Brokoli

[Sevi]

Merhabalar,

Bahçemde ufak bir alanda amatör olarak yetiştirmek üzere Brokoli (Verdia f1) tohumları aldım. Paketlerinde tarif edildiği üzere önce tohumları 24 saat ıslak tülbent içerisinde beklettim. Daha sonra iki meyva kasasının içine gazete yayıp 10 cm. torf ile doldurdum.

Tohumları yaydıktan sonra üstlerini 1 cm. torf ile kapattım. Spreyleme yöntemi ile torfu ıslattıktan sonra streç film ile kasaların üstünü kapatıp evin içinde serin ve gölge bir yere bıraktım.

Paketteki bilgilere göre, brokolinin 8 ila 10 gün arasında çimlenmesi gerekiyor. Bu süre içerisinde torfu sürekli nemli ve üzerleri kapalı tutacağım.

Tohumlar çimlenmeye başladığında fotograflar eşliğinde tekrar mesaj atarak haber vereceğim. Bu konuda bana bilgi ve öneri aktarmak isteyenler olursa çok memnun olurum. Görüşmek üzere..

[Ateş Öztan]

Geçen hafta, foruma koymak için pet şişelerden mini sera yapınca ben de marul ve karnıbahar ektim. Suya da koymadım içeride almadım. Dışarıda bıraktım. Bugün çimlenmiş olduklarını gördüm. Sonrasında ne yapacağımı ben de bilmiyorum.

[Sevi]

Tohumların çimlenmesinin ardından fideler biraz boylanınca, bahçedeki yerlerine şaşırtma yapmayı düşünüyorum. Herhalde fideler çimlenmelerinden üç dört hafta sonra bu iş için uygun boya ulaşacaklar. Bu da şubat ayına denk geleceğine göre, sanırım bahçede fideleri soğuktan korumak için gerekli önlemleri almak gerekecek.

Sizin marul ve karnıbahar tohumları dışarıda olmalarına rağmen korunaklı bir yerdeler sanırım. Ama bilhassa donlu havalarda içeri almak lazım olabilir.

[Selahattin Yılmaz]

Sevgili Sevi,
Karnıbahar ve brokolide sadece yeşil bitki elde edebileceksiniz. Yeşil olarak kalmayı başarabilirlerse ve sizinde sabrınız el verirse baharda çiçek tablası oluşturacaklar ve tohuma kalkmış lahana ve brokoli elde edeceksiniz. Bunun nedeni bu bitkilerin sıcak mevsimde fidelerinin üretilmesi ve lahana için baş sarma, brokoli ve karnıbahar içinse çiçek tablası yapma döneminde soğuk dönem istemeleridir.

Azminizi kırmak istemem ama lahana, karnabahar ve brokoli fidesi için çok geç kalmışsınız. Lahanayı ve karnabaharı mayıs-haziran, brokoliyi temmuz -ağustos ayında ekmeli ve en geç ağustos-eylülde fidelerini toprağa dikmeliydiniz. Yine de İzmir için havaların yeterince sıcak gitmesi bir şans olabilir, ve seçtiğiniz çeşitlerde umarım heycanınızı artırır ve beni de mahçup eder.

[Sevi]

Sevgili Klimanjaro,
Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ediyorum. Eğer bu bahar brokolide başarılı olamazsam, önümüzdeki yaz sizin söylediğiniz dönemde bir deneme daha yaparım. Ancak aldığım Anadolu marka brokoli tohum paketinin üzerinde ekim nisan ortasından ağustos sonuna, derim ise eylül başından kasım sonuna olarak gösterilmiş. Acaba brokolinin "verdia f1" türü olmasının bununla bir ilgisi olabilir mi? Ya da bu takvim daha serin olan yerler düşünülerek mi hazırlanmış? Belki de paket üzerindeki bilgiler hatalı olabilir.

