Orkidelerin alternatif yetiştirme yöntemleri
 

Forumun Orkide bölümünde 4 yıldır yetiştirme yöntemleri ile ilgili ''klasik '' yöntem dışında anlamlı ve devamlılık gösteren bir tartışma oluşmamış.''Klasik'' diyebileceğimiz ve çoğu türde kullanılan, uygun saksı harcı/belirli aralarla sulama rejimi ve belirli süre sonra saksı değişimi şeklinde özetlenebilecek yöntemin başarısı tartışılmaz.Ancak bu yöntemin hobiye yeni başlayanlar için yeterince kolay algılanır ve uygulanabilir/devam ettirilebilir olmadığı da forum sayfalarına yansıyan mesajlardan görülüyor.Bu sorunu aşmak veya yeni yetiştirme yöntemleri geliştirmek için forumda yeterince çaba da gösterilememiş durumda. Oysa alternatif yetiştirme yöntemleri diğer birçok bitki ailesine göre Orkidelerde daha fazla ilgi uyandırmış. İnternette değişik uygulamalar ile ilgili çok başarılı sonuçlar hatta patentli yöntemler mevcut.
Alternatif yetiştirme yöntemleri ile ilgili sahip olunan bilgileri paylaşmak, olası yöntemleri tartışmak için bu konu başlığının uygun olacağını düşünüyorum.

Konuyu açmışken bildiklerinizi de yazsaydınız...

Orkideler ve yetiştirme yöntemleri hakkında benden tecrübeli ve bilgi sahibi forum üyeleri olduğuna inanıyorum.Özellikle forumun bu bölümünde bir dinamizm eksikliği görülüyor.Belirli bir süre konuya katkı yapılmaz ise çok sınırlı tecrübe ve bilgimi paylaşmak zorunlu ve uygun olur sayın malina.

diye yazdığınız için söyledim. Yani biraz bilginiz var... En azından linklerini yazabilirsiniz.

Sizden tecrübeli olanlar yazsın diye beklemeyin. İsterlerse onlar da katılırlar...

Bu konuyu açma amacım sadece kısıtlı bilgimi paylaşmak değil bir tartışma ortamını başlatmak.Hatta böyle bir yöntem değişikliğinin olamayacağının iddia edilmesi bile olumlu anlamda dinamizm yaratır diye düşünüyorum.Öncelikle veya sadece ilgili uygulamalara ait linklerin verilmesi sistematik yaklaşım açısından uygun olmaz.Konu ilerlediğinde mutlaka paylaşılır veya arama motoruna ilgili sözcükleri yazanlar rahatlıkla kendileri de ulaşabilirler.Açıkçası bu konu başlığı benim deneyimimin ötesinde zaten olmalıydı.Açılan her konu başlığında mutlaka başlangıçta tecrübe/bilgi paylaşımı zorunlu değil.Bir konunun merak edilmesi veya tartışmaya açılması (entellektüel anlamda provokatif) da gerekçe oluşturabilir.Kuşkusuz istemeyen katılmayacaktır ama tecrübeliler de katılmayacaklarsa zaten bir gelişme beklemek sanırım zor olur.Konu başlığı benim sınırlı olacak katkımın ötesinde kendi başına çok heyecan verici ve provokatif (dinamizm oluşturucu anlamda) Sanırım karar vermek için erken davranıyoruz sayın malina.

Ben büyük bir merakla bekliyorum.Elimde 3 ayrı renk catt orkide var.1-2 senedir bende bir türlü açmadılar.Başarılı sonuçlar veren bu bilgileri verirseniz çok memnun oluruz.Diğer türlerde çok güzel bilgi paylaşımınız var.
Şimdiden teşekkürler.
Saygılar.

Küba' da bir orkide serası gezmiştim. Çok çeşitli orkideler vardı. Bazıları yerde kumlu bir toprakta normal olarak ekilmişti. Çoğunluk, çürümeye başlamış odun parçalarına sarılmıştı. Oranın iklimi sıcak va çok nemli. Aslında sıcak ve nemli iklimde olanlar deneyebilir.

Eklenti 177727

Eklenti 177728

Eklenti 177729

Eklenti 177730

Klasik yöntem dışı ...
 

Hydroton ' u deneyenler var .
Acemiler için özellikle belki elde edilmesi ve bakımının kolay yapılabileceği bir yol .


Eklenti 177731


Epey de sağlıklı bitkiler ;)



Eklenti 177732


Ben de düşünmeye başladım , o kabuk , şu yosun demektense ...
Biraz da işin kolayına kaçmak belki .

Palmiyelerin üzerindekiler de orkide.

