Sebze bahçesi hazırlama
 

Çoğumuz hobi amaçlı, bir kısmımız da oldukça ciddi sebze yetiştiriyoruz. Özellikle hobi amaçlı olunca her sene yeni bir düzen deniyoruz, öğreniyoruz, olmayandan ders çıkarıyoruz.

Sebze bahçesi kurulumu ve düzeni ile tecrübelerimizi bir başlık altında paylaşalım derim, bir kısım bilgileri "Sebze bahçeme neler diktim?" başlığında da buluyoruz ama yazılar çoğalınca aralarda temel bilgileri aramak da zorlaştı.

Tecrübeleri paylaşırken ocak hazırlama, bitkilere destek verme, sebze bahçesine yararlı bitkiler, sulama şekilleri, yükseltilmiş sebze bölmeleri,... hakkında bilmediklerimizi ve kullanılan terimleri de öğreniriz.

Bu konuda bir çok arkadaşın güzel uygulamaları var, Sayın MeyveliTepe'nin uygulamalarını (benim çok ilgimi çekiyor) eski yazılarda bulmakla boğuşurken, toparlamak nasıl fikir?
Eklenti 98724
http://www.wise4living.com/hggarden/...veg-garden.jpg

Eklenti 98725
http://images.meredith.com/bhg/image..._100179357.jpg

Çok önceleri kanal açıp, domateslerin bu kanallara dikildiğini ve bu kanaldan sulandığını bilirdim. Kuzey Ege'de bir bahçevanla sohbet ederken bana güldü, "Hiç öyle olur mu? Önce kanallara dikeceksin, büyüdükçe yanındaki toprağı köke atıp, yanda başka kanal açıp sulayacaksın." dedi. Böylece hem kök toprakla doluyor, hem de sulama sırasında zarar görmüyor. Sanırım bu damla sulama için geçerli değil (?).

Bak bunu bilmiyordum, çok iyi oldu sayende öğrendim. Ben fideleri önce düz zemine dikip, büyümeye başladıklarında kanalları açıyordum. Eksik yapıyormuşum.

Ev bahçeleri için bence de en iyi yöntem Sn. Meyvelitepe'nin yöntemi. İnternette özellikle Alman bahçelerinde o tür uygulama örnekleri çok fazla. Her şeyi o kadar ince ayrıntısına kadar düşünüyorlar ve o kadar düzenliler ki çok şaşıyorum görünce. Ama kararlıyım seneye inşallah...

Kiraz, konuda yazılar arttıkça bilgilere ulaşmaktaki zorluk konusunda haklısın. Bu yüzden önerim, ilk mesajına uygulama örneklerinin fotoğraflarını ve yazıları eklemen. Konudaki yazılar artsa bile, evindeki bahçesinin bir kenarında sebze yetiştirecek olanlar, ilk mesajı açtıklarında uygulamanın örneğini görebilirler.

Limon, biber dikimini senin yaptığın gibi düz zemine tarif etmişti.

Seneye ben de Sn. MeyveliTepenin "ada" uygulamasını yapmak istiyorum. Öncelikle iyi araştırmalıyım, yerim dar, yapıp-bozmaya alanım yok. İlk olarak ölçü ve malzemeye karar vermek gerekecek. Daha önce roka-tere için çok küçük bölmeler yapmıştım, hala sapasağlam duruyor.

http://www.agaclar.net/forum/attachm...3&d=1208175692

Yataklar hazırlanarak yapılan uygulamalara örnekler.


Eklenti 98747

http://www.penick.net/digging/images...e%20garden.JPG

Eklenti 98748
http://images.google.com/imgres?imgu...om/2008/06/pag

Eklenti 98746
http://www.lifeinitaly.com/img/Itali...ble-garden.jpg

Bahçemin toprağı çok kötü olduğu için bu tür uygulamayı deneyeceğim. Böylece gelen iyi toprak sadece gerekli alanlara konur, yürüme yollarına ziyan edilmez. Farklı bitkiler için farklı toprak karışımları da rahatlıkla kullanılabilir (kumlu toprakta yetişenler için ayrı yatak hazırlamak gibi)

Yol aralarının en az 1 m olması tavsiye ediliyor ama benim gibi yeri dar olanlara 60 cm de yeter belki, el arabası ile hasılat toplamayacağım nasıl olsa.

