Lahana ve Brüksel Lahanası Yetiştiriciliği
 

Lahana ve Brüksel Lahanası Yetiştiriciliği


Familya: Brassicaceae (Cruciferae)
Lahana: Brassica oleracea L.

Ekonomik Önemi, Anavatanı ve Yayılma Alanları

Lahana grubu sebzeleri Avrupa ülkelerinde bütün yıl boyunca, ülkemizde ise yılın bir iki ayı hariç bütün yıl boyunca pazarlanmakta ve değişik şekillerde sebze olarak tüketilmektedir.

Yaprak lahanalar; Brassica oleracea L. var. acephala,

Baş lahanalar; Brassica oleracea L. var. capitata, kırmızı lahanalar; Brassica oleracea L. var. rubra,

Savoy lahanası ise; Brassica oleracea L. var. sabuuna, olarak adlandırılmaktadır.

Lahananın anavatanı olarak Kuzey Avrupa ülkeleri ve Baltık denizi kıyıları kabul edilmektedir. Lahana denize yakın, rutubetli olan tüm Avrupa kıyılarında geniş bir yayılma alanı bulmuştur.

Gövde:
Lahanalarda gövdenin uzunluğu ve kalınlığı çeşitlere göre değişir. Yaprak ve baş lahanalarda kalın ve kısa bir gövde bulunmaktadır.Lahanalarda gövde kalınlığı ortalama olarak 5-10 cm, gövde uzunluğu ise 30-50 cm arasında değişmektedir.

Yaprak:
Lahana yaprakları şekil, renk, büyüklük, etlilik, düz veya kıvırcık oluşları bakımından çeşitlere göre farklılıklar gösterir. Yaprak şekilleri yassı-yuvarlak, uzun, yuvarlak, oval, ters yumurta, topaç ve kalp şeklindedir. Başlangıçta yapraklar yanlara doğru açılır, daha sonra iç içe katlanarak baş şekline döner.

Yaprakların genişliği 10-15 cm ile 60-70 cm arasında değişir. Yaprakların büyüklüğüne göre başların çapı 20-30 cm’den 70-80 cm’e kadar çıkabilir. Yaprakların renkleri beyazımtırak-yeşil, mavimsi koyu yeşilden koyu kırmızıya kadar değişir. Ayrıca yaprakların üzeri koyu bir mum tabakasıyla kaplıdır.

Gövde:
Lahanalarda gövdenin uzunluğu ve kalınlığı çeşitlere göre değişir. Yaprak ve baş lahanalarda kalın ve kısa bir gövde bulunmaktadır.Lahanalarda gövde kalınlığı ortalama olarak 5-10 cm, gövde uzunluğu ise 30-50 cm arasında değişmektedir.

Yaprak:
Lahana yaprakları şekil, renk, büyüklük, etlilik, düz veya kıvırcık oluşları bakımından çeşitlere göre farklılıklar gösterir. Yaprak şekilleri yassı-yuvarlak, uzun, yuvarlak, oval, ters yumurta, topaç ve kalp şeklindedir. Başlangıçta yapraklar yanlara doğru açılır, daha sonra iç içe katlanarak baş şekline döner.Yaprakların genişliği 10-15 cm ile 60-70 cm arasında değişir. Yaprakların büyüklüğüne göre başların çapı 20-30 cm’den 70-80 cm’e kadar çıkabilir. Yaprakların renkleri beyazımtırak-yeşil, mavimsi koyu yeşilden koyu kırmızıya kadar değişir. Ayrıca yaprakların üzeri koyu bir mum tabakasıyla kaplıdır.

Meyve:
Lahanalarda döllenmeden sonra çiçekler üzerinde bulunan çanak ve taç yapraklar dökülür ve dişi organ büyümeye devam eder, meyve bakla şeklini alır. Başlangıçta yeşil olan baklalar olgunlaşma ilerledikçe önce sararır ve daha sonra kahverengiye dönüşür. Bu bakla tipine Sliqua meyve adı verilmektedir.
Meyvelerin şekli ve büyüklüğü ekolojik koşullardan etkilenmektedir.Uygun ekolojik koşullarda yetiştirilen lahanaların meyveleri düz ve 3-5 mm kalınlığında, 30-80 mm uzunluğundadır.

