Kuzukulağı (acıgıcı, ekşikulak,Ebemekşisi, Ekşilik, Ekşimik, Turşuotu)

[pria]

Türkiye’nin hemen hemen her yerinde özellikle de Tokat'ta yetişen bu harika ot, nemli, killi ve kumlu toprakları, gölgelik ve serin yerleri sever. Tarlalarda, çayır ve meralarda, ağaç gölgelerinde yetişir. Çiçeklenmeden önce toplanır. Bahar aylarında yetişen ve ekşimsi, mayhoş bir tadı olan kuzukulağı otu unutulmaya başlandı. Ülkemizin aksine, kuzukulağının birçok çeşidi Avrupa’da bahçelerde özel olarak yetiştirilmekte ve bol bol tüketilmektedir.

Köklerinden yapılan çay idrar artırıcı, safra söktürücü ve ateş düşürücüdür. Yapraklarından yapılan lapa ise çıbanların olgunlaşmasına yardımcı olur. Bol miktarda C vitamini ihtiva eden kuzukulağı, diş etlerinin çekilmesine ve sık sık kanamasına, ileri safhalarda ise dişlerin dökülmesine yol açan ve vücutta genel bir zayıflamaya sebep olan iskorbit hastalığına karşı oldukça etkilidir. Ayrıca demir ve fosfor gibi mineraller yönünden de zengindir.

KUZUKULAĞI AVRUPA'DA ÇOK SEVİLİYOR

Kuzukulağı, ekşi tadından dolayı salatalarda bolca kullanılır. Çorbalarda ve böreklik karışımlarda da kullanılır. Ayrıca ıspanak gibi, pirinçli yemeği de yapılır. Salatası ve kuzukulağı ile yapılan çiğ köfte de sevilerek yenmektedir.

Kuzu kulağı, Tokat'ta özellikle Nisan ve Mayıs ayı aralığında bolca yetişmekte ve önce İstanbul’a ve sonrasında da Fransa’ya götürülen bol proteinli bir gıda maddesi idi.

Kuzu kulağının halk arasında sıra ebemekşisi, ekşilik, ekşimik, turşu otu gibi isimleri de var.

KUZULULAĞI İLE İLGİLİ DİĞER BİLGİLER :

ADI :KUZU KULAĞI
İNGİLİZCE İSMİ:SORREL , HERB
LATİNCE İSMİ:Rumex acetosa , Rumex acetosella
KULLANILAN KISIM:TOPRAK ÜSTÜ
Orjinal Adı Rumex türleri
Diğer Adları Ebemekşisi, Ekşilik, Ekşimik, Turşuotu

Bilgi Karabuğdaygiller familyasındandır. Anayurdu bilinmeyen kuzukulağı türleri (-ki anayurdunun Tokat'tır denebilir-), Anadolu'da kalkerli topraklar dışında gölgelik ve nemli yerlerde yaygın olarak yetişen, çok yılık otsu bitkilerdir. Rumex cinsi bitkilerden burada yalnızca Büyük kuzukulağı (R. acetosa) ve Küçük kuzukulağı (R. acetosella) türlerinden söz edeceğiz. Bu türler 60 cm'ye kadar boylanabilir. Gövdesi kabarık çizgili, sulu ve kırmızımsı renklidir. Ok biçimli, iri ve kabarık yaprakları tüysüz olur. Yaz aylarında açan başak halindeki pembemsi renkli, sık dizilişli çiçekleri koparıldıkça bitki yapraklar verir. Çiçeklerinden, parlak koyu kahverengi minik tohumlan olgunlaşır. Kuzukulağı türleri, döktüğü tohumlarıyla çoğalırken, istenirse köklerinin bölünmesiyle de çoğaltılabilir. Kuzukulağı türlerinin tadı ekşi olan yapraklan A, B ve C vitaminleriyle potasyum yönünden zengindir. Körpe yapraklan çiğ olarak salatalarda ya da ıspanak gibi pişirilip sebze olarak yenir.

Tıbbi Etkileri ve Kullanımı Benzer özellikler taşıyan Büyük ve Küçük kuzukulağı türlerinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:

• Yaprakları, böbrekleri çalıştırır, idrar söktürücüdür.

• C vitamini yönünden zengin olduğu için iskorbit hastalığının iyileştirilmesinde yararlıdır.

• Bedeni güçlendirici toniktir.

• Hafif müshil etkisi vardır. Bu etkilerinden yararlanmak üzere, bitkinin yıl boyunca yeşil kalan körpe yapraklan toplanmalı, salatalara katılıp çiğ olarak bolca yenilmelidir.

• Yaprakları, çıbanların iyileştirilmesinde etkili olur.

• Güneş yanıklarında rahatlatıcıdır. Bu etkilen sağlamak üzere, körpe kuzukulağı yaprakları toplanır. Ezilerek yara lapası yapılır ve şikâyet edilen yerlere dıştan uygulanır.