Bu yıl uyguladığımız yöntemi beğendiğiniz için teşekkür ederim.

Sebze adaları, yükseltilmiş yastıklar pensibinden hareket ediyor. Siz de çok güzel fotoğraflar bulmuşsunuz. İngiliz bahçeciliğinin çok uzun süredir kullandığı bir teknik.

Bizim buna katkımız, bu tekniği yoldaş bitkiler (campanion plants) prensipleriyle birlikte denemek oldu. Belki buna biraz da zararlılarla doğal yöntemlerle mücade etmeyi ekleyebiliriz.

Sonuç tahmin ettiğimin çok ötesinde oldu. Bazı ufak tefek dersler de çıkardım elbette. Sanırım önümüzdeki yıl biraz daha gelişecek.

Kullandığımız tekniği beş ayrı yazıda anlatmaya çalışmıştım. Forumda hepsini tekrarlamak pek mümkün olmayacak.

İlgilenenler için yazıların ayrı ayrı linklerini vereyim.
Sebze adaları - 1
Sebze adaları - 2
Sebze adaları - 3
Sebze adaları - 4
Sebze adaları - 5

Sebze adaları linkleri için teşekkürler, bir kısmını okumuştum, okumadıklarım da "?" lerine cevap verecek.

Yaş 35 ten sonra yaşamla ilgili sorgulamalar artar ya, işte o zamandan beri beni heyecanlandıran yol "işte bu" dedim diğer başlıklarınızı görünce. Sebze bahçemiz gibi yaşam bahçemizi de gözden geçirmeliyiz.

Sn. Meyveli tepe, sebze adalarındaki kafeslerden memnun kaldınız mı (Sizin fazla gelişmiş ürünlerden dolayı yaşadığınız boy ve güçlendirme problemi dışında)?

İngiliz bahçelerinde gördüğüm, çapraz bambularla yapılan bir kaç çeşit uygulama var, birini denemiştim, sonuç iyiydi ama sebzelerim azman değildi. kafes daha mı kullanışlı?

Eklenti 98757http://www.calfinder.com/blog/wp-con...ble-garden.jpg
Bu uygulamada çubuklar birbirini desteklediği için yıkılma, yamulma olmuyor. İki sıra ürün için kullanılıyor, istenilen uzunlukta hazırlanıyor.

Eklenti 98756http://www.plant-care.com/images/veg...rden-start.jpg




Bu uygulamanın üç sırıklı olanı da var, fotoğraftaki çok yer kaplamış, belki ortası değerlendirilecektir. Sanırım bu uygulama adalarda çok yer kaplar, büyük alan ister ama sağlam oluyor.

Kafeslerden çok memnun kaldım. Bambu kullandığım için yüke ve rüzgara dayanabildi. Başka bir malzeme asla dayanamazdı. Tek problemim bitkilerin bu kadar çok büyüyeceğini tahmin edememiş olmamdı. 1.80'lik kafesler fasulyeler ve domatesler için küçük kaldı. Gelecek yıl çok daha büyüklerini yapmam gerekecek. Ya da yukarıdaki bir resimde olduğu gibi metal profilden kasnaklar yapıp arasına voleybol ağı gibi bir şey germek gerekecek.

Çapraz çubukları (yine bambudan) sebze adaları dışındaki sebzeler için kullanıyorum zaten. İş görüyorlar fakat fazla büyüyen sebzeler için çok yetersiz.

Yazıların birinde domates kulesi yapacağımı yazmıştım. Bu şaka değil. Merdivenciye dört bacaklı, üzerine tırmanabileceğim, yukarı çıktıkça daralan, 4-5 metre boyunda, petrol kulesi gibi bir iki tane yaptıracağım.

Kafesler T şeklinde veya U şeklinde olabilir. Bu tamamen sizin adaya hangi bitkileri hangi düzende dikeceğinizle ilgili.