Tohum ve Çimlenme Özellikleri:
Meyve iki gözlü olup ortadan bir zarla ayrılmıştır. Tohumlar iki gözlü meyve içinde bulunmaktadır. Çiçeklenmeden 20-25 gün sonra bakla içindeki tohumlar belirginleşir. Tohumlar yuvarlak veya hafif yumurta şeklindedir. Bir gramda bulunan tohum sayısı 280-350 adettir.

Çimlenme sıcaklığı 10-30 0C olup, optimum çimlenme sıcaklığı 20-25 0C’dir. Düşük toprak sıcaklığı ve fazla nem çimlenmeyi geciktirir. Normal koşullarda tohumlar 3-4 günde çimlenirler.

Yetiştirme İstekleri
İklim isteği:
Lahana yetiştiriciliğinde sıcaklığın büyük önemi vardır. Özellikle çimlenme döneminde sıcaklık çok önemlidir. Yüksek sıcaklıklar sebze olarak değerlendirilen yaprakların kalitesini bozar. Lahanaların baş oluşturabilmesi için en uygun sıcaklığın 15-20 0C arasında olması istenir. Yaz ayları sonunda ve sonbahar yetiştiriciliğinde sıcaklığın düşmesi kaliteli baş oluşumuna yardımcı olmaktadır.

Lahanalar çiçeklenebilmeleri için düşük sıcaklığa (10 C altında) gereksinim duyarlar. Düşük sıcaklık istekleri karşılanmadığında bitkiler sürekli vegetatif devrede kalırlar. Yapılan çalışmalarda sıcaklığın sürekli 15 C’nin üzerinde seyrettiği durumlarda bitkilerin çiçeğe kalkmadığı tespit edilmiştir. Sıcaklık 10 C civarında ise bitkiler 5-7 hafta sonra generatif döneme geçmekte ve çiçeklenmektedir. Sıcaklık 7 C civarında ise bu süre kısalmakta ve bitkiler 4hafta içinde çiçeklenmektedirler.

Lahanaların fazla ışıktan hoşlandığı, ışık miktarının az olduğu ağaç altlarında ve gölgeli yerlerde yetiştirilen lahanaların gelişme ve büyüme özelliklerinin yavaşladığı ve verimin düştüğü bilinmektedir.

Lahanalar yağıştan zarar görmez, aksine daha iyi gelişirler. Lahana hava nemi yüksek, deniz ve göl kenarları ile yüksek nemli yaylalarda çok iyi gelişmektedir. Dolu şeklindeki yağışlar lahana bitkisinin yapraklarına zarar vermektedir. Bunun dışındaki yağış lahananın gelişme ve büyümesinin yanında kalite özellikleri üzerine de olumlu etki yapmaktadır.
Lahana bitkilerini rüzgar olumsuz yönde etkilemektedir. Rüzgar yapraklardan su kaybına ve bitkilerin devrilip toprakla temas etmesine neden olur. Su kaybı, yenen yaprakların kalitesini bozmaktadır. Devrilen bitkilerde ise ya gelişme yavaşlamakta, **** toprağa değen yapraklar çürümektedir.

Toprak İsteği:
Lahanalar toprak istekleri bakımından seçici değildir. Ancak toprağın su tutma kapasitesi iyi olmalıdır. Ağır topraklarda yetiştirilirse yüksek verim, buna karşılık hafif topraklarda yetiştiricilik yapılırsa daha az ve erkenci verim elde edilir. Sonbahar ve kış yetiştiriciliği için drenajı iyi olan topraklar seçilmelidir.

Lahana bitkileri için optimum pH 6-6,5 arsında olmalıdır. Asidik topraklarda gelişme iyi olmaz. Lahana tuza dayanıklı bir bitki olarak bilinmektedir.
Lahana bitkileri üst üste aynı toprakta yetiştirilmemelidir. Mutlaka bir başka familya sebzeleri ile münavebe yapılmalıdır. Aksi taktirde toprak yorgunluğu nedeniyle gelişme ve büyüme istenilen düzeyde olmaz.

Yetiştirme Şekli

Tohum Hazırlığı, Ekim ve Dikim:
Lahana grubu sebzeler ekolojik koşullar uygun ise direkt tohumları tarlaya ekilerek üretilebilirler. Ancak ülkemiz koşullarında lahanalar fide ile üretilmektedir. Fide yetiştiriciliği yastık ve tavalarda yapılır. Fidelerin yetiştirileceği fideliklere yanmış çiftlik gübresi toprak işlemeyle tohum ekiminden en az bir ay önce verilmelidir. Fide üretimi amacıyla tohum ekimi, batı ve güney bölgelerimizde temmuz-ağustos ayları başında fide yetiştirme tavalarına, diğer bölgelerimizde ise mart sonu-nisan başında soğuk yastıklara yapılmalıdır. Fideliklere tohum ekimi serpme veya sıravari olarak yapılmalıdır.

