İncir (Ficus carica)

[Mine Pakkaner]

Botanik Özellikleri ve Ekolojik İstekleri
İncir Urticales takımının Moracae familyasının Ficus cinsinden olan Ficus carica türüdür. Bir çok yabani ve kültür alt türleri vardır. İncir kültürü Anadolu’da insanlık tarihi kadar eski dönemlere dayanan kültür meyveleri içinde en eski gelişme tarihine sahip meyvelerden biridir. İncirin anavatanı Türkiye olup, buradan Suriye Filistin ve daha sonrada Ortadoğu üzerinden Çin ve Hindistan’a yayılmıştır. İncirin özel döllenme ve kendine özgü kurutma şartları isteyen bir meyve olması yetiştiği bölgeleri sınırlı kılmaktadır. İncir her ne kadar subtropik bir meyve olsa da geniş ekolojik uyum kabiliyeti nedeniyle yurdumuzun tüm sahil kuşağında ticari olarak yetiştirilmekte olup, kuru ve taze incir üretim amacı ile Büyük ve Küçük Menderes havzalarında yoğun olarak üretimi yapılmaktadır. Kışları ılık, yazları sıcak ve kuru yerler ister. Yıllık ortalama sıcaklığın 18-20 0C olduğu yerlerde yetişir. Meyve doğuşundan hasat sonuna kadar olan Mayıs-Ekim aylarında, daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde (Ağustos-Eylül) ayları 30 0C kadar çıkan ortalama sıcaklıklar istenir.

İncir, Ficus carica L., kışın yaprağını döken bir bitkidir. Çok az miktarda kış soğuklamasına ihtiyaç duyar. Çok kısa devam eden –9 0C üstündeki sıcaklıklar zararlı olabilir. Ekim-Kasım aylarında -3, -4 0C kadar düşen erken donlardan genç ağaçlar zarar görebilir. Ve kışın -6, -8 0C genç ağaçlar ölebilir. Mart sonu ve Nisanda –1 0C ve daha düşük ilkbahar donları yeni sürgün büyümesini zarara uğratır ve ürün azalmasına neden olur. Kış sonlarında hava sıcaklığında -4, -7 0C kadar olan düşmeler erkek incirlerde boğa ürünü; dolayısıyla ilek arısının zarar görmesine neden olur. Optimal yıllık yağış isteği 625 mm.dir. Yağış miktarının 550 mm.nin altına düşmesi durumunda sulanması gerekir. Yağışların kurutmacılık yönünden Kasım-Haziran aylarında olması, kuruma mevsimi olan Temmuz-Eylül aylarının ise yağışsız ve bulutsuz olması istenir. Hava bağıl neminin kurutma mevsiminde %40-45 arasında olması %50’yi geçmemesi gerekir. Çok fazla nemli topraklar hariç hemen her toprakta, kayalıklar üzerinde, taşların yarıklarında, hatta epifit olarak başka bitkiler üzerinde yetişir. Kuru incir kalitesi söz konusu olduğunda iklim istekleri gibi toprak istekleri açısından da seçici olur. Derin, kumlu-killi, yeterli organik materyal ve kirece sahip topraklar ister. En iyi gelişmeyi 120 cm. ve daha derin topraklarda gösterir. İncir ağaçları kireççe zengin topraklarda iyi gelişir. Toprak reaksiyonu yönünden PH’ı 6-7.8 olan nötr ve nötre yakın topraklar uygundur. Toprak tuzluluğuna az dayanıklı bir bitkidir.
Uygun iklim şartları içersinde tek gövdeli don tehlikesin olduğu yerlerde ise ocak şeklinde yetiştiriciliği yapılır Ağaçlar ortalama, çeşitlere de bağlı olmak şartıyla, 8-10 metre boy yapar. Dalları gevrek yapıda olup genelde kül rengidir. İncirin dal sistemini teşkil eden sürgünler emzik denen bir yıllık dalların tepe gözlerinden meydana gelir. Bir çok incir çeşidinde dallar daima uçdan sürer. İncirde birbirinden ayrı karakterde odun ve meyve dalları teşekkül etmez. Çiçek gözleri de odun gözleri de aynı sürgün üzerinde yaprak koltuklarında meydana gelir. Yapraklar genelde parçalı, tüylü ortak özelliğinde değişik formlarda karşımıza çıkar. Meyve şişkin, etli çukur, iç yüzeyi tamamen çiçeklerle kaplı bir kılıf şeklindedir. İncir meyvesi aslında incir çiçek kılıfının (receptacle) büyümesi ve etlenmesi suretiyle meydana gelmiş yalancı bir meyvedir. Tüm Ficus türlerinde görülen bu yapıya “Syconium” denir. Meyve dış dünya ile olan bağlantısını “ostiolum” denen etrafı pullarla çevrelenmiş bir açıklıktan sağlar. İncirin çiçeklenme durumu ve buna bağlı olarak da döllenme biyolojisi ayrı bir önem taşımaktadır. İncir dioik bir meyve türüdür. Dişi ve erkek çiçekleri içeren meyveler (syconiumlar) ayrı ağaçlar üzerinde bulunur.

3 tip çiçeğe sahiptir:

Erkek meyvelerde bulunan ERKEK ÇİÇEKLER: Erkek meyvesinin ostiolune yakın yerde meydana gelirler ve döllenme için poleni meydana getirirler.

Erkek meyvelerde bulunan DİŞİ GAL ÇİÇEKLERİ: Bir çeşit dişi çiçektir. İlek arsının, Blastophaga psenes, yumurta bırakmasına uygun olarak kısa stilli ve daha büyük ve yuvarlak yumurtalığa sahiptir. İlek arıcığının hayat döngüsünü tamamlamasında en önemli görevi üstlenmiştir.

Dişi meyvelerde bulunan DİŞİ ÇİÇEKLER: Dişi, yani meyvesini yediğimiz meyvelerde bulunur. Dişi gal çiçeğine göre çok daha uzun stile sahiptir. Bunların içeriye ilek aracığı tarafından taşınan polenler vasıtasıyla döllenmesi sonucunda meyve tutumu gerçekleşir.

İncirde döllenme erkek ve dişi çiçeklerin kapalı bir çiçek kılıfı içersinde olmasından dolayı döllenme ilek sineği, Blastophaga psenes, denilen ve erkek incirlerle simbiyoz halde yaşayan bu böcek sayesinde olur.

Döllenme biyolojisi açısından dişi incirleri 4 tipe ayrılır.

Döllenmeye gerek göstermeden, partenopkarpi yolu ile normal yemeklik ilkbahar ve yaz ürünü verenler (Adi Tip)

Ürün vermek için mutlaka döllenmeye ihtiyaç gösterenler (Symrna tip)

İlkbahar ürünü için döllenmeye ihtiyaç göstermedikleri halde, yaz ürününü olgunlaştırma için döllenmeleri gerekenler (San Pedro)

İlkbahar ürünü için döllenmeye ihtiyaç gösterdikleri halde yaz ürününü döllenmeden olgunlaştıranlar (Adriyatik)

Erkek ve dişi incirler ağaçları diğer meyve türlerinde olduğu gibi tekbir çiçeklenme ve meyve bağlama periyodu yoktur. Bütün vegetasyon süresince devam eden çiçeklenme söz konusudur. Birbirini izleyen şekilde, yılda 3 kez çiçeklenme ve üç kez ürün meydana getirir.

Erkek incir çeşitlerinin meydana getirdiği üç ürün:
Boğa Ürünü (Mamme, Kış Ürünü):Vegetatif büyüme durduğunda meydana gelir. Kış boyunca dormant halde kalır. Sıkı ve sert dokusuyla arıcığı kış soğuklarından korur. Erkek çiçek ve buna bağlı olarak polen miktarı azdır.

İlek Ürünü (Prophichi, İlkbahar Ürünü): Bir önceki büyüme mevsiminde oluşmuş sürgünler üzerindeki uyur gözlerden ilkbaharda meydana gelir.yaz mevsiminde olgunlaşır. Bol miktarda çiçek tozu meydana getirir dişi incirlerden ürün eldesinde bu meyveler kullanılır (İlekleme). Yetiştiricinin ihtiyaç duyduğu üründür.

Ebe Ürünü (Mamoni, Yaz Ürünü):
Yaz mevsimindeki büyüme dönemi içersinde oluşur ve olgunlaşır, polen miktarı boğadakinden çok daha fazladır.

Dişi İncir Çeşitlerinin meydana getirdiği üç ürün:
Yel Lopu (İlkbahar Ürünü, bir sene önceki sürgünlerde meydana gelir)

İyi Lop (Ana Ürün, Yaz Ürünü)

Son Lop (Sonbahar Ürünü)

Erkek incir ağaçlarında değişik meyve ürünlerinin birbirini izleyen doğuş periyotları, herbir ürünün içindeki erkek ve dişi gal çiçeklerinin karşılıklı olarak olgunlaşma zamanları, ilek sineğinin değişik generasyonlarının devamı için gerekli olurken yine dişi incirlerdeki dişi çiçeklerinin döllenme olgunluğuna gelmesi erkek ürünlerdeki polen olgunluk zamanlarının ve arıcığın gal çiçeklerinden çıkma zamanlarının birbirine paralel olması doğadaki senkronize olmuş düzenin en güzel örneklerinden biridir.

