Ayçiçeği tarımı

[Yigit77]

AYÇİÇEĞİ TARIMI
Ayçiçeği dünyada ve ülkemizde en önemli yağ bitkilerinden biri olup ülkemizde genelde yağlık olarak yetiştirilir.
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
Ayçiçeği yetişme periyodu boyunca (100-150 gün) dür.Ayçiçeği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin ,derin ,su tutma kapasitesi iyi topraklarda yüksek verim potansiyeline sahiptir.İyi drenajlı nötr,ph 6,5-7,5 a sahip olmalıdır.Taban suyu yüksek asitli topraklardan hoşlanmaz.Ayçiçeği bitkisi kazık kök yapısına sahip olduğu için diğer tarla ürünlerine göre oldukça toleranslıdır.
Ayçiçeğinin çimlenmesi için en az toprak sıcaklığı 8-10 derece olmalıdır.Bu nedenle genelde Nisan ayı başı Mayıs ortası arasında ekimi yapılır.Erken ekim,verimi önemli ölçüde arttırır.Ayçiçeği soğuğa dayanıklı oup,genelde ilk donlardan 4-6 yapraklı devreye kadar zarar görmez.Ancak ısının 4 ‘ nin altına düşmesiyle oluşan dondan oldukça fazla etkilenir.Ayçiçeği için en iyi yetişme sıcaklıkları 21-24 derece arasındadır.
EKİM ZAMANI VE TOHUMLUK
İyi bir tohum yatağı hazırladıktan sonra Ayçiçeğinde pnömatik mibzerlerle ekim yapılır.Çimlenmenin iyi olabilmesi iç,için toprak ısısı en az 8-10 derece olmalıdır. Bundan daha yüksek sıcaklıklarda tohumların çimlenme ve çıkışı daha hızlı olur.Bölgemizde ve Karadeniz bölgesinde ekim zamanı nisan ayıdır.Ayçiçeği ekimi kuru şartlarda yapılacak bir üretimde iklime bağlı olarak olabildiğince erken yapılmalıdır.Erken ekimler,ayçiçeğinin kış ve ilkbahar yağışlarından daha iyi yararlanmasını sağlar.
İyi bir tohumlukta 1000 dane ağırlığı 80-90 gr ağırlığında olmalıdır.Ayçiçeği yabancı tozlaştığından tohumluk her yıl yenilenmelidir.Tohumluk Orobanşa ve mildiyö hastalığına dayanıklı olmalıdır.Ekimde dekara 1-3 kg tohumluk kullanılır.
GÜBRELEME
Ayçiçeği topraktan en fazla potasyum ve azot kaldırmaktadır.Topraktan kaldırdığı besin maddelerini tekrar gübreleme ile toprağa verilmesi gerekir.Ancak bu bitki besin maddelerinin hem fazlası hem de noksanlığı bitkide olumsuz etkide bulunur. Azot bitkide vegatatif gelişmeyi hızlandırır,bitkinin koyu yeşil bir renk almasını sağlar.Azot ayrıca çiçeklenmeyi teşvik eder ve dane olgunluğunu arttırır.Azot tabla başına tohum sayısını arttırarak üretkenliği sağlar.O nedenle ayçiçeği verimini kısıtlayan en önemli element azottur.Ülkemizde önerilen gübre miktarları azot için sulu koşullarda 8,5-12,5 kg/da,kuru koşullarda 5,0-11,0 kg/da arasında değişirken fosfor için bu miktarlar sırasıyla 6,0-8,5 kg/da arasında olmuştur.Potasyumlu gübreler gerektiğinde verilmelidir. Azotlu gübreler serpme veya sıraya olacak şekilde ekim zamanında verilir.Bazı uygulamalarda azotlu gübrelerin ½ si veya 1/3 ü ekimde geri kalan kısmı ise 1.su veya seyreltmede verilir.
SULAMA
Ayçiçeği genel olarak bir kurak alan bitkisi olarak yetiştirilir.Ancak yağışın yetersiz olduğu yerlerde yapılan sulama ,ayçiçeği verimini önemli ölçüde arttırmaktadır.Bitkinin büyüme mevsimi boyunca su ihtiyacı 450-600 mm civarındadır. Ayçiçeği en fazla,ilk tabla teşekkülünden çiçeklenmeye kadar olan dönemde suya ihtiyaç duyar.
Ayçiçeğine ilk su tabla teşekkülü döneminde,ikinci su ilk tozlaşma döneminde ve üçüncü su ise döllenmeden sonra danelerin süt olgunluğu döneminde verilmelidir.
YABANCI OT MÜCADELESİ
Ayçiçeği yetişme devresinin ilk ayında çok önem taşır ve yapılması % 20-30 oranında daha fazla verim alınmasını sağlar.Ayçiçeği bitkisi 30-40 cm boyunda olduğunda gölge yaparak diğer yabancı otların gelişmesi büyük ölçüde engellenmektedir.Temiz tohumluk kullanımı ,münavebe ve tarla kenarlarındaki yabancı otlarla mücadele gibi kültürel tedbirler yanında;sıra aralarının,ayçiçeği bitkileri 25-30 cm olduğunda kazayağı gibi ara çapa makinaları ile işlenmesi şeklinde mekanik yolla mücadele ve kimyasal mücadele tedbirleri alınmalıdır.Kimyasal mücadelede tarlada görülen yabancı ot türlerine göre seçilen ilaçların kullanım özelliklerine göre ekim öncesi,ekim sonrası veya çıkış sonrası uygulanabilir.Çıkış sonrası kullanılan ilaçların,yabancı otların 2-4 yaprak olduğu küçük dönemde etkili olmaktadır.
HASAT-HARMAN VE DEPOLAMA
Bitkideki tüm yaprakların ve kenarlarındaki steril çiçeklerin kuruyup döküldüğü,tohumların gerçek iriliğine ve rengini aldığı tablaların arka kısımlarının kahverengiye dönüştüğü zaman ayçiçeği hasadına başlanmalıdır.Ayçiçeği hasadı günümüzde büyük üretim alanlarından makine ile hasat daha ekonomik olmaktadır.Bu amaçla tahıl biçer döveri kullanılır.
Ayçiçeğini muhafaza edebilmek için hasat sırasında % 15 in üzerinde olan dane neminin % 8-10 düşürülmesi gerekir.Bunun için harman edilen daneler güneşte hava akımında veya suni olarak kurutulur.
Ayçiçeğinde 150-250 kg/da arasındaki verim oldukça yüksek bir v

