Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

[Mine Pakkaner]

Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

Familya : Liliaceae
Latincesi : Asparagus officinalis var. altilis

Morfolojik özellikleri

Kök : Çok yoğun ve gelişmiş bir kök yapısına sahiptir. Bir yıllık kuşkonmaz pençeleri dahi, sayıları 10-14’ü bulabilen ve enine kesitleri 4-7 mm arası ve 50 cm derine giden köklere sahiptir. Kökler depo kök şeklinde ve az miktarda saçak kök bulunur. Depo görevi gören etli kökler zamanla yaşlanır ve ölürler, yerine yenileri gelir. Bitki depo köklerinde besin maddelerini gelecek ilkbahar sürgünleri için biriktirir.

Yaşlanan kökler zamanla çürür, kaybolur. Yan taraftan yeni depo kökleri ve ertesi yılda sürgünler gelişir. Bitkilerin yeri değiştiğinden toprak yorgunluğun neden olur. Kuşkonmaz bozulduktan sonra toprak dinlendirilmelidir. Toprakta bir sonraki kültür bitkisi için yararlı ve önemli miktarda organik madde bırakır.

Gövde : Çok dallanmış yapıdadır. Gövde 120-180 cm boy alabilir. Bitki ilk yılda tek gövde, sonraki yıllarda çok sayıda gövde oluşturur. Gövde sonbaharda kurur. Bitki gövdesini her yıl yeniler. Sürgün yaşlandıkça dokularda oluşan selülozik yapı ile dayanıklılık kazanır.

Yaprak : Çok büyük miktarda ve sayıda, dar ve iğne şeklinde yaprakları vardır. Gövdenin yaşlanması ve mevsimin ilerlemesi ile birlikte sararak dökülür.

Çiçek : Kuşkonmaz iki evcikli bir bitkidir. Erkek bitkilerde dişi organ, dişi bitkilerde erkek organ dumura uğramıştır. Çiçek altılı yapıdadır. Erkek çiçekler dişi çiçeklerden daha büyüktür ve taç yapraklar dışa doğru kıvrılmış yapıdadır. Kuşkonmaz bitkileri ilk yılda vegetatif kalırlar, 2. yılda bitkilerden bazıları çiçeklenir. 3. yıldan sonra bitkilerin tamamı çiçeklenir. 3-6. yıllar arasında bitkilerin cinsiyeti belirir.

Meyve : Meyveleri üzümsüdür. Olgunlaşınca kırmızı renk alır. Her meyve 4-6 tohum taşır. Bitkiler en erken 2. yılda meyve verirler. 7. yıldan sonra azalır ve ortadan kalkar.

Tohum ve çimlenme özellikleri : Tohumlar siyah renkli, 3-4 mm genişlik, 3-4 mm uzunluk ve 2 mm kalınlığındadır. 1g’da 40-55 adet tohum vardır. Çimlenme süresi optimum şartlarda 15, kötü şartlarda 30 gün kadardır. 20-30ºC arası sıcaklıklar çimlenme için uygundur.

Yetiştirme istekleri

İklim isteği : Kuşkonmaz üretimi için hasat döneminin az yağışlı veya yağışsız geçmesi gerekir. Hasatta yaralanan kısımlar yağışlı havada çürür ve bitki tacı yok olabilir.
Toprak isteği : Hafif karakterli topraklarda başarıyla yetiştirilir. 5.0-.0 ph değerleri uygundur. Ağır topraklarda üretim yapmak daima zor ve risklidir.

Yetiştirme şekli

Toprak hazırlığı, ekim ve dikim : Tohumundan elde edilen pençe denilen fideleri ile üretilir. Her dekar alan için 50 m²’lik soğuk yastık hazırlanır. Yastığa 10*10 cm aralıkla kare şeklinde ekim yapılır. Ekilen tohumlar 3-4 hafta içinde çimlenerek gelişir.

Birinci yılda bitkiler 15-20 cm boylanınca yapraklarına gelmeyecek şekilde sıra arlarına nitrat formunda azot uygulanır. Aynı yılda bitki 30 cm boylanır. Pençeler sonbaharda hayat devrelerini kapatıp gövde ve yapraklarını kuruturlar. İlkbaharda dikim için pençeler sökülür. Taç kısmında en az 5-6 sürgün ucu bulunan pençeler idealdir.

Toprak doğal ve yapay gübrelemesi yapılarak 50 cm derinlikte sürülür. Sonra 35-40 cm derinlikte ikinci defa sürülür. Özel pulluklarla 120-140 cm sıra arası ve kuzey-güney yönünde, 35-40 cm derinliğinde karıklar açılır. Özel pulluklar taban genişliği 30-40 cm, derinliği 35 cm kanal açarlar.