Erkek incir ağaçlarında bir serinin ürünleri ceviz büyüklüğüne ulaştığında, (erkek çiçekler olgunlaştığında), diğer serinin ürünleri fındık büyüklüğüne gelir, yani gal çiçekleri olgunluğa gelir. Bir sonraki ürüme geçen dişi arı değişikliğe uğramış dişi gal çiçekleri üzerine yumurta bırakırlar. Yumurtalardan çıkan larvalar, bu çiçeklerin ovaryumlarında (Ege Bölgesinde halk arasında bu ovaryumlara darı denir) gelişir. Erkek arılar, dişi arılardan önce yumurtadan çıkar ve dişi arılar gal çiçeklerini terk etmeden önce onları döller. Çiftleşmeden sonra, ergin dişi arılar takip eden erkek incir meyvesine geçer ve böylece bu döngü devam eder.

Fidan Yetiştirme
İncir çelikleri çok kolay köklenir. Bunun için, tarihi belli olmayan çok eski devirlerden beri, incir çelikle çoğaltılır. Bu yüzden daha aşı usulü bilinmeden evvel de, ele geçen güzel meyveli ağaçları bir çeşit halinde çoğaltmak ve incirde, üretimi standartlaştırmak mümkün olmuştur. İncir çelikle olduğu gibi, yine vegetatif yoldan daldırma ile ya da dip sürgünlerinden yararlanılarak da kolayca çoğaltılabilir. Büyük ağaçların diplerinden çıkan sürgünlerin, bir parça da kök saçakları olduğu için tutmaları daha kolay olur ve bizde çok kullanılır. İncirin çekirdekten üretilmesine ender durumlarda başvurulur. Bu masraflı ve külfetli, ancak hastalıklara dayanıklı anaçlar elde etmek için veya incir ıslahında yeni çeşitler bulmak için yararlanılır. Aslında incirin genetik yapısı çok heterezigot olduğundan, çekirdekten yetişen incirlerin meyveleri ana ağaca benzemez ve çoğu yabani tipte olur. Bu sebeple bunları anaç olarak kullanmak ve üzerlerine standart çeşitleri aşılamak gereklidir.

Çelikle Çoğaltma
• Çeliklerin seçimi ve hazırlanması
İncir çeliklerini orta yaşlı, sağlıklı, bir senelik sürgünleri kuvvetli ağaçların sağlam ve pişkin dallarından alınmalıdır. Bu amaçla bir senelik sürgünler, yani uç dallar alındığı gibi 2-3 yaşlı sağlıklı dallar da kullanılır. Çeliklerin kalınlıkları 1.5-2.5 cm olmalıdır. Boyları ise 25-35 cm arasında değişir ve her çeliğin üst kısmı boğumun hemen üstünden, alt kısmı boğumun hemen altından öz gözükmeyecek şekilde kesilerek hazırlanır. İncir çeliklerinin uçlarında tepe gözlerinin bulunması tercih edilir.

• Çelik alma zamanı:
İncir çeliklerini doğrudan doğruya dikim zamanı almak mümkün olmakla beraber, budama mevsiminde, yani Ocak-Şubat aylarında incir ağaçlarına su yürümeden önce almak daha doğrudur.

• Çeliklerin muhafazası:
Çelikler alındıkları taktirde, köklendirme noktalarına dikilecekleri zamana kadar muhafazaları gereklidir. Bunun için çelikler 50 tanesi bir arada olmak üzere demet yapıldıktan sonra ya serin ve karanlık bir mahzende kum içinde katlanarak veya dışarıda hendeklenerek muhafaza edilir. Dışarıda hendeklemek için, demetleri alt kısmı süzgeçli bir toprakta açılmış ve dibine bir karış çakıl ve üzerine dört parmak kadar kum serilmiş bir hendek içerisine başları aşağı gelmek üzere tersine ve dikine olarak yerleştirilir. Araları boşluk kalmayacak şekilde kumla doldurulur. Üzerlerine dört parmak kadar kum serildikten sonra bir hasır parçası çekilerek toprakla örtülür. Kumun daima nemli olmasına dikkat edilir. Çeliklerin bu şekilde muhafaza süresi bir, bir buçuk ay kadardır.

• Çelikleri köklendirilmesi ve terbiyesi
Çelikler Mart içerisinde dikilir. Sıralar ortalama 60 cm aralıkla pulluk veya el aletleri ile açılır. Çeliklere sıra üzerinde 30 cm aralık verilir ve uçları toprak hizasına gelecek şekilde bu sıralara dikim kazığı ile dikilir. Dikimden sonra sıra aralarındaki toprak çelikler üzerine çekilir. Dikimden hemen sonra ilk su verilir. Yaz aylarında sulanmalarına. Çapalanmalarına, yandan çıkan filizlerin temizlenmesine dikkat edilir.
Köklendirilmiş bir senelik fidanlarla incirlikleri kurup bu fidanları terbiye ve taç oluşumu işlemlerini asıl yerlerinde yapmak ekolojik şartlara uyma bakımından daha uygun olmakla beraber, bahçelere yüksek boylu fidanlar ve terbiye edilmiş fidanlar dikmek arzu edildiğinde, çelikler fidanlıkta iki sene bırakılabilir. Çelik yetiştiriciliğinde bir sene içerisinde yüksek boylu fidan elde etmek için bol su ve gübre ile çelikleri aşırı şekilde sürmeye zorlamaktansa normal beslenme ve bakım şartları içerisinde iki senede yetişmiş fidanları tercih etmek daha doğru olacaktır.

• Daldırma ile Çoğaltma:
Daldırma için Mart ayında incir ocaklarından fışkıran iki yıllık dip sürgünleri, yan filizleri temizlendikten sonra, ucu dışarıda bırakılarak yatırılıp toprağa gömülür. Bu şekilde köklendirildikten sonra bir sonraki yılın ilkbaharında sökülerek yerine dikilir. Aydın taraflarında, seyrek de olsa incirlerin üst dallarını teneke içine almak suretiyle yüksek daldırma ( hava daldırması ) da yapılmaktadır. Hava daldırması tercih edilen bir yol değildir. Bakımlı bahçelerde dip sürgünü dip sürgünü bırakılmadığı için bunlardan daldırma yapma da pek mümkün olmamaktadır. Dip sürgünlerini bir parça kök saçaklarıyla kopararak doğrudan doğruya çelik olarak kullanmak daha kestirme bir yoldur.

• Aşılama:
İncir yetiştiriciliğinde aşının kullanıldığı yerler ve aşı şekilleri
İncirler genellikle çelikle çoğaltıldığı için, aşılanmalarına gerek yoktur. Ancak çekirdekten incir fidanı yetiştirildiği hallerde veya büyük ağaçlarda çeşit değiştirmek gerektiğinde aşı kullanılır. En çok kullanılan aşı şekilleri:Yarma aşı ve çoban aşısı şeklinde kalem aşıları ile göz aşısı ve kaplama aşı şeklindeki kabuk aşılarıdır.
Fidanlıklarda göz aşısı kullanılır. Genç ağaçların aşılanmasında, 1-3 yaşındaki dallara göz aşısı, 4-5 yaşındaki kalın dallara kaplama aşı yapılır. Yaşlı ağaçlarda ise 8-10 cm kalınlığındaki dallar üzerinden budanarak gençleştirme yapıldığı zaman, derhal yarma aşı veya çoban aşısı yapılır veya ertesi sene yeni sürmüş bir senelik sürgünlere göz aşısı uygulanır. Yaşlı ağaçlarda en iyi sonuç ağaçlara su yürümeden önce yapılan yarma ve kakama aşılarla elde edilir.

Aşı zamanları
Göz ve kaplama aşıları, dallar kabuk verdiği sürece Nisandan Mayıs sonuna, Eylülden ekim sonuna kadar yapılabilir. Kalem aşılarına gelince, bunlardan yarma aşı, ağaçlara su yürümeden önce Şubat ayında, Mart başlarında yapılır. Mart sonlarına doğru veya Nisanda ağaçlara su yürüyüp kabuklar kalkabilecek hale geldikleri zaman kabuk altına çoban aşısı yapılabilir.
• İncirlerde göz aşısı
Aşı gözlerinin hazırlanması: Erken ilkbaharda yapılan sürgün göz aşıları için, aşı gözleri bir yaşındaki sürgünlerden alınır. Sonbaharda yapılan durgun göz aşıları için aşı gözleri, o sene sürmüş olan taze sürgünlerin dolgun odun gözlerinden alınır. Bu taze sürgünleri dallarından kestikten sonra, derhal yaprak ayalarını kesip atmayı ve nemli sargılar içinde saklayarak taze halde saklamayı unutmamalıdır.
Göz aşısının yapılışı
Göz aşısı yaparken T şeklindeki kesiğin mümkün olduğu kadar ufak olmasına dikkat edilmeli, göz yerleştirilirken üst kısım çok az açılmalı ve göz kabuk altına sokulduktan sonra aşağı doğru kaydırılarak yerleştirilmeli ve rafya ile sarılmalıdır. Üç hafta sonra bağlar, gözün karşı tarafından bir bıçak yardımıyla hafifçe kesilerek açılır. Göz aşıları sürdükten sonra fidanların veya aşı yapılmış olan dalların aşının üstünde kalan kısımları kesilir. Ertesi baharda aşıların üst kısmında bırakılan tırnaklar kesilir. Ağaçların gövdelerinden süren sürgünler varsa bunlarda temizlenerek bütün kuvvetin aşı sürgünlerine gitmesi temin edilir.