Kiraz şuradakiler de fikir verebilir; http://www.gardeners.com/Raised-Beds...efault,sc.html

Kuleden domates toplamaya da cesaret ister:) Geçen sene ektiğim mini domatesler iki metreyi geçti, ben bu kadar uzayacaklarını tahmin etmemiştim (sulamayı da fazla yapmadım). Kafes tellerin yanına sarılacak domatesler, tel boyunca uzadı, tel yamuldu, elmaya sarıldı, ortancaya sarıldı. Önceden tedbir almadığım için kabus gibi olmuştu. Sadece üç ayaklı çapraz uzun bambularda sorun yaşamadım.

Limon, örnekler tam küçük bahçelerde çok çeşide uygun. Sera da iyi fikir.

Sayın meyvelitepe, çalışmanızı hayranlıkla okudum. Elinize, emeğinize sağlık. Benim gibi apartmanda oturanlar içinde uygun bir yöntem. 1 tane ada bile yeterli olur. Başka bir yerde daha okumuştum ama uygulamaya geçiremedim.
Benim de saksıda pembe domateslerim var. Onlar da hızla büyüyorlar.

sebze bahçesine başlamak için en uygun mevsim nedir?ilkbahar mı? çok cahilim kusura bakmayın...

Ne ekeceğinize bağlı, yazlık sebze mi yetiştireceksiniz? Kışlık mı?

Hepsinin zamanı farklı.

Meyve, sebze takvimi vardı forumda, arama motorundan bakabilirsiniz.

Bazı çiçeklerin ve bitkilerin sebze bahçesine yararları.
 

Sebze bahçesine ekilecek çiçekler görsellik yanında verimin artmasına ve zararlıların uzaklaştırılmasına yarıyor.

-Kozmoz, hezeran, ayçiçeği, tatlı bezelye, zinnia gibi bitkiler arıları çekerek verimin artmasını sağlıyor.

-Maydanoz, dereotu, kişniş, aster türleri uğurböceği gibi yararlı böcekleri çekerek, bunların zararlıları yemesini sağlıyor.

-Bazı bitkiler, bazı zararlıları kovucu özelliğe sahip. Örneğin beyaz lahana ve havuç zararlılarına adaçayı tavsiye ediliyor.

-Bir kısım bitkiler ise tuzak görevini görüyor. Örneğin latin çiçeği lahanaya giden tırtılı, bitleri çekiyor. Tütün çiçeği de bunun için kullanılıyor. Bu uygulama için sebzeyi çevrelecek şekilde çiçek dikimi yapılıyor.

Sn. MeyveliTepe'nin yazısında kadife çiçeğinin ayrıca kökler için yararından da bahsedilmişti.

Bu sene bahçeye zinnia çiçeğini ilk defa ektim, bu araştırmayı yapmadan çok önce çektiği kelebek ve uğurböcekleri çok dikkatimi çekmişti.

tamam takvimi buldum sayın berduray çok teşekkürler .ben yazlık sebzeleri düşünüyorum. yaza kadar ancak bilgilenirim sanırım...

sayın meyveli tepe; sebze adalarınız müthiş olmuş, ellerinize sağlık.bende seneye bahçemde demek istiyorum ama bazı sorunlarım var
1) bana daha önce göndermiş olduğunuz kompost hakkındaki bilgileride ancak seneye tecrübe edebileceğim, fakat benim bahçem yaklaşık 1000metre kare , toprağın duru çok kötü ve kendi üretimimle yeterli miktarda kompost yapabileceğimi sanmıyorum. bu malzemeyi satın alabileceğim bir yer varmı acaba?
2)coco-peat nereden ve nasıl alınır? ne miktarde kompost ve toprakla karıştırmam gerekir acaba? teşekkürler

Sayın Meyveli Tepe,

Ben Ankarada'yım. Küçük bir bahçem var. Bahçemde sebze yetiştirmeyi düşünüyorum. Ancak toprağım aşırı derecede kilii ve kireçli, dolayısıyla geçirgenliği çok düşük ve zemindeki toprak hemen taş gibi sertleşiyor. Coco-peat leri nereden temin edebilirim. "Coco-peat" lere alternatif olarak hangi malzemeleri kullanabilirim

Selamlar

Sn.Goncaozyazici,
Sebze adalarının en önemli avantajlarından birisi, bahçenizdeki toprağınız kötü bile olsa, adaların içindeki toprak karışımını siz yapıyorsunuz ve dilerseniz bahçenizdeki toprağı hiç kullanmayabilirsiniz. Adaların altında kalacak toprağın drenaj vb. problemlerini karışıma ilave edeceğiniz leonardit veya humik asit ile aşabilirsiniz.