Bir dekar alan için tohumun iriliği, dikim sıklığı ve çeşide bağlı olarak 8-12 gr arasında lahana tohumu kullanılır, bunun için 4-5 m2’lik fide yetiştirme alanı yeterlidir

Sıravari ekimde tohumlar 10 cm sıra arası, 2 cm sıra üzeri olacak şekilde ekilmelidir. Tohum ekiminden sonra fidelikler süzgeçle ve ya mini yağmurlama başlıklarıyla sulanmalıdır.
Lahana fideleri 30-35 gün içinde 3-4 yaprak oluşturur, 15-20 cm boy kazanır ve gövdeleri kurşun kalemi kalınlığına ulaşır ve dikim büyüklüğüne ulaşırlar. Bu fideler fazla gecikmeden esas yerlerine dikilmelidir.

Lahana grubu sebzeleri batı ve güney bölgelerimizde karpuz, arpa, buğday ve ilk ürün mısırdan sonra ikinci ürün olarak yetiştirilebilir.

Fidelerin dikileceği tarlada sıra arası yetiştirilecek çeşide bağlı olmak üzere 70-100 cm olacak şekilde, 20-30 cm derinlikte masuralar açılır.

Dikim büyüklüğüne gelmiş olan fideler hava koşullarına bağlı olarak sökümün kolay olması için dikimden 1 veya 2 gün önce mutlaka sulanmalıdır. Fide dikimi 3 farklı şekilde yapılır:
1- Kuruya Dikim: Dikim büyüklüğüne gelmiş fideler 70-100 cm arayla açılan masuraların boyun noktasına, sıra üzeri 40-70 cm mesafelerle plantuvar, çepin ve çapa yardımıyla kuruya dikilirler, daha sonra masuralara su verilir. Bu şekilde yapılan dikimlerde arazinin meyili az olmalıdır.
2- Elle Çamura Dikim: Masuralara su verilir ve su çekilmeden fidelerin büyüme uçları su seviyesinden yukarıda kalacak şekilde elle çamura dikim yapılır. Bu şekilde yapılan dikimlerde bitkilerin büyüme uçları su seviyesinden etkilenmediği için zarar görmez.
3- Tavlı Toprağa Dikim: Dikim yapılacak masuralara su verilir sulamadan birkaç gün sonra tavlı toprağa masuraların boyun noktalarına fidelerin büyüme ucu su seviyesinden yukarıda olacak şekilde fide dikim kazıkları ve çepinle dikim yapılır. Dikim sırasında cılız ve fazla boylanmış fideler dikilmemelidir. Dikim yaz aylarında akşam saatlerinde yapılmalıdır.

Çapalama:
Toprak yapısı ve otlanma durumuna göre bir veya iki kez, ya da her sulamadan sonra kaymak tabakasını kırmak üzere çapa yapılır. Ayrıca herbisitler kullanılarak yetiştirme yerlerinin otlanması önlenir. Çapa büyüklüğüne ulaşan bitkilerde çapalama işlemi, bitkinin saçak köklerinin toprak yüzeyine yakın gelişmesi nedeniyle yüzeysel olarak yapılmalıdır.

Sulama:
Fide dikiminden sonraki ilk sulama bitki kökü çevresinde çatlak meydana gelmeye başladığında yapılır. Genellikle bu ilk sulamadan sonra bitkilerin gelişmesi izlenir. Toprak yapısı, çevre koşulları ve bitkilerin gelişme durumları dikkate alınarak düzenli sulama yapılmalıdır.

Gübreleme:
Çiftlik gübresiyle gübreleme imkanı yoksa dekara en az 15-16 kg N, büyük başlı çeşitlerde 18 kg N, 8-10 kg P2O5 toprak yapısına bağlı olarak 12-16 kg K2O verilmelidir. Azotun yarısı ikinci sürümde (NH4)2SO4 şeklinde, diğer yarısı da son çapada bitkilerin yaprak iz düşümüne NO3 formunda verilmelidir.

