mesajlar: 726
Galeri: 130
Ben de istifade ettim. Bu yazıyı bir dergide de görmek lazım.
Ben de kenarından ilişeyim.
Haki: Arapça hak:toprak tan toprağa ait olan, toprak rengi.
Hintçede de khaki aynı manaya geliyor İngilizceye de aynen geçmiş muhtemelen Hintçesi de Arapçadan geçmiştir.

Halit Togay Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Eski 15-12-2008, 19:45   #4
Ağaç Dostu
 
nariçi's Avatar
 
Giriş Tarihi: 28-09-2008
Şehir: Gaziantep-Adıyaman
Mesajlar: 3,411
Galeri: 8
Çok faydalı ve güzel özetlenmiş. Toprak analizine gerek kalmayacak kadar açıklama yapılmış. Buraya birde parmak arası ve dişlerle yapılan inceleme yöntemlerini eklerseniz iyi olur.

nariçi Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Eski 15-12-2008, 20:02   #5
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 08-12-2006
Şehir: istanbul
Mesajlar: 1,239
Sevgili Nariçi, toprak analizi bizlere nümerik değerler vermekte. Özel yöntemlerle toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı ortaya çıkmakta.

Yukardaki bilgiler ise tamamen pratik ve kalitatif verilerdir.

sukranayalp Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Eski 15-12-2008, 20:04   #6
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 08-12-2006
Şehir: istanbul
Mesajlar: 1,239
İstifade etmenize çok sevindim .

sukranayalp Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Eski 15-12-2008, 20:30   #7
Ağaç Dostu
 
nariçi's Avatar
 
Giriş Tarihi: 28-09-2008
Şehir: Gaziantep-Adıyaman
Mesajlar: 3,411
Galeri: 8
Bizlerde toprak analizi yaptıracak profesyonellikte iş yapmıyoruz ya, pratik sağlayan bilgilerde bu açıdan daha pratik fayda sağlar.

nariçi Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Cevapla

Konu Araçları
Mod Seç

Gönderme Kuralları
Yeni konu gönderemezsiniz
Konulara yanıt veremezsiniz
Ek dosya yükleyemezsiniz
Kendi gönderilerinizi düzenleyemezsiniz

BB code Açık
Smilies Açık
[IMG] Kodu Açık
HTML Kodu Kapalı
Trackbacks are Açık
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık


Forum saati Türkiye saatine göredir. GMT +2. Şu an saat: 18:52.
(Türkiye için GMT +2 seçilmelidir.)


Forum vBulletin Version 3.8.5 Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.6.0
agaclar.net © 2004 - 2024