İncirlerde kalem aşıları
Aşı kalemlerinin hazırlanması:
Her çeşit kalem aşılarında pişkin, boğum araları dar tam bir senelik sürgünler kullanılmakla beraber iki yaşındaki dallardan elde edilen kalemlerin daha iyi sonuç verdikleri de görülmektedir. Aşıda kullanılacak kalemler, çok defa iki göz ve bazen de üç göz üzerinden hazırlanır.
Yarma kalem aşısının yapılışı:
Yarma kalem aşısı yapmak için , aşılanacak kalın dallar testere ile kesilip açıldıktan sonra yarma alı usturasıyla ortalarından yarılır ve açık kalması için yarığın ortasına bir ağaç kama yerleştirilir. Keskin bir aşı bıçağıyla yarığın iki yanı hafiifçe düzeltildikten sonra hazırlanan iki kalem, yarığın iki kenarına kabuğu tam kabuğuna gelmek üzere yerleştirilir ve ortadaki kama çekilir. Kalemler yarık arasında sıkıca tutuldukları için bağlanmalarına lüzum kalmaz yalnız açık yerleri aşı macunuyla iyice sıvanır.
Çoban aşılarının yapılışı:
Kalın dallar kesildikten sonra kalınlıklarına göre kabukları üzerinden çepe çevre 2-4 yarık yapılır. Kalemler bu yarıklardan kabuklar hafifçe kaldırılarak kabuğun altına yerleştirilir. Rafya ile bağlandıktan sonra açık yerleri macunla örtülür.
Kalem aşılarının bakımı:
Kalem aşılarında nispeten büyük olan yaralar çabucak kapanmaz. Onun için, sayıları birden fazla olan yaralar çabucak kapanmaz. Sayıları birden fazla olan kalemler derhal, aşı tuttuktan sonra veya ertesi sene kesilip atılmaz. Bunun için yaraların tamamen kapanmasını beklemek ve yara kapandıktan sonra da tek bir aşı sürgünü bırakıp diğerlerini kesip atmak gerekir. Kalem aşılarını güneşten korumak için delikli bir kese kağıdı ile örtmekte tavsiye edilir. Aşı sürgünlerinin fazla uzayıp rüzgarla kırılmasını önlemek için birkaç defa uç almak ve bu dallara bir tahta çubuk bağlıyarak veya çivi ile rabt ederek aşı sürgünlerini bu tahta çubuğa bağlamakta unutulmamalıdır. Gençleştirme yapılan ağaçları, gövde ve kalın dallarına kireç badanasını yaparak güneş yakmasından korumalıdır.

Yeni Bahçe Tesisi
İncir bahçeleri doğrudan fidan dikilerek kurulabileceği gibi, çelik dikilerek kurulabilir. Fidan üreten resmi ve özel kuruluşlar genelde talebi karşılamakla birlikte, üreticilerin bir kısmı direkt bahçeye çelik dikerek bahçe tesisi yoluna gitmektedir.
Dikimler, köklü incir fidanları ile yapıldığında birinci boy “1-2 yaşında, toprak yüzeyinden 10 cm. yukarıda, çapı 18 mm. den fazla ve boyları en az 100 cm. olanlar” ve ikinci boy “1-2 yaşında, toprak yüzeyinden 10 cm. yukarıda çapı 12-18 mm. ve boyları en az 75 cm. olanlar” kullanılmaktadır. Bu fidanların bir örnek ve bol saçak köklü, düzgün yarasız- beresiz gövdeli, hastalık ve zararlılardan arınmış ve adına doğru fidanlar olmasına özen gösterilmelidir.

I. Toprak Hazırlığı
İncir bahçesi tesis edilecek alanın önce ihata işlemi yapılır. Gerekiyorsa, drenaj vs. arazi ıslahı sorunları halledilir. Bahçe toprağı, dikimden önce 2-3 kez derince sürülür. Toprağın havalanması ve yağışlardan en iyi şekilde yararlanması sağlanır. Meyilli arazilerde kurulacak incir bahçelerinde su taşkınlarına karşı önlem alınmalıdır. Arazi meyilinin %3’ü geçtiği durumlarda kontur dikim yapılmalı, meyili %5’i geçen yerlerde, meyilin durumuna göre 10-15 metre aralıklarla teraslar yapılmalıdır. Bahçe kurulacak yerde dikimden önceki yaz, derin köklü, (kanyaş, ayrık vs. gibi) rizomları bulunan yabancı bitkiler en iyi şekilde temizlenmelidir. Zararlı ot temizliği küçümsenip göz ardı edilmemelidir.

II. Dikim Zamanı
İncir fidanları en uygun olarak kış uykusu devresinde yani yaprak dökümü ile ilkbaharda yeniden su yürümesi arasında kalan devrede dikilebilir. Kışın fazla soğuk ve şiddetli don tehlikesinin olmadığı yerlerde sonbahar yaprak dökümünü izleyen dikim tercih edilebilir. Sonbahar dikiminin yapılamadığı durumlarda dikim kış sonu- ilkbahar başında (Şubat- Mart) yapılabilir. Eğer daha geç dikim yapılırsa fidan başlangıçta bir büyüme sarsıntısı geçirir ve fidan tutma oranı düşerek kayıp artar. Ancak koşullar dikimi geciktirecek olursa fidanların uyku halinde kalmalarını sağlayacak uygun bir yerde saklanmaları gerekir. Kısa süreli bekletmeler için güneyi kapalı soğuk ve gölge yerlerde hendekleme bu iş için yeterlidir. Uzun süreli bekletme için fidanlar 1-4 C0 de soğuk depoda saklanarak uyku halinde bekletilebilir. Bu şekilde mayıs ayına kadar varan geç dikimler yapılabilir.

III. Fidan Dikimi
Tesis edilecek arazinin durumuna göre aşağıdaki dikim şekillerinden biri tercih edilir. Onun için düz arazilerde KARE veya DİKDÖRTGEN dikim şekli,az meyilli arazilerde ise ÜÇGEN 8veya altıgen) dikim şekli, arazi meyilinin %3 fazla olduğu durumlarda ise su taşkınlarından korunmak amacıyla KONTUR dikim şekli tercih edilir.
Dikimde mesafe seçimi, koşullara göre değişebilir. Sığ, verimsiz topraklarda aralıklar daraltılırken; derin, yeknesak ve verimli topraklarda daha geniş aralıklar kullanılır. İklim ve toprak koşullarının kötü olması durumunda 6x6 metre, çok iyi olması durumunda 8x8 metre mesafeler tercih edilir. Dikimi yapılacak bahçenin fidan yerleri işaretlendikten sonra, çukurlar açılır. Açılan çukurlar 50 cm. derinliğinde, 40-50 cm. genişliğinde olmalıdır. Çukurun dip kısmı üstten alınan toprakla, bir miktar çiftlik gübresi karıştırılıp, doldurulmalıdır. Kök tuvalet budaması yapıldıktan sonra, fidan dikim tahtasının orta kısmına yerleştirilerek, çukur toprakla doldurulur. Fidanın yan tarafına bir dikme dikilerek, fidanın zarar görmesini önlemek amacıyla bu dikmeye bağlanması sağlanmalıdır. Çukurun doldurulması sırasında köklerin toprakla temasının sağlanması açısından ayakla toprak sıkıştırılmalıdır. Fidanlara dikimi tamamlandıktan hemen sonra, mutlaka can suyu verilmelidir. Can suyu verme işi dikimi izleyen birkaç gün devamlı ve bol yağış olması dışında suyun bulunmadığı, ancak taşıma suyla sulamanın yapılabildiği yerlerde bile kesinlikle yapılmalıdır. Sulama köklerin etrafındaki toprağın yerleşmesini ve hava boşluklarının ortadan kalkmasını sağlar. Can suyu vermeme tutum oranının büyük ölçüde düşmesine neden olur. Bahçe kurmaya karar verildiğinde ilk önce bahçenin, ihata işlemi yapılır. Gerekiyorsa tesviye, drenaj vs. gibi sorunları tamamlanır. Arazinin durumuna göre düz arazilerde KARE dikim tercih edilir. DİKDÖRTGEN dikim de yapılabilir. Meyilli arazilerde en iyi dikim şekli KONTUR dikimdir. Dikim aralık mesafeleri 8x8-8x6-6x6 ve 8x4 metre olabilir. Kuvvetli topraklarda ağaç iyi gelişeceği için aralık ve mesafeler geniş tutulur. Bahçe kurulması sırasında temin edilecek olan fidanlar çeşit özelliklerini belirten, hastalık ve zararlılardan ari, sertifikalı veya ismine doğru üretim yapılan yerlerden temin edilmelidir.