[Selahattin Yılmaz]

Anadolu Tohum branşında söz sahibi bir firmadır kolay kolay yanlışlık olmaz. Brokolide bahara doğru verim almanız olası özellikle tepedeki oluşacak çiçek tablasını keserseniz mart nisan ayında yanlardan brokoli verecektir muhtemelen ama bu ne kadar sürer bilemem. Lahanada veya karnabaharda ise verim almak nispeten daha zor. Ancak son yllarda ıslah edilen veya genetik açılımlarla sıcak mevsimlerde de çiçek tablası oluşturan veya baş yapan karnabahar veya lahanalar mevcut. Yine de yapmaya çalıştığınız yetişticilik size oldukça deneyim kazandıracaktır. Kolay gelsin...

[Mine Pakkaner]

Profesyonel yetiştiricilik bilgisi edinmek isteyen dökümanı inceleyebilir.

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI
Atatürk Bahçe Kültürleri
Merkez Araştırma Enstitüsü

Çiftçi Broşürü

Uz. Nurten SÜRMELİ
YALOVA-2002
BROKKOLİ YETİŞTİRİCİLİĞİ



Brokkoli yeşil renkli olgunlaşmamış çiçek taslakları ile kalın ve etli çiçek sapları yenilen bir sebze türü olup, lahana, karnabahar, brüksel lahanası, alabaş, şalgam ile aynı familyada yer alır. Brokkoli karnabahara oldukça benzemektedir. Karnabaharla arasındaki esas farklılık; her iki sebzede de yenen kısım olan olgunlaşmamış çiçek taslaklarının karnabaharda genellikle beyaz olmasına karşılık brokkolide grimsi veya mavimsi yeşil renktedir. Ayrıca karnabahar-dan farklı olarak brokkolide kalın etli çiçek sapları da yeme değerine sahiptir. Brokkolide dallanma çok sayıda olup, çiçeklenme bu dalların ucunda meydana gelir. Brokkolide başlar korunmasız olarak açıkta gelişir. Brokkoliyi karnabahardan ayıran diğer bir özellik de, ortadaki esas başın kaldırılması ile ikinci derecede çiçek taslaklarının hemen oluşması olayıdır. İlk taçlanmadan sonra büyümenin devam etmesiyle, alttaki yaprak koltuklarında küçük taçlar meydana gelir. Brokkolinin gövdesi 50-90 cm uzunluğunda olup, boğum araları lahana ve karnabahardan daha uzundur. Bitki oluşumu sırasında ortada 100-400 g ağırlığında bir baş meydana gelir. Bu başın kesilmesi ile yaprak koltuklarından çıkan sürgünler hızla gelişerek üzerinde yeşil çiçek tomurcukları bulunan etli sürgünler meydana gelir. Ancak bu başlar ortadaki ana baştan daha küçük olup 10-50 g ağırlığındadır. Brokkloide karnabahara benzer olarak, yetiştirilen çeşitler erkenci, orta ve geççi çeşitler olarak sınıflandırılmakla birlikte, bu gruplar arasında kesin bir ayrım yapılama-maktadır. Yetişme süreleri çeşitlerin erkencilik durumlarına göre değişmekle birlikte dikimden hasada kadar geçen gün sayısı, 45-130 gündür. Çeşit seçiminde çeşidin olgunluk dönemi ve bölge yetiştirme koşulları önemlidir.

YETİŞTİRME İSTEKLERİ

Brokkoli serin iklim sebzesi olup, karnabahara göre iklim ve toprak istekleri bakımından daha az seçicidir. Brokkolinin yetiştirilmesi için en uygun hava sıcaklığı 15-170C olup, en fazla 240C 'ye kadar dayanır. Brokkolinin yeşil sürgünlerinin kalitesinin korunması açısından yaz aylarındaki kurak ve sıcak havalar uygun değildir. Sıcak havalarda sürgünlerdeki çiçek taslakları normal gelişme göstermez, gevşek yapılı olur ve hasattan birkaç saat sonra sürgünlerde pörsüme görülür. çiçek tomurcuklarının gelişmesini engeller ve gevşek yapılı olmalarına neden olur. Bu nedenle yaz aylarında sıcaklık 200C' nin üstünde olan yerlerde brokkoli yetiştiriciliği uygun değildir.

