Peyzaj Mimarlığı, Tasarımı ve Uygulamaları
 

Önce kavram ve yetki karışıklıklarına bir son verirsek sanırım herkes için herşey daha aydınlık olacak...
Her yönüyle irdelenecek olursa Peyzaj “paysage” Fransızcadan dilimize yerleşmiştir. Ve kelime anlamı manzara görünüm demektir.
Peyzaj Mimarlığı nda ki kullanım karşılığı anlamında ise Peyzaj; Doğa ve çevrenin, insanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayabilecek biçimde ekonomik, işlevsel, ekolojik ve estetik ölçülere uygun olarak planlanması, düzenlenmesi, korunması, geliştirilmesi ve yönetimi konularında çalışılmasıdır. (Türkiye İş Kurumu-Türk Meslekler Sözlüğü www.iskur.gov.tr/Meslek/meslek.aspx )
Başka bir tanımlamayla Peyzaj; İnsanın algıladığı ve / veya yaşadığı, karakteri doğal ve kültürel faktörlerin ayrı ve birbirleriyle olan etkileşimleri sonucu oluşan tanımlanabilir bir alan (fiziksel çevre) dır. (Doç.Dr.E.V.KÜÇÜKERBAŞ, Araş.Gör.E.MALKOÇ;Planlama-Tasarım)
Günümüzde Peyzaj Projelerini yapmak için yetkili tek meslek grubu vardır "Peyzaj Mimarları". T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na göre de “Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını uygulamaya yasal olarak yetkili olup, mesleki etkinliklerde bulunan peyzaj mimarlarını örgütü içinde toplayan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Peyzaj Mimarları Odası, tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur.” (31.01.2000 tarih/2023 sayılı genelge)

Ülkemizde bu çalışmaları yapan kişilere “Peyzaj Mimarı” denir.
Peyzaj Mimarlığı eğitimi; değişik üniversitelerin Ziraat, Orman, Mimarlık, Güzel Sanatlar ve Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakülteleri bünyesinde verilmektedir. Bu eğitimi başarı ile tamamlayan kişiler “Peyzaj Mimarı” ünvanı almaya hak kazanır.
Türkiye’de Peyzaj Mimarlarının resmi örgütlenmesi TMMOB Peyzaj Mimarları Odası çatısı altında yapılmaktadır. 1994 yılında kurulan TMMOB Peyzaj Mimarları Odası; 6235 sayılı Yasa ile değişik 7303 sayılı TMMOB Yasası uyarınca, ülkemizdeki 5000 dolayında Peyzaj Mimarı'nın "Kamu Kuruluşu" niteliğindeki tek meslek örgütüdür. (Ayrıntılı bilgi için www.peyzajmimoda.org.tr)
Peyzaj Mimarı; işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak:
a) Ülkesel ve yerel ölçeklerdeki fiziksel planlama çalışmalarında yer alarak, kültürel ve doğal değerlerin korunması ve sürdürülmesi temelinde alan kullanım projeleri üretmek,
b) Doğal çevrenin kalitesinin korunması için ekosistem ve kaynak analizi yapmak, korunacak alanların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek, koruma alanı statüsündeki yerlerin (doğal sit alanlar,milli parklar, tarihi ve arkeolojik alanlar vb.) gelişme ve yönetim planlarını yapmak, Bozunuma uğramış alanların onarımı için planlama yapmak ve yürütmek, Tarihi peyzaj öğelerinin korunması ve iyileştirilmesi alanında çalışmalar yapmak,
c) Doğal kaynakların sürdürülebilirliğini ve verimli kullanımını sağlamak amacıyla bu kaynaklara yönelik envanter oluşturma, haritalama, analiz, rapor, planlama ve koruma çalışmaları yapmak,
d) Doğal ve kültür bitki örtüsü eğitimi ile tüm tasarım ve planlama çalışmalarında bitkisel tasarım projeleri yapmak ve uygulamak,
e) Tasarım ve planlama çalışmalarıda çevre kirliliği ile ilgili olumsuzlukları önleyici bitkisel hava koridorları,bitkisel perdeleme teknikleri ile bitkisel duvarlar oluşturmak,
f) Turizm alanlarının fiziksel planlamalarında doğal ve kültürel değerlerin korunması için ekolojik öncelikli planlar hazırlamak,
g) Kentsel açık-yeşil alanların etüd,plan ve projelerini hazırlayarak düzenlenmesi işlemlerini yapmak,yapı dışında kalan açık alanların, Özel ve kamuya ait alanların peyzaj planlamasını yapmak,
h) Çevresel etki değerlendirme çalışmalarının koordinasyonu ve projelendirilmesi ile ilgili çalışmaları yürütmek,
i) Topluma açık yeşil sahaların, çocuk oyun alanlarının, spor sahalarının düzenlenmesi konularında çalışmalar yapmak, Çevre sorunlarının (çevre kirlenmesi, erozyon vb.) giderilmesi için gerekli çalışmalar yapmak. (Türkiye İş Kurumu-Türk Meslekler Sözlüğü www.iskur.gov.tr/Meslek/meslek.aspx )

Peyzaj Tasarımı ise Peyzajları ve mekanları oluşturma ve değiştirme bağlamında; ekolojik, teknik, sanatsal ve estetik kriterleri göz önüne alarak fiziksel stratejiler ve formlar oluşturma eylemidir. (Doç.Dr.E.V.KÜÇÜKERBAŞ, Araş.Gör.E.MALKOÇ;Planlama-Tasarım)
Hangi ölçekte olursa olsun bir Peyzaj çalışması yapmayı veya yaptırmayı düşündüğünüz de uzman bir Peyzaj Mimarı na danışmanız gelecekte oluşabilecek yanlışlıkları bugünden telafi etmekte size yardımcı olacaktır.

Peyzaj Teknikerleri ise sektördeki ara eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla çeşitli üniversitelerin Meslek Yüksekokullarında 2 yıllık bir eğitim verilerek bu ünvana hak kazanırlar. Peyzaj Teknikerleri; Çevre düzenlemesi, park ve bahçelerin yapımı, bakımı ve onarımı konularında çalışan kişilerdir.
Peyzaj Teknikeri, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak:
a) Park ve bahçe düzenleme planlarının araziye uygulanması ve çim alanlarının oluşturulmasını sağlamak,
b) Çevreye uygun süs bitkilerini seçmek, bunların mevsime göre ekimi, gübrelenmesi, budanması, sulanması gibi işlerin planlanması ve yürütülmesinde peyzaj mimarına yardımcı olmak,
c) Süs bitkilerinin üretimi ve pazarlanması işlerinde çalışmak, vb. görev ve işlemleri yerine getirir. (Türkiye İş Kurumu-Türk Meslekler Sözlüğü www.iskur.gov.tr/Meslek/meslek.aspx )