• Gene yapraklan, güneş çarpması ve bitkinlik durumlarında iyileştiricidir. Bunun için bitkinin taze yapraklarıyla % 2 ya da % 3'lük infüzyon hazırlanır. Yani, 1 litre kaynar su, 20 ya da 30 gr. kuzukulağı yaprağının üzerine dökülerek 15-20 dakika demlendirilip infüzyon elde edilir. Bu infüzyondan, günde iki-üç kez birer bardak içilir.

• Kuzukulağı türlerinin kökleri, antrakinon türevleri içerdiğinden müshil etkisi vardır.

• Safra söktürücüdür. Bu etkilerinden yararlanmak üzere, bitkinin toprağı kazılıp kökleri çıkarılır ve temizlenir. Bunlarla % 3-5'lik dekoksiyon hazırlanır. Yani, 1 litre sıcak suya 30-50 gr. kadar parçalanmış bitki kökü konulup 15-20 dakika kadar ağır ağır kaynatılır. Elde edilen dekoksiyon, günde iki-üç kez birer bardak olarak içilir.

UYARI : Romatizması, böbrek ve gut hastalığı olanların kuzukulağı yememesi gerekiyor. (12 Mayıs 2008 )

KUZU KULAĞI BİTKİSİNİN FAYDALARI ÇOK FAZLA - MEMURDOSTU

Benim fidanlığımda da bulunan bu kuzukulağı türü limon ekşiliğinde çok lazzetli, ferahlık verici bir ottur..
Bu yıl tohum takas etkinliğinde dağıtımını yapmayı tasarlamıştım ama tohum almayı başaramadım..Çok minik tohumları var..Bu yıl işi garantiye aldım..Köyden dönerken fidelerinden getirip saksıya ektim..İnşallah, hem zeytinliğimdekilerden hem de saksıdakilerden bol bol tohum alırım da, sizlerle tanıştırmak nasip olur bu pek bilinmeyen türü..

''ağaçlar.net'' te ki ilgili yazı ve başlıklar:

KUZU KULAĞI BİTKİSİNİN FAYDALARI ÇOK FAZLA - MEMURDOSTU

[Muda]

Sayın pria; Benim aldığım dağbağda da bir tür küçük yapraklı kuzu kulağı doğal olarak bulunmakta. Belki sulanan bir bölgede olsa biraz daha büyük yapraklı olabilirler. Biraz ileride arkadaşımın bağında yaprak yapısı tamamen farklı olan bir tür var. Sanırım o da tamamen doğal olarak yetişiyor. Tohum olarak ektiğim kuzu kulakları biraz geç ekince ve yeteri kadar sulayamayınca çok az kaldılar. Onların yaprakları çok daha büyük.

[Serbes]

Ben tokatlıyım , yazın annem köye gittiğinde dağlardan toplar , yemeğini yapar , inanılmaz güzel olur.

[pria]

Sayın Serbes,

Tokat cıvarında yetişen o lezzetli kuzukulağının fotosunu paylaşabilir misiniz ?
Benim fotoğraflarımdakilerle aynı mı ?

[Serbes]

Efendim şuan istanbuldayız
Yaz gelmeden annem köye gitmez
ama gidince fotoğrafını çeker buraya eklerim.

Yalnız bizim topladıklarımız sizin saksıdakilere pek benzemiyor.
Daha çok alttaki fotoğrafa benziyor.
Sizinkiler daha küçük galiba.

[orhtrn26]

Resimdekiler kuzu kulağımı.? 54 m2 bahçemizde yabani ot diye söküp atıyorum.

[Cemil B.]

aslında kuzu kulagı yabani bir ot , insanlar toplayıp salatasını , yemegini yapıyorlar, ve protein acısından zengin.

bende balkondaki kuzu kulagımı paylasayım sizlerle.

[Tohumcu Nılgun]

Arkadaslar, Kuzukulagini ben de cok severim ve nerde gorsem tanirim.
Fakat Sayin Pria'nin fotografini ekledigi tùrùnù ilk defa gordùm.

Bruksel'de bir parkta kokulu bitkilerin bulundugu bolùmde Kuzukulaklarini gorùnce cok sasirmistim.
Yapraklari yazin oyle cok bùyùyor ki hemen hemen pancar yapragi bùyùklùgùnde.
Sonbaharda da uzerinde kahverengi tohumlarini gorùyorum.
Bu tohumlardan biraz topladim ama henùz ekme imkanim olmadi.

Gercekten cig kofteyle harika bir ikili oluyorlar. Biz marul yerine Kuzukulagini tercih ediyoruz.
Limon sikmasanizda olur, Kuzukulaginin eksi tadi yetiyor.

Fotografdakiler bahsettigim parktaki Kuzukulaklari.

[Cemil B.]