TOPRAK İSTEKLERİ ve GÜBRELEME

Brokkoli için en uygun topraklar iyi derene edilmiş kumludan, killi-tınlıya kadar değişen, su tutma kapasitesi yüksek topraklardır. Yetiştiriciliğin yapıldığı topraklarda iyi drenaj yapılmalıdır. Bu durum özellikle kış döneminde yetiştirilen bitkiler için daha fazla önem kazanmaktadır. Brokkolinin gübrelen-mesi lahana ile benzerlik gösterir Ancak gübre ihtiyaçları çeşitlere, toprak yapısına, topraktaki organik madde içeriğine ve bölgelere göre değişiklik gösterir. Bu nedenle yetiştiricilikten önce toprak analiz yaptırılmalı ve yapılan tavsiyelere göre gübrelenmelidir. Gübrelemenin iyi yapılmadığı topraklarda içi boş sürgünler oluşur. Fosforlu ve potasyumlu gübrelerin tamamı ile azotlu gübrenin üçte biri dikim sırasında verilmelidir. Azotlu gübrenin kalan. miktarı ise yetişme süresine bağlı olarak dikimden belli bir süre sonra ve ana başlar hasat edildikten sonra olmak üzere iki dönemde verilmelidir.

YETİŞTİRİCİLİĞİ

Brokkoli yetiştirilecek topraklarda münavebeye dikkat etmek ve en az 3 yıl boyunca aynı tarlada lahanagillerden bir sebzenin o toprakta yetiştirilmemiş olmasına dikkat etmek gerekir. Toprak yüzeyinin altında oluşan sıkıştırılmış sert tabakanın derin sürüm yapılarak, 2-3 yılda bir kırılması gerekir. Brokkoli yetiştirilecek topraklara mümkünse sonbaharda 2-3 ton ahır gübresi verilerek derin sürüm yapılır. ve ilkbahara kadar tezekli bir şekilde bırakılır. İlkbaharda yağmur ve karlarla dağılan tezekler daha yüzlek bir sürüm yapılarak dağıtılır.Bu sürümden önce fosforlu gübre pulluk altına verilmelidir. Brokkolinin üretimi tohum ile olmaktadır. Yastık veya viyollerde yetiştirilen fideler tohum ekiminden ilkbahar ürünü için 6-8 hafta, sonbahar üretimi için 4-5 hafta sonra dikim büyüklüğüne gelirler. Fide ile yetiştiricilik yapıldığında bir dönüm için gerekli tohum miktarı 20-30 g iken, tarlaya doğrudan ekim yapıldığında bu miktar 85-140 g'ma çıkmaktadır. Bitkilere verilecek dikim aralıkları, 75-100 cm ve sıra üzeri 50-75 cm'dir. Erkenci çeşitler geççi çeşitlerden daha küçük bitkiler meydana getirdiklerinden daha sık aralıklarla dikilmelidir.

HASAT

Brokkolide hasat, çiçek tomurcukları açmadan önce yapılmalıdır. Şayet tomurcukları açmaya ve sarı çiçek petalleri görülmeye başlarsa başlar aşırı olgunlaşmış ve pazar kalitesini kaybetmiş demektir. Ortadaki ana başın kesilmesi ile birlikte yan taraftaki sürgünler büyümeye devam ederek daha küçük başlar oluştururlar. Hasat 2-3 günde bir olmak üzere bir vegetasyon döneminde 4-6 kez yapılır.

[Sevi]

Herkese Merhaba,
Marul ve Brokolilerimi bugün bahçede yaptığım amatör seraya geçirdim. Yakında fotograflarını güncelleyeceğim. Yalnız marul ve brokoliler çok uzun ve ince duruyorlar. Topraktan çıkalı daha 10 gün olmadan bazılarının boyları 7 - 8 cm.ye ulaştı. Sanırım bu durum yeterince ışık görmediklerinden kaynaklanıyor. Bu konuda ne yapmam gerekir? Teşekkür ederim.

