agaclar.net

Geri Dön   agaclar.net > Hayvanlar > Yabani Hayvanlar > Kuşlar
(https)




Beğeni Düzeni3Beğeniler
  • 3 Gönderen Emre Kuzu

Cevapla
 
Bookmark and Share Dış Bağlantılar Konu Araçları Mod Seç
Eski 04-11-2012, 13:39   #1
Ağaç Dostu
 
Emre Kuzu's Avatar
 
Giriş Tarihi: 14-09-2009
Şehir: Afyonkarahisar
Mesajlar: 1,366
Galeri: 10
İrtifa Rekortmeni Kazlar

Name:  8.jpg
Views: 4010
Size:  45.5 KB
Uçağa binen herkes, yükseklerde hava sıcaklığının -50 dereceye vardığını ve oksijenin bulunmadığını, koltuğun önündeki ekranlardan ve uçuş görevlilerinin ikazlarından hatırlayacaktır. Yerden 5.000-9.000 metre yukarıdaki hava şartlarında uçan uzun kafalı kazların (Anser indicus) tek yoldaşları uçaklardır. Bu kuşlar, binlerce kilometrelik yolculuğu, yüksek irtifada yapabilecek hususi bir donanımda yaratılmıştır. Bütün göçmen kuşlar gibi, bu kaz türü de, yıl boyu aktif kalarak, dünyanın farklı yörelerindeki mevsimlik beslenme ve yuva yapma imkânlarından faydalanmak için göç eder.

İlim adamları, yıllardır bu kazların nasıl olup da 8.500 metre yükseklerde uçabildiğini araştırmaktadır. Dağcılar, Himalayaların zirvesindeki Makula (8431 metre ile dünyanın 5. en büyük zirvesi) ve Everest'e (8.848 metre) tırmanışlarında, uzun kafalı kazların zirvede uçtuklarını görürler. Bu kazlar, 9.000 metre yükseklikte nasıl uçabilmektedir?

Araştırmalarda ortaya çıkan en çarpıcı tespit; bu kuşların, güçlü kanatlarıyla yukarı yönlü yükselebilme kabiliyetine sahip, kusursuz bir simetri ile yaratıldıklarıdır. Bazı ilim adamları, uydu alıcısı bağlanan bir kazı takip ederek, bu kuşların uçuş yüksekliğini, hızını ve yuvasının yerini tespit etmiştir. Tahminlere göre, bu kuşlar uçuş için, sıcak olan öğle sonralarını değil, genellikle geceleri ve sabahın erken saatlerini, yani aşağı yönlü hafif bir hava akışının olduğu zaman dilimlerini tercih etmektedir.

Bütün göçmen kuşlarda olduğu gibi, nereye, nasıl göç edeceği hususundaki temel bilgiler bu kuşların da genetik yapısına kodlanmıştır. Uzun kafalı kazlara aynı zamanda karşılaşacakları yeni şartlar karşısında nasıl davranacaklarına dâir hususiyetler de bahşedilmiştir. Meselâ soğuk havada nasıl daha hızlı yükselebilecekleri, uçuş esnasındaki vücut sıcaklığının nasıl düzenleneceği, soğuk havayla birlikte artan damarlarda oluşan kan basıncının nasıl kontrol edileceği ve netice olarak birim zamanda vücudun uç noktalarına iletilecek oksijen miktarının nasıl ayarlandığı dinamik olarak açığa çıkan ve kontrol edilen özelliklerdir.1

Uzun kafalı kazların, bu kadar yüksekte uçabilmeleri için, oksijen tüketimlerinin 10-20 kat artırılması gerekir. Böyle bir uçuş için, dinamik olarak kontrol edilen özellikler yanında, uygun bir anatomik yapı ve şekle de ihtiyaç vardır. Daha büyük kanatlar, daha büyük akciğerler, daha yoğun kılcal damarla yapılanmış kaslar bunlardan bazılarıdır.

Sâni-i Hakîm, bu kazlara bir günde 6.000 m'de 7-8 saat kadar uçabilecekleri fizyolojik bir sistem de bahşetmiştir.2 Meselâ kandaki hemoglobinin daha fazla oksijen taşıması için, birtakım fizyolojik ayarlar yapılmış, yükseklerde hava sıcaklığının sıfırın altında olması hasebiyle soğuğa karşı da çok korunaklı bir donanım hazırlanmıştır. Bunun için kuşların tüyleri, uçuş sırasında bir sıcaklık regülatörü olarak çalıştırılır. Telek tüyleri, kuşun uçmasına vesile olurken, örtü tüyleri de soğuk hava şartlarında kabararak, ara boşluklarda sıcak havayı hapseder ve ısı alışverişini engelleyerek mükemmel koruyucu bir örtü vazifesi görür. Hava iyi bir yalıtkan olduğu için, tüyler arasından vücut ısısının kaçmasına engel olur.3 Bu tüyler, soğuğa karşı öylesine yalıtkandır ki, -60 oC'de çalışan kutup kâşiflerinin uyku tulumlarının içine bu tüyler yerleştirilmiştir.

Anatomi ve fizyolojileriyle harika bir sanat eseri olan uzun kafalı kazların hayatlarını devam ettirebilmeleri için, bu denli hususi donanımlarla yaratılmasından alınan ilhamlar, belki de günümüzün havacılık teknolojisinin gelişmesine en mühim katkıyı sağlayacak ve kâinat kitabının kuşlar sayfasında önemli bir tefekkür ufkunu yakalamamıza vesile olacaktır.

Dipnotlar
1. Şen, İ. "Kuşların Göçleri", Sızıntı, Aralık 1980.
2. Scientific American 2011 November
3. Çelik, T. "Kuş Tüylerindeki Büyü", Sızıntı, Mayıs 1991.
İrtifa Rekortmeni Kazlar : Sızıntı Dergisi

Emre Kuzu Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
Cevapla

Konu Araçları
Mod Seç

Gönderme Kuralları
Yeni konu gönderemezsiniz
Konulara yanıt veremezsiniz
Ek dosya yükleyemezsiniz
Kendi gönderilerinizi düzenleyemezsiniz

BB code Açık
Smilies Açık
[IMG] Kodu Açık
HTML Kodu Kapalı
Trackbacks are Açık
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık


Forum saati Türkiye saatine göredir. GMT +2. Şu an saat: 14:35.
(Türkiye için GMT +2 seçilmelidir.)


Forum vBulletin Version 3.8.5 Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.6.0
agaclar.net © 2004 - 2024