Sternbergia lutea ya benzettim. Sonbahara kadar serin-gölge yerde gazeteye sarıp bekletin, Eylül-Ekim ayında dikin.

sn. kgursan bende s.lutea ile zıpçıktı arasında kaldım. ama eğer s.lutea ise, o tür ise zaten eylül ekim ayında çiçeklenecektir. kök salması için hemen dikilmesi gerekir. uzun süredir sternbergia lutea yetiştiriyorum. geç ekilen soğanlar çiçeklenmiyor ve kışın soğuktan hemen etkileniyor.

Sn hs Edirne., Tabi ki tam emin değilim soğanın renginden giderek s.lutea olabilir dedim. S.lutea genellikle Ekim ayında çiçekleniyor. Ekim ayından sonra dikilenler muhtemelen çiçek vermeyebilir. Şu anda (Temmuz) ayında ki dikimde ise toprak çok sıcak olduğu için köklenme sorunu olabilir. Ağustos sonu dikim uygun olabilir ,Eylül de çok geç sayılmaz kanaatindeyim. Kolay gelsin.

sn. kgursan, s.lutea doğa kökenli yani yabani bir bitki olduğundan zaten yıl boyunca toprak içinde durması bir problem teşkil etmez. sizin gibi tecrübeli arkadaşlarımız içinde dikim zamanını ayarlamak bir problem oluşturmaz. ancak amatör arkadaşlarımız çiçeklenme sorunları yaşayabilir. ben s.lutea'larımı saksılarda tam güneş altında terasta yetiştiriyorum. toprak ısısından kaynaklanan bir köklenme sorunu yaşamadım daha önce. eğer bitkiyi geç ekerseniz bitki yeterli kök oluşturamadan çiçekleneceği için kışa hazırlıksız yakalanıp donma tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliyor. bu arada tecrübe kazanmak için soruyorum, toprak ısısın yüksek olmasından kaynaklanan köklenme sorununu detayları ile açıklayabilirmisiniz ? ne gibi problemler yaşıyorsunuz ?

Soruyu sayın k.gursan daha detaylı cevaplayacaktır sanırım, şuraya cevap vermek istedim.
Soru doğrudur, çoğu da doğa kökenlidir, soğanı sökmezseniz dediğinize katılırım, ama soğanı çiçeği bittikten ve ya çeşitli nedenlerden dolayı sökmüşseniz, o dönem zaten dinlenme dönemleri bu toprakta da olsa dışarıda da olsa dinlenme dönemidir, aradaki fark topraktakinin kök sistemi bozulmamıştır o kendini ve kendine ihtiyacı olanı daha önce oluşturduğu kökleri sayesinde dinlenme dönemini geçirir.
Sökülmüş olanın bu durumu yoktur, kök sistemi bozulmuş, havaların sıcak gitmesinden ziyade dinlenme dönemindedir bir de kökleri yoksa , ve bu dönemde de su veriyorsak soğanın çürümesini teşvik etmiş oluruz, soğan en iyi kök çalışmasına havaların serinlemesi ile başlar, bu nedenden dolayı sökülen soğanlarınızı ağustostan sonra eylül ayına kadar ekebilirsiniz diyoruz.

sn. Lilium, bir genellemeden bahsediyorsak çok haklısınız. özellikle hollanda lalelerinin dinlenme döneminde fazla sulanmasından kaynaklanan çürümeleri ile bende çok karşılaştım. ama Sternbergia lutea da farklıdır. bu tür zaten eylül ayında çiçeklenecektir. ve bu tür pasif dönemde soğan içinde çiçek tomurcuğu oluşturduğu için soğanın nemli kalmasına ihtiyaç duyacaktır. geç sonbaharda çiçeklenecek türler için sizin bahsettiğiniz yöntemi uyguluyorum fakat erken sonbahar ya da yaz sonu çiçeklenen türlerin soğanını ya söktükten sonra gerekli kontrolleri yapıp dikilmesi ya da yeni temin edilmiş ise hemen dikilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Sn. hs Edirne., Pek çok soğanlı bitkinin gelişiminde periyotlar önemlidir. Dikim periyodu, köklenme periyodu çiçeklenme/ ve /veya yapraklanma periyodu soğanlı bitki türüne göre faklılılk gösterir. Örneğin. L. candidum., Ağustos dikilir,nEylül-ekim köklenir e yaprak verir, kışı yapraklı geçirir, ve Mayıs civarında çiçeklerini verir.