Tarımsal Savaşım:
Lahanaların fide gelişme dönemlerinde hastalık ve zararlılara karşı mücadele iyi yapılmalıdır. Özellikle lahana kelebeği ve yaprak bitlerine karşı çok dikkatli olunmalıdır.

Olgunluk, Hasat ve Depolama
Lahanalarda iyi bir yetiştiricilik yapılmışsa genellikle hasat bir defada yapılır. Ülkemizde yetiştirilen çeşitler yavaş ve kademeli olarak gelişir ve dikimden 3-6 ay sonra hasada gelirler. Ülkemizde genellikle Eylül-Ekim aylarından itibaren hasada başlanır.
Lahanaların hasadı elle yapılır. Hasat olgunluğuna gelmiş lahanalar toprak seviyesinden keskin bir bıçak ve ya satırla kesilerek hasat edilir. Kesilen başların dış tarafındaki bozuk yapraklar temizlenir. Lahanalar soğuk hava depolarında 4-6 ay saklanabilirler. Normal saklama sıcaklığı 1-2 oC olup, depo nispi neminin % 90-95 olması istenir.

Verim
Bir dekardan 2-8 ton arasında lahana hasat edilebilir. Ortalama olarak 1 dekar alanda 2000 civarında lahana bitkisi bulunur. Baş iriliği birim alandan alınan verimi en çok etkileyen faktördür.

Brüksel Lahanası
 

Bahçemde brüksel lahanası yetiştirmek istiyorum. Bildiğim kadarıyla tohumdan yetiştiriliyor. Bu mevsimde sofralarımızı süslediğine göre ekimi, ilkbahar-yaz gibi yapılıyor olmalı. Deneyimli arkadaşlarımız var mı? Tohumlarını nasıl temin edebiliriz?

Sayın iklimsiz şubat martgibi ekebilirsiniz dondan koruyabilirseniz şimdi de ekebilirsiniz öğnümzdeki yıl sonuna doğru iyice boylanır gövdesinden tomurcukları verecektir.
Ayrıca ozamana kadar üst yapraklarını kara lahana gibi toplayıp değerlendirebilirsiniz sarma ve yemeklerini çorbasını Tohuma gelince size gönderdiğim tohumların içinde kırmızı lahana ile birlikde var olması lazım.
Eğer yoksa gözden kaçırdımsa gönderebilirim.

Tekin bey çok teşekkürler verdiğiniz bilgiler için.

Bana gönderdiğiniz tohumların içinde, kırmızı lahana ve bürüksel lahanası vardı Tekin Bey.

Arzu'cuğum senin kanalınla aldığım Tekin beyin yolladığı tohumların çoğu adı yazılı olmasına rağmen bir kısmı isimsizdi. Tekin bey buraya uğrayacaktır, tahmin üzerine resimlediğim tohum çok büyük olasılık brüksel lahanası. Eğer doğruysa Tekin beyin bana tekrar göndermesine gerek yok. Buradan kendisine tekrar teşekkür ediyorum.

Bendekilerle aynı İklimsiz. Resim koyacaktım ama cep telofonu ile çektiğim için iyi görünmüyor. Resimdekiler bürüksel lahanası tohumu.

Tekin Bey gri yuvarlak renkte tohum gönderdiyse onlarda kırmızı top lahana tohumlarıdır.

aynı tohumlara benzer ayrı bir paketde varsa oda vardır demektir eğer yoksa birinden birini atlamışım demektir her ihtimala karşı göndermeye çalışayım.

Sorun çözümlendi galiba arkadaşlar, teşekkür ediyorum. Meğer elimde brüksel lahanası tohumu varmış:)

Tekin Bey merhaba;
Elinizde brüksel lahanası tohumu varsa banada gönderebilirseniz çok sevinirim. Ayrıca brüksel lahanasında şaşırtma işlemi yapılıyormu? Teşekkürler.

Sayın ezo şu an için elimde kalmadı ama bakacağım bulucnca sizden adresinizi isterim
şaşırtmaya gelince şaşırtmanın amacı bitkilerin bir birine gölge yapmasın güneşden hepsi aynı oranda faydalansın diye yapılır sizin yeriniz müsaitse seyrek ekerseniz sorun kalmaz.
Serpme yapmayacağım kasalara **** toplu bir yere ekeceğim derseniz mutlaka syretme yani şaşırtma yapmalısınız.

Tekin Bey ilginiz ve verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.

