Orman Yangınlarıyla İlgili Tanımlar - Terimler

[aybala]

Orman Yangını
Serbest yayılma eğiliminde olan ve ormanda yaşama birliğine katılan canlı ve cansız bütün yanabilir varlıkları yakıp yok edebilen ateştir.

Yangın Ortamı
Yangının başlaması, yanması ve yayılmasını temin eden bütün faktörlerin oluşturduğu çevredir.

Hava Durumu Faktörleri
Sıcaklık, Nisbi Nem, Atmosfer Basıncı, Yağış, Rüzgar Hızı ve Rüzgar Yönüdür.

Yakıt Faktörleri
Yakıt yükü, Yakıt şekli ve boyutu, Yakıtın sıkılığı (istiflenmesi), Yakıtın yatay sürekliliği, Yakıtın dikey sürekliliği, Yakıtın kimyasal bileşimidir.

Yakıt Yükü
Belli alanda bulunan yakıtların kuru ağırlığıdır.

Topografya Faktörleri
Rakım, Bakı, Yamaç meyili, Yamaçtaki pozisyon ve Arazi şeklidir.

Radyasyon
Isı enerjisinin ısı kaynağından "dalgalar" halinde hareket ederek taşınmasıdır. Radyasyon dalgaları havadan etkilenmeden geçer ve karşılaştığı cisimlere çarparak onları ısıtır. Orman yangınlarında radyasyon, yakıtları ön ısıtmaya tabi tutarak kolay tutuşmalarına yol açar.

KonveksiyonHava moleküllerinin ısınması sonuncu sıcak havanın hareketi ve temas ettiği cisimlerin bütün yüzeylerine ısıyı transfer etmesidir. Orman yangınlarında en büyük rolü konveksiyonla ısı nakli oynar. Konveksiyon, gerek ön ısıtma, gerekse yanan materyali başka yerlere taşıyarak ve en önemlisi de yangını taçlara intikal ettirerek yangının yayılmasına, hızlanmasına sebep olur.

KondaksiyonIsı enerjisinin maddenin içinden ve molekülden moleküle geçerek iletilmesidir. Bu yolla ısı nakli, cismin molekül yapısı ile doğrudan alakalıdır. Orman yakıtları çok iyi iletkenler olmadığı için kondaksiyon orman yangınlarında çok önemli rol oynamaz, ancak yangın hattında yanan bir ağacın kökünden sinsice hattı geçmesi gibi sonuçlar doğurabilir.

Sıçrama
Orman yangınlarına mahsus bir diğer ısı nakil şekli de sıçrama olup "yanan malzemelerin yangının önüne taşınarak yanmamış materyalin üzerine biriktirilmesi sonucu meydana gelen ısı nakli" dir..

Yangının Şiddeti
Yanma esnasında serbest bırakılan ısı enerjisi oranıdır.

Yangın Hattı Şiddeti
Yangın hattı cephesinin birim uzunluğu başına serbest bırakılan ısının saniye başına değeridir.

Alev Boyu
Ortalama alev zonu üstünden alevin tabanına kadar olan mesafedir.

Yanma-Yayılma Modeli
Yangının belli topografya, belli hava ve rüzgar ve belli yakıt tipinde, zamana bağlı olarak gelişim sürecidir.

Yangında Dikey Boyut
Yangının büyüklüğü ve şiddeti geliştikce ortaya çıkan ve üst seviyelerde etkili olan boyuttur.

Örtü Yangını
Orman toprağını örten ölü ve diri örtüyü yakan yangındır. (Ot, çayır, funda, fide, fidan, yaprak, yosun, humus, kuru dal, kütük, devrik kesim artıkları v.s.)

Tepe Yangını
Ağaç ve ağaçcıkların tepelerini de yakarak ilerleyen yangındır.

Kaynak: http://www.ogm.gov.tr