IV. Fidanların Bakımı
Fidan gövdesi güneş yakmasından korumak amacıyla karton, kalın kağıt vs. gibi koruyucularla sarılır veya kireçle badana edilir. İncir fidanları fidanlıkta sulu koşullarda yetiştirildikleri için bahçedeki yerlerine dikildikleri ilk yıllarda sulamaya ihtiyaç gösterirler. Sulama olanaklarının çok sınırlı olması durumunda bile bu sulamaları yapmak zorunludur. Kumlu topraklar tınlı topraklara göre daha sık sulamaya ihtiyaç gösteriri. Sulama olanaklarının sınırlı olduğu durumlarda fidanların diplerindeki sulama çanaklarına sap, saman, ot , çiftlik gübresi konarak malçlama yapılır. Böylece toprak yüzeyinin doğrudan güneş ışığı ile teması önlenir ve toprak yüzeyinden buharlaşma ile su kaybı azaltılır.
Hava koşullarına bağlı olarak sulama Ağustos sonu veya Eylül başında kesilir. Daha sonra yapılacak sulamalar geç mevsim büyümesini teşvik eder ve fidanlar erken düşen donlardan zarar görebilir.
İncir fidanları ekseriyetle ilk büyüme mevsimi boyunca gübrelenmezler, çünki vegetatif büyümeyi teşvik eden azotlu gübreler temmuz ortasına kadar emniyetli olarak kullanılamazlar. Fidanlar ilk kış uyku devresinde fidan başına yaklaşık 50 gr. saf azotla ve ikinci kış uyku devresinde yaklaşık 100 gr. saf azotla gübrelenebilir. Üçüncü kış uyku devresindeki gübreleme ağacın gelişmesine ve beklenen ürüne bağlı olacaktır.

Fidanların Yıllık Bakımı
I. Toprak İşleme
İncir bahçeleri genellikle sulama olanaklarının mevcut olmadığı yerlerde kurulduğu için, toprak devamlı işlenerek yabancı otların geliştirilmemesi yöntemi uygulanır. Toprak işlemesinin ana amaçları; toprağın havalanmasını sağlamak, yağışlardan yararlanmak, yabancı otları kontrol etmek ve bahçeyi hasada hazırlamaktır. İncir bahçeleri sonbaharda bir ve ilkbaharda iki olmak üzere yılda en az üç defa sürülmelidir. Ancak son yıllarda eğimli arazilerdeki incir bahçelerinde toprak erozyonu nedeniyle giderek artan verim azalışı dikkate alınarak daha az toprak işlemesi (sonbahar ve ilkbaharda olmak üzere yılda iki kez ) önerilmeye başlanmıştır.
Sonbahardaki toprak işlemesi, incir hasadının tamamlanmasından sonra yapılır. Sonbahar toprak işlemesi diğer iki toprak işlemesine göre daha derin yapılır. Ancak kök yaralanmasını önlemek için sürüm derinliği 20 cm yi geçmemelidir. Sonbahardaki derin toprak işlemesinin amacı, toprağın havalanmasını sağlamak, bazı hastalık ve zararlılara konaklık eden bitki artıklarını toprağa gömmek ve toprağı kabartarak kış yağışlarından en çok yarar sağlamak için ortam hazırlamaktır. Bu nedenle sonbahar sürümünde toprak kesekli bırakılır.
Arazi meylinin %3’e kadar olduğu az meyilli yerlerde, kış yağışlarından tam olarak yararlanmak amacıyla, bahçede tavalar yapılır. Bu amaçla sürüm tamamlandıktan sonra sıraların tam ortasında pulluk yardımıyla tava sırtları yapılır. Birbirine dik yönde yapılan bu tip sırtların birbirini kesmesiyle arazi tavalara dökülmüş olur. Böylece yağış sularından daha iyi yararlanılır.
İncir bahçeleri genellikle meyilli arazilerde kurulduğundan, ağaçlar, kontur dikim sistemine uygun dikilmeli ve sürümler meyile dik olarak yapılmalıdır.
İlkbahar toprak işlemesi, toprağın havalanmasını ve ilkbahar yağışlarından yararlanılması yanında kışın gelişen yabancı otları yok etmek amacıyla, toprağın tav durumuna bağlı olarak Mart ayında yapılır. İşleme derinliği 15 cm civarında olmalıdır. Sürüm düz arazilerde sonbahar toprak işlemesine dik yönde, meyilli arazilerde ise yine eğime dik olarak yapılır.Üçüncü sürüm, ileklemeyi takiben Haziran ayının ikinci yarısında yapılır.İşleme derinliği 10 cm civarındadır. Sürüm düz arazilerde ilkbahar sürümüne dik, meyilli arazilerde yine meyile dik yönde yapılır. Tırmık ve diskaro çekilerek arazi kuru incir hasadı için uygun hale getirilir.

II. Budama
İncir ağacı her yıl tepe gözünün sürmesiyle toprak koşullarına da bağlı olarak kısa veya uzun yıllık sürgünler meydana getirir. Bir yaşlı dallar üzerindeki yan gözler ya hiç sürmez ya da çok azı sürer. Doğal büyümesine bırakıldığında ana dallar devamlı uzunlamasına büyürler ve ağacın alt kısımları çıplak kalır. Kuvvetli gelişmeksizin devamlı uzayan ana dallar, sonunda ürün yükü ve yaprak ağırlığını taşıyamayarak sarkarlar. Bu şekilde uzayıp sarkma sonucu ağaç tacının ortası açılır, güneşle karşı karşıya kalır ve güneş yakmaları ortaya çıkar. Ayrıca dalların sarkması toprak işlemesini de güçleştirir. Bu şekilde kendi doğal gelişmelerine bırakılan, budanmayan ağaçlar zayıf düşer ve erken yaşlanırlar. Ürün miktarı ve kalitesi de düşer.

Şekil Budaması: Fidanlarda şekil budamasıyla istenilen yükseklikte, düzgün, dalları orta sıklıkta, düz, kuvvetli ve birbiriyle dengeli gelişmiş, çok sayıda ürün verebilecek sürgünlere sahip tacı olan bir ağaç yetiştirmek amaçlanır. Kuvvetli büyüyen ağaçlar hafif, normal büyüyenler orta, zayıf büyüyenler kuvvetli budanırlar.
Normal olarak fidanlar zeminden en çok 1 metre yükseklikten budanırlar. Bu yükseklik 60 cm. ye kadar indirilebilir. İlk ana dalları oluşturmak amacıyla seçilen yükseklikten ve uygun 3-4 göz üzerinden budanan genç ağaçta yaz mevsiminde budamalar yapılır (Resim 1). Ana dalların gelişmesini teşvik etmek üzere toprak yüzeyinden ve gövdeden çıkmış olan asalak sürgünler çıkarılmalıdır. İlk kış budamasında 3-4 iskelet ana dal seçilir. Bu ana dallar ağaç gövdesi çevresine eşit olarak dağıtılmalıdır. Aralarında 10-15 cm. mesafe bırakılmalıdır. Seçilen 3-4 ana dal 30-50 cm. mesafeden budanır. İkinci kış mevsiminde yapılacak budama her bir ana dalın ucuna yakın olarak çıkan iyi gelişmiş yan dallardan 2 veya 3 tanesinin seçiminden ibarettir. Ağaç yukarıya veya dışa doğru büyüyerek, bir vazo şeklini alacak biçimde terbiye edilmiş olmalıdır. Esas ana dallardan çıkan bütün obur dallar çıkarılmalıdır. Fakat birkaç tane geniş açıyla gelişen, daha az kuvvetli dallar meyve için bırakılmalıdır. Bu işlem, 3. ve 4. kış budamaları boyunca devam eder. Büyüme ve budamanın 4. yılı sonunda bir ağaç, gövdeden çıkmış 3-4 esas ana dalla, 6-12 adet sekonder dala sahip olacaktır. Asıl 4. veya 5. kış budamasında ana iskelet dallardan, zeminden 2-3 metre yüksekliklerde oluşan dallar ağacın üst orta kısmının doldurulmasına olanak sağlar. Böylece son şeklini almış olgun bir ağaç, yekpare bir taç üzerinde bir yaprak ve meyve kubbesi halinde gelişir.
Bu şekilde ana dalları kısa, kuvvetli ve dengeli büyümüş bir ağaç elde edilmiş olur. Taç verme yüksekliği küçük olmasına karşın dallar kuvvetli ve dengeli ve meyilli olarak büyüyüp sarkmayacakları için bahçede toprak işlemesi sorun olmaz.
Ürün Budaması: Ürün budaması verim çağındaki ağaçların şekillerini korumak ve ağacı fizyolojik dengede tutmak amacıyla yapılan seyreltme ve kısaltma budamalarından oluşur. Seyreltme budamasında, budanacak dallar ve sürgünler dibinden kesilir. Sıklaşmış dal ve sürgünler, çatal ve çapraz dallar, birbiri üstüne binmiş dallar kesilir.
İlk yıllarda sadece seyreltme şeklinde yapılan budamalar belirli bir zaman sonunda ihtiyacı karşılayamaz hale gelir. Doruk gözlerin alınmaması sonucu devamlı uzayan dallar sarkmaya ve zayıflamaya başlar. Yıllık sürgünler daha zayıf ve kısa oluşmaya, ürün miktar ve kalitesi düşmeye başlar. Özellikle fizyolojik denge bozulur. Bu durumda ağaçta seyreltme budamasına ilaveten kısaltma budaması yapmaya başlanır.
Kısaltma budaması her yıl ürün dallarından bir kısmına uygulanır. Böylece hem diğer dalların büyüme dengesi bozulmaz hem de üründe fazla bir azalmaya neden olmaksızın bir kısım ürün dalı yenilenmiş ve kuvvetlendirilmiş olur.
Dikkat edilmesi gereken nokta kısaltma budamalarının çok şiddetli ve çok fazla sayıda dal üzerinde yapılmamasıdır. Bu durumda ürün miktarı birden düşeceği gibi ağaç istenmeyen obur dal oluşumuna zorlanmış olur.
Gençleştirme Budaması: Bölgede incir yetiştiricilerinin çoğu budamaya önem vermemektedir. Bu nedenle ağaçların çoğu bakımsızlıktan gövdeleri çürümüş, dalları uzayıp sarkmış, dal sarkmaları sonucu tacın ortası açılmış ve güneş yakmasına maruz kalmış, gövdeleri hastalık ve zararlı yuvası haline gelmiş durumdadır. Tüm bu ilgisizliğin ve bakımsızlığın doğal sonucu olarak ürün miktar ve kalitece düşmüş durumdadır. Bu durumdaki bahçelerde yapılacak işler şöyle özetlenebilir:
Ağaçlar henüz genç ve kuvvetli ise, hastalıklı, kurumuş ve kırılmış dalların atılması, yukarıya doğru gelişme özelliklerini kaybetmiş sarkık dalların dik gelişen yan dallar veya obur dallar üzerinden kesilmesi ve sık dalların seyreltilmesi şeklinde bir budama uygulanır. Yaşlı dallar üzerinde obur dal gelişimine fırsat verilmez. Ağacın üst kısmında meydana gelen dallarda da gelişme kuvvetine göre hafif ve sert budamalar uygulanarak yeni oluşan dalların dengeli büyümesi sağlanır.
Ağaçlar fazla zayıflamışsa, kısaltma budaması birkaç yıl yerine bir yılda yapılır. Bakımsızlık ve zayıflık ileri safhaya vardığında ve ağaçlar yaşlanmaya başladığında artık kısaltma budaması ihtiyacı karşılamaz. Bu ağaçların yeniden kuvvetli sürgünler meydana getirmesini sağlamak, yeni bir taç oluşturmak amacıyla gençleştirme (kabaklama) budaması zorunlu olur.
Gençleştirme budaması yapılırken öncelikle ağacın kurumuş, kırılmış, hastalıklı ve birbirine girmiş dalları kesilip atılır. Geri kalan dallarda 8-10 cm çapındaki kısımlara kadar bütün dallar kesilerek ağacın eski tacı atılır. Kesim sonrası süren yeni dallardan yeni tacın oluşturulmasında kullanılacak olanlar bırakılıp, diğerleri ayıklanarak atılır. Ayıklanacak dallardan bir kısmı gölgelerinden yararlanıp ana dalları güneşten korumak amacıyla kısa budamaya tabi tutularak bırakılabilir.
Gençleştirme budaması bir yılda yapılabileceği gibi iki yılda da yapılabilir.