Eklenti 177733

EpiWeb
 

EpiWeb adındaki substrat hakında daha önce de biryerde yazmıştım .


Eklenti 177736


Otomatık sulama sağlayan düzeneklerle birlikte çok güzel sonuçlar elde edilmiş ;)



Eklenti 177737



:)



Eklenti 177738

http://www.google.com.tr/imgres?imgu...w=1345&bih=574

Hydroton şu an elimde var.Mevcut orkidemin birini denemek için bu gün harcını değiştirecem.Resimde tam göremedim.Sanırım sadece Hydroton kullanmış.

Son resimdeki düzenek ilginç.Güzel bir çalışma olmuş.

Orkideler (Orchidaceae ailesi) tüm kıtalarda tropikal ve kutup dairesine kadar ılıman bölgelerde yayılım gösteren (Asteraceae ailesinden sonra en fazla türe sahip) yaklaşık 25 000 tür içeriyor.Sanırım daha çok süs bitkisi olarak kullanılan ağırlıkla epifit tropikal türleri irdelememiz daha uygun olacak.Hatta öncelikle Türkiyede en kolay bulunan ve tanınan Phal. hibridlerinin yetiştirme yöntemlerini tartışmak çoğu hobici için daha yararlı olur.En büyük problem de aslında en kolay olan bu türde yaşanıyor.(Başlangıç bitkisi olduğu için)
Sayın agözce, paylaştığınız görseller ve anlatımınız alternatif yöntemlerin aslında alternatif olmaktan çok doğal olacağını düşündürüyor.Uygun ısı,ışık,nem koşullarının kontrollü olarak sağlandığı ortamlarda epifitik bitkileri (Orkideler de dahil) yetiştirmek için toprağa gerek yok.Yapılması gereken bunu pratik ve koşulları yeterince sağlayacak evde kullanılabilecek bir sisteme dönüştürmek.
Bu arada fotoğraflarda çiçekleri görülen Anthurium andreanum da aslında epifit ve muhtemelen bu serada zeminde bahsettiğiniz gibi kökleri açıkta yaşıyor.Bu bitkiyi durgun su kültürünün modifikasyonu ''water culture'' metodu ile kökleri tamamen suda yaşatıyor ve çiçeklendiriyorum.Epifit orkidelerde de pot in pot, S/H ,water culture uygulamaları, saksıda inorganik materyal kullanımı ile uzun süreli başarılı çalışmalar yapılıyor.
Klasik yöntemin epifit orkidelerde yarattığı en önemli problem kök bölgesinde nem oranının düzensiz olması ve organik içeriğin kendisi.Kök bölgesinde yeterli nem ve aerasyonu sağlayan ve tercihen inorganik, bitkiyi destekleyici her materyal alternatif oluşturuyor.Sayın jezebelin paylaştığı Hydroton, Epiweb (İsveç üretimi ve henüz yaygın değil ancak potansiyeli yüksek.Hoyalarda da kullanıldığını biliyorum.) halen orkide yetiştirmede kullanılıyor.Başka alternatifler de önerilmekte veya denenebilir.Daha da alternatif olarak düşünülürse katı materyalden vazgeçip suda/yüksek nem oranı ile kökler havada yetiştirme yöntemleri de sözkonusu.Kişisel tecrübelerimi görselleri ile burada paylaşacağım.Ancak yöntemi sadece saksıda inorganik materyal kullanımı ile sınırlamamak gerekli.Yöntem değişikliği uygulama tekniklerini ve yeni sistem kurulmasını da içeriyor.(paradigma değişimi)Ayrıca diğer bitkilerden farklı olarak (kişisel tecrübem de aynı yönde) orkidelerde transfer şoku ve problemlerin daha fazla yaşandığını belirtmeliyim.

Evet rodoslu arkadaşımız sapasağlam bitkisine bu sitede saksı değişimi önerildiği için kaybetmiş bulunuyor .
Mevcut saksıda belki yıllarca mutlu mesut yaşayacakken , saksı değişimi ,
varolan mikroiklimi bozduğundan mı bilinmez bitkinin ölümüne yol açmış .
Hepimizin bildiği gibi aynı saksıda ömür boyu yaşayabilirler , substratın rolü sadece destek ise bunu inert ( bitkiyle veya çevresel etmenlerle tepkimeye girmeyen madde ) malzeme ile sağlarsak çürüme veya mantar gelişimi olmaz .
Yani zır acemi birinin düşüncesi bu , yanılıyor da olabilirim .