S.lutea da, yaz aylarında (kanımca Temmuz-ağustos) dinlenme aşamasındadır. Eylülde havalar serinleyince, ilk yağmurlar düşünce köklenir ve Ekim civarında çiçeklerini açar ve sonra yapraklanarak soğanı besler ve kış boyunca gelecek yılın çiçeğini hazırlar. Ben böyle biliyorum.

Bu gelişme sekansları her soğanlı türde farklıdır. Örneğin frezya da., Yaz boyunca yüksek sıcaklıkta dinlenen soğanlar, Eylül civarındaki yağışlar ve hava sıcaklığının (Toprak sıcaklığının) düşmesiyle nem bulunca kök verir, yaprak verir, ve aralık ayında sıcaklık 15 0C a düşünce çiçek tomurcuğu oluşturur, ve kışı böyle geçirir, ilk baharda hava sıcaklığı artmaya başlayınca çiçeklenir, Mayıs-Haziran da tohum bağlar ve dölünü devam ettirir, Hazirandan sonra üst aksam kurur, toprak altı organı (soğan) dinlenmeye başlar ve 3 ay dinlenir sonbaharda tekrar köklenip hayat çemberini devam ettirir.

Bu yaşam çemberi her soğanlı bitki için benzer şekilde devam eder.

Ben geçen yıl arkadaşlara (Sanırım Eylül cıvarında) sternbergia lutea soğanları (Karaçiğdem) gönderdim sanıyorum hepsi Ekim civarında çiçeklendi.

sn. kgursan, s.luteaların edirne de 10 Eylülde çiçeklendiklerini biliyorum. bazen iklim koşullarına göre birkaç gün şaşma olsada buradakiler eylül ayında çiçeklenir. tabi ki soğanı geç ekiyorsanız geç çiçekenecektir. benim size yukarıda sorduğum soru ise bu soğanları eğerki benim gibi erken diken arkadaşlar olursa ne gibi problemlerle karşılaşırlar ?

ben eğerki bu türün soğanlarını terasımda saksılara geç dikersem hepsi donuyorlar kışın dayanıksız oluyorlar. bunu anlatmaya çalışıyorum. fakat erken diktiğim soğanlarda hiçbir problem yaşamıyorum.

Sn hs edirne., S.lutealar köklenmeden de çiçek verebilir.! Şu anda resmini koyamıyorum, geçen yıl kasada kalan soğanlar çiçeklendi. Çünki çiçek tomurcuğu soğanın içinde mevcut.

S. lutea farklı ise bilmiyorum., Lale, sümbül vb. soğanlar en iyi 9 oC da köklendiğini literatürler söylüyor. Sıcak ortamlar genellikle bazı soğanlar için dinlenme (dormancy) nin devam ettiği ortamlar oluyor muhtemelen dinlenme devam ederken köklenemiyor. Diye düşünüyorum.