Her pençenin dikileceği yer önce ½ oranında yanmış ahır gübresi, ½ oranında toprak karışımından 4-5 cm kalınlığında harç konur. Pençeler bu harç içine dikilir. Üzerleri harç ile 3-5 cm kalınlıkta örtülür ve su verilir. İp çekilip dikilir. Dikimle beraber sıra başlarına kazıklar çakılır ve 6-7 yıl kalır. Bitkiler 2-3 gövdeli gelişirler. 80-100 cm boy alır, sonbaharda kuruyan kısımlar makasla kesilir. İkinci yılın ilkbaharında taç üstündeki toprak yanlardan karık içine arttırılır. Bitki 100-150 cm boylanır ve kuruyan yerler kesilir. Gelişme yılında (2.yıl ) ürün alınmaz. Sağlıklı ve yüksek verim için hasat yapılmaz. Hasat 3. yılda başlar.

Ege bölgesi'nde 3. yılın mart sonunda toprak bitkiden uzaklaştırılıp makasla kesilir. Hava güneşli ise 2-3 gün açık bırakılıp bitki uyandırılır. Kazıklar arasına ip çekilip en üst kısmı ipe değecek şekilde ve taçlardan 30-35 cm yükseklikte kümbet oluşturulur. Kümbetlerin üzerine malçlama olarak naylon örtülür.

Yeşil kuşkonmaz üretiminde pençeler daha yüzeysel (6-10 cm ) ve sık olarak (25-30 cm sıra üzeri ) dikilir ve üzerlerine kümbet oluşturulmaz. Beyaz kuşkonmaz üretiminde olduğu gibi taçların üzeri 6-8 cm toprakla örtülür ve sürgünlerin gelişmesi beklenir. Sürgünler 25-30 cm boylanınca koparılır. Bitki yeni sürgün yapar. Hasat 8 hafta sürer.

Tarımsal savaşım : Kuşkonmaz pası hastalığı yeşil kısmında zarar yapar. Gövde ve yaprak erken kurur. Yağışlı ve sıcak havalarda sporlar zarar yapar. Dithane ve Maneb ilaçları yayılmayı önler. Kuşkonmaz sineği zarar yapar. Taçta zarar yapan hastalıklara karşı toprak kümbetleri dağıtılır, taca yakın kısımdaki toprağın güneşlenmesi sağlanır.

Olgunluk, hasat ve depolama : Ege bölgesinde ilk hasat nisan ayı başındadır. Sürgün uçları mor renk alır. Beyaz kuşkonmazda renk oluşumu istenmez. Sürgünün üzerindeki toprak biraz açılır, ağız kısmı 2,5 cm genişliğinde bıçakla, uç kısmı sürgünün bulunduğu tacın 2-3 cm üzerindeki dip kısmına dokunulur. Sürgün kesilir ve çekilerek alınır. Sürgünler nemli bezle örtülür.

Erkek bitkiler dişilere göre daha erken sürgün oluşturur, daha çok sürgün yapar ve sürgünler ince olur. Dişi bitkiler daha geç hasada gelir.

Verim : Hasat 8 hafta sürer, bu dönemde düzenli sulama ve gübrelemeler yapılır. Yabancı ot mücadelesi yapılır. Dekardan ortalama 350-400 kg ürün alınır.

[bahcevan0618]

Arkadaşlar Ankara'da kuşkonmaz yetiştirdim.Herhalde ilk abartmayayım ama daha önce görmedim

[dal]

Dalları tül gibi olan bitki değil m?Eskiden bizim evde vardı Bahçede mi yetiştirdin Ankara'da yetişmediğini bilmiyordum.

[bahcevan0618]

Orijinal Mesaj Sahibi dal

Dalları tül gibi olan bitki değil m?Eskiden bizim evde vardı Bahçede mi yetiştirdin Ankara'da yetişmediğini bilmiyordum.

Kuşkonmaz (asparagus) ; haklısınız ayırdederek söylemem gerekirdi benim yetiştirdiğim bahçede sebze olarak yenen kuşkonmaz bitkisi. Süs bitkisi olarak kuşkonmaz da çok hoştur.

[limon]

Emeğinize sağlık. Kuşkonmazı nasıl tüketiyorsunuz? Hiç almadım şimdiye kadar.
Tadı güzelse nasıl yetiştiğini de sorarım sonra

[bahcevan0618]

Kuşkonmaz A, B1, B2 ve C vitaminlerinin yanı sıra protein, şeker, yağ ve çeşitli mineralleri de içeren zengin bir üründür. Çorbası yapılır ya da garnitür ve salata olarak yenir.Büyük marketlerde tazesini **** konservesini bulabilirsiniz.

[agozce]

Merhaba sn. Bahcevan, Kuşkonmaz tohumlarını nereden buldunuz? Ne zaman ektiniz?