Sn jezebel;

Siz hydrotonu ne zamandır kullanıyorsunuz? Bitki çok sağlıklı görünüyor, bu konuda biraz daha ayrıntılı bilgi verirseniz sevineceğim, hydroton kullanmaya başladıktan sonra sulama şekliniz değişti mi mesela?

Bu substrat tartışması, orkideyi seven fakat benim gibi profesyonel olmayan insanlar için belki de gerçekten bir çözümü getirecek.

Bitkiler ve kökleri ortam değişimini hissetmekte ve buna bir şekilde tepki göstermekte.Bu transfer şoku olarak adlandırılır.Bitki bu dönemde dış etkenlere duyarlı hale gelir,direnç sistemi zayıflar ya da çöker.Aktarılan ortam uygun değilse bitkinin kaybı kaçınılmazdır Orkide gibi nispeten pahalı bitkilerde denemeleri değerli/stabil bitkilerde yapmak yaşanacak sonuçlar nedeniyle moral bozukluğuna neden olabilir .Orkidelerde görünüşte kökleri substrattan temizleyip katı ortam materyaline transfer etmek kolay ancak problem bitkinin bu değişimi olumsuz stress olarak algılamasında.Transfer sonrası Orkidelerde yaprak,kısmi veya total kök kaybı kaçınılmaz.Bu aşamada kök bölgesindeki uygunsuz ortam çürümeye yolaçabiliyor ve bitki kaybediliyor.İnert madde kullanımı bakterial/fungal aktiviteyi azalttığı için avantajlı. Ancak materyal mutlaka kök bölgesinde yeterince havalanmayı sağlayacak özellikte olmalı. Anaerobik (havasız ) ortam oluşması kesinlikle bitki kaybına neden olur.Unutulmamalı ki doğasında epifitik orkide kökleri ağaç gövdeleri üzerinde açıkta duruyor.Ben son bir yıl içinde 4 Phalaenopsis hibridi iç içe saksı yöntemi ve inert materyalli saksı kültürüne başarı ile geçirdim.Daha önce benzeri çalışma yaptığım yüzlerce başka bitkiden daha fazla zorlandığımı belirtmeliyim.Bu bitkilerin gelişimleri ve şu anki durumlarını toparlayıp buradan paylaşacağım.Ancak tekrar değerli orkideler için acele edilmemesini öneririm.

Hygroton ve EpiWeb
 

Sevgili rodoslu ben sizden bile acemiyim aslında .;)
Biraz araştırıyorum , bilgi ediniyorum , onu da burada azcık paylalştım .
Resimler netten , ben henüz karar veremiyorum yapacaklarım konusunda .
Yabancı orkide siteilrine bakın orada insanlar konuşuyor , soruyor , yanıt alıyorlar ve deniyorlar .
Ve Sn. Hydrosuccess ' e katılıyorum , küçük ve ucuz bitkiler ve küçük taneli Hydrotonla başlayabilirsiniz .
Kolay gelsin .

Evet denemekte fayda var, bir yavru orkideyi bunun için ayıracağım..Yavru orkidelerin kökleri 5 cm.e ulaşınca ayrımakta fayda var demişti Swetlana.

Hydroton'u yapı marketlerde bulabilirim sanıyorum...

Bir bitkinin (burada sözkonusu olan Phal.) yeni ortama uyum sağladığına karar verebilmek için kısa orta ve uzun vadeli değerlendirmelere ihtiyaç var.Kısa vadede bitki transfer sonrası hayatta kalabilmeli, devamını engelleyecek düzeyde ve hızla yaprak/kök kaybı yaşamamalıdır.Kısa vadeli değerlendirme için süre herhalde 1 ayı geçmemelidir Orta vadede bitki hayatiyetini sürdürebilmeli devamını engelleyecek düzeyde yaprak/kök kaybı yaşamamalı, aksine vejetatif (yeni yaprak ve kök) ve jeneratif (çiçeklenme) gelişim gösterebilmelidir.Orta vadeli değerlendirme için süre çok yıllık bitki olan Phalaenopsis'de her halde bir siklus yani 2 çiçeklenme arası (1 yıldan az) olmalıdır.Uzun vadeli değerlendirmede ise bitki uzun yıllar hayatiyetini, vejetatif ve jeneratif gelişimini devam ettirmelidir.Yeterince bitkide değerlendirme sonuçları olumlu olursa yetiştirme yönteminin başarısından bahsetmek mümkün olabilir ve teknik standardize edilebilir.
Benim kişisel tecrübem az sayıda bitkiye dayanıyor ve ancak kısa/orta süreli değerlendirme yapabildim.Uzun süreli değerlendirme için yıllara ihtiyacımız var.Ancak elde ettiğim sonuçlar umut verici, yüz güldürücü.Ayrıca uygulamanın klasik yöntemden çok daha kolay olduğunu belirtmeliyim. Dört bitkinin de gelişimini ayrı ayrı paylaşmak uygun olacak.