Genel olarak budamada dikkat edilecek noktalar şu şekilde özetlenebilir.
1. Bir yıllık dallarda sürekli boğum yerinden kesim yapılmalı, öz açığa çıkarılmamalıdır.
2. Dibinden kesilecek dallar daima dal yastığı üzerinden kesilmelidir.
3. Budama iyi bilenmiş, keskin ve temiz aletlerle yapılmalıdır. Seyreltme budaması ve ince dal kesimlerinde budama makası, kalın dal kesimlerinde testere kullanılmalıdır.
4. Kalın dal kesimlerinde dal yarılmasını önlemek için, kesime dalın alt kısmından başlanmalıdır. Alt kısımda bir miktar kesim yapıldıktan sonra tam karşı üst tarafa geçilerek kesim tamamlanır veya dalın ağırlığı yarılmaya neden olmasın diye önce esas kesim yerinin 40-50 cm ötesinden sonra esas yerden kesim yapılır.
5. Kalın dal kesimi sonucu ortaya çıkan yaralara aşı macunu sürülerek yara örtülmelidir.
6. Budama artıkları hastalık ve zararlı taşıyıcıları oldukları için derhal toplanıp yakılmalı veya bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
(devamı diğer mesajda)

[Mine Pakkaner]

III. Gübreleme
İncir yetiştiriciliği için 6-7.8 arasında değişen bir toprak pH’sı uygundur. İncir ağacı kireç seven bir bitki olduğu için oldukça yüksek kirece sahip topraklarda yetiştirilebilir. Toprak pH’ının düşük olduğu yerlerde ağaçlara kireç verilmesi yararlı ve hatta zorunludur. Kireçleme ile toprağa verilecek kireç miktarı, toprak pH’sı, toprağın yapısı (bünyesi) organik madde içeriği ve kullanılacak kireç materyallerinin özelliklerine bağlı olarak değişmektedir.
Toprağın kireç ihtiyacı ve dekara uygulanacak kireç miktarı kesinlikle laboratuarda uygulanacak toprak analizi sonucu belirlenmelidir. Aksi halde gereksiz ve aşırı kireçleme bir ekonomik kayıp olmasının yanısıra başta fosfor olmak üzere bazı bitki besinlerinin topraktan alımını engeller.
Kireç uygulaması sonbaharda yapılır. Toprağa serpilen kireç sürüm ile veya diğer yollarla toprağın altına gömülür. Yapılacak gübreleme, ağaçlarda noksanlığı görülen besin maddelerini sağlamalıdır. Besin maddesi ihtiyacı en sağlıklı olarak ağaçların gelişme ve ürün durumlarının izlenmesi ile birlikte toprak ve yaprak analizleri ile ortaya çıkabilir.
Azot gübrelemesi vegetatif gelişmeyi, yani yaprak büyüklüğünü, yıllık sürgünlerin uzunluğunu arttırır. Sürgün uzunluğu artınca meyve sayısı da artar. Meyve sayısındaki bu olumlu gelişmeye rağmen meyve iriliği azalır. Özellikle kurutmalık çeşitlerde, kuru meyve kalitesi azalır, meyve kabuk rengi koyulaşır.
Fosfor besin maddesi diğer işlevleri yanında, incirde meyve iriliğini de olumlu yönde etkilemektedir. İncir yetiştiriciliğinde, irilik önemli bir özelliktir.
Potasyum besin maddesi de meyve kalitesi ve ürün miktarı üzerine etkili olmaktadır. Potasyum, meyveleri güneş yanmasından zarar görmelerini azaltır. Daha açık kabuk rengine sahip, daha yumuşak kuru incir meyvesi elde edilmesine yardım eder. Verilecek gübre miktarının saptanmasında çeşitli etmenlerin (iklim, toprak ve bitki ) göz önüne alınması zorunludur.
Çiftlik gübresi, dekara 2-3 ton olarak hesap edilir. Bu miktar gübreyi dağıtmak için her 4 ağaç arasına 1-2 araba gübre bırakılır. Gübreyi ağaçların diplerine yığmak doğru değildir. Çiftlik gübresi hasattan hemen sonra verilir ve derhal sonbahar toprak işlemesi ile toprak yüzünde bekletmeden toprağa karıştırılır. Gübreleme konusunda izlenecek en tutarlı yol yetiştiricilerin bahçelerindeki ağaçlarını çok iyi izleyerek ağaçların beslenme yönünden herhangi bir sorunu olup olmadığını saptamasıdır. Bu gözlemleri ve yaptıracakları toprak ve yaprak analizleri ışığında gelecek yılın gübre planı hazırlanır.

Bu amaçla yapılacak gözlemler şunlardır.
1. O yıl meydana gelen sürgünlerin uzunluk ve kalınlık durumu,
2. Yaprakların şekil, büyüklük ve renkleri,
3. Meyvelerin irilik ve renkleri,
4. Ürünün miktar ve kalitesi
5. Yabancı otların ve varsa bahçe içindeki diğer ağaçların gelişme durumları vb.

Örneğin; yeterli miktarda suya sahip bir toprakta sürgünler zayıf ve kısa, yaprak renkleri sarı, kurumuş meyveler küçük ve balsız ( kavurga ), bahçedeki yabancı otların gelişmesi zayıf ise ya toprak yeterli besin maddesine sahip değildir ya da ağaçlar topraktaki besin maddelerinden gereği gibi yararlanamamaktadır.
İncir bahçelerinin gübrelenmesi konusunda hatırdan çıkarılmaması gereken hususlardan biri de taban arazilerden kır arazilere gidildikçe toprakların besin maddelerince fakirleşmeleridir.

Mevcut bilgiler ışığında gübrelemede dikkat edilecek noktalar şu şekilde özetlenebilir:
1. Özellikle kır taban ve kır arazilerdeki incir bahçelerine her yıl yanmış çiftlik gübresi verilemediğinde bakla, bezelye, fiğ vb. bitkiler yetiştirilerek yeşil gübreleme yapılmalıdır.

2. Azotlu gübreler sürgün gelişmesi başta olmak üzere ağaç gelişmesi izlenerek verilmelidir. Ortalama yıllık sürgün uzunluğu 15 cm. den kısa olan ağaçlara azot uygulaması yapılmalıdır. Ağacın durumuna toprak ve yaprak analizi sonuçlarına da bağlı olarak 30 Kg kuru veya 100 Kg taze incir meyvesi verebilecek büyüklükteki bir ağaca 100-150 gr saf azot verilebilir. Bu amaçla alkali reaksiyonlu topraklarda Amonyum Sülfat ( 500-750 gr ), hafif asit reaksiyonlu topraklarda Amonyum Nitrat ( 400-600 gr ) gübresi verilmelidir. Aşırı miktarda ve gereksiz azot gübrelemesinden kaçınmak gerekir. Gelişmeye bağlı olarak azot her yıl veya birkaç yılda bir verilmelidir.

