Müge (Convallaria majalis)
 

Müge (Convallaria majalis)
çiçekli bitkilerin Ruscaceae familyasına dahil cinslerden Convallaria içindeki tek türdür. Kuzey yarım kürenin ılıman iklimli tüm bölgelerinde (Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da) yaygındır.

Çok yıllık bir bitkidir. İlkbaharda,topraktan 15-20 cm yukarıya kadar uzayan koyu yeşil geniş yapraklar verir. Yaprakların arasından aynı sap üstünde sıralanmış küçük çan şeklinde beyaz çiçekler açar. Çiçeklerin çok güzel kokusu olduğundan parfümeride yaygın olarak kullanılmaktadır. Bitki, köklerinden çoğalarak bulunduğu alanı kaplamaktadır. Giderek daha az rastlanmaktadır. Türkçede İnci Çiçeği de denmekte, Bulgarca adı ise kız gözyaşı anlamına gelmektedir.


MÜGE (Convallaria Majalis)
Tarifi:
Adının kaynağı convalis – vadi ve rica – manto veya örtü kelime bileşiminden oluşur. Asya , Avrupa ve Akdeniz ülkelerindeki gölgelik ve rutubetli vadileri örtü gibi kapladığı iması içeriyor.
12-20 santimetre boyunda çok yıllık ve kışa dayanıklı bir bitkidir.
Son baharda yaprakları kurur ve baharda önce rulo halinde çıkan iki yaprak açılır,
Yapraklar uzun ve geniş olur .
Nisan mayıs aylarında narin zarif çan şeklinde beyaz çiçekler açar.


Bakım:
Hafif gölgeli alanları, nemi, kumlu balçıklı iyi drene olan toprağı sever.
Nötr veya hafif asitli toprağı (рН 5-6,5) yanık gübreyi tercih eder.
Tam gölgede de yaşayabilir. .Aynı yerde 10 yıl yaşar,1 metre alana 56 bitki sığar.
Gölge alanların yeşillendirilmesinde ve baharda kesme çiçek satışı için kullanılır .


Üreme
Bitkiyi sonbaharda kökleri ayırarak çoğaltmak mümkün.
Her bitkide 1-2 göz olması şartıyla 6-7santimetre mesafelere ekilir .
Ekimden sonra ve yaz boyu bolca sulanır .
Ekmeden de karanlıkta muhafaza edilmesi mümkün ,4-6 derece sıcaklıkta kum üzerine dikey olarak yerleştirip kökleri kumla kapatılır.
Böylelikle bitki donmaktan ve çürümekten kurtulmuş olur.
Bu şekilde muhafaza elden bitki mart ayında topağa dikilir.
Hızlı yetiştirme de yapılabilir-sadece kesme çiçek satışına yönelik.
Çiçeklemeden 20-25 gün önce torfa sandık veya saksılara ekilir.
Yosunların antiseptik etkisinden dolayı bu dönemde bitkilerin üzeri nemli yosunla kaplanırsa çok iyi olur.
Hızlı büyüme başlayınca 22-25 derecede ayrı saksılara şaşırarak karanlıkta bakılırlar.

Sulama suyunun ılık olması tercih edilir.
Bu işlemi aralık ayında yapılırsa sulama suyu 35-38 derece olmalıdır.
Bitki 7-8 cm’ye ulaşınca 1-2 tomurcuk ortaya çıkar .
Bu dönemde aydınlığa çıkarılırlar(20 derece )
Yöntem her mevsim müge çiçeği elde etmek için kullanılır.
Bahçıvanın öğüdü:
Zararlı otlardan korunması özellikle yer altında uzun kökleri olanlardan korumak önemli.
Bunun için yabani otları sıkça temzlemek önemli .

Bu konuyu açmamın sebebi şu:
Bulgaristandan 3 kök müge getirttim.
Şu an uykudalar.
Baharda uyandıklarında gelişmeleri ailemizle paylaşmayı planlıyorum.
Umarım o zaman yorumlar da olur...

Müge bana kardeleni hatırlatıyor.. Kokulu da olması çok güzelmiş gerçekten..Zehirli olması biraz dikkat etmemizi gerektiriyor demek ki..

Ne yapacağız şimdi! serin bitkiler yazın sıcağına dayanmıyor, sıcak ülke bitkileri kışın soğuğunda donuyor. İkisinin arasında kalmışız. Güzel çiçekleri görünce kalakalıyoruz.

zehirli olan sadece çiçeklemeden sonra oluşan meyveleri,
çiçekleri geçince toplarsak tehlike de ortadan kalkar:p