Merhaba bende foruma yeni katıldım. Bürüksel lahanası tohumu arıyordum tesadüfen denk geldim. Eğer mümkünse ve bulabilirseniz bende tohumlardan almak isterim. Teşekkürler

merhabalar. bende bir deneme ekimi yapmak istiyorum. izmir bölgesinden tohum tedarik edebileceğim yerler konusunda yardımınızı bekliyorum. tşklr.

Bu sebzeyi yemeyi bir iki defa denedim fakat tadi berbatti! Galiba bamya gibi ya seviyorsun **** agzina koyamiyorsun.Bruksel lahanasi yetistiremeye calisan bir tanidik vardi yillarca suren ugrastan sonra vazgecti çunki bu bitkiye bir çok zararli musallat oluyor organik olarak yetistirmesi biraz zor.

Brüksel lahanası
 

Ben haşlamasının üzerine zeytinyağı ve limonla soslayıp yemeyi seviyorum,elinde tohumu olan varsa ben de musallat olabilir miyim,lütfen..:o.

Şu anda grosmarketlerde bulunuyor ama hem pahalı,hem de buruş buruş,kendim savaşarak yetiştirmeyi ve emeğimle yemeyi tercih ederim.



HER ÜRETİCİ BİRAZ DA SAVAŞÇIDIR ASLINDA; HAVA DURUMUNA , ASALAKLARA, PARAZİTLERE, HER TÜRLÜ OLUMSUZ KOŞULLARA RAĞMEN İNATLA SAVAŞIRIZ.

Hafif yağlayıp, havuç, brokoli ile birlikte fırın torbasında pişirip, et yemeklerinin yanında garnitür olarak yerseniz fikrinizin değişeceğini sanıyorum Mehmet Bey :)

Lahana
 

LAHANA (Brassica oleracea)

Bu değerli yemek malzemesi günümüzden önce de bilini*yordu.

Sari veya beyaz çiçekli, yıllık, iki yıllık ve çok yıllık, çoğu Akdeniz çevresi,İç Anadolu memleketlerinde yetişen ve yetiştirilen bir kıs
sebzesi. Mutedil-serin, sisli, yağışlı, rutubetli iklimleri sever. Fazla sıcak ve kuraklık, sisli, yağışlı, rutubetli iklimleri sever. Lahananın göbek bağlamasını güçleştirir, yaprakları sertleştirir. Killi, derin, serin ve kuvvetli toprak ister. Azotlu gübrelere ihtiyacı fazladır. Kolay göbek bağlaması kısa daha iyi dayanabilmesi, kendine has tadı olması için, fazla miktarda potas’a ihtiyaç duyar
lahana, çoğu Avrupa ülkelerinde yaygın olarak yetiştirilir. Eskiden beri, kisin sebze olarak yenilir. Kış soğuklarına oldukça iyi dayanabilen bir bitkidir.
CİNSLERİ:

1. Kelle (bas) lahana: 2-6 kg ağırlığı olan, en çok yetiştirilen bir çeşittir. 2. Kantar lahana: Orta, Güney ve Güneydoğu Anadolu’nun bâzı yerlerinde.
yetiştirilir. Tânesi 15-30 kg gelebilir. 3. Brüksel lahanası: Uzun gövdesine sıralanmış olan yapraklarının diplerinde bir fındık veya ceviz büyüklüğünde göbek bağlamış yumrulardan istifade edilir. 4. Kara lahana: Karadeniz sahilinde pek fazla yetiştirilir. Göbek bağlamaz, körpe yaprakları çok lezzetli, baharlı, iştah açıcı, şifâlıdır. 5. Kırmızı lahana: Yaprakları kırmızı renktedir. Fazla iri olmaz. Siki göbek bağlar.

Lahananın çeşitli tipleri pişirilerek yenildiği gibi pişirilmeden salata yerine yahut tursusu yapılarak yenir.

KİMYASAL TERKİBİ: Lahana, Kalori bakımından pek zengin olmamakla beraber, vitaminlerle zengin bir seb*zedir. A,B,C
C vitamininin araştırılması bununla başlamıştır. C vitamini lahanada limon ve portakala göre az değildir, hatta kırmızı

lahanada daha da fazladır. Bununla birlikte, lahanada Bl, B2, B3, B6, P ve K vitamini bulunmuştur. "U" faktörü yaraya karşı,etkili faktördür. Lahana mineral tuzlarla da zengindir. Lahanada şeker, , potasyum tuzu (K), fosfor (P), selüloz, yağlar, kükürt (S) ve ikame edilemez aminoasitler vardır.