Arkadaşlar ben de soğanlarımı Aağustos ayında ekiyorum. Özellikle sonbaharda çiçek açan türler bu zamanda ekilmesi gerektiğini düşünüyorum. İlkbaharda çiçek açanlar ise biraz daha geç Eylül, Ekim veya Kasım olabilir. Ağustos ayında ekmemim sebebi ise; kuru bir kumun içinde ve hiç nem almamasına rağmen bu dönemde bazı soğanlar kök salmaya ve tomurcuklanmaya başlıyor. Mesela Kadıköy acı çiğdemi doğada hiç yağmur yağmasa dahi 15 ağutosta çiçek açıyor! Bazı soğanlılar var ki yaz uykusuna hiç yatmıyor! (doğu karadeniz veya çok yüksek zirvelerden gelen bazı türler) Bazı soğanlılarda var ki topraktan çıkarılmayı sevmez. Yani anbalajı açılmış yiyecek gibi uzun süre dışarıda korumak imkansız.
Kendi tecrübeme göre; Muscari, Scilla, Galanthus, Sternbergia, Narcissus gibi türler topraktan çıkarılmayı sevmez. Bir şekilde çıkarılır ve birkaç ay dışarıda kalırsa o yıl çiçek açmayabilir açsa da tam istediğim şekilde gelişmiyorlar.
Buna karşılık Laleler ve Alliumlar yaz uykusundayken topraktan çıkarılıp kuru yerlerde ekim zamanına kadar muhafaza edilmesi daha doğru olabilir. Bunlar da yazın gelecek suya karşı daha hassaslar.
Yine de bir örnek vereyim; erken sökülen laleleri çöp torbalarına doldururlarken ben de kıyamayıp 4-5 tane almıştım ve hiç önemsemeden kumla karıştırıp bir kovaya koydum ve bir kenara attım. Kasımda ekerken baktığımda kumun üstünde kalan ikisi tamamen kurumuş ama kumun içinde kalan çok yeşil soğanlar bile çok güzel toparlanmıştı. Bu da gösteriyor ki; her koşulda soğanlar toprak içinde toprak üstüne göre daha emindirler.
Ayrıca ben Ağustosta soğanlarımı ekerken elenmiş kuru toprak kullanıyorum ve kesinlikle sulama yapmıyorum taki sonbahar yağmurları başlayana kadar. Eylül veya Ekim'de ise benim bahçede elenecek kuru toprak kalmıyor!.
Ancak daha az türde ticari amaçlı olarak yetiştiriyor isek; havasını, nemini ve ısısını kontrol edeceğimiz bir depolama sistemimiz var ise ve tamamen kontrolü bizim elimizde olan sera gibi bir ortamda üretim yapıyor isek. Yetiştirdiğimiz bitkiye göre ekim zamanını kendimiz ayarlayabiliriz.

Buyurun size bir örnek vereyim. Bu Doğu Karadeniz kökenli bir çiğdem.
Yaz uykusuna hiç yatmıyor yaprakları sarardıktan sonra soğanından tekrar yeni kökler gelmeye başlıyor. Bunun gibi soğanlarının tamamen kurumasını sevmeyen birçok farklı tür var.
Bunu çok güzel anlatan bir fotoğrafı da eklemek istiyorum.
'Crocus kotschyanus suworowianus'
Geçen hafta çektiğim bir fotoğraf (7 temmuz)

Sn İbrahim 37, Bütün soğanlı bitki (geofit) türlerinde, bitkinin istediği koşullar (nem, sıcaklık) farklıdır. Dinlenme durumları da farklıdır. Bazı türler hiç dinlenmezler (amaryllis gibi) ancak bunların çiçeklenmesi için bir süre (periyot) KURAKLIK gerekir. Kuraklık sağlanmazsa çiçek tomurcuğu oluşturamazlar. Çiçek tomurcuğu oluşumu bazı türlerde SOĞUK olursa gerçekleşebilir. Doğadaki periyotlar da sıcak-soğuk-sıcak, veya ılık- serin- ılık, veya sulak-kurak-sulak şeklinde olabilir.

Dolayısıyla dikim zamanları da farklılık gösterebilir. Örneğin: Lale soğanları Ekim ayından Ocak-Şubat aylarına kadar dikilebilir. Dikim çiçeklenme zamanına göre ayarlanabilir ama tek ŞART soğanların dinlenmesini tamamlamış ve uygun koşullarda depolanmış olmasıdır. Keza, Frezya (Soğanımsı gövde-corm) da uygun koşullarda depolanmak koşuluyla yılın 12 ayında dikilebilir. Lilium türlerinin pek çoğu da yıl boyu dikilebilir. Tek koşul UYGUN DEPOLAMA KOŞULLARI (Programlama fazı-periyodu) dır.

Sonuç olarak; soğanlı türler zengin bir bitki gurubudur, kolay yetiştirilir, her mevsimde açacak bir soğanlı bitki türü vardır dolayısıyla ona göre de dikim takvimi değişir, bu nedenle soğanlı bitki türleri tercih edilir. Kolay gelsin.

Sayın kgursan, değerli bilgi ve iyi dilekleriniz için çok teşekkür ederim.
Sizi çok iyi anlıyorum. Soğuk-sıcak-soğuk, bu bir döngü meselesi.
Ben de deneme yanılma (veya başkalarının tecrübelerine bakarak daha az yanılma) yolu ile kendi iklimine en uygun yöntemi ve soğanlıları bulmaya çalışıyorum.

Yaz orkidelerinin yapraklarında kuruma başladı ve yaprak yüzeylerinde bir zararlının bıraktığı izler var (sivrisineğe benzer bir uçucudan şüpheleniyorum).
Bu konuda fikilerinizi alabilir miyim?.