3. Yine aynı miktarda ürün verebilecek ağaçlara ağaç başına 150-200 gr saf fosfor(P2O5), 1000-1250 gr Süper Fosfat gübresi veya eşdeğeri başka bir gübre ve 150-200 gr saf potasyum ( K2O) , 300-400 gr Potasyum Sülfat veya eşdeğeri başka bir gübre şeklinde verilebilir. Bu miktarlar ağaç büyüklüğüne göre azaltılabilir veya arttırılabilir.
Fosforlu ve potasyumlu gübreler sonbaharda en geç kışın ilk yarısında verilmelidir. Azotlu gübreler şubat-mart aylarında mümkünse iki kerede uygulanmalıdır.

4. Yeşil gübreleme yapıldığında ek olarak azotlu gübre gerekmez. Ancak fosforlu ve potasyumlu gübrenin verilmesi göz ardı edilmemelidir.

5. Bütün ağaçlara aynı miktarda gübre vermeye gerek yoktur. Analiz ve gözlemlere uygun olarak ağaçların büyüklük ve gelişme durumlarına uygun gübreleme yapılmalıdır.

6. Ayrıca toprak ve yaprak analizleri ile mikro element noksanlığı tespit edildiğinde laboratuarın öneri ve açıklamalarına uygun olarak mikroelement gübrelemesi yapılmalıdır.

IV. Sulama
İncir ağacının en uygun yağış isteği 625 mm. dir. Yağış miktarının 550 mm.nin altına düşmesi durumunda sulama yapmak gerekir.Yağışın yetersiz olduğu durumlarda yaz aylarının başında toprak tavını yitirmekte, ürün olum devresi olan Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarındaki kuraklık nedeniyle yaprak dökümleri olmakta, bunun sonucu olarak da meyveler küçük, lezzetsiz, az etli ve balsız olmaktadır. Kavurga denilen bu incirlerin piyasa değeri de düşük olmaktadır. Yağışın miktarı yanında yağışların oluş şekli ve yıl içerisindeki dağılımı da önemlidir.
Düz arazilerde yıllık yağışın yeterli olduğu yıllarda özellikle toprak işlemesi olmak üzere bahçe bakım önlemlerinin yerine getirilmesi koşuluyla sulama yapmaksızın başarılı incir yetiştiriciliği yapılabilir. Yıllık yağışın yeterli olmadığı yıllarda yağışların miktarına da bağlı olarak 1-2 sulama yapmak yararlı hatta zorunludur. Ege bölgesinde yağışlar Mayıs ayında tamamlanmaktadır. Daha sonraki aylarda yağış yoktur veya önemsizdir. Mayıs ayına kadar yağışların bir değerlendirmesini yapmak ve yetersizlik durumunda Mayıs ayında bahçelerde sulama yapmak gerekir. Yağışların çok yetersiz olması durumunda haziran sonu Temmuz maşında ikinci bir sulama gereği ortaya çıkar.

Buna göre Nisan sonu- Mayıs başında ve kurak geçen yıllarda Haziran sonu-Temmuz başında olmak üzere 1-2 sulama yapılmasının verim ve kaliteyi arttırmada yararlı olacağı sonucuna varılmıştır.
İncir bahçeleri genellikle kır-taban ve kır arazilerde kurulu olduğu için su muhafaza tedbirleri çok önemlidir. Çünkü yağmur suları toprakta kalmamakta ve akıp gitmektedir. Bu koşullarda yağışın 550 mm ve daha fazla olması da fazla bir şey ifade etmez. Ayrıca bu tip arazilerin hemen tamamı sulama olanaklarından yoksundur. Bu gibi arazilerde yapılacak ilk ve en önemli iş su muhafaza önlemlerini yerine getirerek yağışlardan en yüksek yararı sağlamaktır.
Aşırı ve geç sulama yapmaktan da kaçınmalıdır. Sarılop çeşidi aşırı vegetatif gelişme ve bunun sonucu ortaya çıkan meyve kalitesi bozulmaları nedeniyle özellikle duyarlıdır. Bu nedenle sulamalara hasada bir ay kala son verilmiş olmalıdır.

İlekleme
İlekleme Nedir?
Bir çok bahçe ürünlerinde olduğu gibi incirinde döllenme biyolojisi, meyve tutumu ve olgunlaşması açısından son derece önemlidir. Ticari açıdan önemli olan Sarılop ve Bursa Siyahı incir çeşitleri,meyve vermeleri için mutlaka döllenme işlemine gerek duyarlar.

Bu amaçla dişi incirlerin en önemli meyve ürünü olan yaz ürünleri (iyilopları) döllenme amacıyla iyiloplarla aynı zamanda olgunlaşan erkek incirlerin ilek meyvelerinin içlerindeki arıları ile birlikte dişi ağaçları üzerine bırakılması işlemine ilekleme (=Caprification) ,bu amaçla kullanılan erkek incir meyvelerine ilek denir.

Burada önemli olan ilek arıcığının (Blastophaga psenes) yeteri miktarda ve hastalıksız poleni dişi incir meyvesindeki dişi incir çiçeklerine ulaştırması işlemidir.

Tozlamada dişi ilek arıları görev yapar. Erkek arılar görev yapmazlar. Ergin dişi arılar, takip eden erkek incir meyvelerine (Ebe) girmek üzere ilek meyvelerini terk eder. Eğer ilek meyveleri dişi incir ağaçlarına bırakılırsa, yani ilekleme işlemi yapılırsa erkek incir meyvelerini (İlekleri) terk eden ergin dişi arılar, yumurta bırakma ortamı bulmak amacıyla dişi incir ağacı meyvelerine girer. Bu sırada arının vücudu üzerinde taşınan polenler dişi çiçekler üzerine yayılır. Sonuçta döllenme ve döllenme sonrası da çimlenme gücüne sahip çekirdekler meydana gelir. Ancak dişi çiçeklerin yapısının arının yumurta bırakmasına uygun olmaması nedeniyle ilek arıları dişi incir meyvelerine yumurta bırakamaz.

Ne Zaman İlekleme Yapılmalıdır?
İlekleme işlemi genellikle erkek incir ağaçlarındaki meyvelerde oluşan erkek çiçeklerdeki polen keselerinin patlaması ile, ilek arıcıklarının ergin hale gelmesi ve dişi incir ağaçlarındaki meyve iriliklerinin fındık büyüklüğünü aldığı Haziran ayı içinde yapılır. Meyveler ilekleme olmaksızın yaklaşık 20.0 mm çapa kadar büyürler ve sonra sararır,buruşur ve olgunlaşmadan dökülürler.
Ağaç üzerindeki ilek meyveleri, iyice irileşip renkleri koyu yeşilden açık yeşile veya sarımtırak yeşil renge döndüğünde olgunlaşmış durumdadır. Ostiol kısmındaki içe doğru çökük pullar kabarmış,dışa doğru çıkmış ve ostiol kısmı, ilek arısının kolayca çıkışına olanak verecek hale gelmiştir. Bu sırada meyveler içerisinde birkaç ilek arısı vardır. Gal çiçeklerinin ovaryumları (darıları) irileşmiş ve içlerindeki arıcıkların gelişmiş olması nedeniyle mor veya siyaha yakın bir renk almış, ostiolum tarafındaki erkek çiçeklerin polenleri olgunlaşmış durumdadır. Meyve yarılıp, avuç içine silkelendiğinde bir kısım polenlerin avuç içine döküldüğü kolayca görülebilir. İlekleme işlemi, sabah erken havanın serin ve sakin olduğu saatlerde yapılmalıdır. Sabah serinliğinde ilek arıcığı çıkışı olmaz. Hava ısındıkça arıcık çıkışı başlar ve bahçedeki meyvelere dağılır. Öğleyin sıcakta çıkış durur. Akşamüzeri 3-4 saat tekrar çıkış olur. İlek meyveleri ağacın güneş almayan gölge kısımlarına asılmalıdır. Böylece ilek meyveleri daha uzun süre canlı kalarak daha çok ilek arıcığı çıkışı sağlanmış olur. Hava koşullarına, ilek çeşidine, asım işlemine bağlı olarak arıcık çıkışı 4-6 gün devam eder.
İncirde meyve doğuşlarına bağlı olarak içlerindeki normal dişi çiçeklerin reseptif (döllenebilecek) duruma gelmesi 10-15 gün sürer. Bahçe koşullarına arıcık çıkışı 4-6 gün sürdüğü için, farklı zamanlarda meydana gelmiş meyveleri döllemek üzere,normal koşullarda bir hafta arayla 2 kez ilekleme yapılması gereklidir. Birinci ilekleme ilk doğan meyveler iri fındık büyüklüğüne eriştiklerinde,ikinci ilekleme bundan bir hafta sonra yapılır. Normal koşullarda daha fazla tutum nedeniyle ağaçta genel bir zayıflık yaratacağı,döller sarkıp güneş yakmasına maruz kalacağı, meyve kalitesi düşeceği için ikinci bir ilekleme yapılmaz. Böylece geç doğan meyveler ,döllenmeyerek dökülmeleri sağlanır.
İlek meyvelerin dişi incir meyvelerinden daha önce olgunlaşması da söz konusu olabilir. Böyle durumlarda kaliteli ilek teminini sağlamak için ilekleme sezonunu uzatmak gerektiğinde ilek meyvesi 4 0C de l0 gün depolanabilir. Meyvelerin bir antitranspirant ile kaplanması bu süreyi uzatacaktır.