[Oyaman]

Geçen yaz Ağustos ayında 30 adetlik bir paket Brokoli tohumunun 29 unu çimlendirdim.10 cm. olunca tüplere şaşırttım.Eylül ayı sonuna doğru sebze bah-
çeme aldım,bu benim ilk denememdi.Brokoli ve karnıbahar benim en sevdiğim seb-
zelerdir.
Aralık ayından itibaren üst çiçek 1 kg. yakın ağırlığa geldi.Üst çiçeği aldıktan
sonra daha küçükleri yan dallardan sanki fışkırdı,çok verimli ve bereketli bir sebze
imiş,nisan 15 ' e kadar ürün aldım.Nisandan sonra yazlık sebze dikimi için bir kök tohumluk bırakarak hepsini söktüm.
Bahçesi olan herkesin dikmesi gereken bir sebze.Yanına diktiğim karnıbahar,brokoli kadar verimli olmadı.
Tohumlardan komşularıma dağıttım,ancak bir kökten yüzlerce tohum aldım
elimde fazlasıyla tohum var,isteyen olursa gönderebilirim.

[nevsune]

Tohumdan hızla çıkıp büyüyen brokoli filizlerimin olduğu kabı güvercinler yuva yapma telaşıyla devirince zavallılar tarumar oldular.
Yerden toplayıp, yeniden ektim. Toparlamaya çalışıyorlar şimdi.

[COYOTE]

Sn Deportivo çok teşekkür ederim. Ben de mesajınızı çok geç gördüm. Sn Kürşad'tan gelen kargoda brokoli tohumu da vardı. E bahçem de yok, ben diğer arkadaşlara mani olmayayım o yüzden.Teşekkür ederim. Bu arada acaba kabaklardan çimlenen oldu mu Sn Deportivo sormuşmuydum?

[Oyaman]

Orijinal Mesaj Sahibi COYOTE

Sn Deportivo çok teşekkür ederim. Ben de mesajınızı çok geç gördüm. Sn Kürşad'tan gelen kargoda brokoli tohumu da vardı. E bahçem de yok, ben diğer arkadaşlara mani olmayayım o yüzden.Teşekkür ederim. Bu arada acaba kabaklardan çimlenen oldu mu Sn Deportivo sormuşmuydum?

Maalesef çimlendiremedim,tohumlar ziyan oldu.Bir gün suda bekletip torfa
gömdüm ama nerede hata yaptım bilemiyorum.Ne yapayım sağlık olsun.
Kürşat bey banada gönderdi Brokoli tohumu ama araştırdım,değişik bir karnabahar cinsi herhalde bildiğimiz Brokoliye benzemiyor.

[COYOTE]

Tüh üzüldüm ama sanırım tohumlarda vardı birşey gerçi ufaklarından çimlendirebilmiştim ama sonuç sıfır. Neyse kurumaya bıraktığım iki değişik süs kabağı daha var. Seneye onları dikeriz artık.
A doğru onlar brokoliden daha farklı idi unutmuşum. E öyleyse isterim sizin brokoliden zahmet olmazsa Sn deportivo

[MSaygin]

Benimkiler çok kolay çimlendi.Nemli bir beze akşamdan yerleştirdim karnabaharlarla beraber, sabaha pek çoğu kabuklarını zorlamaya başlamışlardı bile.Cuma akşamüstü torf-perlit karışımına ekip, saksıyı bir naylon torbaya sardım, ucundan hava alması için az bir açıklık bırakıp tatile gittim.Pazartesi sabah döndüğümde hepsi 2-3cm boya ulaşmışlardı, fotoğrafları ekte.

Yalnız hazır brokoli tohumu oldukça pahalıymış, çok çok az tohum çıktı paketten ve fiyatı da 6ytl

[nevsune]

Mehmet Bey
Çok çabuk çimleniyorlar ama büyümeleri o kadar hızlı olmuyor. 12 numaralı mesajda görülenler, bu gün ancak bu kadar oldular

Bizlerde brokoli tohumu da, çimlenmişi de vardı, keşke isteseydiniz.

[Penelophe]

Nevsune bir ayda gerçekten çok az büyümüşler.
Yarın bende ekeceğim. Bugün ıslak tülbente koyacağım.
Brüksel lahanası içinde aynı işlem mi yapılıyor biliyor musun?