Kompost satılan bir şey değil. Fakat kullanma şeklinize göre alternatifler bulabilirsiniz. karışımdaki organik maddeyi arttırayım, flora zenginleşsin istiyorsanız Bukashi, Etkin Mikroorganizma (her durumda öneririm) kullanabilirsiniz. Malç için saman vb. kullanabilirsiniz.

Coco-peat'i ben gartengold'dan temin etmiştim. Fakat anladığım kadarıyla pek çok şirket coco-peat satıyor. Size uygun gelen bir yerden temin edebilirsiniz. Alternatif olarak, gevşek, çamurlaşmayan, su tutma kaabiliyetine sahip, organik maddesi çok yüksek herhangi bir malzeme olabilir.

sayın meyveli tepe; teşekkürler

Yeni sezon için hazırlıklara başladım.

Bu yılki sebze adaları denemesi çok başarılı idi. Her biri 2.44 m2 (1.22mx2m) olan 9 adadan (ki, toplamı 22 m2) inanılmaz miktarda sebze elde ettik. Toplam miktar bir tonu geçmiştir diye tahmin ediyorum. Bazı sebzelerde verim hala da devam ediyor. Patlıcanlar ham hızla devam ediyor, domatesler azalmasına karşın hala epeyce var. Ağustosta yenilediğimiz fasulyeler verimde. Biberler zaten hiç bitmedi. Salatalıkları yenilemiştik. Verim başladı ama yavaş gidiyor. Sanırım son 10 gündür güneşlenme süresi epey azaldı. Geceleri de soğuk oluyor.

Yeni sezonda, bu yılın deneyimini kullanarak değişiklikler yapacağız.

1. Fidanların arasındaki mevcut adaları söküyoruz. Yeni bir plan ile bahçenin başka bir yerinde yeniden kuracağız.

2. Yeni adalarda emprenyeli masif malzeme kullanacağız. İlk yatırımı pahalı olmasına rağmen yıllarca kullanabiliriz. 4cm x 30cm ebadında kalaslardan 4mt x 1mt boyutlarında olacaklar.

3. Bu şekilde her biri 4m2 olan 20 ada kuracağız. Toplam ada alanı 80m2 olacak.

4. Bu adalardan yanyana iki tanesini (aralarında 50cm yürüme boşluğu ile), içinde yürünebilir boyutta kapalı (gerektiğinde açılabilir) ısıtmasız sera haline getireceğiz.

5. Sebze adaları haricinde bahçeye hiç sebze ekmeyeceğiz (kavun, karpuz, kabak, balkabağı biraz mısır hariç).

6. Her adada kalıcı ve ayarlanabilir trellis'ler inşaa edeceğiz (kafeslerin yerine). Bunlar her adanın iki başına dikilen direkler arasına çekilen paralel çelik teller ile yapılacak. Direklerin tepeleri T şeklinde olacak. Bu sayede fasulye, domates gibi yüksek bitkilerin gereksinimi karşılanırken, direğin gövdesine bağlanan daha alçak seviyeli teller ile salatalık, patlıcan vb. sebzelerin ihtiyacı karşılanacak.

7. bu yıl kullandığımız toprak karışımı çok tatmin ediciydi. Belki biraz daha zenginleştirebiliriz.

8. Yeterli keresteyi ısmarladık bile. Sonbaharda adaların inşaasını tamamlayıp harçları içine koymak istiyoruz. Bunun sebebi bahar aylarında istediğimiz PH seviyesinde (6-6.5), yavaş salınımlı organik çiftlik gübresi ile iyice zenginleştirilmiş toprağın hazır olması. Erken biten adalara yeşil gübre uygulaması da yapacağız.