İlekleme Nasıl Yapılır?

Kova bitkisine asılmış ilek meyvesi
Olgunlaşan ilek meyveleri ağacından sabah erken saatlerde ve akşamüzeri geç saatlerde olmak üzere, günde iki kez ve her gün toplanmalıdır. Toplanan ileklerin, ağaç dallarına yeteri miktarda ve düzenli olarak dağıtılması gerekir. Bu amaçla ülkemizde ilekler, bataklıklarda yetişen Cyperacae familyasından kova adı verilen bitkinin ince uzun saplarına dizilir ve ağaçlara asılır. İleklemede kullanılacak meyveleri kova,ip vb. gibi bir materyale dizerek asma durumunda, dizme işlemi şöyle yapılmaktadır: İlek meyveleri sap kısmına yakın bir yerden çivi vb. bir malzeme ile delinir, sonra dizilir, fakat delme işlemi, mutlaka meyvenin sapına yakın bir kısmından yapılmalı, meyvenin iç boşluğunu dışa bağlayacak bir delik açılmamalıdır. Aksi takdirde, ilekleme işleminin ikinci ve sonraki günlerinde, meyvenin de su yitirmesiyle delik genişler ve meyvenin içindeki ilek sinekleri daha kolay çıkış yolu durumundaki bu deliği izleyerek dışarı çıkarlar. Normalde, ilek sineğinin ostiolden çıkması ve çıkarken de sadece ostiol civarında bulunan erkek çiçeklerin olgunlaşmış çiçek tozlarını (polenlerini) yüklenmiş olması gerekir. Çünkü meyve bağlamayı yani döllenmeyi bu polenler yapmakta, ilek arıcığı ise polen taşıyıcı görevi yapmaktadır. Ayrıca, dizme sırasında ilek meyvesini terk edecek arıcıkların bahçede kalması yönünden dizme işlemi mümkün olduğunca ileklemenin yapılacağı bahçenin içerisinde gerçekleştirilmelidir. İşte bu olumsuzlukları gidermek için ilekleme işleminde, Kurumumuz tarafından geliştirilen ve uygulama sahasının arttırılmasına çalışılan plastik (naylon) fileler kullanılmaktadır .

Plastik filelerin ilekleme işleminde kullanılmasının üreticilere sağlayacağı yararlar şunlardır:

İleklerin kova bitkisine dizilme ve incir ağacına asılması işlemlerinde görülen olumsuzluklar giderilmiş olacaktır.

Maliyetler düşürülmüş olacaktır. Çünkü her ilekleme işlemi için ayrı bir kova bitkisi gerekirken,plastik fileler ise 4-7 yıl kullanılabilmektedir.

İlek meyveleri plastik filelerde

Zamandan kazanılmış olacaktır. Çünkü iklime göre değişmekle beraber ilekleme işlemi Haziran ilk haftasında başlayıp,ikinci hafta sonunda ya da üçüncü hafta başında bitirilmesi gereken bir işlemdir. Bu kritik ve kısa zaman diliminde,zaman kazanılması açısından büyük bir avantaj sağlamış olacaktır.

İlekleme işlemi daha etkin olmakta,ilek arıcıklarının dişi incir meyvelerine giriş-çıkışları daha iyi ve amacına uygun olmaktadır.

İlekleme işlemi bittikten sonra,kuruyan ileklerin bahçeden uzaklaştırılıp,bir köşede yakılması,imha edilmesi gerekmektedir.

Aşırı ileklemeden kaçınmak için, erkek incir ağaçları ayrı bir yerde yetiştirilmelidir. Erkek incir bahçesi tesis ederken incir üreticisinin sahip olduğu dişi incir bahçesi ve dolayısıyla ağacının sayısını bilmesi gerekir. Her 100 dişi incir ağacı için, 1 adet erkek incir ağacı olacak şekilde ileklik kurulması uygun olacaktır. Olanak varsa her 100 dişi ağaç için 1 erkenci,1 orta ve 1 geçci çeşitten ileklik kurmak daha da güvenli olacaktır.

Özetle ilekleme konusunda genel olarak yapılan hatalar şunlardır:
1- Temiz ilek temini ve asılması önemlidir. İlek meyvesinden çıkan, polenleri dişi incir meyvesine taşıyan ilek arıcığı, incirde Aspergillus spp ve diğer fungusların taşınmasında rol oynar. İlekleme ile bulaşan mantarlar, olgunlukta küf gelişimi, aflatoksin, akma vb sorunlarla verim ve kaliteyi düşürür.
2- Hemen hemen tüm üreticiler ilek meyvelerinden arı çıkışı tamamlandıktan sonra ağaca astığı ilek meyvelerini toplayıp, yok etmemektedir. Bilindiği gibi kurumuş ilek meyveleri incir hastalık ve zararlıları için yataklık yaparak enfeksiyon kaynağı olmaktadır. Bu nedenle görevi tamamlanmış kuru incir meyvelerinin, toplanıp yok edilmesi büyük yarar sağlayacaktır.
3- Yetiştiriciler bahçe kurarken, ilek ihtiyacını dikkate almamaktadır. Dişi incir ağaçları büyüyüp ileklemeye gereksinim gösterdiğinde, ileği dışarıdan temin etmek zorunda kalmaktadır. Bu da ileği çok yüksek fiyatla temin etme, zamanında ve kaliteli ilek bulamamaktır.

Kaynak:

ERBEYLİ İNCİR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

[piye]

merhaba mine hanım. incirde alfatoksinin etkileri hakkında bir bilginiz varmı? paylaşırsanız sevinirim. yyü ziraat müh 3. sınıf ögrencisiyim. çalışmalarınızda başarılar diliyorum...

[beyaz melek]

Mine Hanim Size Birşey Sormak Istiyorum
Incir Ağacinin Budanmasi Hakkindaki Bilgileri Okudum. 5 Gün önce Bahçedeki Incir Ağacinin Aşaği Sarkan Dallarini Budadilar Bu Ayda Budanmasi Normalmi? Yani Ağaca Zarar Verirmi? Olur Olmaz Zamanlarda Ağaçlari Buduyorlar Bende Bilmediğim Için Müdahale Edemiyorum. Geçen Senede Böyle Zamansiz Budadilar Ama Ağaç Meyve Verdiğinde Meyveleri Hiç Büyümedi Küçücük Kaldi. Beni Bilgilendirirseniz Sevinirim.

[biber2007]

Bahçemde ki İncir ağacı ile hiç ilgilenemedim, her sene yazın 1-1,5 ay kadar iri iri kocaman meyveler veriyor tadıda çok güzel oluyor o yüzden bunların bakımlarında bir yanlışlık olmasın diye araştırmaya karar verdim ama detaylar kafamı çok karıştırdı böyle fotoğrafsız da sorulması zor oluyor ama, İri,güzel ve normal tadında meyveler veren aşağı yukarı 2,5-3 metre civarındaki kuytuda duran orta güneş alan bu ağacıma nasıl bakım uygulayabilirim? Bu arada Kuzey tarafı kapalı ama bu sene yana yapılan inşaat yüzünden güney tarafıda kapanacak ağacım için özel önlem almam gerekiyormu?

[dulantes]

Ankara'daki bahçemizde 2 tane yabani incir ağacımız var.
İncirler yenilmiyo. Bu ağaclarına bildigimiz incileri vermesini sağlayabilir miyiz?

[hassoman]

Orijinal Mesaj Sahibi dulantes

Ankara'daki bahçemizde 2 tane yabani incir ağacımız var.
İncirler yenilmiyo. Bu ağaclarına bildigimiz incileri vermesini sağlayabilir miyiz?

Sayın dulantes
İncir Ağacı’nın bence en güzel tarafı insana ve yaşama kolay kolay küsmemesi. Onun, yaşama tutunma azmini biz insanlar kötü algılamış olmalıyız ki, “ocağına incir ağacı dikmek” gibi bir deyimi benimsemişiz.

Bu sitede incir hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler var. Hâtta daha fazlası var bu sitede... Araştırırsanız sorununuza belki çözüm bulamayabilirsiniz, ama mutlaka bir yanıt bulursunuz.

Peki, bu arada bahçemizdeki incir ağacı yabani diye hayıflandığımızla mı kalacağız?
Örneğin hiç reçelini yapmayı düşünmediz mi?
Bence denemeye değer…

Tarif için size şunu bulabildim.
http://www.evyemegi.com/Receller/incirreceli.htm

Tarifi okumak bile insana keyif veriyor.

[Mine Pakkaner]

Aflatoksinsiz İncir Nasıl Yetiştirilir?

Prof.Dr. Uygun AKSOY

Aflatoksin Nedir?
Aflatoksin, incirde bazı küflerin oluşturduğu zararlı bir maddedir İnsanlarda ciddi hastalıklara yol açar. Aflatoksin içeren incirlerin ihracatı mümkün değildir. Bunu önlemek siz değerli üretici dostlarımızın elindedir.

Aflatoksinsiz incir yetiştirmek için nelere dikkat etmeliyiz?