MÜGE- Convallaria Majalis
 

Alm. Malgloeckchen (n), Fr. muguet (m). İng. Lily of the valley. Familyası: Zambakgiller (Liliaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Marmara ve Akdeniz bölgesi (Toroslar).
Nisan-mayıs ayları arasında beyaz ve güzel kokulu çiçekler açan, 20-30 cm boyunda, sürünücü köklü, çok yıllık otsu bir bitki. Daha çok gölgeli ve rutubetli yerlerde, orman altlarında, vâdilerde ve dere kenarlarında yayılış gösterir.
Tatlı kokulu beyaz çan çiçekleri, gelin buketlerinde sevilerek kullanılır. Toprak altındaki kök sapları, kalın burunları ile sökülüp, her yıl yeniden çiçeklenmeye alınır. Her ilkbaharda, her burun ucunun dibinden bazen 20 cm. uzunlukta yaprak ve ince çiçek sapı çıkarır. Sap üzerinde beş ile sekiz adet 6 mm. büyüklükte, portakal, eflatun-pembe, kırmızı meyve verir. Pek az tanınan C.majalis rosea, eflatun-pembe, açık renk çiçeklidir. Katmerli olanları ve yaprakları uzunlamasına çizgili olanları da vardır. Nefis kokulu bir kesme çiçektir. Gölge ağaç altları için çok uygundur.


YETİŞTİRİLMESİ
Kışa tamamen dayanıklıdır. Yarı gölge, nemli ve pH derecesi 4,3-8,0 olan asitli toprakları sever. Sonbahar veya ilkbahar başında 7,5 -10 cm. mesafeyle dikilir, üzeri 2,5 cm. toprakla örtülür. İnce komposto, yıllanmış ahır gübresi, iyi büyüme ve çiçeklenmeyi sağlar.
Convallaria Majalis; ilkbahar sonunda çan şeklindeki çiçekleri açar. Oldukça güzel kokuludur. Kesme çiçek olarak da kullanılır. Otsu bir yer örtücüdür. Soğuğa dayanıklıdır. Sonbahar da solan yapraklar, ilkbahar da yeniden canlanır.
Müge Çiçeği; gölge sever. Bahçede kuzey ve dopu kısımlarda çalı altların da yer örtcü olarak yerleştirebilirsiniz. Organik maddece zengin toprak, yerleştirilmesi için idealdir. Düzenli gübre verilmeli ve toprak nemli kalacak şekilde su verilmelidir. Yaz dönem sonu rizomlarından ayrılarak üretilir. Yaprakları sararınca, sonbaharda kök ayrılması ile çoğaltılır.

Yapraklar oval veya elipsodik, tam kenarlı, paralel damarlı ve koyu yeşil renklidir. Çiçekler uzun bir sapın ucunda, 6-10’u bir arada, salkım durumunda toplanmışlardır. Saplar ince, kısa ve sarkıktır. Çiçekler çan şeklinde ve beyaz olup uçları altı lopludur. Meyve küre şeklinde, küçük ve kırmızı tohumları mavimsi renklidir.
Kullanıldığı yerler: Bitkinin çiçekleri, kökleri ve rizomları kullanılmaktadır. Bileşiminde kardiyotonik etkisi olan heterozitler (konvallatoksin, konvallarin) vardır. Bilhassa kalp üzerine tesirlidir. Kalp faaliyetlerini tanzim edici özellikte, ham madde olarak kullanılır. İdrar söktürücü ve müshil etkisi de vardır. Çiçekleri parfümeri sanâyiinde ve süs bitkisi olarak kullanılır.

Convallaria Majalis yani müge…

Evet bu kış bana gönderilen istisnasız 15 - 20 faksta ve e - mail’de bu bitki soruluyordu. Ben de mevsimi değil diye gazetede yazamadım, zamanını bekledim. Tam unutmuştum ki annem benden müge kokulu sabun (Lily of the Vally) istedi. Hatırladım. Parfüme, sabuna meraklı olanlar bu kokuyu iyi bilirler. 1960 - 70′li yıllarda evlenen kadınlar galiba gelin buketini mügeyle yapmışlar. Bu nedenle de anısı varmış.

Müge eskiden tüm bahçelerde modaymış. Çok hızlı yer örtücü oluşu (20 cm), çiçekleri (kokulu), çiçekten sonraki meyveleri güzel ama müge aynı zamanda bahçede büyük bir tehlike! Çünkü dikildiği alanda çoğalırken etrafında ot dahil hiçbir soğanlı ya da mevsimlik bitki gelişimine izin vermiyor, her yeri kaplıyor.

İngiltere ve Amerika’da soğanlı bitki olan müge, gelenek olarak ince ve uzun beton - tahta setlerde tek başına dikiliyor. Ancak sınırlandırılırsa kontrol edilebiliyor. Saksılar için de uygun. Gölgeli, rutubetli alanlar esas tercihi. Yaprağını döken ağaçların altında bol yaprak çürüğü, humus içinde çok mutlu oluyormuş. Satın aldığınız ya da söktüğünüz soğanları dikim ve üretim için ağustos - eylül aylarında toprak yüzeyinden 5 cm derine, toprağa paralel bir şekilde yerleştirin.


Soğanları Türkiye’de bulmanız zor. Yurtdışından isteyin. Kışın üst gövde yok olacak, korkmayın. İlkbaharda daha fazla bir şekilde ortaya çıkacak. Yaprakları dolu dolu ve yeşil. Beyaz çan şeklinde bir sap üzerinde dizili çiçekleri; ‘Plena’ katmerli, ‘Rosea’ pembe, ‘Fortin’s giant’ iri çiçekli olabileceği gibi ‘Variegata’ türü de altın renkli çizgili yapraklıdır.