9. Kompost yapımına hız vereceğiz. Çok malç malzemesine ihtiyacımız var. Mutfak atıklarından bukashi kovaları ile fermente kompost yapmaya başladık bile. Bunları da yeni adalarda değerlendireceğiz. Mikroorganizmaların toprak karışımına iyice yerleşmesini ve çoğalmasını istiyoruz.

10. Adaların yakınına genel sulama sistemimizin dışında ayrıca 500lt'lik bir depo yerleştirip özel bir damlama sistemi de kurmak istiyoruz. Bu sayede kontrollü olarak EM, sıvı gübre, şerbet vs. verme işi çok kolaylaşacak.

İnşaat aşamasından itibaren gelişmeleri blog sitesinde yayınlamaya çalışacağım.

SayınMeyveliTepe, kolay gelsin, gelecek seneniz çok daha bereketli geçsin.

Sebze adaları hazırlamak için önce malzeme arayışına girecektim, şimdiden konu açılmışken sorularımı sorayım ben de. Adaların yapımında tuğla, briket, muhtelif doğal taşlar, ahşap,... malzemelerin kullanıldığını gördüm. Bahçem küçük ve yaparak öğrendiğim için şimdiden çok kalıcı bir işe girişmek istemiyorum, dolayısıyla taş, briket malzemeyi düşünmeyeceğim. Belki seneye adaları başka şekilde yerleştirmek isteyebilirim, bu nedenle ahşap gibi taşınabilen malzemeyi daha uygun buluyorum. Geçen sene uyguladığınız OSB (yanlış görmediysem) malzemeden memnun kaldınız mı? Emprenye edilmiş kalas en ideali gibi gözüküyor ama önce maliyetini araştırmam gerekecek. Ağaç olarak çam mı tercih ediyorsunuz? Emprenye yapılmazsa tahminim ömrü 3-4 sene olur.

Emprenye yapılmazsa, ahşabın 5-7 yıl dayanmasını, kimyasallarla toprağa zarar vermeden sağlayan ucuz bir yol varsa benim için uygun olabilir çünkü en fazla 3 ada yapabilirim, 5 yıl sonra değiştirmek de sorun olmaz diye düşünüyorum, araştıracağım.

Yürüme boşluğu olarak 50 cm dar değil mi? Bitkiler ne kadar bağlansa da adadan taşmaz mı? Ben her sene bu sıkıntıyı yaşadığım için soruyorum, eminim tecrübelerinizle bu ölçüye karar verdiniz.

Sn.Kiraz,
Bu yılki deneme adalarında OSB kullanmıştım. OSB çok ucuz bir malzeme. Tahta parçalarının preslenmesiyle imal ediliyor. Fakat presleme esnasında yapıştırıcı vb. kullanıyor olabilirler. Her ne kadar yapıştırıcı bile kullansalar bunların çözünüp toprağa karışması bana pek olası görünmüyor. Bana göre siz de en azından ilk etapta OSB kullanabilirsiniz. Bir tabakadan bir buçuk ada çıkar. Tanesini 20 lira civarında satıyorlar. Özel kestirip alabilirsiniz, size monte etmek kalır.

Sipariş ettiğim kalaslarda çevreye zararı olmayan bir emprenye malzemesi kullanılıyor. Dev vakum tanklarına kalaslar konuyor. Tankın havası tamamen boşaltılıyor. Kerestenin öz suyu bile alınıyor bu işlem sırasında. O haldeyken ahşaba emprenye basılıyor. Bu şekilde ahşap çevre koşulları, rutubet, mikroorganizmalar ve termitlere karşı yüzlerce kez daha fazla dayanıklılık kazanıyor. Aynı ahşap telefon direkleri gibi. Böylelikle bir tarafları toprakla temas etse bile çok uzun süre dayanacak sebze adaları elde etmeyi umuyorum.

Adalar arası açıklık keyfe keder. Dolaşmak, sağa sola dönmek için 50 cm yeter. Siz bir metreye de çıkarabilirsiniz. Ben de duruma göre 75 cm'ye kadar çıkarabilirim.

Teşekkürler Sayın MeyveliTepe. İlk uygulama için OSB uygun gözüküyor, zaten emprenyeli malzemenin ömrü kadar (50 yıl) benim de ömrüm yok. Beş sene sonra ya bu işten vazgeçerim ya da tarlaya geçerim.