[canannuman]

Ayçiçeğine şaşırdım bu sene. Evcil hayvan yemimde bulunan tuzsuz ayçiçeği çekirdeklerini ektim. Seyrek ektimlerim aynı tarlalarda olanlar gibi büyüdü. Ortasında Çekirdekleride oldu. Birde sık ektim sarı sarı minyatür çiçekler olsun diye. 9-10 cm.lik olan çiçeklerin bile çekirdeği oldu sulu sulu siyah tuzsuz çekirdekleri tabak yerine çocukların eline verip yedirdim. Harika bir durumdu mutlaka bahçeye merak için 2 çekirdek ekmek lazım. Çok güzel bir bitki. Ama boy bayağı yapıyor sıkışık ekmezseniz. Boy yapmasın istiyorsanız bir avuç 30 cm e dökün benim gibi. Arada seyreltin çok hepsi çıkarsa. Çok güzel çiçekleri açıyor çekirdek vermesede. 5cm göbek yapan bile vardı.

[yarenimex]

Tarımında benzer uygulamalar yapılsa da, yağlık ayçiçeğinin yanında çerezlik ayçiçeği üretimi de giderek önem kazanmakta ve artmaktadır. Bunda da hem verim olarak birim alanda daha yüksek rekoltelere ulaşılabilmesi hem de fiyat olarak daha yüksek değerler bulması rol oynamaktadır. Yağlık ayçiçeği üretiminde dekara 150/250 kg ürün hasat edilirken çerezlik ayçiçeğinde bu miktar 450/650 kg arasında olabilmektedir. Yağlık ayçekirdeği rekolteye bağlı olarak yaklaşık 600/800 TL/ton olarak fiyatlanırken çerezlik ayçekirdeği 1800/3500 TL/ton olarak fiyat bulabilmekte, elekaltı denilen küçük boyları bile 1000 TL/ton altına inmeden rahatlıkla satılabilmektedir.Bu elekaltı tabir edilen minik boyların kabuğu soyularak işlenmekte, çam fıstığı alternatifi olarak mutfaklarda kullanılmaktadır. Bir başka kullanım alanı da küçük yağhanelerde bunlardan yemeklik yağ elde edilmesidir.

Her iki türün üretiminde de canavar otu ve mantari hastalıklarla mücadele önemlidir.Bunlardan korunmak için üretim alanlarında mutlaka münavebe uygulanmalıdır.

[justice]

toprağın uyanışı ve dev ayçekirdeğimin günle tanışması