Buradaki kuruma-sararma soğanında bir araz olduğunu gösteriyor. yaprak üzerindeki izler yaprağı kurutmaz.

Sn. Kgursan;
sizce çürüme mi söz konusu, birini çıkarıp bakayım mı ya da bir öneriniz var mı ?

Çıkarıp bakmanız bitkiyi öldürmek demektir, ve eğer soğanda çürüme varsa yapacak birşeyiniz de yoktur. Bu nedenle bırakın kendi halinde kalsın. Belki eski soğanın üzerinde yeni soğan çürümeden canlı gelişebilir.

Sadece suyu biraz azaltın. Altta drenaj zayıf ise su durmasından da kaynaklanabilir. Toprağı biraz kurusun.

Sn. kgursan ben bu sene ilk defa lilium soğanı ekeceğim, Gaziantep'te yaşıyorum, burada kışlar çok sert geçiyor, soğanlarımı ektikten sonra dışarıda mı bıraksam içeri mi alsam?

Sanırım size gönderdiğim liliumlardan bahsediyorsunuz, Saksılara ekecekseniz çok yağışlı havalarda korunaklı bir yere almakta fayda var, drenajı iyi olmayan saksılarda su birikebilir bu da soğanı çürümesine neden olur. Kışın saksı altlıkları alınmalıdır.

Bahçeye ekecekseniz o da aynı şekilde drenajı iyi olan biraz yüksekce ve iyi çürümüş hayvan gübresiyle karışmış toprağa ekiniz.

Lilium kış bitkisidir kolay kolay kıştan etkilenmez.

Evet sn. Lilium, soğanlarım gelmedi ama sizinkilerden bahsediyorum, açıklamalarınız için teşekkürler, peki ev içerisinde yetişme çiçek açma imkanı yok mu?

Büyük bir ihtimal yarın elinizde olur, olmazsa takip numarasından araştırın.

Ev içersinde de çiçek açar, bir çok arkadaş evinin içerisinde veya balkonunda yetiştiriyor.

Umarım sn. Lilium, heyecanla bekliyorum, gelir gelmez ekeyim mi?

Ekebilirsiniz, ben de bugün ekmeye başladım.

Sn. Lilium, lilium soğanlarımı ekmek istiyorum ama size bir sorum olacak; normal, uzun balkon saksılarına kaç adet lilium ekebilirim?

O saksılar fazla derin değiller, daha derin ve drenajı iyi saksılar olursa daha iyi olur. Saksılara ekeceğiniz soğanları 10 cm arayla ekebilirsiniz. Yani sağında solunda 10cm mesafe yeterlidir, toprağa ekecekler bir kaç yıl sökmeyeceklerse 15 cm ekmeliler.

Çok fazla gömmeyiniz, üzerlerinde iki üç cm harç yeterlidir.

Bu sadece lilium candidumlar içindir.

Sayın Lilium, Ekim 2009 da yanılmıyorsam sizden aldığım Lilium candium'lar 20 cm kadar boylandı ve çiçek açamadan yazı geçirdiler. Şu an yeni yaprak çıkarıyorlar, bu mevsimde normal midir? Ben daha geç bekliyordum, kışın yapraklar donmaz mı? Saygılar.

Hayır. Yaprakları donmaz ve üstelik çiçek açması için 1,5-2 ay soğuk (2-4 °C) ister. Buna vernalizasyon derler.

Hippeastrum papilio Syn. Butterfly amaryllis adındaki soğanım geldi .
Herdem yeşil yazıyor .
Ekip ekmeme konusunda tereddüt yaşıyorum .
Ne yapmalıyım ?

Tahminim bunlar hazır soğandır. Yani depolanmış (13 oC da 6 hafta) ve çiçek tomurcuğu hazırlanmıştır. Şimdi dikerseniz kış aylarında çiçek açabilir. İçeride kalması ve don dan korunması gerekir. Çiçekleri geçtikten sonra aşırı yapraklanırsa suyu kesin, kurutun 1 ay kadar kuru kalınca yeni çiçek tomurcuğu oluşturur ve tekrar çiçek verir.

Nergislerim ekimde yapraklanmaya başladı.Mevsime kanıp erken mi uyandılar acaba,yoksa normal midir? Zamansız uyandılarsa ölürler mi?