Sağlıklı, güvenilir ilek kullanmalı.
Gereğinden fazla ilek kullanmaktan kaçınmalı.
Bozuk ilek meyvelerini asmayıp bahçe dışında imha edilmeli

• İlekleri torbalara koyarak ağaçlara asmalı.
• İşi biten ilekler ağaçlardan toplanmalı ve mutlaka yakılmalı
• İncir bahçesindeki sirke sinekleri ve ekşilik böceklerine karşı mutlaka çekici yem tuzakları kullanmalı. Bu konuda ziraatçılara başvurulmalı
• Bahçe içinde toprak işleme toz kalkmayacak biçimde yapılmalı.
• Tozlu, işlek ara yollara su veya uygun asfalt karışımları uygulayarak tozu engellemeli
• Yere düşen incirler günde 2-3 kez toplanmalı, toprak üzerinde bırakılmamalı.
• İncirler mutlaka kerevette kurutulmalı. Toprak ve ot üstünde kurutmamalı.
• Geceleri ve yağışlı havalarda kerevetler üst üste konmalı ve üzerleri örtülmeli
• Hurda incirler temiz olanlarla beraber serilmemeli.
• Aflatoksin, yüksek rutubetli ortamlarda gelişir. Yeterince kurumayan incirleri kerevetten kaldırmamalı
• Kuruyan incirleri kerevetten alırken hurdaları ayırılmalı.
• Temiz yemeklik incir ile hurdalar ayrı ayrı depolanmalı.
• Depodaki kuru incirler zemin ve yan duvarlarla temas etmemeli
• Kuru incirler plastik kasalarda taşınmalı.
• Hastalık ve zararlı mücadelesini doğru zamanda doğru miktarda yapabilmek için mutlaka tarım teşkilatına danışmalı.
• Yeterli verim ve kalite için toprak ve yaprak analizleri yaptırmalı. Önerilere uygun gübre kullanmalı

Kaynak:EGE ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Çiftçi Dergisi

[fixture]

Mine Hanım, İstanbul'da bahçemde yaklaşık 5-6 yıllık incir ağacı var (Aydın'dan fide olarak gelmişti) ama yukarıdaki tanıma göre galiba erkek. Sürekli ilek halinde, yenmeyen meyve veriyor. Acaba bunu aşılayıp, döllenmeye ihtiyaç duymayan 'Adi Tip'e dönüştürme imkanı varmıdır?

[fixture]

Yokmudur bizim incirin derdine bir çare??

[çelebi]

İncir(siyah/beyaz) ağaçlarının yıllara göre verimini gösteren bir tablo var mı? Ya da bu konu hakkında bilgisi olan var mı?
Teşekkürler.

[Penelophe]

Selamlar, incir ağacının yabani olup olmadığını nasıl anlarız? Bizim bahçede bir tane var ve ben reçelini yapmak istiyorum ama erkek incirden yapılması gerekiyor reçelin, erkek mi dişi mi bunu nasıl anlayacağız? Yabani ve erkek, incir ağacında aynı anlama mı geliyor?

[çelebi]

Yediğimiz ballı incirleri gibi büyümeyip zamanla dökülüyorlarsa, erkektir. Dişi incirlerinde reçeli oluyor. Yanlız dikkat edin karınca girmesin kavanoza falan yerken anlaşılmıyor

[Penelophe]

Hımm, bizimkiler olgunlaşıyor mor meyveleri oluyor, bu durumda kız incir. Tamam çok teşekkürler.

[çelebi]

Daha kimsenin inciri olmadı mı yahu, şöyle ballandırıp ortaya bir tabak yapsanıza

[bakımcı]

bahçemizde bir tane incir ağacı.bu ağaç meyve veriyor fakat meyvesi yaban yani yenilmiyor sert ve içi boş.incir ağacına diğer ağaçlarda olduğu gibi aşılamamı yapmak lazım.**** bu ağacın iyi kaliteli ürün vermesi için ne yapmalıyım.değerli doğa dostu ustalardan cevap bekliyorum.

[hosseda]

Sayın bakımcı,
İncire aşı mümkün ve bu ay aşı için en uygun ay imiş. Benimde bahçemde siyah incir var çok miktarda. Onların bazılarını aşılatmak için üğraşmaktayım. Aşı, bir diğer incir ağacından göz alarak yapılıyormuş. Komşumda bir bardacık ağacı var,tarifsiz lezzete sahip incirleri. O ağaçtan istedim aşı yapılsın, ancak yapacak kişi, iyi göz bulamadım dedi. Sonra bakacakmış tekrar, beklemedeyim şu anda.
Hoşçakalın.

[Balıkcı]

Bakımcı

Ağacın, muhtemelen babainciri.

Aşılatıp ne yapacaksın, incirleri reçel yap, afiyetle ye. Daha sonra yanına başka bir incir fidanı dikersin.

[bakımcı]

Orijinal Mesaj Sahibi Balıkcı

Bakımcı

Ağacın, muhtemelen babainciri.

Aşılatıp ne yapacaksın, incirleri reçel yap, afiyetle ye. Daha sonra yanına başka bir incir fidanı dikersin.

kardeş incirlerin içi boş yabani mi nedir anlamam.yani bu incirden reçel bile olmaz onun için soruyorum.ağaç çok büyük ve kesmek istemiyorum.kaliteli incir nasıl verir bunun için tavsiyelerinizi bekliyorum.

[berduray]

buraya göz atmış mıydınız?

[adem_09]

arkadaşlar kuru incir satısı baslamıştır almak işteyenler özele mesaj göndersin en az 5 kilo satılmaktadır kilo fiyatı 15 ytl
kargo ile türkiyenin heryerine göndelilir
sınırlı incir var hızlı olanlar alır sadece

[nariçi]

İncir türleri çok, ancak Anadoluda köylülerin büyük çoğunluğu geleneksel yöresel incir yetiştirirler. Oysa ticari anlamda ekonomik değere sahip kurutmalık ve sofralık incirlerin türleri çoktur.

Bunları geniş, çok taraflı öğrenmek herkese yararlı olur. Bu konuda ki bilgi ve görgüsü olan arkadaşlar sizden öğrenelim.

[Ferda Ülkümen]

Bizi bahçedeki Sultan Selim İnciri.
İstanbulda tanındığını biliyorum.

[nariçi]

Bizim yörede bu sezon, standart büyüklükte hepsi benzer şekilde incir satıldığını görmedim hepsi döküntü gibiydi.

[Nariel]

Silifke'nin köylerinde yetişen bir incir türü var ki, anlatmakla olmaz, yemeye doyulmaz. Sarı ve yassı, yarı-şeffaf incecik kabuklu ve içi bal doludur. Çeşidi ne bilmiyorum ama kısa süreliğine ortaya çıkar, sezonu çabuk geçer.

[Acarextt03]

Benim bahçemde ki incir biraz tuhaf... Buradan anladığım kadarıyla erkek incir...
Bu arkadaş şubat başı incir meyvesi çıkarmaya başladı. kupkuru dalda acayip incir oldu. Meyvesi sert ve şimdilerde ceviz büyüklüğünde. Benim tahminimce 1-2 ay içinde dökülecek. Çünkü bu arkadaş haziran ortalarına doğru yeni bir tür incir vermekte ki bu ürün 1 ay içinde orta boy elma büyüklüğüne ulaşıp 15 temmuz itibariyle dökülmekte. Buradaki sorun; incir meyvesinin dalında iken dışının sararmasına ve hatta birazcık tatlanmasına rağmen içinin neredeyse tamamının kuru,tatsız hatta çiçekli olarak kalması. Bu da bizi incire çıkıp yemekten vazgeçiriyor... Benim ne yapmamı tavsiye edersiniz..
Teşekkürler..

[selmangulec]

merhabalar ,
benim bir sorum olacaktı bilen arkadaşlara. yardımcı olabilen varmı acaba...

acaba incir bizim ilde yetiştirilmesi mümkün mü? İlimiz Konya . denizli de çok gitmişliğim var. orada yetiştirenleri görünce bende yetiştiriyim ümidi ile , ailem den izin istedim ama müsade etmiyorlar. pek aşina olmadığımız bir ağaç olunca da sanırım yetiştirilme konusunda tereddütleri var. bu konuda bilgi veren var mı?

[apprentice]

İlk mesajda iklim istekleri ile ilgili bilgiler var buna göre değerlendirme yapabilirsiniz.

[Plantae]

ben karasal iklimde incir yetiştiğini görmedim
yetişeceğinide pek sanmam

[hozat]

Merhabalar,

Uzun aramalardan sonra sitede nihayet incir ile ilgili bilgilere bu başlıkta rastladım.Bakalım benim derdime çare olacak bir bilgi gelecek mi ?
Bodrum daki bahçemde 6 yaşında bir incir ağacım var.Ağacım her yıl gayet güzel ve bol miktarda incir veriyor.

fakattt:Bu meyveler büyüyüp olgunlaşma aşamasına geldiği anda çatlıyor ve ağzı açık bir şekilde berbat bir duruma gelerek yenmez duruma geliyor.

Köylülere sordum su verme deiler,suyu kestik durum değişmedi.İğlek astık durum aynı.
Meyvesi sarı renkte oldukça iri ve yanılıpta bir tanesi olgunlaşıca tadı çok güzel.

Acaba benim bu sorunumun bir çaresi varmıdır ?