Sempervivium tectorum
 

Trabzon'da kayalık bölgelerde rastladığım bir sukulent türü.

Sistematik hiyerarşisi:

Kingdom : Plantae
Subkingdom : Tracheobionta
Superdivision : Spermatophyta
Division : Magnoliophyta
Class : Magnoliopsida
Subclass : Rosidae
Order : Rosales
Family : Crassulaceae
Genus : Sempervivum
Species : Sempervivum tectorum

Eklenti 26872

Eklenti 26873

Eklenti 26874

Eklenti 26875

Sempervivum tectorum ülkemizde doğal olarak yetişen bir tür değil diye biliyorum. Eskiden köydeki evlerin ocaklığının bacalarının üstüne dikilirlerdi, çok da iyi gelişirlerdi. Camcama denirdi bizim köylerde bunlara.

Bu fotoğraflar Trabzon'da çekildi.

Ben de Trabzon'dan bahsediyorum zaten. Kayalık bir yerde çekmişsiniz fotoğrafı. Doğal değil diye biliyorum. Acaba insan etkisiyle oraya taşınmış ve yayılmış olabilirler mi? Doğallaşma eğilimi mi var? Çünkü biliyorsunuz ülkemizde bir sürü egzotik olup da doğalmış gibi yayılış gösteren bitki var. Meselâ Salkımağaç (Yalancı Akasya) artık ormanlarda çok sıkça görülebiliyor, doğal bir bitkiymiş gibi yaygınlaştı.

Anlıyorum. Bunlar doğal, çünkü o kadar sarp bir kayalıkta büyümüşler ki, oraya onları birinin dikmiş olması sözkonusu değil. Ben oraya çıkabilmek için baya uğraştım. Nerede yetişiyormuş başka acaba.

http://data.gbif.org/species/13762480 adresinde şu dağılım haritasını buldum. Onlar da kesin bilgi değildir yazmışlar.

Tübitak'ın Bitki Tür veritabanındaki Sempervivum türleri bunlar...

Sempervivum armenum Boiss. Et Huet.
Sempervivum artvinense Muirhead
Sempervivum brevipetalum Kit Tan Et Sorger
Sempervivum brevipilum Muirhead
Sempervivum davisii Muirhead
Sempervivum furseorum Muirhead
Sempervivum gillianii Muirhead
Sempervivum glabrifolium Boriss.
Sempervivum globiferum Linnaeus subsp:
Sempervivum ispartae Muirhead
Sempervivum minus Turrill
Sempervivum pisidicum Peşmen Et Güner
Sempervivum staintonii Muirhead
Sempervivum transcaucasicum Muirhead

...bunların birçoğu da endemik. S.tectorum listede yok. Dediğim gibi eskiden köylerde çok vardı bunlardan. Şimdi eskisi gibi yok ama; hâlâ görülebiliyor. Hatta ben yolda ezilmiş bir tane bulup saksının kenarına dikmiştim, ezilmiş olmasına rağmen hiç bir sorun olmadan gelişimini sürdürdü. Zaten bölge iklimde kendiliğinden kök atıp hayatını sürdürebiliyor, dikilmesine bile gerek yok..

Görüntüler tectorum türü ile birebir örtüşüyor, ama diğer türleri de incelemek gerek. Bu arada köylerdeki bitkilerin kökeni de ( en azından bizim çevredeki ) o kayalıklar. Köylülerin yurtdışından bitki getirdiğini sanmam. :)

Burda doğal yayılışı var ama ne kadar doğru bilmiyorum. Bize an yakın Kafkafya ve İran bölgeleri var. Doğrudan Türkiye'den bahsedilmiyor. Türkiye'de olsa bahsederdi diye düşünüyorum çünkü diğer türleri açıklarken Türkiye diye belirtmiş.

Sayın Sahin002, benim çektiğim fotoğraflardaki bitki sempervivum tectorum mu? Eğer oysa Trabzon'da bulunduğu gözden kaçmış olabilir. Doğal olarak bulunduğuna eminim çünkü. İsterseniz oraya götürebilrim sizi :) Ama 100 yıl önce biri gelip dikmişse o sarp kayalığa bu bitkiyi, ona bişey diyemem. Bilim ve teknikte karadenizde bulunmaz yazan kuzu mantarını da bizim köyde gözümle gördüm.

Sempervivium calcareum' u da andırıyor.

Bu sözünü ettiğiniz sukulent (etli gövdeliler) türünü geçen yıl Eskişehir'de bir bahçeden sökerek (Ankara'da) bahçeme ekmiştim. Hâlâ duruyor. Soğuğa, sıcaklığa ve susuzluğa çok dayanıklı. Çok çabuk yayılıyor... Gövdeden yükselen ince bir dalın ucunda sıralı olarak açan yüzük şeklinde koyu sarı gövdeden alaca olarak taçlanan mine çiçekleri var. Yapraklarının özsuyundan merhem yapılıyormu8ş...