Çiçekten sonra oluşan kırmızı, turuncu meyveleri zehirlidir. Bitki kozmetik sanayii dışında ilaçlarda da bolca kullanılmakta. Kan basıncını ve akışını düzenleyici etkisi var. Bahçenizde çok gelişmiş müge grupları varsa her 3 - 4 senede bir ayırıp azaltın. Doğal gelişsin, ama kontrol etmeliyim derseniz glyphosate içeren tohum öldürücü ilaç kullanmalısınız. (Fazla varsa bana yazın, bitkiyi arayan çok insan var.)

Murat Pilevneli.

http://bahcevan.com/tehlikeli-guzell...illiyet-vitrin

Sayın Murat Plevnelinin yazısı çok doyurucu ,
benimkiler de topragın üzerinde göründüler toplam 4 kökmüş .

Bu çiçek soğuğa dayanıklıdır. Soğuk olunca uykuya dalıyor. Onun için nariçi bey sizde yetişir üzülmeyin.

Bahçeye eksem meyvasını kedi ve köpeklerim yermi acaba :(

Nuzel hanım yemez yenecek bir şey değil zaten.

Sayın Volare 4 kök size çok değil mi? Uğraşamazsınız, ben seve seve 1 köküne bakarım, maksat size yardımım olsun:)

Sayın berduray ,
mügeler bana yakın zamanda kaybettiğim annemin armağanı ,
ama söz bu sene onlara çok iyi bakacağım .
Elde edeceğim tüm tohumları sizlere dağıtacağım.

Başınız sağolsun, istemeden üzdüm galiba...Hayat işte , sürekli sınar bizi...

Sizde de olsa yaşasın yeter, yadigarsa daha kıymetli o zaman, teşekkürler.

Volare hanım tohumdan üretmek mi acaba hızlı üretim şeklidir.Yoksa rizomdan mı.Bilgi veririseniz sevinirim.

Sayin hocam100,
ben hic tohumdan uredigini gormedim .
Eski evimizin bahcesinde rizomlarla buyuk bir alanı kaplamıstı .
Sayin Plevnelinin makalesinde , wikipediada kirmizi ve zehirli meyve ve tohumdan bahsediliyorsa da ,
ben sahsen hic gormedim .
Toprak konusunda cok talepkar bir bitki degil .
Ancak gelip gecen cicekten istedigi icin ,toplayip verdigimizden , belki meyve ve
tohum olusturma firsati bulamamis olabilir:)
Tohumun satildigi bir site gordum .

Bilgi için teşekkür ederim.

Gerçekten bu bitkiyi Türkiye'de bulabilmek o kadar zor mu?

Güzel ülkemde bir sürü bitki çeşitliliği varken, Türkiye'de yetişmiyor olması şaşırtıcı... Anavatanı neresi acaba bilen var mı?

Sayın kaktüs ,
ılıman iklim şartlarını seviyor gölge ve nem istiyor.
Bu şartların mevcut olduğu her yerde yetişir .
İstanbulda oturuyorsunuz , sizin diğer üyelere göre şansınız iklimin uygun olması ,
ve çiçekçi sayısının çok olması .

İstanbulda oturuyorum ancak bu tip çiçekleri evde saksıda bakmak yerine, yazlığımdaki bahceyi süslesin diye istiyorum. Yeşille beraber karıştıklarında manzarayı izlemeye doyum olmuyor :p

Bu sitede satılıyor :tıkla ,
yani tamamen bulunmaz bir hint kumaşı gibi olmasa da ,
biraz zor...

5 kok daha aldim ,
Bunlari da hizli cicek acsinlar diye saksida , torfta , karanlikta tutacagim .
Hadi hayirlisi .

Ben de Hocam100'den aldığım mügelerimi haftasonu bahçedeki defne ağacının altına ektim. Meraklı bekleyiş başladı :)

Hayırlı olsun ,
bende yeni bu gün ektim saksıya...

Benim 15 gün evvel de saksıya diktiğim mügeler 10 cm filiz verdi ve küçük küçük incileri görünmeye başladı sanırım bunlar çiçekleri.Sabırsızlıkla bekliyorum.

Bravo hocam100 ,
çok güzel , yakında açarlar ...
Paylaşmaya devam edin . Çiçekleri dört gözle bekliyorum .
Bu bitkinin Türkiyede yaygınlaştığını görmek istiyorum .

Sn hocam100 sulamayı nasıl yapıyorsunuz?

İçerde mi tutuyorsunuz?

Odada tutuyorum haftada bir nemi korumak için 1 litre ılık su veriyorum .4.3 2009 17:10 itibari ile mügelerim.Hemen arkasındaki saksıda ise müge tohumları ektiğim saksıdan hala haber yok.

Benimkiler henüz cimlenmedi.Bozulmuşmudur acaba?

Sayın beyaz orkide ,
tohum mu vardı sizde yoksa kök mü tam anlamadım ?