[Sergüzen]

15 gün önce brokoli tohumu çimleyip kapalı bir yere koydum. Üç gün sonra çimlendiler. Dördüncü gün violleri açık araziye çıkardım. Akşam gittiğimde bütün fideler ölmüştü. Geçen hafta tekrar çimledim ve kapalı bir yere koydum,yine üç gün sonra çimlendiler. Fakat onları hala kapalı,güneş görmeyen bir yerde tutuyorum ve ara sıra güneşe çıkarıyorum. Literatürde fidelerin yerlerine dikilecek hale gelmesi için 30-40 günlük bir süre öngörülüyor. Bu kadar süre beklemem mi gerekiyor? Ya 3-5 dönüm brokoli ekmiş olsa idim?
Bu işin mutlaka bir pratik yönü olmalı. Yoksa brokoli fideleri 30 gün kapalı yerlerde tutuluyor,sonra esas yerlerine mi şaşırtılıyor?

[nevsune]

Penelophe ben brokoliyi de, brüksel lahanasını da aynı biçimde ektim. Farkı varsa bilmiyorum. Ama o da kolay çimlendi.

Birbirlerine çok benziyorlar. Acaba ben karıştırdım mı düşünürken baktım, Passionfruit(ben de bunun önce adına aşık oldum) başlığındaki 437. mesajda Kürşad'ınkiler de böyle.
Size göstermek için görüntüledim. Bugün 21 gün olmuş bunları da ekeli.

Soldaki brüksel lahanası, diğeri brokkoli

[MSaygin]

Sn.nevsune, hem dayanamadım bir an önce alayım ekeyim dedim, hem de kargo parası da yaklaşık bir şey tutacaktı, satın aldım o yüzden, teşekkürler
Gerçekten çok yavaş büyümüşler

Sitemiz sponsorlarından da olan Hasad Yayıncılık'tan aldığım "Amatörler için Sebzecilik" kitabında, fide 4-5 yaprak olduğunda dikilir, dikim ve hasad arası süre de erkenci cinslerde 55 gündür, diğer cinslerde 90 güne kadar sürer yazılmış.
Sn.eyüp1'in yazdıklarıyla birleştirince, 4-5 yapraklı, dikime hazır hale gelmesi en az bir ay sürüyor diye anlıyorum.

[nevsune]

Mehmet Bey, zaten daha zamanımız var. Nasılsa sıcaktan hoşlanmıyor. Onlar büyüyene kadra da havalar serinler.
Yanlış bilmiyorsam gölgede ya da az güneşli yerde yetişiyor değil mi? Kitabınızda böyle bir bilgi var mı?

[MSaygin]

Haklısınız, aslında ne kadar geç gelişse o kadar iyi olacak buralar için.
Serin iklim bitkisi olduğu yazılı ama güneş/gölge ilişkisi ile ilgili bir bilgi mevcut değil.

[MSaygin]

Sizin fidelerinizin fotoğrafına bakınca benimkilerin boyu oldukça uzun göründü bana.Derin bir kaba yarısına kadar harç doldurup ekmiştim, güneş görmek için boya vermesinler diye korkumdan ışıklı bir yere aldım az önce.

[nevsune]

Biraz güçlendiklerinde güneşe aldım. Daha önce ektiğim tohumları, hemen güneşe çıkarıyordum ama torf çabuk kuruyup sürekli su istediği için, fidecikler de cılız ve uzun boylu oluyorlardı.
Bir seferinde Selahattin Bey'in uyarısıyla, şimdi daha iyi sonuç alıyorum.

Sağolsun Selahattin Bey sayesinde oldukça bilgi edindim(de sebzelerim benim öğrendiklerimi hala anlayamadılar, daha ortada bir şey yok).

[kürşad]

Bu sene 250 ytl masraf edip pvc su borusundan bir sera yapalım dedim, onun da daha 40-50 ytl naylon işi çıktı üstelik her gün bakabilecek kadar yakına da kuramıyorum, terasta öylece parçalar duruyor.
Ben de terası komple %40-50 gölgelik ile kaplamaya karar verdim. Karlar düşer, düşer, kalkar sonra ben de bu fikri hayata geçiririm, banyoda çimlenen herbişey saç kılı gibi upuzun oluyor. çimlenmenin 2-3 üncü gününde hemen balkona gölgeye çıkarıyorum.
Bir de toprağa şaşırtmak için en az 3-4 yaprak olmasını bekleyeceğim bunun yanında topraktan su ve besin çekebilmesi için köklerinde yeterince gelişmesini bekleyeceğim. 2 yaprak 5 cm gövde ile toprağa şaşırtmak pek akıllıca gelmedi bana.
Bir de pet bardakla gelenlerin elindeki tohumlar brokkolli değil Romanesco Italia nın brokkoli versiyonudur haberiniz ola.