1. Phalaenopsis
 

Bu bitkiyi geçen kış sonunda bir yapı marketin indirim reyonundan aldım.Bitki bir süredir (1-2 hafta?) markette satışı bekliyor olmalı.Bu arada bitkinin çiçekleri dökülmüş ve çiçek sapı uygun seviyeden kesilmişti.İçinde bulunduğu yarı şeffaf kaptan inceleyebildiğim kadarı ile kökler ve yapraklar iyi durumdaydı.Kökleri içinde bulunduğu substrattan temizlediğimde ciddi bir kök çürümesi olmadığını gözlemledim. Bitkiyi vakit geçirmeden iç içe saksı yöntemi ile (konu ile ilgili ayrıntılı bilgi Hoya başlığında yeralmakta) diatomit içeren katı ortam kültürüne aktardım.Bu çalışmanın en kolay bölümüydü. Kısa süreli değerlendirmede bitki sadece alttan bir yaprak kaybetti.Görülebilen köklerde kayıp olmadı.Yapraklarda tonus kaybı (gevşeme) olmadı.Bu gözlem bitkinin hemen su absorbsyonunu (emilim) gerçekleştirebildiğini göstermektedir.Bu dönemde standardize tekniğimden farklı olarak su değişimini daha sık gerçekleştirdim.Orkidelerde transfer şokunda ciddi oranda toksik fenol salgılanmakta. (Koklandığında hissedilebiliyor)Vejetatif gelişim başlayana kadar içme suyu ile su değişimlerine araları giderek uzatarak devam ettim.1 aydan kısa sürede yeni yaprak çıkışı başladı ve 1/4 dozda içme suyu ile hazırlanmış besin eriyiği ile uygulamaya devam ettim.(Diğer tüm bitkilerimde çeşme suyu kullandığımı belirtmeliyim.)Orta vadede (iç kap şeffaf olmadığından) diatomit içindeki köklerin durumunu bilemiyorum ancak dışarıdan görülen köklerde kayıplar başladı.Bu arada bitkinin büyük ve sert yeni yapraklar çıkarmaya başladığını belirtmeliyim. Bitki baharda önce varolan çiçek sapından kısa süre sonra da yeni bir çiçek sapı vererek çiçeklerini açtı.Ben de çiçeklerin rengini görmüş oldum.(Bu hibridin adını bilen var mı ?)Çiçekler normal süre (yaklaşık 2 ay ) açık kaldı.
Bitki yaz aylarında daha yavaş gelişim gösterdi.Az sayıda yaprak ve hava kökü oluşturdu.(Sabah 1-2 saat güneş alan pencereye yakın bir yerde duruyor ve oda içinde nem oranı çok yüksek değil.)Bitkinin yapraklarına asla su püskürtmedim hatta yapraklar biraz tozlu.Phal. hibridleri fitosferde (yaprak çevresinde) yüksek nem istemiyor.Her yerde yaygın olarak yetiştirilebilmesinin en önemli nedeni de az nemde yaşayabilmesi.Ancak rizosfer(kök bölgesi) için aynı şeyi söylemek mümkün değil.Bitki doğasında su gereksinimini havanın nemi ve üzerinden akan yağmur suyundan karşıladığı için kök bölgesinde nem korunmalı.
Halen bitkinin üzerinde bir tanesi 25 cm uzunlukta 12 yaprak var ve yeni çiçek sapı da oluştu.Orta vadeli değerlendirmede yöntem bitkinin doğası ile uygunluk göstermiş ve başarılı denebilir.
Bitkinin en son genel görünümü,2010 baharındaki çiçeklenme,yaprak/kök detayları ve yeni çiçek sapı.

Orkideniz o kadar memnun ki size çiçek açarak cevap vermiş.Bitkilerde yeni düzene alışmaya çalışıyorlar.Sadece biraz zamana ihtiyaç var galiba.Güzel bir paylaşım teşekkür ederiz.Sormadan geçemiycem arka fon çok güzel ve keman var.Güzel bir fotoğraf olmuş.Kemanı siz mi çalıyorsunuz.:)

Şu an için elimde diatomit yok.İlk çalışmamı phal. ile yapmak istiyorum.Resimlerle paylaşırım.

