Brezilya fındığı (Bertholletia excelsa)
 

(Televizyonda ( NG) bu konu ile ilgili bir belgesel izledim. 40 mt fazla büyüyebilen, müthiş bir ağacı varmış. Meyve vermese bile sadece ağacı için yetiştirilmeli bence. Karadeniz de denenebilir. )

"Sadece balta girmemiş ormanlarda meyve verebilir. Çünkü insanların müdahalesi olan bölgelerde bu bitkinin çiçeklerinin polenlenmesine direkt katkısı olan orkideler çok azdır." Insanlar tarafindan rahatsiz edilmek istemeyen bir bitki ! yani bir anlamda:)(http://www.alivesitesi.com/brezilya-findigi.html) den alıntı)

Bir Güney Amerika ağacıdır. Bilimsel adı Bertholletia excelsa olup Lecythidaceae ailesindendir. Ticari olarak kullanılan tanelerine de Brezilya Fındığı denir.

Anavatanı Guyana, Venezuela, Brezilya, doğu Kolombiya, doğu Peru ve doğu Bolivya’dır. 30 metreden, 45 metreye kadar yükselebilen(*) büyük bir ağaçtır. 500 yıldan fazla yaşayabilir. Bazı kaynaklarda 1000 yıl yaşadığına dair bilgiler vardır. Yaprakları yağışsız mevsimde dökülür.

Sadece balta girmemiş ormanlarda meyve verebilir. Çünkü insanların müdahalesi olan bölgelerde bu bitkinin çiçeklerinin polenlenmesine direkt katkısı olan orkideler çok azdır. Bu ağacın çiçeklerinin içine girebilecek güçte olan tek böcek cinsi ise uzun dilli orkide arılarıdır.

Orkideler bu arıların küçük yapılı erkeklerini cezbeden koku salgılar. Erkek arılar bu kokuyu dişilerini cezbetmek için parfüm gibi kullanırlar.

Şöyle oluyor: erkek arılar orkide çiçeklerinin kokularını sürünüyorlar. Sonra bu kokuya bu arı türünün büyük yapılı dişileri geliyor. Geldikleri zaman Brezilya fındığı ağacının çiçeklerine girmeden edemiyorlar. Böylece çiçeğin içindeki erkek polen organlarının polenlerini çiçeğin dişi organlarına bulaştırıyorlar ister istemez.

İşte bu ağacın üstünde misafir gibi yaşayan orkideler olmasa orkide arıları ağaca gelmez ve de çiçekler döllenmez. Sonuçta ağaç meyve vermez.
Orkidelerin ve orkide arılarının katkısıyla polenlenip döllenebilen çiçeklerden meyve oluşması ve bu meyvenin olgunlaşması 14 ay sürer.

Eklenti 121315

Eklenti 121317

Brezilya fıstığı da Butternut ve krema somun olarak bilinen dünyanın en ticari işlem gören fındıklarından biridir. Somun ve bu fındık çok yüksek yağ içeriği vardır; pişirme yağı, lambalarda , sabun yapmak içinve hayvan beslemek için. Olarak geleneksel yüksek miktarda doğal selenyum sağlar.

Olgunlaşmış meyve büyüklük ve şekil itibarıyle Hindistan cevizine benzer. 2 kiloya kadar ağırlıktadır.

Kabuğu çok sert ve 8 – 12 mm kalınlığındadır.

İçinde portakal dilimleri gibi dizilmiş üçgenimsi yapıda, 4-5 santim uzunluğunda 8den 24e kadar değişebilen sayıda çekirdekler bulunur. Brezilya fındığı bunlara deniyor. Aslında fındıkla fıstıkla bir alakası yoktur.
Brezilya’da buna Brezilya fındığı değil Pará kestanesi denir. Ülkenin kuzey-batısında ise Acre kestanesi denir.
Eklenti 121322 Eklenti 121323

Eklenti 121324 Eklenti 121325

Bu fındıktan yapılan kremler çok meşhur. Piyasada var.

Paylaşım için teşekkürler agozce. Acaba bu ağaç orkide arıları olmadan hiç mi meyve yapmıyor? Birde yetişme isteği hakkında bilginiz var mı?

Yetişme isteği hakkında hiç bilgim yok .Amazonlarda yetiştiğine göre sıcak ve bol yağmur ister sanırım.

Tohum bulsam deneyeceğim ama bulamadım.

Karadeniz'de denenebilir demişsiniz bende herhalde soğuğa dayanıyor dedim:) Ama soğuğa belli bir dayanımının olduğunu düşünüyorum. Bence Karadeniz sahilinde yaşıyabilir. Çünkü tropikal iklimde kurak dönemde yaprak döküyormuş. Ülkemizdede kışın yaprak dökerek belirli bir ısıya dayanabilir.

merhaba, Amerikadan gelen Brezilya fındıklarını çimlendirmeye çalıştım ama tahmin ettiğim gibi kavrulmuş çıktılar ve çürüdüler. Kavrulmamış tohum veya fide bulma şansımız varmı? Bu bitki çok ilgimi çekti ve mutlaka fidesini edinmek istiyorum.

TAdını merak edenler, Peymanın tropik karışık paketinde var brezilya fındığı. Aynı pakette makedemya, pikan ve kaju var. Benim favorim makedemya.

rica etsem biz getirttik ama tam olarak faydalarını bilemiyoruz nasıl kullanıcaz soylerseniz sevinirim

Belgeselde bu ağacın sincap türü bir hayvan tarafından tohumlarının dikildiğini ve döllenmesinin ağacın gövdesinde oluşan orkideler ve ormanda bulunan başka bir çiçekten alınıp büyük arılar tarafından döllendiğini izlemiştim , çok etkilenmiştim.

Bertholletia excelsa'nın tadına biraz önce baktım.
İşlem görüp görmediğini bilmiyorum, ama 3 adet ekip ne olacağına bakacağım.
Makadamia kadar lezzetli bulmadım ama çok faydalı tarafları varmış o bakımdan yetiştirmeye değer:)

Bu ağacı araştırdığım kadarıyla Zone 11 de yaşayabiliyor ki bu durumda Türkiye'de yaşayabilmesi imkansız. Ayrıca insan eli değmemiş balta girmemiş orman gerekiyor ve bu ormanda orkideler ve arılar olmalı ve bu orman sürekli nemli ılık ve sıcak olmalı bir kaç ay da kuraklık yaşamalı ve hiçbir zaman 5-6 derecenin altını görmemeli. Bu durumda bir ihtimal Muğla, Antalya ve Mersin'in kıyı kesimlerinde yetişebilir ama insan eli değmemiş bir yer Akdeniz sahil boyunca bildiğim kadarıyla yok ve kışlar o kadar da ılık olmuyor mesela bu kış normallerden daha soğuktu en azından Ocak ayı. Bir de bitki güney yarımküreye özgü ve oranın biyolojik saatine göre kurulu. Kuzey yarımküreye adaptasyon nasıl sağlanır acaba. Tohumlarını bulmak çok zor amazon.com da bile bulamadım

ebayden bir satıcıdan 35 Euro karşılığı 7 tohum aldım ve bugün elime geçti. İnternette İngilizce dilinde bile çimlendirme konusunda oldukça az bilgi var. 48 saat ılık suda bekletip daha sonra toprağa ekim yapacağım.

Merhaba, tohumlar filizlendi mi? Kışa dayandılar mı? :confused:

Merhaba
Brezilya fındıgı cevizi fidan oldu mu?
Antalyada denemek istiyorum sartlara uygun biryerde