Ha, bu çiçek Eskişehir’e nasıl gelmiş bilmiyorum. Bunu araştıracağım. Ancak bu bitkinin ülkemizde aynı zamanda kayakoruğu, damkoruğu gibi isimler aldığını biliyorum. Halkımız bu bitkiye Türkçe isimler koyduğuna, şifalı bitkiler arasına soktuğuna ve topraklarımızda pek çok sukulent türü bulunduğuna göre bu bitkinin ülkemizde doğal olarak bulunabileceği yargısına vardım.

Biz bu çiçeğe(bitkiye) "çoban ekmeği" deriz ve yapraklarını çiçeklenmeden evvel yeriz. Herhangi bir zararını görmedik.

http://stalikez.info/fsm/semp/site/anatl_fr.php#an12

Yukarıdaki sitede Sempervivumların Anadolu ve Kafkasyadaki dağılımları detaylı bir şekilde belirtilmiş. Ordaki bilgilere göre Trabzon ve çevresindeki türler şunlar:

Burada Akçaabat ya da Düzköy belirtilmemiş, bu durumda orada sempervivum varlığından haberdar değiller demekki. Ayrıca Kayabaşı yaylasında S.armenum olduğunu sandığım bir tür daha var, onu da bu yaz çekip tartışalım.

Çiçeklendiğinde çiçekli halinide koyarsanız hiç fena olmaz.
Ayrıca yukarıda kayıtlı türlerin çoğunun gerçek resmine ulaşmak bile imkansız.
Her tepede farklı bir şeyler görmek mümkün.

Tübives kayıtlarında bölgede bulunan kayıtlar.
Sempervivum L.
Sempervivum armenum BOISS. ET HUET. var. armenum BOISS. ET HUET.
Sempervivum artvinense MUIRHEAD
Sempervivum davisii MUIRHEAD
Sempervivum furseorum MUIRHEAD
Sempervivum glabrifolium BORISS.
Sempervivum minus TURRILL var. minus TURRILL

Bu türlerin tamamının resimlerini bulup karşılaştırarak belki bir şeylar çıkabilir.

Sempervivum armenum
 

*** arkadaşlar
Yorumlarınıza bir cevap getiremeyeceğim. Ama benimde merak ettiğim bir bitki türü.
Kastamonu yaylalarında, kayalık bölgelerde rastladığım bir bitki. Biz ismine kader çiçeği veya dilek çiçeği diyoruz. Çiçeği köklerinden çıkarıp(daha uzun yaşasın ve dağılmasın diye), kapı üstüne veya tavana tersinden asıp bir dilek tutuyoruz. Günler sonra bitki çiçekler açıyor:p (veya açmıyor:() Eğer bitki çiçek açar ise dileklerimiz kabul olduğunu açmaz isede dileklerimizin kabul olmadığını simgeliyor. Nekadar gerçekçidir bilemem ama güzel bir süs olduğunu söyleyebilirim. Bu anılarım ilkokul yıllarıma ait ama en kısa zamanda tekrar yaylaya çıkıp o güzel anılarımın geçtiği doğayı fotoğraflamaya çalışacağım.
Bu bitkiye diğer rasladığım yer ise Isparta/Atabey ilçesi Okul yolunda iki katlı ahşap bir evin balkanunda birkaç kap içerisine dikilmiş bu bitki her evin önünden geçerken dikkatimi çekerdi ve her defasında arkadaşlarım ile birlikte bu bitki ile ilgili anılarımızı paylaşırdık. Yorumlar yapardık. Kastamonu'mun çam kokulu yaylalarından olan bu bitkiyi Türkiye'nin değer ucundaki gül kokulu Isparta'da görmek beni sevindirmişti.
Gelelim merakımın vede konumuza bir çözüm bulmaya. Ben bu bitkinin bu kadar türü vede bu kadar tartışmaya açık bir bitki olduğunu tahmin etmiyordum. Kısa ama kendim için yeterli umduğum araştırmamda edindiğim aşağıdaki bilgiyi ekliyorum. Umarım gerekli bilgilere yorumlarımızla ulaşabiliriz.

ibrahim37 'nin vermiş olduğu listedeki türlerden bir tanesinin fotoğrafı Sempervivum armenum
Erdoğan TEKİN'in Türkiye'nin en güzel yaban çiçekleri kitabından

kastamonuda sık gördüğüm bu bitkinin ismini öğrenmek çok güzel..

resimde bu sene bulup saksıya ektiğim ve istanbulda yetiştirdiğim.. trabzondada olduğunu ilk defa duydum..


Eklenti 293315

Ben de bunu ilk defa duydum :))