ETKİSİ: Şifalık özelliği olan lahana, aşırı kilodan kaynaklanan , problemlerde, şeker hastalıklarında önerilir. Lahana, organizmadaki kolesterolü düşürmeye yardım eder. Bu da, aterozsklerozdan korunmak için pozitif bir faktör sayılır. Tohumları kurt düşürücü ve idrar söktürücü olarak kullanılır. Tohumlarından yağ elde edilir. Ayrıca, haşlanarak yenilirse mide ve barsak yaralarını yumuşatır. Vücudu hastalıklara ve özellikle kansere karsı korur. Ses kısıklığını giderir. Guatr olanlar (özellikle kırmızı lahana) yememelidir.

Halk hekimliğinde, lahana kullanma alanı çok geniştir; Sütle pişirilmiş ve unla karıştırılmış lahana yaprakları, egzamada, lahanayı buğulama yöntemi, alerji hastalıklarında kullanılır. İnce doğranmış yaprakları yumurta akı ile karıştırılarak, iltihaplı yaralara, yanıklara, kronik yaralara sürülür. Halk hekimliğinde, sulandırılmış lahana şırası, boğaz hastalıklarında gargara yapmak için kullanılır.

Şifalı ve vitaminli maske hazırlamak için, taze ve temiz yıkan*mış lahana (tercihen daha olgunlaşmamışı) kullanılır. Mutfak robotundan geçirilmiş lahanayı cilt üzerinde 10-15 dakika beklettikten sonra, cilt ılık su ile yıkanır. Yumuşak havlu ile kurulanır, ve krem sürülür. İşlem sonrası 25-30 dakika uzanmak iyi gelir.

Brüksel lahanasinin en ideal ekim tarihi 15-haziran 15 temmuz arasidir. Gec ekim yaparsaniz bitkinizin boyu kısa kalir meyveleri gevrek olur. saygılar

elinde brüksel lahanası tohumu olan varsa bende talip olabılırım..

bende varda size pek yaramaz :( hem hepsi hibrit hemde fiyati pahali bayagi konvensiyonel tohum bunlar :S

Anlamadım ben?
 

Bu bir espri mi?..
Madem sizdeki tohumlar isteyenlerin işine yaramayacak bunu yazmanızın amacını anlayamadım. Benden umudu kesin mi demek istiyorsunuz:D
Ne olur gücenmeyin bana. Gerçekten neden yazma gereği duydunuz?.. Çok merak ettim. Hibrit derken melez mi demek istiyorsunuz yoksa karma mı?... Yoksa 'pahalı da olsa razıyım' diyenin çıkmasını mı bekliyorsunuz?.. Yani konvansiyonal tohum olması 'pahalı ama pazarlık edilebilir mi' demek istiyorsunuz? Bilmediğimiz bir tür pazarlama yöntemi mi bu?.. Brüksel lahanası tohumları karaborsaya düştü de el altından mı satılıyor yoksa?
Anlamadım ben:(

Tamamiyle katılıyorum Sayın Hassoman, mesaj sahibi belki makul bir açıklama yapar.

Selamlar arkadaşlar seneye tohumlarımız fazlalaşıyor bu yıl baya bir tohuma bıraktım seneye bol bol paylaşırız inşallah.
Bu tohumlarda iyi cins Fıransa menşeli.

Tekin Bey tohumları hangi ay ekmemiz gerekiyordu? (Temmuz-Ağustos gibi hatırlıyorum ama)

Aslında şu an fideleri dikilse kışa kadar verime hazır hale geliyor. Ama temmuz austosda ekilebilir ve ozamana kadarda hazır olur tohumlar sanırım.

****** tohumlar bir olgunlaşsın bu başlıkda tekrar yazarım ozaman istediğinizkadar gönderirim.
Bu ara dikmek isteyen arkadaşlar Top lahana tohumlarını ekme zamanı daha geç kalırsa kışakadar top yapamaz.

Top Lahana dediğiniz bildiğimiz Beyaz Lahana mı? Ben bu kış 10 kök kadar ekmek istiyorum ama bahçede onlara yer ayırırsam domateslere yer kalmayacak. Domateslerin arasında yazı geçirseler sorun olur mu?

Pek sorun olmaz Sayın limon fide aramanıza da gerek yok ben ektim çıktığında size heber veririm.

Sağolun Tekin Bey.