[sempe]

Kuşkonmaz herzaman aklımda olan bir sebzedir. Konservesi dışında hiç görmedim. Nasıl yetiştirdiniz? Biraz daha ayrıntılı bilgi verebilir misiniz?

[esen]

Merhaba, benim çocukluğum, Ege'de çalıların arasından kuşkonmaz toplayıp, sonra da kavurduktan sonra üzerine yumurta kırarak yenen bir yemekle pek haşır neşir geçti. Hala İzmir'de acı ve tatlı olanı satılır ilkbaharda. Şimdilerde tüketilen ise daha kalın ve garnitür olarak kullanılan tatlı cinsi. Çok lezzetlidir çok. Yetiştirebileceğimi hiç düşünmemiştim doğrusu.
Denemek lazım

[sister]

e bizde yetiştirelim o zaman tohum mu fide mi nerden bulalım anlatın biraz içerde mi tuttunuz dışardamı....???

[hatipali74]

Tohumu bende mevcut.Acaba hangi mevsim ekiliyor ve yetiştirme şartları hakkında bilgisi olan veya internet adresi bilen var mı?

[mahon67]

Orijinal Mesaj Sahibi hatipali74

Tohumu bende mevcut.Acaba hangi mevsim ekiliyor ve yetiştirme şartları hakkında bilgisi olan veya internet adresi bilen var mı?

PALMİYE MERKEZİ-Muğla
Kuşkonmaz, insanlar tarafından aranan ve sevilerek yenilen, uzun ömürlü bir sebzedir. Merkezimizde 10 yıldır, kendi gereksinimlerimiz için yetiştirilmektedir. Ülkemizde tohum ve pençesinin ticari olarak bulunması zordur. Uzun süredir gelen istekler üzerine, geçen yıl tohumlarını satmaya başladığımız kuşkonmaz bitkisinin bu ay ilk defa 9cm çapında saksılarda fide satışına başlıyoruz. Kış aylarında 1-1.5yaş pençe satışlarına başlayacağız.

Kuşkonmaz tohumdan yetiştirildiği takdirde 3 yılda mahsul vermektedir. Birinci yıl saksı veya tavalarda çimlendirilen tohumlar, sonbaharda yapraklarını kaybederler, bu arada rizom kökleri gelişmiş olur. Baharda topraktan çıkarılan pençeler (rizom), özel hazırlanmış dikim yerlerine nakledilirler. Kuşkonmazın başlıca gereksinimi su geçirgenliği iyi olan bir ortamdır. Bunun için kumlu, organik maddeden zengin bir toprak idealdir. Drenajı sağlanmış dikim yerine nakledilen pençeler, sıra halinde 50cm genişliğinde tümsekler üzerine 20-30cm ara ile dikilirler.

Kalıcı yerine dikilen kuşkonmazların, 1. yıl sürgünleri kesilmez. Bitki mahsul alınmadan, yeni yerinde bir yıl gübrelemesi yapılıp, suyu verilerek bakılır. Ertesi yıl, üç yaşına basan bitkilerin hasadına başlanır. Hasad bitkinin ilkbahar sürgünlerinin, çıktığı kumlu toprağın altından kesilmesi ile yapılır. Kesilerek hazırlanan kuşkonmazlar, tercihen aynı gün tüketilmeli veya taze iken derin dondurucuya konulmalıdır. Kral sofralarının vazgeçilmez öğelerinden olan kuşkonmaz, haşlanarak zeytinyağı ve limonla yenilebildiği gibi, çorbası ve çok çeşitli yemekleri yapılan bir sebzedir.

Kuşkonmaz bütün sebzeler arasında en fazla folik asit içerendir. Yağ, kolesterol ve sodyum oranı düşük, lif, potasyum, thiamine, A, C, B6 ve glutathione’ dan zengin, kuvvetli bir antioksidandır.

Kuşkonmaz yiyenlerin %60 ında idrarda keskin kötü bir koku duyulur. Araştırmalar bu kokunun kuşkonmaz yenmesinden sonra vücutta oluşan ve idrara geçen metil merkaptan ve bazı metabolitlere bağlı olduğunu göstermiştir. Kalıtımsal olarak %40 populasyonda bu işlem oluşmamakta ve idrar kokusuz çıkmaktadır. Bununla birlikte, idrardaki kokunun hiçbir zararı yoktur ve kuşkonmaz yenilmesinden vazgeçilmesi önerilmez.

Kaynakhttp://www.palmiyemerkezi.com/anasayfa.htm

[mahon67]

1) Bu yıl tohumunu İngiltereden temin edip ektiğim kuşkonmazlar ile 2) geçen yıl tohumunu Palmiye Merkezinden temin ettiğim daha 1 yaşındayken çiçek açan kuşkonmazlar....