20,04,2014 Kuzu Kulagı Tohuma Gidiyor

[Tohumcu Nılgun]

Ben de bu fotograflari 16-04-2014 tarihinde cekmistim.

Bu sene burada kis aylari fazla soguk gecmedigi icin sanki erkenden tohumlar bas gosterdi.

[pria]

Orijinal Mesaj Sahibi Tohumcu Nılgun

Arkadaslar, Kuzukulagini ben de cok severim ve nerde gorsem tanirim.
Fakat Sayin Pria'nin fotografini ekledigi tùrùnù ilk defa gordùm.

.

Uzun zamandan beri bu konuya kafa yoruyorum..Gerçekten bizim Çanakkale Biga yöresinde ''kuzukulağı'' olarak bir tek bilinen bu otun neredeyse başka bir ot olabileceğini dahi düşünür oldum..
Ama, ekşiliğiyle bildiğimiz ve çocukluğumuzdan beri körpe, çiçeksiz olanlarını tutam tutam yediğimiz için bugün biraz daha araştırayım dedim..

Nihayet bir kaynak bulabildim bu konuda..

Viki'de bu ''Rumex'' türleri ''Labada'' olarak verilmiş..
Rumex'lerin 200 kadar türü var..Ama bunların herbiriyle ilgili fotoğraf bulmak çok zor..
Nihayetinde bir kaynak daha buldum..Bizim Biga'da eskiden bol şimdilerde ot ilaçlamalarından dolayı artık az görülen bu kuzukulağı türünün Rumex bucephalophorus olduğunu anladım..

Labada | Kuzukulağı Adıyla Anılan İçerisinde 200 Kadar Bir Yıllık, İki Yıllık Ve Çok Yıllık Bitki Türünü Barındıran Bitki Cinsi - Kadim Dostlar ™ Forum

Labada - Vikipedi

Bu sayfada bahsedilen diğer türlerin de Rumex crispus, Rumex hydrolapathum, Rumex obtusifolius ve Rumex pulcher olabileceği anlaşılıyor..

Benim bu yıl tohum almaya gayret gösterdiğim kuzukulağının son durumları aşağıda:

[Muda]

Benim bahçede yetişen yabani kuzu kulaklarının yaprak yapıları aşağıda linkte bulunan şekildeler. Çok yıllık suyu seven ama çok fazla su olmasa da duvar aralarında bile olabilen bir bitki. Bir başka türü daha olduğunu duydum. Görebilir fotoğraflayabilirsem ekleyeceğim.

Picture ID: 123731 - Rumex acetosella

Picture ID: 133332 - Rumex acetosella

http://metro-naturalist.com/images/DSCN0964.jpg

[Muda]

Benim bahçede doğal olarak yetişen kuzu kulakları. Bir kısmı bu şekilde ince bir kısmı da ikinci resimdeki komşumda duvar arasından çıkan gibi yaprak yapısı daha geniş.





Bunlar da benim bir tanıdıktan aldığım fidelerden çıkan kuzu kulakları. Tohumdan yetiştirdiklerimden sadece bir tanesi tohuma kalktı.

[Lonicera]

Biz de iri yapraklı kuzu kulağını daha çok sevdik. Market ve pazarlarda satılan kültür çeşidinden çok daha fazla aromalı. Üstelik yaprak büyüklüğü diğerinin neredeyse 4-5 katı kadar. İlk 3 bitkiden bir sürü tohum topladık bile, son kalan bitkiden çiçeklenmesine rağmen yaprak toplamaya devam ediyoruz.

[çiçeksever]

Afyonda pazarlarda ekşimen adıyla satılıyor. Tere, roka gibi yeniyor. Hatta eşim ekşi olduğu için diğer ot salatalarda olduğu gibi; limon sıkmaya gerek kalmıyor diye çok seviyor.

[pria]

Ben fidanlıkta çalışırken, fazla yorulmaktan içimin hararet yaptığı zamanlarda bir tutam yerim..ferahlatıverir aynen limonata gibi..

[Bahadırsatır]

Merhaba,

bende 2 hafta önce diktim ve çimlenmeye başladılar ama toprağa yatık büyüyorlar sorun ne olabilir. Sabah 11-12'ye kadar güneş alıyorlar onun dışında hep balkondalar. fazla suluyor olabilir miyim, her gün toprağı nemlenecek kadar suluyorum.

[kamil_1]

kuzukulağı otunun tohumunu nasıl alacağız

[nanemolla]

Bu bitki kuzukulagi mı acaba

[AkisSoftware]

Bilgiler için teşekkürler

[bilenyum]

Tohumlarını toplarken ek bir işleme gerek var mı? Tam olarak ne zaman almak gerekir ve kızıl kavruk bir kahve haricinde siyahlaşma olmuyor gibi. Birde kimi kuzukulağı taneli yapıda. Benimkiler öyle değil. Her biri birer tohum mudur yoksa bağlamasını mı beklemek lazım. Muda'nın paylaştığı gibi.