Bir resimde benden
 

Teşekkürler sayın Oğuzhan,kemanı aile içinde çalan var benim maalesef müziğe yeteneğim yok.Paylaştığınız görselde bitkinin nasıl bakıldığını açıkçası anlayamadım.Yandan açıklıkları olan alttan deliği olup olmadığını anlayamadığım saksıda nemin korunması zor görülüyor.Saksı altlığındaki alg besin eriyiğinin buraya ulaştığını gösteriyor ancak bu altlık çok sığ.Sık sık sulama yapılarak bitkinin gereksinimleri karşılanabilir ancak pek pratik görülmüyor.Açıkçası pek tercih etmeyeceğim bir uygulama.

Evet pek pratik görünmüyor.Devamlı sulanması gereken bir düzenek.Kök yapısıda pek sağlıklı görünmüyor.

Sayın Hydrosuccess, diatomit ile sonuçlar başarılı olmuş görünüyor. En azından köklerde çürük olsa bile yeni kök oluşumları var, yapraklar çok sağlıklı görünüyor ve çiçek de açıyor bitki. İlk hydroton'u keşfettiğim zaman acaba orkidelerim için kullanılabilinir mi diye sormuştum, kesinlikle tavsiye etmemişlerdi, ben de bu bitkilerde çok acemi olduğum için ellemeye korkmuş normal orkide harcı alıp çürüyen kökleri temizleyip tarçın tozu dökmüştüm kesip temizlediğim köklerin üstüne ve yeni bir harca almıştım. Kaybım olmadı orkidelerde sağlıklıca büyüyorlar da ama sizin bu tekniğinizi denemek ( en azından denemek ) gerektiğini düşünüyorum artık. Çalışmalarınızı paylaştığınız için çok teşekkür ederim, cesaret veriyorsunuz... Sizin orkidenizin türü de tam emin olamamakla birlikte Phalaenopsis champion girl olduğunu düşünüyorum.
http://www.paramountorchids.com/jpg/...on%20Girl1.jpg

Sayın İlkin, orkidelerde transfer şoku kaçınılamaz bir durum.Benim bitkimde gördüğünüz kök kayıpları Hydroton kullananlarda da mutlaka oluyor.Ancak bunu gövdeye yayılan bir çürüme olarak düşünmemek lazım.Bitki eski ortama uyum sağlayan köklerinden kısmen veya tamamen vazgeçiyor ve yeni ortama uygun kökler oluşturuyor.Bu süreçte bitki, ortam uygun değilse gövde çürümesine duyarlı hale geliyor.Inorganik ve havalanmayı sağlayan materyaller (Hydroton, diatomit vb.) bu aşamada organik olanlara göre avantajlı.Kök kaybı/yenilerinin gelişimi sırasında bitki kısmi yaprak kayıpları da yaşıyor.
Topraksız yetiştirme yöntemlerinin dünyada en yaygın olarak kullanıldığı bitki grubunun Orkideler olduğunu belirtmeliyim. Sanırım sizin deneme isteğinizi engelleyen sınırlayıcı bir eksik bilgilendirme/yaklaşım olmuş.Katı ortam materyali olarak sıklıkla Hydroton kullanılıyor ve kesinlikle başarılı.Diatomit tamamen kişisel tercihim ve Hydrotona göre artıları olduğunu düşünüyorum.Yine de birileri Hydrotonu denerse açıkçası sonuçlarını çok merak edeceğimi belirtmeliyim.
Phal. adlandırmanız doğru görünüyor.Bendekinin detayını da paylaşıyorum.Çok teşekkür ederim.

Bir çok araştırma yaptım internette, ve bu tür saksılara orkideler ekmeye Taylan da popüler izlenir. Ben de, açıkçası, karar verdim - bu tür saksılara büyük çok kısmını kendim orkideler ekmeye. Orkideler çogu, 5-6 ay boyunca bu tür saksılarda ve çok iyi görünüyolar. Bu da netten fotograflar:

Sizi verdiginizde linkte orkide alt sepaliyalardan noktalar vardır, labellum da başka bir şeklidir.

Sayın Swetlana, o saksılar yüksek nem ve sıcaklığın nerdeyse tüm yıl devam ettiği ülkelerde köklerin kurumadan kalabilmesini sağlayacak Tayland gibi tropikal iklime sahip ülkelerde kullanılabilir.Türkiyede kullanımı riskli olabilir diye düşünüyorum. Açıkçası benim denediğim yöntem ile de uygunluk göstermiyor.
İsim ile ilgili sizin düşüncenizi de alabilir miyim ? Bu kadar küçük değişiklik ile isim de farklı olabiliyor mu ? (25 000 türe karşılık 100 000 kültivar geliştirildiği söyleniyor.Haklı olabilirsiniz.)