[qokhanyilmaz]

Hala yetiştiriyor musunuz acaba ?

[aspergillus]

biz eşimle birlikte türkiyeyi dünyanın kuşkonmaz üretim merkezi yapmaya karar verdik ve bu yolda emin adımlarla çalışıyoruz. ilgilenen arkadaşları bekliyoruz.

[aspergillus]

mayıs ayı içinde orjinal beyaz kuşkonmaz pençesi getirtip 10 dönüm ekime geçeceğiz .

[qokhanyilmaz]

Koskoca bandırma'da bulamadık karacabey' de yetiştiren bir kişi var.O da tamek'e satıyor.Tamek' in sattığı fiyatlar inanılmaz yüksek tabii. Zor zahmetli bir sebze okuduğum kadarıyla ve ektikten 2 yıl sonra hasada başlamakta cabası. Ama büyük düşünenler için pazar sorunu olmayan bir tercih olur bence.Tadı çok değişik gerçekten , en azından alışık olmadığımız bir tat diye düşünüyorum.

[fehmiocak]

Merhaba,
gönene kadar gelseydiniz istediğiniz kadar kuşkonmazımız vardı.
Iyi günler.

[fehmiocak]

Orijinal Mesaj Sahibi aspergillus

biz eşimle birlikte türkiyeyi dünyanın kuşkonmaz üretim merkezi yapmaya karar verdik ve bu yolda emin adımlarla çalışıyoruz. Ilgilenen arkadaşları bekliyoruz.

merhaba,
kuşkonmaz üretimi ile ben de ilgileniyorum. Nasıl bir proje üzerinde çalışıyorsunuz?
Iyi günler dilerim.

[fehmiocak]

Nisan, mayısta ekebilirsiniz.

[Baki Berk Kayalar]

Geçen hafta Catania' da mevsimin ilk kuşkonmazları piyasaya çıktı. Denemek için bir demet aldım. Demeti 2 Avro. Nasıl pişirileceğini bilmiyorum. Umarım güzel bir şey çıkar.

[MeyveliTepe]

Tohumdan ürettiğimiz pençeleri sonbaharda kalıcı yerlerine aldık. Bakalım ne olacak?

[Baki Berk Kayalar]

Damak tadıma uygun olmadığından olsa gerek, kuşkonmazın tadını pek beğenmedim. İsteyerek satın alacağım ya da yetiştirebileceğim bir ürün değil. Yinede birisi ikram ederse seve seve tüketebilirim.

[ayhat]

Nette biraz araştırdım da o kadar pahalı mı oluyor?

[cebrail-]

Orijinal Mesaj Sahibi bahcevan0618

Kuşkonmaz A, B1, B2 ve C vitaminlerinin yanı sıra protein, şeker, yağ ve çeşitli mineralleri de içeren zengin bir üründür. Çorbası yapılır ya da garnitür ve salata olarak yenir.Büyük marketlerde tazesini **** konservesini bulabilirsiniz.

sn arkadaşlar bu kuş konmazbizim burda doğada kendilinden yetişiyor bunun salatası çorbası derken yumurta ile pişirildiğinde çok lezetli bir tadı var
L AMİNO ASİTİ 1800 lü yıllardan l amino asiti keşfedilmiş kuşkonmaz dan

[ngunduz71]

mary washington ;
Herkesin damak tadı farklıdır.tadını seven olur ,olmaz ama sebze tüketim alışkanlığı olan kişilere tavsiye ederim.brüksel lahanası ve brokoliden kat kat daha lezzetli.

[MeyveliTepe]

Üç yıllık bir sabrın sonunda bu yıl ilk hasatımızı yaptık. Sonuçta kuşkonmaz alanımızı bir kaç misli büyütüyoruz

[birnefestoprak]

Sn MeyveliTepe, alani buyutuyoruz derken yeni alanda kokten yetistirmeyi mi kastediyorsunuz yoksa yeni alanda da tohumdan mi yetistireceksiniz?

Orijinal Mesaj Sahibi MeyveliTepe

Üç yıllık bir sabrın sonunda bu yıl ilk hasatımızı yaptık. Sonuçta kuşkonmaz alanımızı bir kaç misli büyütüyoruz

[Günay_61]

Arkadaşlar, kesme çiçekçilikte kullanılan türünün tohumlarını nereden bulabilirim bilen varsa bildirir mi?

[hk50]

Orijinal Mesaj Sahibi MeyveliTepe

Üç yıllık bir sabrın sonunda bu yıl ilk hasatımızı yaptık. Sonuçta kuşkonmaz alanımızı bir kaç misli büyütüyoruz

İkinçi yıl Sonbaharda soguklardan bu hale geldi.Yeterli tohumu aldım.2014 de hasat yapabilecekmiyiz?