Ada aralarını minimumda tutmam gerekecek, 50 cm hesaplayayım. Hazırlıklara baharda başlayabileceğim, şimdi sadece ölçüleri, adaların yerlerini ve konumlarını belirleyebilirim.

Sebze adalarıyla ilgili yeni bir yazımızı yayınladık.

Herkesi teşvik eden, kışkırtıcı bir yazı olmuş :)

Gerçekten örnek almamak elde değil.

Sebze adalarıyla sonuç tesadüfe değil adeta matematiksel netliğe dönüşmüş.


Organik tohum+
kompost+keçi gübresi
+EM+kaolin+agrohum+
kardeş bitkiler X Araştırma+bilgi+tecrübe+sevgi=MT ürünleri

---------------------------

Umarım gelecek sene sebze adalarında

http://www.reimerseeds.com/huckleberry.aspx

huckleberry de olur.

Sn.Denizakvaryumu, teşekkür ederim.

Sebze adaları bizim için de çok hoş ve sürpriz bir deneyim oldu. Aslında bizim icat ettiğimiz bir şey değil. Biz sadece kardeş bitkiler, kadife ve fesleğenlerle zenginleştirdik belki biraz. Sürpriz olan ise, çok küçük bir alanda, birlikte dikilen uyumlu bitkilerin normalden de fazla ürün verebilmeleri oldu. Yine yükseltilmiş yastıklarda olsa bile ayrı ayrı dikildikleri taktirde çok daha fazla alan gerektireceklerdi.

Bir örnek vermek gerekirse, domatesin bir karış uzağına yine domates dikilmez. Fakat, söz gelimi patlıcan dikilebilir. Bu da küçük alanların çok verimli kullanılabileceği sonucunu doğuruyor. Buradan hareketle müthiş bir potansiyelin varlığından söz edebiliriz. Bizim 22 metrekare ile yaz boyunca kaç ailenin sebze ihtiyacı karşılandı bilseniz şaşarsınız. Herkesin iki dönüm tarlaya sahip olması kolay değil. Ama 20-30 metrekare bulacak kişi sayısı da hiç az değil.

Amerikada "Food not lawn" diye bir kitlesel hareket başladı. Ne garip, üç yıl önce Meyvelitepe projesini tasarlayıp harekete geçtiğimizde işin buraya varacağını tahmin etmiştik. Aslında bize göre başka çıkar yol yoktu. Nitekim öyle de oluyor. Amerikalı aileler arka bahçelerinde çimlerini bozup sebze yetiştirmeye başlamışlar (Amerikada çimin ne kadar vazgeçilmez olduğunu bilen bilir :)) Öyle ki, bunun için bile bir sektör doğmaya başlamış. Seminerler, eğitimler, malzeme, tohum, fide vs. Finansal kriz bu hareketi hızlandırmış Fakat gerçek sebebi, insanlar ne yediklerini bilmek istiyorlar. Yükseltilmiş yastık tekniği oldukça eski. Sebze adaları ise bu teknik üzerinde, az metrekarede zahiri olarak çok metrekare kullanabilme imkanını getirdi ki, heyecanımız bu yüzden. Nitekim dünden buyana aldığımız tepkiler bu heyecanın çok kişi tarafından paylaşıldığını gösteriyor.

Yeni adalar
 

Eklenti 104690

Yeni adaların montajına başladık. Arazinin bu kısmı meyilli olduğu için tesviye ederek yapıyoruz. Her biri 4 metrekare. Bunlardan 20 tane olacak. Daha çok işimiz var. Tamamlandığında, tamamının bir adı olacak :)

Kolay gelsin,
gelecek dönem mutlaka yeni denemeler de olacaktır :)

Örneğn kadife çiçeği ve fesleğenin olmadığı adada ne olacak?

Agrohumun olmadığı adada fark nedir?

EM olmazsa ne olabilir?

Vs.vs.vs.

Küçük gibi görünen ama çok büyük deneyler...

Bu heyecan verici, bir ton değil, onda birine razıyım.

Gördüğüm kadarıyla sebze adaları, eğimli arazinin daha iyi şekilde değerlendirilmesini de sağlıyor.