[Oyaman]

Orijinal Mesaj Sahibi eyüp1

15 gün önce brokoli tohumu çimleyip kapalı bir yere koydum. Üç gün sonra çimlendiler. Dördüncü gün violleri açık araziye çıkardım. Akşam gittiğimde bütün fideler ölmüştü. Geçen hafta tekrar çimledim ve kapalı bir yere koydum,yine üç gün sonra çimlendiler. Fakat onları hala kapalı,güneş görmeyen bir yerde tutuyorum ve ara sıra güneşe çıkarıyorum. Literatürde fidelerin yerlerine dikilecek hale gelmesi için 30-40 günlük bir süre öngörülüyor. Bu kadar süre beklemem mi gerekiyor? Ya 3-5 dönüm brokoli ekmiş olsa idim?
Bu işin mutlaka bir pratik yönü olmalı. Yoksa brokoli fideleri 30 gün kapalı yerlerde tutuluyor,sonra esas yerlerine mi şaşırtılıyor?

Eyüp bey geçen sene Ağustos başında geniş bir kabta tohumları çimlendirdim.10 cm. boya geldiklerinde orta boy siyah naylon şaşırtma torbalarına aldım.(torf+toprak+gübre)en az 45 gün şaşırtma torbalarında kaldı .bu süre zarfında fideler öyle güçlendiki toprağa aldıktan sonra çok hızlı bir şekilde büyüdüler ve çok iyi ürün verdiler.Şaşırtma torbalarında uzun süre bekletmemin sebebi sadece bahçemdeki yazlık sebzelerimin ürün vermeye
devam etmesi idi.
Kısacası yer darlığından bilmeyerek literatüre uymuşum ve sonuç mükemmeldi.

[Oyaman]

Unuttuğum bir şey;bütün bu işlemler balkonumun güneş almayan ama aydınlık
bir bölgesinde yapıldı.

[Sergüzen]

Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler. Bende şu anda güneş almayan bir yerde tutuyorum.

[Penelophe]

Brokolilerim çimlendi. Ama açgözlülüğüm yüzünden her bardakta 4-5 tane var şimdilik.

-Her bardakta birer tane kalacağı için diğerlerinin ölmesini istemiyorum. Ne zaman ayırsam yaşarlar?

-Mine hanım mesajında dikim aralığı 75-100 cm ve sıra üzeri 50-75 cm olmalı demiş fakat benim dikmeyi düşündüğüm alan zaten 3 m2 ancak gelir. Dikim aralığında esneme olmaz mı? Kesin midir bu aralıklar?

-Benim bahçem dökme topraktan oluşuyor, yani yaklaşık 30 cm topraktan sonra beton zemin var. Bu durumda borokoli rahat yetişir mi?

Teşekkürler.

[deniz boro]

Tohum konusunda şunu önermek isterim: bir markete gidip tohuma kaçmış sebzeleri özellikle alın. Bunlardan da tohum veya mevsiminde (ilkbahar) kök elde edebilirsiniz

[Mine Pakkaner]

Orijinal Mesaj Sahibi Penelophe

...
-Her bardakta birer tane kalacağı için diğerlerinin ölmesini istemiyorum. Ne zaman ayırsam yaşarlar?

-Mine hanım mesajında dikim aralığı 75-100 cm ve sıra üzeri 50-75 cm olmalı demiş fakat benim dikmeyi düşündüğüm alan zaten 3 m2 ancak gelir. Dikim aralığında esneme olmaz mı? Kesin midir bu aralıklar?

-Benim bahçem dökme topraktan oluşuyor, yani yaklaşık 30 cm topraktan sonra beton zemin var. Bu durumda borokoli rahat yetişir mi?
...

* Dört yapraktan sonra ayırabilirsin,
* Dikim mesafesini 45 x 30 cm olarak da yapabilirsin.
*Brokkoli fide ile üretimde genellikle kazık kökünü kaybeder ve yüzeye yakın bol saçak kök yapar, bu durumda 30 cm sana yetecektir.